Ομιλία γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:
«Ποικίλες μορφές συναγωγών πονηρευομένων ανθρώπων. Η οδός των αμαρτωλών είναι ομαλισμένη από πέτρες, εμπόδια, αλλά στο τέρμα της αναμένει ο λάκκος του Άδου. Λόγοι που πολλοί ακολουθούν την οδό της απωλείας»
Συνεχίζομε, αγαπητοί μου, από το βιβλίο της Σοφίας Σειράχ, ευρισκόμενοι στον 9ο στίχο του 21ου κεφαλαίου. «Στυππεῖον συνηγμένον συναγωγὴ ἀνόμων, καὶ ἡ συντέλεια αὐτῶν φλὸξ πυρός». Δηλαδή, η σύναξη των ανόμων μοιάζει με στουπί-το γνωστό μας στουπί- μοιάζει με στουπί συγκεντρωμένο, που το τέλος τους, όπως εκείνο το στουπί, θα είναι η ανάφλεξις, να καεί.
Αυτό είναι το χωρίο. Αναφέρεται στη συναγωγή των παρανόμων ανθρώπων, των διεφθαρμένων ανθρώπων, των ανθρώπων που αποτελούν «συναγωγή πονηρευομένων», όπως λέγει ο Ψαλμωδός. Όμως βέβαια μία συναγωγή, δηλαδή μία συγκέντρωση, «συναγωγή» θα πει συγκέντρωση, μία συναγωγή ανθρώπων είναι κάτι αγαθόν. Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο αγελαίον, δηλαδή να είναι μία κοινωνική ύπαρξις. Δεν ζουν οι άνθρωποι μόνοι τους, αλλά ζουν σε ομάδες, σε κοινωνίες, γιατί ακριβώς έτσι υπάρχει μέσα στον άνθρωπο η τάσις να είναι μία κοινωνική ύπαρξις.
Γι΄αυτό λέγει και ο Ψαλμωδός: «Ἰδοὺ δὴ τί καλὸν ἢ τί τερπνόν, ἀλλ' ἢ τὸ κατοικεῖν ἀδελφοὺς ἐπὶ τὸ αὐτό;». «Να», λέει, «τι ωραιότερο, τι καλύτερο, τι τερπνότερο από του να μένουν, να κατοικούν μαζί οι αδελφοί;». Είτε είναι σαρκικοί αδελφοί, είτε είναι πνευματικοί αδελφοί. Κατά μείζονα λόγο όταν είναι πνευματικοί αδελφοί. Γι΄αυτό και ο Κύριος είπε κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικόν: «Πάλιν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν δύο ὑμῶν συμφωνήσωσιν ἐπὶ τῆς γῆς περὶ παντὸς πράγματος οὗ ἐὰν αἰτήσωνται, γενήσεται αὐτοῖς παρὰ τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς. Οὐ γάρ εἰσι δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμι ἐν μέσῳ αὐτῶν». «Σας βεβαιώνω», λέει, «αν συμφωνήσουν δύο άνθρωποι -συμφωνήσουν- επάνω στη γη και ζητήσουν οποιοδήποτε πράγμα από τον Πατέρα μου τον ουράνιο, θα τους το δώσει. Διότι όπου είναι μαζεμένοι δύο ή τρεις άνθρωποι, αλλά μαζεμένοι στο δικό μου το όνομα, συνεπώς μία πνευματική συντροφιά εν Χριστώ Ιησού, εν ονόματι του Χριστού, εκεί βρίσκομαι κι Εγώ ανάμεσά τους».Βλέπετε λοιπόν ότι ο άνθρωπος είναι μία κοινωνική ύπαρξις και μάλιστα όταν συμφωνούν-συμφωνούν…- για κάποιο πράγμα, πνευματικό πράγμα, θα τους το δώσει ο Θεός. Βέβαια πήρε ο Κύριος, θα έλεγα, τον ελάχιστον αριθμόν, τον μίνιμουμ αριθμόν, δύο. Διότι δύο αποτελούν ήδη μία κοινωνία. Αλλά χωρίς να μείνω περισσότερο, θα σας έλεγα ότι τόσο δύσκολο πράγμα είναι δύο άνθρωποι να συμφωνήσουν; Ενώ ο άνθρωπος είναι κοινωνική ύπαρξις, εντούτοις δεν συμφωνούν. Γιατί; Ε…, να μην επεκταθώ, εγωισμοί πολλοί υπάρχουν, ο καθένας θέλει να κάνει το δικό του το θέλημα, γι΄αυτό συνήθως δεν συμφωνούν. Και στις πνευματικές ακόμη συντροφιές. Είναι, είναι… θλιβερόν.
Όμως παρά ταύτα δεν παύει από του να είναι μία ευλογία η κοινωνία ανθρώπων στο όνομα του Ιησού Χριστού. Γι΄αυτό, ξέρετε, ο Άγιος Τριαδικός Θεός, έκανε τον άνθρωπο κοινωνικό, επειδή ο Ίδιος είναι κοινωνικός. Είναι η κοινωνία των τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος. Είναι ο Πατήρ, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον. Συνιστούν μίαν κοινωνίαν. Και αυτό έχει πολλή σημασία. Εξάλλου τι άλλο είναι οι άνθρωποι, η δημιουργία και η ζωή τους; Δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία εικόνα της Αγίας Τριάδος. Γι΄αυτό και πρέπει ο πιστός, ο χριστιανός να μιμείται την Αγία Τριάδα. Γι΄αυτό λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ότι: «Τι είναι Χριστιανισμός; Μίμησις Ἁγίας Τριάδος». Μίμησις Ἁγίας Τριάδος. Αυτό είναι ο Χριστιανισμός.
Εδώ λοιπόν έχουμε μία καλή συναγωγή. Είπαμε, συναγωγή θα πει μάζεμα· που εμπνέεται από τον Χριστόν και είναι βεβαίως στο δικό Του το όνομα.
Αλλά μία συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων, στο όνομα τίνος είναι; Γιατί μαζεύονται; Προφανώς είναι στο όνομα της αμαρτίας. Ή καλύτερα στο όνομα του σατανά· διότι όταν είναι μία συναγωγή ανθρώπων πονηρών, που σκέπτονται το πονηρόν και το κακόν, τι άλλο μπορεί να είναι παρά εις το όνομα του σατανά; Και τέτοιες συνάξεις πάντοτε γίνονται· και θα γίνονται. Και το περιεχόμενο τέτοιων συνάξεων πονηρευομένων ανθρώπων:
Πρώτον: Είναι οι σκοτεινές, είναι οι βύθιες δυνάμεις του Άδου, που βασιλιάς εκεί είναι ο διάβολος. Σκοτεινές δυνάμεις. Ο Σιωνισμός, ο Μασονισμός. Αυτοί μαζεύονται πράγματι κρυφά, μακριά από το φως της δημοσιότητας, για να επιβάλλουν τα θελήματά τους σε ολόκληρη την Υφήλιο.
