ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΝ ΣΧΟΛΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
Καθηγητῆ Θεολογίας Ἀνδρέου Θεοδώρου
«Καθαρθῶμεν τάς αἰσθήσεις, καί ὀψόμεθα,
τῷ ἀπροσίτῳ φωτί τῆς ἀναστάσεως, Χριστόν
ἀξαστράπτοντα, καί, Χαίρετε, φάσκοντα,
τρανῶς ἀκουσόμεθα, ἐπινίκιον ᾄδοντες».
Αἱ χριστοποιημέναι μόνον αἰσθήσεις λαμβάνουν αἴσθησιν τοῦ ἱεροῦ γεγονότος τῆς Ἀναστάσεως. Αἱ φυσικαί τοιαῦται ἀδυνατοῦν μόναι των νά ἀνέλθουν εἰς τό ὕψους τοῦ θαύματος (1 Κορ. 2, 14). Βεβαρημέναι ὑπό τό ἄχθος τῶν σαρκικῶν ἐπιθυμιῶν, παραμένουν δέσμιαι ἐπί τῆς γῆς, προσκεκολλημέναι εἰς τά ὑλικά καί ἐγκόσμια. Διά τοῦτο καί ὁ ἱερός ὑμνῳδός παραινεῖ, ὅπως καθαρθῶμεν τάς αἰσθήσεις ἵνα ἀπαστράπτοντες εἰσέλθωμεν εἰς τόν πνευματικόν χῶρον τοῦ θαύματος.
Ἡ κάθαρσις ἀποτελεῖ τήν πεμπτουσίαν τῆς ὀρθοδόξου πνευματικότητος, τό ζωτικόν νεῦρον τῆς ὀρθοδόξου ἀσκήσεως. Ἄνευ τῆς καθάρσεως ἡ πρόσβασις εἰς τόν μυστηριακόν χῶρον τῆς πίστεως ἀποβαίνει ἀδύνατος. Ἡ ψυχή συμπνιγομένη ὑπό τῶν ἀκαθάρτων ἀναθυμιάσεων τῆς ἁμαρτίας ἀδυνατεῖ νά λάβῃ αἴσθησιν τῆς μυστικῆς τῆς χάριτος ἡδύτητος, τό δέ ὄμμα τοῦ νοός, κατακαλυπτόμενον ὑπό τῶν συστροφῶν τῆς ἀγνωσίας καί τοῦ πάθος, μυωπάζει περί τά πνευματικά καί ἐπουράνια. Ἡ φύσις πρέπει ὁπωσδήποτε νά καθαρθῇ (2 Κορ. 7, 1), νά ἀποβάλῃ τό αἶσχος τῆς ἁμαρτίας, νά ἀπαλλαγῇ τῆς σωματικῆς της ἀκαθαρσίας καί τῆς πνευματικῆς της ῥυπώσεως. Πρέπει νά ἀποκόψῃ τά δεσμά, τά ὁποῖα τήν καθηλώνουν ἐπί τῆς γῆς. Εἰς τό στάδιον τοῦτο τῆς καθάρσεως ἀκολουθεῖ ἡ μακαρία ἔλλαμψις. Ἡ καθαρά καί χριστοποιημένη φύσις ἐλλάμπεται ὑπό τοῦ φωτός τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ. Διά τῆς μυστηριακῆς των αἰσθήσεως οἱ πιστοί, καταλαμπόμενοι ὑπό τοῦ ἀπροσίτου φωτός τῆς Ἀναστάσεως, βλέπουν νοερῶς τόν Χριστόν ἐξαστράπτοντα καί χαίρετε φάσκοντα. Αἱ κεκαθαρμέναι αἰσθήσεις των τρανοῦνται εἰς τό θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως. Ἐλλαμπόμενοι ὑπό τοῦ φωτός τοῦ Παναγίου Πνεύματος μυοῦνται εἰς τάς ἀπείρους προεκτάσεις τοῦ θεοδέγ μονος Μνήματος. Νοερῶς συνακολουθοῦν τόν ἐξαστράπτοντα Κύριον εἰς τά φωτεινά σκηνώματα τῆς Βασιλείας, ὅπου ὁ ἄπειρος αἰών τοῦ Θεοῦ περιβάλλει τά κεκαθαρμένα καί φωτοειδῆ πνεύματα. Πληρούμενοι δέ τῆς ἀναστασίμου χαρᾶς καί ἀγαλλιάσεως ψάλλουν τήν ἐπινίκιον ὠδήν εἰς τόν καταλυτήν τῆς φθορᾶς καί τόν διεκ πορθητήν τοῦ θανάτου!
