ΚΑΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ (ΠΑΠΙΚΟΥΣ
καὶ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΕΣ)
«Σπουδάσατε τὴν ὁμοφωνίαν διασῴζεσθαι»
Ὅταν ἀκόμα ὁ Ἀρειανισμὸς ἦταν ζωντανός, παρὰ τὴν καταδίκη του ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ἀφοῦ μὲ τὴν βοήθεια καὶ τῶν αἱρετικῶν αὐτοκρατόρων κάποιες Ἐπισκοπὲς –μὲ Ὀρθόδοξο πλήρωμα– τὶς κατεῖχαν Ἀρειανοί, καὶ ἔτσι ὑπῆρχε μεγάλη σύγχυση καὶ ἀκαταστασία εἰς τὰ τῆς Πίστεως, ἡ Σύνοδος τῆς Σαρδικῆς ἀποστέλει ἐπιστολὴ πρὸς τοὺς ἀπόντες Ἐπισκόπους καὶ τοὺς λέγει:
Οἱ αἱρετικοὶ ἀξίζουν ἀναθέματος, ὄχι γιατὶ παρέβησαν κάποιο Κανόνα, ἀλλὰ γιατὶ καπηλεύτηκαν καὶ νόθευσαν τὸν λόγον τῆς ἀληθείας. Ἰσχύει, λοιπόν, γι’ αὐτοὺς ὁ λόγος τοῦ ἀποστόλου Παύλου «εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ' ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω», ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ ὁποίου δὲν χρειάζεται τὸ στήριγμα οὐδενὸς Κανόνος. Ὁ ἀναθεματισμὸς δηλαδή, δὲν προέρχεται ἀπὸ κάποια δική μας συνοδικὴ ἀπόφαση, ἀλλὰ ἀποτελεῖ ἐφαρμογὴ τῶν λόγων τοῦ Ἀποστόλου.
Ὡς ἐκ τούτου, οἱ ἀποφάσεις τῶν ἐν Συνόδῳ Ἁγίων Πατέρων καὶ οἱ Ἱ. Κανόνες δὲν κάνουν τίποτε ἄλλο παρὰ ἐφαρμόζουν καὶ ἑρμηνεύουν τὸ Εὐαγγέλιο. Εἶναι δηλαδὴ ἀπὸ τὸν λόγο τοῦ Ἀποστόλου ἀναθεματισμένος καθένας ποὺ παραχαράσσει τὸν λόγον τῆς ἀληθείας. Ἀσφαλῶς διὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ τάξη, εἶναι ἀπαραίτητες καὶ οἱ ἀποφάσεις τῶν Συνόδων.
Καὶ παραγγέλει ἡ Σύνοδος: οὐδεμία κοινωνία μὲ τοὺς αἱρετικούς. Μακριὰ ἀπὸ αὐτούς. Οὔτε νὰ γράφετε σὲ αὐτούς, οὔτε νὰ παραλαμβάνετε τὰ γράμματά τους!
Καὶ ἐσεῖς (συνεχίζει πρὸς τοὺς ἀπόντες τῆς Συνόδου Ἐπισκόπους-συλλειτουργούς), φροντίστε νὰ ἐφαρμόσετε τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν καὶ νὰ μὴ κοινωνεῖτε μὲ αὐτούς, γιατὶ μόνο ἔτσι διασώζεται ἡ ἐν Χριστῷ ὁμοφωνία, ἡ ὁποία δυστυχῶς ἀπουσιάζει στὴν σύγχρονη τοπικὴ, ἀλλὰ καὶ πανορθόδοξη Σύνοδο Ἐπισκόπων!
«Ἡ ἁγία σύνοδος ἡ κατὰ θεοῦ χάριν ἐν Σαρδικῇ συναχθεῖσα τοῖς ἁπανταχοῦ ἐπισκόποις... ἐν κυρίῳ χαίρειν.
Ἔστωσαν τοίνυν ὑμῖν ἀνάθεμα διὰ τὸ «κεκαπηλευκέναι τὸν λόγον» τῆς ἀληθείας· ἀποστολικὸν ἔστι παράγγελμα· «εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ' ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω». τούτοις μηδένα κοινωνεῖν παραγγείλατε· «οὐδεμία γὰρ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος». τούτους πάντας μακρὰν ποιεῖτε· «οὐδεμία γὰρ συμφωνία Χριστῷ πρὸς Βελίαρ». καὶ φυλάξασθε, ἀγαπητοί, μήτε γράφειν πρὸς αὐτοὺς μήτε γράμματα παρ' αὐτῶν δέχεσθαι. σπουδάσατε δὲ μᾶλλον καὶ ὑμεῖς, ἀδελφοὶ καὶ συλλειτουργοί, «ὡς τῷ πνεύματι παρόντες» τῇ συνόδῳ ἡμῶν συνεπιψηφίσασθαι δι' ὑπογραφῆς ὑμετέρας ὑπὲρ τοῦ παρὰ πάντων τῶν πανταχοῦ συλλειτουργῶν τὴν ὁμοφωνίαν διασῴζεσθαι».
(Στὸ ἔργο τοῦ Μ. Ἀθανασίου, Apologia contra Arianos sive Apologia secunda, TLG, Chapter 50, section 2, line 266).
(*) Σαρδική Σύνοδος. Σημαντική εκκλησιαστική σύνοδος, η οποία είχε τον χαρακτήρα οικουμενικής και συγκλήθηκε το 343 μ.Χ. στην πόλη Σαρδική (σημερινή Σόφια) από τους αυτοκράτορες του Δυτικού και του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους, Κώνστα Α’ και Κωνστάντιο, αντιστοίχως, για να επιχειρηθεί συμβιβασμός ανάμεσα στους ορθόδοξους χριστιανούς και στην αίρεση των αρειανών (προς τους οποίους ήταν ευμενώς διακείμενος ο Κωνστάντιος).