Δεύτερον. Είναι οι σκευωροί, αυτοί που κάνουν διάφορες σκευωρίες, που επιβουλεύονται την ασφάλεια και την ακεραιότητα και ανθρώπων και εθνών· όπως είναι ο Αναρχισμός, οι ανατροπείς καθεστώτων, οι δόλιες ετοιμασίες πολέμου, δόλιες. Να ξεγελάσουν τον διπλανό, να του πουν ότι φιλικώς φέρονται, ενώ βεβαίως οι σκέψεις τους είναι άλλες. Δεν θα το ξεχάσω, μα δεν θα το ξεχάσω, λίγες μέρες προ της 28ης Οκτωβρίου, σε ένα κέντρον διασκεδάσεως λαϊκού τύπου, είχε κληθεί ο τότε Μεταξάς, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος και ο τότε πρέσβης της Ιταλίας, για να διαδηλώσουν… -εγώ τους είδα· είμαστε έξω από τα κάγκελα, μικρά παιδάκια είμαστε και έξω απ’ τα κάγκελα του κέντρου αυτού τους βλέπω, αυτοκίνητα, τι γινόταν εκεί…-για να διαδηλώσουν οι Ιταλοί την καλή γειτονία τους. Λίγες μέρες μετά οι Ιταλοί εκήρυσσαν τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδος…
Πάρτε τους Γερμανούς, στην Ολυμπιάδα του 1936. Εξαπέλυσαν περιστέρια εκεί εις το στάδιο του Βερολίνου, να διαδηλώσουν τη διάθεση της ειρήνης που είχαν. Κι όμως εκείνοι ετοιμαζόντουσαν για πόλεμο. Κ.ό.κ. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δολίως ετοιμάζονται για να καθυποτάξουν τον πλαϊνό τους, είτε πρόσωπον, είτε λαός.
Ακόμη πράξεις δολιοφθοράς, πράξεις σαμποτάζ, πράξεις προβοκάτσιες. Να κάνουν κάτι και να αποδώσουν την ευθύνη σε κάποιους άλλους. Οι οποίοι κάποιοι άλλοι να είναι αθώοι, να μην έχουν ιδέα.
Ακόμη, οργανώνουν συνωμοσίες. Σας θυμίζω από την Αγία Γραφή τη συνωμοσία που έγινε εις βάρος του Παύλου στα Ιεροσόλυμα. Σημειώνει ο Λουκάς στις Πράξεις, είναι στο 23ο κεφάλαιο. Ήδη ήταν κρατούμενος από τον Λυσία τον χιλίαρχο, από τη φασαρία που έγινε εις τον χώρο του ναού. Και ζήτησαν κάποιοι να μεταφερθεί στο Συνέδριο, ώστε στον δρόμο αυτοί να λυντσάρουν τον Παύλο. Αυτοί ήσαν κάτι παραπάνω από 40 άνθρωποι. Ακούστε τι σημειώνει ο Λουκάς: «Ποιήσαντές τινες τῶν Ἰουδαίων συστροφὴν» -συστροφή θα πει μία συναγωγή, μία συντροφιά, αλλά με κακό σκοπό - «ἀναθεμάτισαν ἑαυτούς, λέγοντες μήτε φαγεῖν μήτε πιεῖν ἕως οὗ ἀποκτείνωσι τὸν Παῦλον»- και όρισαν στον εαυτό τους, να μη φάνε, να μην πιουν έως ότου σκοτώσουν τον Παύλο. Συνωμοσία, ε; «Ἦσαν δὲ πλείους τεσσαράκοντα οἱ ταύτην τὴν συνωμοσίαν πεποιηκότες»- ήσαν παραπάνω από 40 άνθρωποι εκείνοι που έκαναν αυτήν τη συνωμοσία.
Ώστε βλέπουμε και εδώ αποτελούν οι άνθρωποι αυτοί…τι αποτελούν; Μία, θα λέγαμε, συντροφιά, «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων».
Τρίτον. Είναι και οι χαρτοπαίζοντες. Μην σας κάνει εντύπωση αυτό. Κι αυτοί είναι «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων». Κοιτάζει ο ένας πώς να κλέψει τον άλλον. Ιδίως στα μεγάλα επίσημα χαρτοπαίγνια, αλλά και ιδιωτικότερα εις τα σπίτια.
Τέταρτον. Είναι και οι ασωτεύοντες άνθρωποι. Κι αυτοί αποτελούν μία συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων. Πώς θα ασωτεύσουν περισσότερο… Ποιον, ποια θα πειράξουν, τι θα γίνει, πώς θα διασκεδάσουν.
Πέμπτον. Είναι και οι συκοφάντες «πονηρευομένων ανθρώπων συναγωγή»· που απεργάζονται σχέδια εξοντώσεως. Πώς θα εξοντώσουν κάποιον.
Έκτον. Είναι όλοι εκείνοι που μελετούν τον θάνατο των άλλων καθ’ οιονδήποτε τρόπον, καθ’ οιονδήποτε τρόπον. Μάλιστα, θα λέγαμε, από τα ναρκωτικά, έμποροι ναρκωτικών, οι οποίοι μετακινούν τα ναρκωτικά. Και τι, οι άνθρωποι αυτοί έχουν σχέδια βεβαίως, συσκέπτονται κ.λπ. πώς θα τα μετακινήσουν. Αυτοί ασφαλώς εις βάρος, μέχρι θανάτου άλλων ανθρώπων.
Αλλά ομοίως, και μη σας κάνει εντύπωση αυτό, είναι και όλοι εκείνοι οι οποίοι πωλούν τρόφιμα, τα οποία έχουν συντηρητικά τα οποία είναι επικίνδυνα, καρκινογόνα. Δεν ξέρω αν έχετε- εμείς έχομε- ένα μακρύ κατάλογο με τα λεγόμενα Ε. Είναι τριψήφιοι αριθμοί και είναι μπροστά ένα Ε και ακολουθεί ένας τριψήφιος αριθμός. Πάρτε μία πορτοκαλάδα, λεμονάδα, πάρτε μία κονσέρβα, πάρτε ό,τι θέλετε, θα δείτε Ε, το ελληνικό Ε -και το λατινικό το ίδιο είναι- και δίπλα είναι ο αριθμός. Ο αριθμός αυτός είναι κωδικός. Που φανερώνει τι περιέχει μέσα αυτό που αγοράσατε. Και ο κατάλογος αυτός γράφει δίπλα: Καρκινογόνον ή βλάπτει στα έντερα ή βλάπτει στο αίμα ή κάπου και που κανένα αβλαβές.
Όλοι αυτοί λοιπόν για να σερβίρουν κάτι όπως το θέλουν, να περνάει βιομηχανικά, προφανώς δεν διστάζουν να βάζουν ουσίες, οι οποίες τελικά απολήγουν στο κακό των καταναλωτών. Ποιος δεν το ξέρει αυτό σήμερα; Για να μη μιλήσω και για εκείνους οι οποίοι μετέρχονται και τη νοθεία.
Όλοι αυτοί συσκέπτονται σαν άνθρωποι πονηρευόμενοι. Ακόμη, ακόμη, εδώ θέλω να προσέξετε, είναι όλοι οι αιρετικοί, που κινούνται εις βάρος της Ορθοδοξίας μας. Και προπαντός ο Οικουμενισμός, τον οποίον εξυφαίνουν πράγματι δυνάμεις του σκότους. Δεν είναι μόνο το Βατικανό. Πίσω από το Βατικανό είναι πάλι οι Μασόνοι, πάλι τούτοι κι εκείνοι κι εκείνοι... Και όλοι αυτοί δεν είναι παρά πρόδρομοι, ανοίγουν τον δρόμο δηλαδή για την ένωση όλων των θρησκειών, για να διευκολύνουν στο έργο του τον Αντίχριστον· ο οποίος όταν θα έλθει, θα καταργήσει όλες τις θρησκείες- μας το λέγει αυτό ο Απόστολος Παύλος- και κατόπιν θα ζητηθεί να προσκυνηθεί ο ίδιος.