«Οὐρανοί μέν ἐπαξίως εὐφραινέσθωσαν,
γῆ δέ ἀγαλλιάσθω, ἑορταζέτω δέ κόσμος,
ὁρατός τε ἅπας καί ἀόρατος.
Χριστός γάρ ἐγήγερται, εὐφροσύνη αἰώνιος».
Φυσική ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως εἶναι ἡ τῶν ὄντων καθολική εὐφροσύνη. Καί δικαίως. Διότι, ἀφοῦ διά τῆς ζωηφόρου τοῦ Κυρίου
ἐγέρσεως κατεπατήθη ὁ θάνατος, ἠφανίσθη ἡ τοῦ προπάτορος ἀρά, καί κατηργήθη ἡ δουλεία τῆς ἁμαρτίας, εἶναι ἑπόμενον φύσις καί ἄνθρωπος νά αἰσθανθοῦν τήν εὐφρόσυνον χαράν τῆς πνευματικῆς των ἐλευθερώσεως. Ὅπως ὁ κρατούμενος ἐν τῷ σκότει καί τῇ φυλακῇ ἀπελευθερούμενος καί ἀτενίζων τό φῶς τῆς ἡμέρας αἰσθάνεται ἐνδομύχως χαράν καί ἀγαλλίασιν, οὕτω καί ὁ ἄνθρωπος ἐλευθερωθείς ἐκ τῶν σκοτεινῶν κευθμώνων τοῦ θανάτου καί εἰσβιβασθείς εἰς τό κράτος τῆς θείας ζωῆς αἰσθάνεται εὐφροσύνην ἄρρητον καί ἀγαλλίασιν ἀνέκφραστον. Ἡ χαρά ὅμως αὕτη εἶναι καθολική καί παγκόσμιος, ἀνάλογος πρός τάς καθολικάς διαστάσεις καί τήν παγκοσμιότητα τῆς Ἀναστάσεως. Διά τῆς Ἀναστάσεως ὁ Κύριος ἐγείρει παγγενῆ τόν Ἀδάμ. Τά ἐλευθέρια ἑπομένως ἑορτάζει ὁλόκληρον τό ἀνθρώπινον γένος. Μετά τοῦ ἀνθρώπου ὅμως ἐλευθεροῦται ἐκ τῆς δουλείας καί ἡ ὑπό τό κράτος τῆς φθορᾶς συστενάζουσα κτίσις (Ρωμ. 8, 22). Ἑπομένως καί αὕτη συγχορεύει ἐν τῇ φαιδρᾷ πανηγύρει τῆς Ἐγέρσεως. Γῆ καί οὐρανοί ἐναγκαλίζονται ἀλλήλους εἰς τήν ἑόρτιον πανήγυριν. Τέλος μετά τοῦ φυσικοῦ καί ὁρατοῦ κόσμου συγχορεύει καί ἡ ἀόρατος πνευματική χορεία τῶν ἀγγέλων. Ἡ ἀπελευθέρωσις τῆς γῆς ἔχει οὐράνιον ἀπήχημα καί εἰς τάς νοεράς ταξιαρχίας τῶν ἀγγέλων. Ἡ συντριβή τῶν ἐχθρῶν τῆς Βασιλείας χαροποιεῖ μεγάλως τούς ὑπηρέτας τῆς Βασιλείας. Τά λειτουργικά πνεύματα τοῦ Θεοῦ (Ἑβρ. 1, 14) γηθοσύνως εὐφραίνονται διά τήν κραταιάν νίκην τοῦ Παμβασιλέως!
Ἡ χαρά καί ἡ εὐφροσύνη τῆς Ἀναστάσεως συνιστοῦν αἰωνίαν κατάστασιν. Τήν χαράν τῆς Ἐγέρσεως δέν δύναται νά συσκιάσῃ ἤ νά ἀμαυρώσῃ τό ἐπί μέρους καί ἔγχρονον. Ἐν τῇ Ἀναστάσει νικᾶται ὁ χρόνος ἤ—ἀκριβέστερον—μεταπίπτει οὗτος εἰς τό κράτος τῆς αἰωνιότητος, εἰς τόν μυστηριακόν χρόνον τῆς Βασιλείας, εἰς τόν αἰῶνα τοῦ Θεοῦ. Ἡ χαρά τῆς Ἀναστάσεως εἶναι στοιχεῖον τῆς χαρᾶς καί τῆς ἐλπίδος τῶν δικαίων. Ὑπό τήν πνευματικήν γοητείαν αὐτῆς τό σῶμα τῶν σεσωσμένων εὑρίσκεται ἐν ὁδῷ, πορευόμενον πρός τά πνευματικά σκηνώματα τοῦ οὐρανοῦ!
