Ηλίας Μηνιάτης: [Λόγοι και Διδαχές]. Μέρος Β΄.
Περί του ότι η συνείδηση του ανθρώπου, κάνει την κατηγορία και την απόφαση. Και η δικαιοσύνη του Θεού, την κρίση και την εκδίκηση.
ΜΕΡΟΣ Β΄
O προφήτης Δανιήλ στο ζ’. και ο Θεολόγος Ιωάννης στο κ’. κεφάλαιο της αποκαλύψεως λένε: ότι την ημέρα της Κρίσεως ανοίγονται βιβλία. Αυτά είναι εκείνα, στα οποία είναι γραμμένα όσα κάναμε σε όλη μας την ζωή. Και μου φαίνεται πως να είναι δύο. Στο ένα είναι όσα κάναμε κακά, οι αμαρτίες μας. Στο άλλο όσα κάναμε καλά, οι αρετές μας.
Πρώτο ανοίγεται εκείνο, όπου περιέχει τις αμαρτίες μας. Σε ένα μέρος του βιβλίου είναι γραμμένη η αμαρτία όπου κάναμε, με όλες τις περιστάσεις, του προσώπου, του καιρού, του τόπου, και των λοιπών. Αν και ίσως αντικρυστά, είναι σημειωμένο, ότι την αμαρτία εκείνη την εξομολογηθήκαμε, ότι μετανοήσαμε, ότι κάναμε την πρέπουσα πληρωμή με προσευχές, με νηστείες, με ελεημοσύνες, σύμφωνα με τον κανόνα, που μας έδωσε ο πνευματικός και ή δικαιοσύνη του Θεού δεν μας ζητεί λογαριασμό για την αμαρτία εκείνη.
Είναι γραμμένο το χρέος, μα είναι σημειωμένη και η πληρωμή. Γι’ αυτό όταν στην παρούσα ζωή κάνουμε μία καλή εξομολόγηση, ας μη φοβόμαστε στην μέλλουσα Κρίση. Έτσι μας παρηγορεί, των αμαρτωλών η παρηγορία, ο θείος Χρυσόστομος: «ὅταν γὰρ ἐν τῇ παρούση ζωῇ, δια τῆς ἐξομολογήσεως, ἀπονίψασθαι τὰ πλημμελημένα δυνηθώμεν, άπιμεν ἐκεῖ καθαροὶ τῶν ἁμαρτημάτων».
Μόνο που πρέπει, η εξομολόγηση εκείνη που κάναμε, να είναι καλή. Γιατί εγώ ξέρω, πως εμείς εξομολογούμαστε για συνήθεια, και όχι με κατάνυξη. Η μετάνοια μας να είναι αληθινή. Γιατί εγώ ξέρω, πως εκείνα που εξομολογούμαστε εφέτος, εκείνα εξομολογούμαστε και του χρόνου, και άλλα μεγαλύτερα και χειρότερα.
Και είναι λοιπόν σημάδι, πως απλά και μόνο τα λέμε του πνευματικού, μα δεν τα αφήνουμε. Και αν είναι έτσι, αλλοίμονο σε μας! γιατί τότε στην μέλλουσα κρίση, το χρέος μας θα φανεί ανοικτό, η αμαρτία μας απλήρωτη. Και θα δώσουμε λογαριασμό, και για την αμαρτία όπου κάναμε, και για την εξομολόγηση της αμαρτίας όπου δεν κάναμε καλά.
Το άλλο βιβλίο περιέχει τα καλά που κάναμε, τις αρετές μας. Χριστιανοί, αν ο Θεός μας έκανε αυτή την μεγάλη χάρη στην δευτέρα του Παρουσία, να μη μας κρίνει για τις αμαρτίες μας, να τις παραβλέψει, αλλά να μας κρίνει μόνο για τις αρετές μας, πιστεύετε πως θα βρισκόμαστε άξιοι για τον παράδεισο; και άξιοι να ακούσουμε εκείνη την μακάρια φωνή: «Δεῦτε, οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου»;
Εγώ πιστεύω ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή πως ο Θεός θα μας κατακρίνει για εκείνες που μας φαίνονται σαν αρετές. Και ας δούμε ποιες είναι αυτές οι αρετές που κάναμε.
Εμείς πήγαμε την Κυριακή στην λειτουργία. Πήγαμε, ναι, μα περισσότερο από συνήθεια, παρά από ευλάβεια. Πήγαμε μα δεν βλέπαμε την ώρα να τελειώσει εκείνη η λειτουργία. Πήγαμε μα όταν ο ιερέας προσευχόταν, έκανε την θεία μυσταγωγία, εμείς συνομιλούσαμε για υποθέσεις κοσμικές. Και αυτή είναι αρετή ;
Εμείς κάναμε προσευχή, ναι. Μα όταν προσεύχονταν τα χείλη μας, που περπατούσε ο νους μας; Και προσευχή είναι, να ψάλλουμε μίαν ώρα ένα ιδιόμελο, και να καταπίνουμε σε μία στιγμή όλο το ψαλτήριο; Και αυτή είναι αρετή;
Εμείς κάναμε ελεημοσύνη. Μα πόση; Πολύ λίγη. Και γιατί; Περισσότερο για να έχουμε έπαινο κοντά στους ανθρώπους, παρά μισθό κοντά στον Θεόν. Και αυτή είναι αρετή;
Αχ! και εμείς νηστεύουμε, αυτή είναι η μεγαλύτερη μας αρετή. Μα όταν εμείς περισσότερο νηστεύουμε τότε περισσότερο μεθούμε Κάνουμε εγκράτεια από τα ψάρια και τα κρέατα, μα δεν κάνουμε εγκράτεια από τα πάθη. Δεν τρώμε πασχαλινά, μα κατατρώμε τον πλησίον.
Οι ασκητές μας, όπου παρατηρούνται να αρτύσουν με λίγο λάδι τα λάχανα που τρώνε, να ξέρετε πόση εωσφορική υπερηφάνεια έχουν στην κεφαλή, πόση σατανική μνησικακία στην καρδιά, και φιλαργυρία ανείπωτη. Και αυτή είναι αρετή;
Και με τέτοιες αρετές θέλουμε να απολαύσουμε τον παράδεισο; Ας δείξουμε μία μόνο αρετή καθαρή χωρίς μίξη κακίας; Ας δείξουμε ένα καλό τέλειο, από όλα τα μέρη καλό; Από σαράντα, πενήντα, και εξήντα χρόνια που ζήσαμε ας δείξουμε μίαν ημέρα, μίαν ώρα, που να χαρίσαμε όλη στον Θεό. Που είναι τέτοια ημέρα, και ώρα;
Και αν εμείς δεν έχουμε άλλες, από αυτές, που μας φαίνονται σαν αρετές, αλλοίμονο σε μας στην δεύτερη του Χριστού παρουσία ! ω κρίση! ω ψυχή!