Βλέπετε, παρακαλώ; Έτσι ο Οικουμενισμός αυτή τη στιγμή, δηλαδή η προσπάθεια ενώσεως όλων των θρησκειών. Το προβάδισμα -τουλάχιστον κατά φανερόν τρόπον- το έχει το Βατικανό, η Ρώμη, τουλάχιστον. Δεν μπορεί βεβαίως να οργανώσει η Μασονία τον Οικουμενισμόν, δεν πρέπει να φαίνεται… Πρέπει να φαίνεται μία Χριστιανική Εκκλησία. Και εν προκειμένω είναι η ρωμαϊκή εκκλησία, δηλαδή ο Πάπας. Και ο Οικουμενισμός είναι πολλά χρόνια που δουλεύει. Και ήδη μπορούμε να πούμε και το βλέπουμε αυτό, το βλέπουμε ολοκάθαρα, ότι ήδη προσέβαλε ανώτατα διοικητικά στελέχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Ξεκινούν από τους Πατριάρχες και κατεβαίνουνε προς τα κάτω…
Λέγει ο Μέγας Φώτιος το εξής: Γιατί, σημειώσατε, ότι υπάρχουν αλλεπάλληλα συνέδρια, συνελεύσεις ανθρώπων που υπηρετούν τον Οικουμενισμό. Τελευταία στο Balamand του Λιβάνου, που έγινε σύναξις των Ρωμαιοκαθολικών- ένας χρόνος είναι- Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων. Κάποιες Εκκλησίες- η ελληνική δεν πήγε- κάποιες Εκκλησίες δεν πήγαν, κάποιες πήγαν. Ειπώθηκαν πράγματα φοβερά. Θα σας δώσω παρακάτω ένα δείγμα. Λέγει ο Μέγας Φώτιος γι’αυτά τα συνέδρια, που οι άνθρωποι αυτοί περιτρέχουν τήδε κακείσε, για να επιτύχουν ακριβώς αυτήν την ένωση των Εκκλησιών, λέει ο Μέγας Φώτιος: «Συναγωγαί πονηρευομένων εἰσί(όπως είναι το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών, πότε, πέρυσι είναι που είχε γίνει; Πρόπερσι, στην Αυστραλία; Τερατώδη πράγματα, φοβερά πράγματα. Λοιπόν: «Συναγωγαί πονηρευομένων εἰσί τά παρά ταύτην-τά παρά τήν Ἐκκλησίαν- συνέδρια καί Σύνοδος ἀθετούντων». Έτσι λέγει ο Μέγας Φώτιος. Οπότε βλέπει κανείς ότι αυτοί οι άνθρωποι απεργάζονται το κακό της Ορθοδοξίας μας.
Αγαπητοί μου, προσέξτε. Λέγει ο λόγος του Θεού στο χωρίο που αναφέραμε ότι όλοι αυτοί συνιστούν το «στυππεῖον», το στουπί, το γνωστό μας στουπί. Είναι από τα υφαντήρια, είναι κλωστές, κυρίως είναι κλωστές από βαμβάκι, βαμβακερά υφάσματα και τα χρησιμοποιούμε σε ποικίλους σκοπούς, ιδίως στα μηχανοστάσια κλπ. Το ξέρετε όλοι το στουπί.
Στο τέλος, θα είναι η καταστροφή αυτών όλων. Και λέγει η Σοφία Σειράχ: «Και η συντέλεια αυτών φλόξ πυρός». Θα αναφλεγούν, θα καταστραφούν. Το βεβαιώνει ακόμη και ο λόγος του Θεού. Λέγει ο προφήτης Ησαΐας, είναι στο πρώτο κεφάλαιο: «Καὶ ἔσται ἡ ἰσχὺς αὐτῶν (η δύναμή τους) ὡς καλάμη στιππύου καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν ὡς σπινθῆρες πυρός (δηλαδή στουπί και φωτιά), καὶ κατακαυθήσονται οἱ ἄνομοι καὶ οἱ ἁμαρτωλοί ἅμα, καὶ οὐκ ἔσται ὁ σβέσων». Όλοι αυτοί οι άνομοι θα καταστραφούν. Δεν θα υπάρχει κανείς που να τους σώσει, να σβήσει αυτή τη φωτιά.
Προσέξτε τις λέξεις «ἰσχὺς» και «ἐργασία». «Ἡ ἰσχὺς αὐτῶν καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν». Ποια είναι η ισχύς τους; Είναι η κοσμική δύναμις που διαθέτουν, η κοσμική δύναμις την οποίαν διαθέτουν. Ή, καλύτερα, η δαιμονική δύναμις. Και «αἱ ἐργασίαι αὐτῶν» είναι τα επιτηδεύματά τους τα πονηρά.
Η εποχή μας έχει κατακλυστεί με τέτοιες, όπως είδαμε, συναγωγές ανόμων ανθρώπων. Και το βεβαιώνει το Πνεύμα του Θεού. Λέγει ο Ψαλμωδός: «Οἱ πονηρευόμενοι ἐξολοθρευθήσονται». Αυτοί που σκέπτονται πονηρά θα εξολοθρευθούν. Αφού βέβαια θα έχουν προκαλέσει απροσμέτρητον κακόν. Ιδίως εις τον χώρον της Ορθοδοξίας. Απροσμέτρητο κακό.
Ένας δικός μας, ο πατήρ Ιωάννης ο Ρωμανίδης - ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ορθόδοξος- αναφέρεται για το Συνέδριο που έγινε στο Balamand του Λιβάνου, αναφέρεται στον βέβαιο κίνδυνο που θα διατρέξουν οι ορθόδοξες μειονότητες της Διασποράς, όπως έχουμε Ορθοδόξους στην Ευρώπη, στην Αμερική, όπου έχουμε, Αυστραλία, μέσα στα προσεχή πενήντα χρόνια. Θα διατρέξουν κίνδυνο. Ο κίνδυνος να απορροφηθούν.
Και ο πατήρ Γεώργιος Καψάνης που είναι στο Άγιον Όρος στη μονή Γρηγορίου, σας διαβάζω τι γράφει: «Επαληθεύονται έτσι αι προβλέψεις ότι η σχεδιασθείσα και εκφρασθείσα στο Balamand από το Βατικανόν ένωσις εις την οποίαν σύρονται οι Ορθόδοξοι, ευρισκόμενοι και σήμερον υπό δυσμενεστάτας εθνικάς και πολιτικάς περιστάσεις και αιχμαλωσίας αλλοθρήσκων κρατών, θα γίνει χωρίς συμφωνίαν εις τας δογματικάς διαφοράς».
Αυτό το διάβασα στο «ΦΩΣ ΕΘΝΩΝ», το τελευταίο τεύχος που κυκλοφορεί. Το «Φως Εθνών», που είναι ένα περιοδικό ιεραποστολικό. Δηλαδή, τι; Ξέρετε; Ότι θα γίνει , de facto, όπως λέγεται, αυτή η ένωσις. Αφού βλέπουν ότι δεν τα καταφέρνουν να λύσουν διαφορές δογματικές. Και μάλιστα λέει εκεί στο άρθρο: «Ε, κατόπιν», λέει, «κατόπιν, βρίσκομε τις διαφορές!». Κατόπιν; Κατόπιν εορτής; Αν είναι δυνατόν. Πώς είναι δυνατόν;
Αγαπητοί μου, πραγματικά κινδυνεύουμε. Ότι βρισκόμαστε δε, ε, όχι εμείς ίσως τόσο οι Έλληνες· Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Σέρβοι, όλοι αυτοί που είναι ορθόδοξοι, κάτω όντως από συνθήκες πολιτικώς δυσμενείς. Συνεπώς, προσπαθούν να απορροφήσουν τους Ορθοδόξους, να ενωθούμε με τον Πάπα και στη συνέχεια να ακολουθηθεί η οδός του Οικουμενισμού. Σας τα λέγω για να σας σημειώσω ότι όλοι αυτοί συνιστούν «συναγωγή πονηρευομένων ανθρώπων». Γι΄αυτό, είναι ευτυχείς εκείνοι οι οποίοι μένουν και θα μένουν Ορθόδοξοι -ίσως λίγοι θα μείνουν- γιατί οι καιροί είναι χαλεποί, είναι δύσκολοι οι καιροί.