Ὠδή γ´. Ὁ Εἱρμός.
«Δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, οὐκ ἐκ πέτρας
ἀγόνου τερατουργούμενον, ἀλλ᾿ ἀφθαρσίας
πηγήν, ἐκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ,
ἐν ᾧ στερεούμεθα».
Ἐν τῇ ἐρήμῳ ὁ λαός ὁ πορευόμενος πρός τήν γῆν τῶν πατέρων του ἐδίψησεν. Ὁ δέ Μωϋσῆς διά τῆς αὐτῆς ῥάβδου, διά τῆς ὁποίας θαυματουργικῶς διεχώρισε τά ὕδατα τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης (Ἐξ. ΙΔ, 21 ἑξ.) ἔπληξε τήν ἄγονον πέτραν, ἐκ τῆς ὁποίας ἔρευσαν ὕδατα πολλά (Ἐξ. ΙΖ´, 3 ἑξ.). Ὁ λαός ἔπιε καί ἀνέζησεν. Ἐν τῷ θαύματι τό σημεῖον τοῦ Θεοῦ ὑπῆρξε μέγα καί ἐμφανές!
Παραλληλισμόν μεταξύ τοῦ θαύματος ἐκείνου καί τῆς ζωηφόρου τοῦ Κυρίου Ἐγέρσεως κάμνει ὁ ἱερός Ὑμνῳδός. Οὗτος μᾶς προσκαλεῖ νά πίωμεν πόμα καινόν, τό ὁποῖον δέν τερατουργεῖται (=κατά θαυμαστόν τρόπον ἀναβλύζει) ἐκ τῆς ἀγόνου πέτρας, ἀλλά προέρχεται, πάλιν θαυματουργικῶς, ἐκ τοῦ καινοῦ μνημείου τῆς Ἱερουσαλήμ. Τό πόμα τοῦτο εἶναι καινόν, δηλαδή δέν προέρχεται ἐκ τῆς φυσικῆς τάξεως τοῦ κόσμου τούτου οὔτε καί ἐνεφανίσθη ποτέ προηγουμένως ἐπί τῆς γῆς. Εἶναι δέ τό πόμα τοῦτο ἡ ἀφθαρσία, ἡ ὁποία ὡς ἄλλη βροχή ἀπελύθη ἐκ τοῦ ζωηφόρου μνήματος. Ἡ ἀφθαρσία ὑπῆρξε τό εἰδικόν τίμημα τῆς θείας τοῦ Λόγου ἐνανθρωπήσεως.
Ὁ Κύριος προσέλαβεν -οὐκ ἐξ Ἀδάμ- τήν ἀνθρωπίνην φύσιν τοῦ Ἀδάμ. Ἡ φύσις αὕτη ἦτο φύσις ἀτομική, πλήρης καί ἀκεραία. Οὐδέν εἶχε πρός τήν ἁμαρτίαν, οὖσα καθαρά καί πάλλευκος. Ὡς φύσις ἀναμάρτητος οὐδέν ὄφλημα εἶχε πρός τήν φθοράν καί τόν θάνατον. Ὁ Σωτήρ ὅμως, κενώσας ἑαυτόν (Φιλιπ. 2, 7) κατ᾿ οἰκονομίαν ἀτρέπτως, εἰς τά μέτρα τῆς ἀφάτου του κενώσεως πρόσελαβε φθαρτήν ἀνθρωπίνην φύσιν, δηλαδή φύσιν δυναμένην νά πάθῃ (ἐδῶ τό πάθος εἶναι φυσικόν καί ἀδιάβλητον), ἵνα διά τοῦ πάθους της ἐλευθερώσῃ τόν εἰς τό πάθος (κατάστασιν ἐφάμαρτον καί διαβλητήν) δουλεύοντα ἁμαρτωλόν ἄνθρωπον.
