Πρέπει ν’ αποφεύγεις τις αρχές και τις αιτίες των παθημάτων διότι αυτό είναι και συμφέρον και ελαφρό!
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Άγιος Φώτιος ο Μέγας
Προς τον εκλαμπρότατο και ενδοξότατο Μιχαήλ ηγεμόνα της Βουλγαρίας εκ Θεού αγαπημένο εν Κυρίω πνευματικό υιό
Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=394922
104. Το είναι δεν θέλει να συνυπάρχη με το οίεσθαι. Γι’ αυτό όπου βλέπεις οίησι, να νομίζης ότι η πράξις είναι απούσα και το είναι έχει φύγει.
105. Είναι εντροπή σ’ εκείνον που είναι αρχηγός και δεσπότης ανδρών να φανή ηττημένος από γυναίκες και δούλος ηδονών. Αν όμως συζή με την γυναίκα που νομίμως απέκτησε βοηθό του βίου, δεν αμαρτάνει.
106. Η αγαμία είναι θείο πράγμα και υπερφυές, ανώτερο από την πολιτική αρετή και ευνομία· η δε μονογαμία είναι έργο της ανθρωπίνης φύσεως για την διαδοχή του γένους, για μια ήρεμη και φιλάνθρωπη συμβίωσι και για μια ευνομούμενη πολιτεία· η δε πολυγαμία είναι κάτι το αισχρότατο και μιαρό, που ταιριάζει στην ακολασία και ακαθαρσία των αλόγων.
107. Ο Αλέξανδρος ο Μακεδών, που έγινε κυρίαρχος της Ασίας με τα όπλα, έλεγε ότι οι Περσίδες είναι βολίδες των ματιών·(1) ο πραγματικά σώφρων όμως και φύλακας των δεσποτικών εντολών θ’ αποφύγη και θ’ αποστραφή, όχι μόνο τις Περσίδες, αλλά και κάθε γυναίκας πρόσωπο ως οξύ και θανατηφόρο βέλος της ψυχής.
108. Ο ήχος της φωνής πλήττει την ακοή και δι’ αυτής εντυπώνεται στην ψυχή το πάθος· το κάλλος δε των σωμάτων ελκύει τον οφθαλμό και δεσμεύοντάς τον με αυτό υποδουλώνει τον αυτοδέσποτο λογισμό.
109. Όπως είναι αδύνατο να μείνη απείρακτος από την ταραχή και ζαλάδα όποιος πλέει στη θάλασσα, έτσι είναι αδιανόητο για όποιον παρατηρεί και εξετάζει τα κάλλη των σωμάτων να παραμείνη έξω από τα κύματα και τους κινδύνους που προέρχονται από εκεί.
Γι’ αυτό πρέπει ν’ αποφεύγης τις αρχές και τις αιτίες των παθημάτων διότι αυτό είναι και συμφέρον και ελαφρό. Όταν όμως το κακό ενσκήψη στους λογισμούς κι εντυπώσης σ’ αυτούς το είδωλο της επιθυμίας, το πάθος γίνεται δυσαπόβλητο και είναι δύσκολο ν’ απαλλαγή κανείς απ’ αυτό.
110. Μερικοί λέγουν ότι οι ερωτευμένοι έχουν την ψυχή σε ξένα σώματα· νομίζω όμως ότι είναι ευλογώτερο να λέγουν ότι αυτοί έχουν χάσει σε ξένα σώματα τον νου μαζί με την ψυχή.
111. Την μέθη και μαλθακότητα των αρχόντων να τη θεωρής ναυάγιο των αρχομένων διότι, όταν ο κυβερνήτης καταποντίζεται με τον κορεσμό και το κρασί, πως η κυβερνώμενη πολιτεία δεν θα πέση σε ατελείωτα κύματα και φοβερές τρικυμίες και δεν θα καταποντισθή μαζί με την απώλεια του κυβερνήτη;(2)
Η «Επιστολή προς Βούλγαρον Ηγεμόνα» του αγίου Φωτίου του Μεγάλου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Εποπτεία» τον Φεβρουάριο του 1992. Εισαγωγή, μετάφραση, σημειώσεις Παναγιώτης Κ. Χρήστου. Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα Myriobiblos Βιβλιοθήκη: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/fotios_epistoli.html