Αλλά η τιμωρία του Θεού δεν περιορίζεται στην Ιστορία, αλλά περιμένουν και την αιώνια κρίση. Αναμφισβήτητα. «Διότι ἰδοὺ -λέγει ο προφήτης Μαλαχίας- ἡμέρα Κυρίου ἔρχεται καιομένη ὡς κλίβανος καὶ φλέξει αὐτούς(σαν φούρνος, λέει, που κατακαίει και θα έρθει να τους φλέξει, να τους πυρπολήσει), …καὶ οὐ μὴ ὑπολειφθῇ ἐξ αὐτῶν ρίζα οὐδὲ κλῆμα». Ούτε ρίζα, ούτε κλαδί.
Και ιστορικός τύπος της Κολάσεως, αγαπητοί- μην το ξεχνάτε- είναι η καταστροφή των Σοδόμων και της Γομόρρας. Κανείς δεν σώθηκε. Μόνο ο Λωτ και η οικογένειά του. Κανείς. Όλοι βρήκαν θάνατο. Είναι ιστορικός τύπος της κολάσεως. Είναι κάτι που πάρα πολλές φορές σας το έχω αυτό αναφέρει. Λέει εκεί το βιβλίο της Γενέσεως: «Καὶ Κύριος ἔβρεξεν ἐπὶ Σόδομα καὶ Γόμορρα θεῖον, καὶ πῦρ παρὰ Κυρίου ἐξ οὐρανοῦ».
Αν κάποιος διαμαρτυρηθεί και πει: «Γιατί ο Θεός εγκαίρως δεν επεμβαίνει να μην γίνουν αυτά;», θα απαντούσαμε: «Ο Θεός μακροθυμεί». «Μα, γίνεται ζημιά». Είναι και το στοιχείο της ελευθερίας. Και μακροθυμεί. Είναι δύο πράγματα. Απαντάει σε αυτό, μάλιστα με αναφορά το τέλος της Ιστορίας, απαντάει ο Απόστολος Πέτρος και λέγει στη Β΄του επιστολή: «Οὐ βραδύνει ὁ Κύριος τῆς ἐπαγγελίας (δεν βραδύνει ο Κύριος της υποσχέσεως. Ο Κύριος το υποσχέθηκε), ὡς τινὲς βραδυτῆτα ἡγοῦνται (όχι σαν μερικούς που θεωρούν τον Κύριο ότι βραδύνει), ἀλλὰ μακροθυμεῖ εἰς ἡμᾶς (Είδατε; Μακροθυμεί σε μας), μὴ βουλόμενός τινας ἀπολέσθαι (μη θέλοντας να καταστραφεί έστω και ένας), ἀλλὰ πάντας εἰς μετάνοιαν χωρῆσαι (αλλά εάν είναι δυνατόν, όλοι να βρεθούν, να προχωρήσουν εις την μετάνοιαν). Ἣξει δὲ ἡ ἡμέρα Κυρίου ὡς κλέπτης ἐν νυκτί». Θα έλθει δε η ημέρα του Κυρίου σαν τον κλέφτη τη νύχτα. Πότε ξέρομε πότε θα ‘ρθει ο κλέφτης, έτσι ακριβώς θα ‘ρθει ο Χριστός.
Αρκεί να θυμηθούμε ακόμη και την παραβολή των ζιζανίων. Ξέρετε πόσες φορές με κράτησε κι εμένα από μία μου αγανάκτηση για κάτι αυτή η παραβολή; Αρκεί λοιπόν να θυμηθούμε και την παραβολή των ζιζανίων, που είπε ο Κύριος όταν… την ξέρετε, να μην την αναφέρω, «εσπάρη μεν ο σίτος, την νύχτα όμως άνθρωπος κακός», λέει, «έσπειρε και ζιζάνια, το είδαν οι εργάτες, “Κύριε, να τα ξεριζώσουμε τα ζιζάνια”». Κι ο Κύριος είπε εκείνο το περίεργο και εκ πρώτης όψεως…δεν ξέρω, ακατανόητον: «Ἄφετε συναυξάνεσθε ἀμφότερα μέχρι τοῦ θερισμοῦ». «Αφήστε να μεγαλώσουν μαζί, ο σίτος και τα ζιζάνια, έως ότου έλθει ο θερισμός, έως ότου έλθει η ημέρα της κρίσεως, η Δευτέρα του Χριστού παρουσία. Και τότε», λέει ο Κύριος, «αυτά μεν θα συλλεγούν «πρὸς τὸ κατακαῦσαι» (θα καούν), «ο δε σίτος εις τις αποθήκες», που είναι η βασιλεία του Θεού. Είναι ακατανόητο, αγαπητοί μου.
Δεν σημαίνει αυτό ότι δεν θα πολεμήσουμε μία αίρεση. Δεν σημαίνει θα σταυρώσουμε τα χέρια μας. Προς Θεού. Γιατί θα υπάρχει παρανόησις. Δεν μπορείς όμως να πάρεις, φερ’ ειπείν, τον αιρετικό, όπως έκαναν στον Μεσαίωνα, και να τον κάψεις. Δεν μπορείς να τον κάψεις, δεν είναι δυνατόν. Κ.ό.κ. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να υποστηρίζουμε την Εκκλησία μας, κυρίως τους πιστούς, να τους φυλάξουμε. Εξάλλου ποιος είναι ο σκοπός ενός επισκόπου, παρά να επισκοπεί το ποίμνιό του και να το φυλάει ακριβώς από εκείνους οι οποίοι το καταστρέφουν.
Εμάς προσωπικά, αγαπητοί, ασφαλώς μας ενδιαφέρει αυτό το θέμα. Θα ακούσουμε τι στάση πήρε ο Δαβίδ έναντι των πονηρών ανθρώπων. Κατ’ αρχάς, λέει, ο Δαβίδ. Με όλα αυτά που ακούσαμε. Ακούστε: «Συναγωγή πονηρευομένων περιέσχον με (Με κύκλωσαν. Ήρθαν γύρω μου άνθρωποι διεφθαρμένοι)». Δεν είναι δυνατόν, λίγο ή πολύ, ανάλογα με τη θέση που έχει ο καθένας, να μην τύχει προσεγγίσεως διεφθαρμένων ανθρώπων.
Και μία που αναφέρω αυτό, ο Παύλος δεν είχε τέτοιους πονηρευομένους που τον περιτριγύριζαν; Όπου πήγαινε, αυτό πάθαινε. Και για να μη δημιουργήσω εντύπωση με την προηγούμενη αναφορά στην παραβολή των ζιζανίων, ο Παύλος, όταν ήρθε ο ανιψιός του από αδελφή στη φυλακή που τον τηρούσε ο Λυσίας, ο χιλίαρχος Ρωμαίος και ζήτησε να δει τον θείο του, του λέει: «Θείε, κάνουν συνωμοσία», λέει στον Παύλο ο νεαρός, «Θείε, πήρε το αυτί μου μία συνωμοσία. Θέλουν να σε σκοτώσουν(Αυτό που σας διάβασα προηγουμένως). Όταν θα ζητήσουν οι αρχιερείς να πας στο Συνέδριο, στον δρόμο αυτοί θα σε σκοτώσουν, θα σε λιντσάρουν». Ο Παύλος λέει στον σκοπό που τον φυλούσε, τον στρατιώτη: «Σε παρακαλώ, πάρε τον νεανία αυτόν και οδήγησέ τον εις τον Λυσία. Κάτι έχει να του πει». Και ο Λυσίας έλαβε πρόνοια και τη νύχτα με πολύ ιππικό και στρατό, πήραν τον Παύλο και τον πήγαν στην Καισάρεια. Τι δηλαδή; Ο Παύλος άφησε να γίνει αντικείμενο λιντσαρίσματος; Όχι βεβαίως. Αυτό, για να διορθωθεί μία τυχόν αντίληψις, ότι αν βλέπουμε κάτι το κακό, να το αφήνουμε να γίνεται. Όχι. Αφήνουμε τους ανθρώπους που πολλές φορές δεν θα προβούμε, ξαναλέγω, να τους σκοτώσουν, ο Θεός να φυλάξει, δεν είναι δυνατόν.