Ἡ ἀνθρωπίνη φύσις τοῦ Χριστοῦ ἦτο ἐπιδεκτική τῆς φθορᾶς, οὐχί ὅμως καί τῆς διαφθορᾶς. Τήν τελευταίαν ταύτην ἀπέκλειε παντελῶς ἡ ὑποστατική τῶν φύσεων ἕνωσις, ἡ ὁποία ἦτο ἀδιαίρετος καί ἀδιάστατος. Πῶς ἦτο δυνατόν νά διαφθαρῇ ἡ ἀνθρωπίνη φύσις τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία ἦτο ἀδιαιρέτως καί ἀχωρίστως συνηνωμένη μετά τῆς θείας φύσεως καί συνεπείᾳ τῆς ἑνώσεως ἐλαμπρύνθη καί ἐθεώθη; Πῶς ἦτο δυνατόν ἡ Ζωή τῶν ἁπάντων νά ἐγκαταλείψῃ ἔκθετον τό πρόσλημμα εἰς τήν διαφθοράν καί τήν διάλυσιν; Διά τοῦτο, ἀπέθανε μέν ἀληθῶς ἐπί τοῦ σταυροῦ τό πανάγιον σῶμα τοῦ Κυρίου καί ἀπετέθη ἀληθῶς εἰς τό μνημεῖον τῆς Ἱερουσαλήμ.ὅμως, καθ᾿ ὅσον ἦτο ὑποστατικῶς συνηνωμένον μετά τῆς θείας φύσεως τοῦ Λυτρωτοῦ (ὡς καί ἡ ψυχή αὐτοῦ ἐν Ἅιδῃ), τό πανακήρατον ἐκεῖνο σῶμα δέν εἶδε, ἤ ἀκριβέστερον δέν ἠδύνατο νά ἴδῃ διαφθοράν (Πράξ. 2, 27). διά τοῦτο καί τριήμερον ἀνέστη ἐκ τοῦ μνήματος.
Διά τῆς Ἀναστάσεως ἡ ἀφθαρσία τῆς φύσεως, ἡ ὁποία κατεβλήθη ἐν αὐτῷ τούτῳ τῷ γεγονότι τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως, ἀνέλαμψεν ἐν ὅλῃ τῇ δυνάμει καί τῇ αἴγλῃ της, ὡς ἁπτή πλέον πραγμάτωσις τοῦ εἰδικοῦ λόγου τῆς ἐν τῇ σαρκώσει τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς κτίσεως. Ἄν ἡ τοῦ ζῴου διάλυσις ἦτο ὁ πικρός λόγος καί τό τίμημα τῆς ἁμαρτίας (Γεν. Β´ 17), ἡ ἀνασύνδεσις τοῦ ζῴου, ἡ ἐν τῷ εἶναι ζωή καί ἡ ἄφθαρτος εἰς τόν αἰῶνα παραμονή αὐτοῦ εἶναι ὁ εἰδικός λόγος τῆς θείας περί τόν ἄνθρωπον οἰκονομίας, ὁ ἀγλαός καρπός τοῦ σωτηρίου πάθους καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Λυτρωτοῦ!
Ἡ Ἀνάστασις ὅμως τοῦ Κυρίου δέν ἔχει ἀτομικά μόνον ἀποτελέσματα. Δι᾿ αὐτῆς δέν χωρεῖ εἰς τό στάδιον τῆς ἀδιαφθόρου δόξης μόνον ἡ ἀτομική φύσις τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός, καίπερ ἀτομικός ἄνθρωπος, εἶναι συγχρόνως καί ὁ νέος Ἀδάμ (1 Κορ. 15, 45), ἡ νέα πνευματική ῥίζα τῆς ἀνθρωπότητος. Ἡ Ἀνάστασίς του ἔχει συνεπείας δι᾿ ὁλόκληρον τό ἐν πίστει μετ᾿ αὐτοῦ συνεχόμενον ἀνθρώπινον γένος. Ἐξ αὐτῆς ὡς ὄμβρος χρυσοῦς καί εὐκλεής ἀπολύεται τό οὐράνιον νάμα τῆς ἀφθαρσίας, ἡ σωτήριος θεία ἐνέργεια καί χάρις, περιβάλλουσαι τήν φύσιν τῶν δεδικαιωμένων. Ἐκ τοῦ ἀφθάρτου σώματος τοῦ Σωτῆρος προχέονται τά ζωηφόρα νάματα τῆς ἀφθαρσίας καί εἰς ὁλόκληρον τήν ἀνθρωπίνην φύσιν, δοξάζοντα τούς ἐν πίστει πρός τόν ἀπόρρητον λόγον τοῦ μυστηρίου ἀναβαίνοντας. Ὁ Χριστός διά τῆς Ἀναστάσεώς Του ἀπαρχή τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο (1 Κορ. 15, 20).