Αλλά συνεχίζομε. Ακόμη, πώς θα σταθούμε απέναντι εκείνων που σκέπτονται πονηρά εις βάρος μας. Θα μισήσουμε εκ βαθέων με τέλειο μίσος αυτές τις καταστάσεις. Όχι τους ανθρώπους. Τις καταστάσεις. Δηλαδή, όπως λέει ο Ψαλμωδός: «Ἐμίσησα ἐκκλησίαν πονηρευομένων». Δηλαδή εμίσησα τους ανθρώπους, όχι τα πρόσωπα, ξαναλέω, αλλά τον τρόπο με τον οποίο μετέρχονται για να κάνουν το κακό.
Εχθές διάβαζα, δεν ξέρω σήμερα αν θα το πούμε, δεν θα προλάβουμε, ίσως, ίσως, στην επιστολή του Βαρνάβα, είναι πρωτοχριστιανική αυτή η παραγωγή, κάτι που δεν είχα δει μέχρι τώρα και μου έκανε εντύπωση. «Να νηστεύεις για τους εχθρούς σου!». Το ακούσατε εσείς ποτέ; Να νηστεύεις για τους εχθρούς σου! Δηλαδή να φωτίσει ο Θεός τους εχθρούς σου να μετανοήσουν. Να νηστεύεις. Ναι. Είναι καταπληκτικό, καταπληκτικόν..!
Εν τοιαύτη περιπτώσει, αυτό το τέλειο μίσος που το λέει ο Ψαλμωδός σε άλλο σημείο, θα πει να μην αφήσω κάποια γωνίτσα συμπαθείας μέσα στην καρδιά μου, ως προς τι; Ως προς εκείνα τα οποία εργάζονται οι άνθρωποι αυτοί. Αυτό είναι τό «τέλειον μίσος ἐμίσουν αὐτούς». Βλέπετε; Μισώ με μίσος. Αυτός ο πλεονασμός. Και ακόμη η πρόσθεσις του περί «τέλειον». Για να δείξει ότι δεν μπορεί ποτέ να φτάσουμε να γίνουμε άνθρωποι αυτού του σιναφιού. Ο Θεός να φυλάξει. Ποτέ να μη βρεθούμε σε τέτοια συνάφεια. Ποτέ!
Ακόμη θα πει… μάλιστα αν κάποτε έχουμε συμφέροντα, ε; Συνήθως έτσι γίνεται. Τα συμφέροντα είναι εκείνα τα οποία στο τέλος μάς γονατίζουν και αποδεχόμεθα. Δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε εκείνο που είπε ο Κύριος, ότι αν σε σκανδαλίσει το δεξί σου χέρι, κόψε του, το μάτι σου το δεξί, βγάλτο. Τι θα πει αυτό; Παρά να μπεις στην αιώνια κόλαση ακέραιος, υποτίθεται, αλλά θα είσαι για την κόλαση. Αλλά όσο συμφέρον και αν έχεις, πόσο συμφέρον, όσο για να έχεις το δεξί σου χέρι ή το δεξί σου μάτι.. Τι σημαίνει αυτό; Έχουμε κάτι περισσότερο συμφέρον από του να έχουμε το χέρι μας και το μάτι μας; Είναι προτιμότερο να το κόψεις, δηλαδή να μην έχεις αυτά τα συμφέροντα, παρά να μπεις εις τον κύκλο, εις το σινάφι τέτοιων ανθρώπων. Ποτέ. Ποτέ. Ποτέ!
Γι΄αυτό πάλι θα συμβουλεύσει ο Δαβίδ, αυτός που τόσα έπαθε από κακούς ανθρώπους, συνωμότας και σκευωρούς: «Μή παραζήλου ἐν πονηρευομένοις». Μην τους ζηλεύεις και βρεθείς εις τον χώρον τον δικό τους. Και σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να μάθουμε να λέμε στον εαυτό μας: «Ἐκκλίνατε ἀπ’ ἐμοῦ πονηρευόμενοι». Το τελευταίο είναι στον 118ο ψαλμό. «Φύγετε από μένα, εσείς που είσαστε πονηροί άνθρωποι. Δεν θέλω να έχω μαζί σας καμία συντροφιά».
Έτσι, με τη χάρη του Θεού μπορεί να λέγει κανείς ότι απαλλάσσεται από τη δική τους παρουσία. Πάντως να ξέρουμε ότι στον κόσμο αυτόν υπάρχουν οι πονηρευόμενοι άνθρωποι, οι διεφθαρμένοι άνθρωποι. Κι όσο πιο ψηλά στέκεσαι, τόσο περισσότεροι είναι και αυτοί. Ας προσέχουμε όσο μπορούμε. Και θα λέμε: «Κύριε, τι να πω; Στο χέρι το δικό Σου βρίσκομαι, όταν άνθρωποι επιβουλεύονται ίσως-ίσως όχι μόνο την ευτυχία μου, αλλά και τη ζωή μου…».
Και προχωρούμε εις τον επόμενον στίχον, τον 10ον, πάντοτε ευρισκόμενοι εις το 21ο κεφάλαιον: «Ὁδὸς ἁμαρτωλῶν ὡμαλισμένη ἐκ λίθων, καὶ ἐπ' ἐσχάτῳ αὐτῆς βόθρος ᾅδου». Δηλαδή, ο δρόμος των αμαρτωλών φαίνεται καθαρισμένος από πέτρες και εξομαλισμένος. Δηλαδή η ζωή τους δεν έχει εμπόδια. Αλλά στο τέλος αυτού του δρόμου έχει ανοίξει το στόμα του το βάραθρον, ο βόθρος, το βάραθρον του Άδου.
Είναι μία αλήθεια, μία μεγάλη αλήθεια· την οποία, αγαπητοί, μας έχει ήδη ο Κύριος πει και μας έχει ειδοποιήσει. Είναι από την επί του Όρους ομιλία. Να σας τη διαβάσω: «Εἰσέλθετε διὰ τῆς στενὴς πύλης· ὅτι πλατεῖα ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρος ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν, καὶ πολλοί εἰσιν οἱ εἰσερχόμενοι δι' αὐτῆς.Τί στενὴ ἡ πύλη καὶ τεθλιμένη ἡ ὁδὸς ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν, καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν!». Δεν σας τη μεταφράζω. Σας είναι πολύ γνωστή.
Τι βλέπουμε λοιπόν εδώ; Ο Κύριος μας παρουσιάζει αυτούς τους δύο δρόμους. Είναι γνωστό ότι στην αρχαιότητα ένας δρόμος ξεκινούσε από μία πύλη, η οποία ήταν πύλη θριάμβου συνήθως. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν την περίπτωση, όχι οι Έλληνες. Όπως λέμε «η πύλη του Αδριανού» στην Αθήνα, αλλά φτιάχτηκε στην εποχή τη Ρωμαϊκή, η Ρώμη είχε πάρα πολλές τέτοιες πύλες που ήταν κυρίως θρίαμβοι. Από κει ή περνούσε από κάτω δρόμος ή ξεκινούσε δρόμος. Γι΄αυτό ο Κύριος με την πραγματικότητα της τότε καταστάσεως, μίλησε για πύλη και οδό. Φαρδιά πύλη, πλατύς δρόμος, στενή πύλη, στενός δρόμος. Πάντως είναι η διδασκαλία περί των δύο οδών. Του πλατέος δρόμου και του στενού δρόμου. «Εσείς», λέει, «μη βαδίσετε τον πλατύ δρόμο, γιατί στο τέλος πηγαίνει στην απώλεια. Θα βαδίσετε τον στενό δρόμο, ο οποίος βεβαίως είναι γεμάτος από πειρασμούς, από δυσκολίες. Αλλά στο τέλος είναι η αιώνιος ζωή».
Έτσι, μια που έγινε αυτή η αναφορά στους δύο δρόμους, δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε και το ξεκίνημα του Ηρακλή, όταν ήταν έφηβος, έτσι μας λέγει η Μυθολογία, ότι βρήκε μπροστά τους δύο δρόμους. Δύο γυναίκες αντιπροσώπευαν τους δρόμους αυτούς. Ήταν, λέγει, η Αρετή και η Κακία. Και η μεν Κακία έλεγε στον Ηρακλή: «Θα σου δώσω, θα σου δώσω, θα σου δώσω…Όλα ευχάριστα είναι στον δικό μου τον δρόμο». Πηγαίνει μετά η Αρετή και λέει: «Ο δικός μου ο δρόμος είναι στενός, τεθλιμμένος, είναι κακοτράχαλος. Διάλεξε.». Και ο Ηρακλής, μας λέγει η Μυθολογία, διάλεξε τον δρόμο της Αρετής.
Βλέπετε λοιπόν ότι είναι γνωστό το θέμα. Και ό,τι δηλαδή θα λέγαμε, είπαν στον Ηρακλή, ε, αυτό είπε και ο Κύριος, αυτό εννοούσε. Ουσιαστικά οι δύο δρόμοι δεν είναι παρά δύο τρόποι ζωής που προβάλλονται στον κάθε άνθρωπο που βγαίνει στη ζωή. Δύο τρόποι ζωής. Να ο ένας, να ο άλλος.
Η παλαιά Χριστιανική Γραμματολογία, όπως σας είπα, κάνει λόγο περί των δύο αυτών οδών, σαν μία συνοπτική διδασκαλία του κάθε Χριστιανού. Το βιβλίο της Διδαχής αρχίζει έτσι: (δύο δρόμο υπάρχουν), μία της ζωής καί μία τοῦ θανάτου, διαφορά δέ πολλή μεταξύ τῶν δύο ὁδῶν (Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανάμεσα στους δύο αυτούς δρόμους)».
Και η επιστολή Βαρνάβα, σας ανέφερα προηγουμένως- ίσως είναι η πρώτη φορά που σας αναφέρομαι σε αυτήν την επιστολή- λέγει: «Ὁδοί δύο εἰσί διδαχής καί εξουσίας, ἡ τε τοῦ φωτός καί ἡ τοῦ σκότους (στη Διδαχή έχουμε την ονομασία «ζωής-θανάτου». Εδώ έχουμε την ονομασία «φωτός-σκοταδιού, σκότους». Διαφορά δέ πολλή τῶν δύο ὁδῶν. Ἐφ’ ἧς μέν γάρ εἰσίν τεταγμένοι φωταγωγοί ἂγγελοι τοῦ Θεοῦ (στον ένα δρόμο του φωτός, είναι, λέγει, εκεί τεταγμένοι άγγελοι φωταγωγοί), ἐφ’ ἧς δέ ἂγγελοι τοῦ σατανᾶ (στον άλλο δρόμο είναι οι άγγελοι του σατανά, οι δαίμονες). Και ὁ μεν ἐστίν κύριος ἀπό αιώνων καί εἰς τούς αιώνας (στον δρόμο της ζωής είναι ο Κύριος, ο αιώνιος Κύριος), ὁ δε ἂρχων καιροῦ τοῦ νῦν τῆς ἀνομίας (ενώ στον άλλο δρόμο είναι ο διάβολος, ὁ άρχων του νυν αιώνος)». Αυτό είναι στην 18η παράγραφο της επιστολής του Βαρνάβα.
Λοιπόν. Γίνεται δε ανάλυσις και στη μια και στην άλλη επιστολή, τι σημαίνει «οδός ζωής ή φωτός» και τι σημαίνει «οδός θανάτου ή σκότους». Γίνεται μία πολύ καλή ανάλυσις, σαν να έχετε μπροστά σας εκείνα τα βοηθήματα που έχουμε στην εξομολόγηση, που αναφέρονται: «Μήπως έκανες αυτό, μήπως εκείνο;». Πρόσεξε να δεις τι θα πει «οδός φωτός». Είναι εκείνο, εκείνο, εκείνο… Τι θα πει «οδός σκότους»; Είναι εκείνο, εκείνο, εκείνο…
Εντούτοις η οδός της ζωής είναι στενή. Γιατί; Γιατί απαιτεί πλήρωση του καθήκοντος και βέβαια θέλει και κόπο και θυσία. Ενώ ο δρόμος ο άλλος, της ξενοιασιάς, της αδιαφορίας, της φιλαυτίας, είναι ο δρόμος των πολλών, που βέβαια στο τέρμα του ο δρόμος αυτός έχει τον βόθρο, το πηγάδι, τον λάκκο του Άδου. Και αυτός ο δρόμος, δυστυχώς οδεύεται από τους πολλούς, επειδή δεν βλέπουν το τέρμα. Και η όρασή τους-η όραση του τέρματος αυτού καλύτερα- είναι θέμα πίστεως, αλλά και εμπειρίας από τους άλλους γύρω μας. Προσέξτε, θέμα πίστεως. Πιστεύεις αυτό που σου λέγει ο λόγος του Θεού; Δεν βλέπεις ότι το τέρμα του δρόμου που διάλεξες δεν θα σε βγάλει σε καλό… Το πιστεύεις; Θα σωθείς. Θέμα πίστεως.
Είναι και θέμα εμπειρίας, σας είπα. Τι έπαθε ο Α, ο Β, ο Γ, ο Δ, τόσοι και τόσοι είναι εκείνοι γύρω μας, οι οποίοι οδηγήθηκαν στο κακό, στη ζημιά, στη φθορά και στον αιώνιο θάνατο. Το είδες αυτό; Είναι και η εμπειρία. Είναι λοιπόν δύο πράγματα. Και η πίστις και η εμπειρία.
Ακόμη στους ανθρώπους, τι στέκεται δηλαδή αιτία που διαλέγουν τον φαρδύ τον δρόμο και δεν βλέπουν τι γίνεται παρακάτω· στους ανθρώπους έχει διαμορφωθεί ένας τρόπος του σκέπτεσθαι, στους πάρα πολλούς, στο σύνολο σχεδόν των ανθρώπων, ένας τρόπος του σκέπτεσθαι, μία φιλοσοφία της ζωής. Βλέπετε σήμερα υπάρχει η Α φιλοσοφία της ζωής. Αυτή καθορίζει τι είναι ορθόν και τι είναι λανθασμένο. Αλλά όχι βεβαίως με κριτήρια ευαγγελικά, αλλά με κριτήρια κοσμικά. Μέσα σ’ αυτήν την ισορροπία είμεθα ήδη βυθισμένοι οι άνθρωποι, ιδίως η νέα μας γενεά. Πάει στο σχολειό, πάει από δω, από κει, στην κοινωνία βγαίνει και βλέπει ότι αυτά είναι τα γνωρίσματα έξω, αυτός είναι ο τρόπος, αυτή είναι η φιλοσοφία της ζωής. Κι έτσι σου λέει: «Όλοι όπως σκέπτονται, σκέπτομαι κι εγώ, θα σκέπτομαι διαφορετικά;».
Σας είπα όμως ότι δεν είναι ευαγγελικά τα κριτήρια, αλλά κοσμικά. Λέγει επάνω σε αυτό το σημείο το βιβλίο των Παροιμιών: «Ἒστιν ὁδός, ἣ δοκεῖ παρὰ ἀνθρώποις ὀρθὴ εἶναι, τὰ δὲ τελευταῖα αὐτῆς ἔρχεται εἰς πυθμένα ᾅδου». Υπάρχει δρόμος που μοιάζει στους ανθρώπους ότι είναι σωστός, ορθός. Εκεί που τελειώνει όμως είναι το πηγάδι και πέφτεις μέσα. Α, ώστε λοιπόν μοιάζει ο τρόπος ζωής ορθός στους πολλούς. Σ’ αυτό συντελεί το σύνολο της κοινωνικότητας. Αυτό το «όλοι έτσι κάνουν». «Μα παιδάκι μου, μα…». «Όλοι έτσι κάνουν». Δεν μπορείς να απαγκιστρωθείς από αυτό το «όλοι έτσι κάνουν».
Βέβαια, αν ψάξετε θα βρείτε ότι στο βάθος αυτής της κουβέντας υπάρχει η ανθρωπαρέσκεια. Θέλουμε να αρέσουμε εις τους ανθρώπους, γι΄αυτό και ακολουθούμε εκείνο το οποίον οι άνθρωποι θέλουν και ακολουθούν και σκέπτονται.
Στην εποχή μας όμως υπάρχουν παράγοντες που η νέα γενεά βαδίζει τον δρόμο του θανάτου χωρίς να το προσμετρά. Διάβαζα σε ένα περιοδικό, επιστήμονες το γράφουν, εκείνο το «Τι θα γίνει; Επιτέλους, τι θα γίνει; Πού πάει η γενεά μας;». Αλήθεια, το σκεφτήκαμε; Όχι πανελλήνια. Παγκόσμια. Προσέξτε, παγκόσμια. Δεν είναι πια ένα θέμα στα στενά όρια μιας πατρίδος. Είναι φαινόμενο παγκόσμιο. Τι θα γίνει; Πού πάει αυτή η γενεά; Ποια θα είναι αύριο η ανθρωπότητα; Σε αυτό το κακό που πηγαίνει η νέα γενεά, οι νέοι άνθρωποι, συνετέλεσαν τα εξής στοιχεία.
Πρώτον. Αυτό που ήδη σας είπα. Η φιλοσοφία της ζωής· η οποία είναι υλιστική εις το έπακρον. Τι θα φάμε, τι θα πιούμε; Πώς θα ντυθούμε; Τι θα σπουδάσουμε; Πόσα λεφτά θα βγάλουμε; Θα ακολουθήσω εκείνο το α ή το β επάγγελμα, για να έχω κάπου πολλά χρήματα. Επενδύσεις υλιστικές, πέρα για πέρα, πέρα για πέρα.
Δεύτερον. Στην εποχή μας υπάρχει η αρχή της ήσσονος προσπαθείας. Εδώ δα είναι αυτή η αρχή διάχυτη. Τι σημαίνει; Ότι όσο μπορώ, λιγότερο θα προσπαθήσω για να κερδίσω περισσότερα. Αυτό υπάρχει σε ένα ευρύ φάσμα, σε όλο το φάσμα της ζωής. Από την εκπαίδευση μέχρι την υπαλληλική εργασία, ιδιότητα, παντού. Πώς μπορώ να δουλεύω λιγότερο και να βγάζω περισσότερα. Αυτή η αρχή της ήσσονος, της πιο μικρής, δηλαδή της ήσσονος προσπαθείας. Ολέθριον, ολέθριον, μόνο να το σκεφτούμε είναι ολέθριον… Να πω ότι τα παιδιά μας βγαίνουν αγράμματα; Ή αύριο περισσότερο αγράμματα και μεθαύριο ακόμη περισσότερο αγράμματα; Είναι αυτό το μίνιμουμ, θα λέγαμε, της αποδόσεως. Γιατί, αν δουλέψεις φιλοτίμως, θεωρείσαι ανόητος. Και όχι μόνο ανόητος, αλλά και κάτι άλλο. Εμποδίζεις τους άλλους με τον τρόπο που δουλεύεις να καθιερώσουν την αρχήν της ήσσονος προσπαθείας. Γι΄αυτό και σε κυνηγούν οι άλλοι. Είσαι εχθρός τους. Και κοροϊδεύουν. «Θέλεις να μας κάνεις τον έξυπνο; Ποιος είσαι εσύ; Εσύ θα σώσεις τον κόσμο;». Και άλλα πολλά τέτοια.
Τρίτον. Σας λέω τώρα τι συντελεί στο να ακολουθεί ο πολύς ο κόσμος την πλατείαν οδόν, την εξωμαλισμένην, που δεν υπάρχουν πέτρες τάχα. Όλα είναι ομαλά, ωραία, τσουλάνε πολύ ωραία. Τρίτον. Είναι το πολυδιαφημισμένο από τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως κακό παράδειγμα, σαν υπόδειγμα προς μίμησιν. Προβάλλουν φοβερά πράγματα. Και οι νέοι μας, οι άνθρωποί μας θέλουν να μιμηθούν αυτά τα προβαλλόμενα υποδείγματα. Αυτά τα σύγχρονα ινδάλματα, είτε ανήκουν εις τον χώρον του αθλητισμού, ποδοσφαίρου, είτε δεν ξέρω πού αλλού, είναι, είναι ανυπόφορα ρηχά και κούφια. Φοβερό πράγμα… Αυτά προβάλλουν. Νέοι μου, αυτά είναι τα υποδείγματά σας. Μιμηθείτε τα, όσο μπορείτε περισσότερο. Κι έτσι η νέα γενιά γίνεται κούφια γενεά, χωρίς περιεχόμενο...
Τέταρτον. Σε όλη αυτήν την κατάσταση -εδώ είναι τώρα…- δεν υπάρχουν πνευματικά αντισταθμίσματα. Πόσες φορές λέμε: Πού είναι η πνευματική ηγεσία; Πού είναι; Πού είναι; Ποια πνευματική ηγεσία; Όλοι είναι προδομένοι κι όλοι έχουνε γίνει το ίδιο. Δεν υπάρχουν πνευματικά αντισταθμίσματα. Μη μου πείτε ότι θα μπορούσε να προκαλέσει αυτά τα πνευματικά αντισταθμίσματα η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Ναι, αλλά φρόντισαν οι εχθροί της ανθρωπότητας, θα λέγαμε, αυτές οι αντίθεες δυνάμεις, οι σκοτεινές δυνάμεις, φρόντισαν εγκαίρως να εγκλωβίσουν κάθε προσπάθεια της Εκκλησίας, ακριβώς για να πετύχουν του σκοπού των. Να καταστρέψουν την ανθρωπότητα. Η Διοίκηση της Εκκλησίας; Χμ… Επροδόθη και προδίδει… Ναι. Επροδόθη και προδίδει. Βλέπει κανείς μια κατάσταση που λυπάται κατάβαθα. Εκείνοι που θα ήσαν φύσει θέσει, οι αρμόδιοι να βοηθήσουν τον σύγχρονο κόσμο και τη νέα γενεά, δεν κάνουν τίποτε, έξω από κάποιες ίσως εξαιρέσεις.
Δεν κάνουν τίποτα. Γιατί; Το να ακούτε, επί παραδείγματι, το τάδε στέλεχος της Εκκλησίας, ή το τάδε… δεν θέλω να σας βάλω βέβαια σε σκέψεις, αλλά αφού δημοσιεύονται, εγώ τι να πω; Κάτι λιγότερο; Ότι είναι τέκτων, ότι είναι Μασόνος, ότι είναι άνθρωπος ο οποίος είναι της ντόλτσε βίτα, της γλυκιάς ζωής. Ή όπως έλεγε ο μακαρίτης επίσκοπος, αλήθεια, τον θυμόσαστε; «Εγώ είμαι μπουρζουά παπάς!» Τ’ άκουσα με τα αυτιά μου. Το είπε ο ίδιος. Το άκουσα με τα αυτιά μου. Θυμόσαστε, ε; «Εγώ είμαι μπουρζουά παπάς!» Τέτοιοι άνθρωποι πώς να ποδηγετήσουν την ανθρωπότητα;Ναι. Κατ’ όνομα είναι Ορθόδοξοι, Χριστιανοί Επίσκοποι, είναι Εκκλησία. Αλλά έχουν εγκλωβιστεί, έχουν δεθεί, έχουν απομονωθεί. Φρόντισαν οι σκοτεινές δυνάμεις να τους βάλουν να αγαπάνε αυτά τα πράγματα. Να επιθυμούν αυτά τα πράγματα. Ή, αν θέλετε καλύτερα, να αναδεικνύουν μέσα στην Εκκλησία ανθρώπους που αλώνονται από τις ηδονές και το χρήμα. Αυτούς προβάλλουν. Κι έτσι δεν υπάρχουν τα πνευματικά, δυστυχώς, τα πνευματικά αντισταθμίσματα…
Ο αιώνας μας, πέμπτον ακόμη, γι’αυτό τσουλάν οι άνθρωποι, με συγχωρείτε για μερικές λέξεις που λέω, τσουλάνε, κυλούν, πορεύονται σε αυτόν τον πλατύ δρόμο, τον εξομαλισμένο από πέτρες, δυσκολίες δηλαδή, γιατί ο αιώνας μας επιπλέον χαρακτηρίζεται ένας αιών της ακηδίας, ο κατεξοχήν αιών της ακηδίας, της πνευματικής τεμπελιάς, του «δεν βαριέσαι»; Του «δενβαριεστισμού», της φιληδονίας, της ακρατείας και της φιλαυτίας. Ό,τι φιλήδονο, οι σύγχρονοι άνθρωποι το αγαπούν. Γι'αυτό ακριβώς παρουσιάζουν και την ακράτεια, όσο σε καμία άλλη εποχή. Κι όλα αυτά βεβαίως εξυπηρετούν τη φιλαυτία. Για να δείτε τι σχέση υπάρχει ανάμεσα στη φιληδονία και τη φιλαυτία, λέει ο Κούνκελ, ένας Αμερικανός ψυχίατρος το εξής- το οποίον δεν είναι καθόλου περίεργο όπως το λέει- ότι: «Θέλετε να θεραπεύσετε, λέγει, τη φιληδονία, την πορνεία κλπ; Θεραπεύσατε τη φιλαυτία». Διότι η αναζήτησις των ηδονών, δεν είναι παρά γιατί προδίδεται ένας άνθρωπος φίλαυτος. Πώς θα ευχαριστήσω τον εαυτό μου. Ναι.
Ακόμα, έκτον, έχουμε και ανατροπή των αξιών. Αναποδογύρισμα. Όλες οι αξίες. «Εργάζεσαι; Είσαι βλάκας». «Δεν εργάζεσαι; Είσαι τεμπέλης; Είσαι φυγόπονος; Α, είσαι έξυπνος άνθρωπος…». Λέγει λοιπόν ο προφήτης Ησαΐας στο 5ο κεφάλαιον: «Οὐαὶ (αλίμονο) οἱ λέγοντες τὸ πονηρὸν καλὸν καὶ τὸ καλὸν πονηρόν, οἱ τιθέντες τὸ σκότος φῶς καὶ τὸ φῶς σκότος, οἱ τιθέντες τὸ πικρὸν γλυκὺ καὶ τὸ γλυκὺ πικρόν». Αλίμονό τους!
Έβδομον. Είναι η φοβερά εξάπλωσις ηδονιστικών ουσιών· από το κάπνισμα, το οινόπνευμα έως τα ναρκωτικά. Με τα τελευταία μάλιστα, τα ναρκωτικά, η νέα γενεά αδυνατεί πια να αντιδράσει και γίνεται σωματικά και πνευματικά παράλυτη. Δεν μπορεί σε τίποτε να αντιδράσει. Και ρωτά κανείς αυτό που είπαμε στην αρχή. Παγκοσμίως, πού πηγαίνουμε; Η ηθική στάθμη έχει πέσει. Η οικολογία επροδόθη. Και δεν μπορεί πια να συνεχίσει να γίνεται η Γη μας, η Γη μας, ο πλανήτης μας, να γίνεται ο οίκος μας, η κατοικία μας, κατοικία των ανθρώπων.
Εδώ ακόμη έχουμε και φοβερές κοινωνικές ακαταστασίες. Μάλιστα λέει ο Κύριος στο Κατά Λουκάν 21,25, αν και είναι στα έσχατα, αλλά θα σας το πω: «Καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἠχούσης θαλάσσης καὶ σάλου, ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ». «Όταν», λέγει, «η θάλασσα θα έχει μανιάσει, θα μπαίνει μέσα στην ξηρά η θάλασσα, θα βουλιάζει η θάλασσα». Έτσι είπε ο Κύριος. Οι άνθρωποι, τα έθνη θα συνέχονται, θα τρομάζουν. Έχει ειπωθεί για τη Μεσόγειο ότι όλα τα λιμάνια της Μεσογείου θα κατεβούν. Δηλαδή θα έχουμε τήξη των πάγων και θα έχουμε πολύ νερό από τους πόλους, διότι κ.τ.λ. κ.τ.λ. και έτσι το νερό θα είναι περισσότερο και τα λιμάνια της Μεσογείου, ειδικά της Μεσογείου, θα βουλιάξουν. Όλα αυτά τρομάζουν τους ανθρώπους, για όλα αυτά που έρχονται. Έτσι είπε ο Κύριος.
Αγαπητοί. Ας μη θεωρηθούμε απαισιόδοξοι. Αν ο Θεός δεν βάλει το χέρι Του, δεν γίνεται τίποτα. Αλλά το μέλλον είναι δυστυχώς ζοφερόν. Βαίνομε στα έσχατα της Ιστορίας. Όλα το δείχνουν. Φθάσαμε στην ανοησία να πριονίζουμε το κλαδί που καθόμαστε. Ή χαλάμε το σπίτι μας, τη Γη, για να πάμε πού; Μπορεί να έχουμε ίσως κάποιες βελτιώσεις κοινωνικές, αλλά η ανθρωπότητα βαίνει στο τέλος της, που και για τους πολλούς το τέλος αυτού του δρόμου είναι ο βόθρος του Άδου. Είπαμε, για τους πολλούς. Είναι και ο δρόμος που οδηγεί εις την αιώνιον ζωή. Αυτόν που βαδίζουν οι λίγοι. Σ’ αυτούς τους λίγους, αγαπητοί, αποτεινόμεθα. Τους λέμε ότι η οδός που οδηγεί εις την αιώνιο ζωή είναι ο Χριστός…
[ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Δυστυχώς τελείωσε η κασέτα, ενώ ο σεβαστός Γέροντας ακόμη μιλούσε.]
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή
μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια:
Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
- http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/sofia_seirax/sofia_seirax_172.mp3 Πηγή.