Τροπάρια
«Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός, οὐρανός τε καί
γῆ, καί τά καταχθόνια.ἑορταζέτω γοῦν πᾶσα
κτίσις, τήν ἔγερσιν Χριστοῦ, ἐν ᾗ ἐστερέωται».
Τό νῦν—τό τώρα —ἀντιδιαστέλλεται πρός τό πρότερον, τό ἄχρι τοῦδε, ἐνῶ ταυτοχρόνως συνάπτεται ἀδιαστάτως, ὡς ἀφετηρία ἀδιαίρετος τοῦ ἀδιακόπου μέλλοντος, μετά τοῦ ἀεί. Τό πρότερον ἤ τό ἄχρι τοῦδε, δέν ἦτο ἄμοιρον τῆς σωστικῆς χάριτος καί ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ. Ὅμως ἡ ἐνέργεια αὕτη δέν ἦτο σωτήριος καί λυτρωτική, ἀλλά παιδαγωγική μόνον καί εἰσαγωγική εἰς τό μυστήριον τῆς ἐν τῇ σαρκώσει τοῦ Λόγου σωτηριώδους οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ (Ἑβρ. 1, 1). Τό πρότερον ἐκυριαρχεῖτο μᾶλλον ὑπό τῶν δυνάμεων τοῦ σκότους, αἱ ὁποῖαι ἀπελύθησαν ὑπό τῆς προγονικῆς παραβάσεως ἐν τῇ Ἐδέμ (Ἐφεσ. 2, 3). Ἦτο περίοδος στυγνῆς δουλείας τοῦ ἀνθρώπου ὑπό τόν ζυγόν τῆς ἁμαρτίας (Ρωμ. 7, 23) καί τοῦ διαβόλου. Τό πρότερον ἤ ἄχρι τοῦδε, ὡς προγονική κληρονομία ζόφου καί ἀρᾶς ἠφανίσθη διά τοῦ λαμπροφόρου νῦν τῆς Ἀναστάσεως. Ὡς φύσις δέ προϊοῦσα ἱστορικῶς ἐκ τῆς ὀσφύος τοῦ Ἀδάμ καθαίρεται ἐν τῇ Ἐγέρσει, ἀποβάλλουσα τήν κακομορφίαν καί τό αἶσχος τῆς ἁμαρτίας.
Τό πρότερον ἤ ἄχρι τοῦδε μεταστοιχειοῦται καί μεταρρυθμίζεται ἐν τῷ καινῷ αἰῶνι, ὁ ὁποῖος ἀνατέλλει ἐκ τοῦ ἀνεῳγμένου τῆς Νέας Ἐδέμ μνήματος. Τό νῦν συνδέει τό πρότερον καί τό ὕστερον, μεταχαλκεύει τόν ἱστορικόν χρόνον εἰς μίαν εὐθύγραμμον μυστηριακήν γραμμήν ἐκβάλλουσαν εἰς τόν ἀτέρμονα αἰῶνα τῆς Βασιλείας. Ἐκεῖνο τό ὁποῖον προεχόντως ἔχει σημασίαν εἶναι τό νῦν τῆς νέας οἰκονομίας, τό νῦν τῆς ἀπείρου ἀληθείας, τῆς σωστικῆς καί ἀνακαινιστικῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία οὐ μόνον οὐσιοποιεῖ, ἀλλά καί καθαίρει καί ἐξωραΐζει καί πλουτίζει τά ὄντα. Ἀπό τοῦ ἐνδόξου μνήματος ἀνατέλλει ἡ ὄντως ζωή, ἡ ἀλήθεια τοῦ ὄντος, ἡ αὐθεντική γνησιότης τοῦ πλάσματος, ἡ ἐνάργεια τῆς δυνάμεως, τῆς χρηστότητος, τῆς σοφίας καί τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ. Ἀπό τοῦ μνήματος ἡ φύσις ἀνατέλλει ἀληθής καί ὡραία, ἐλευθέρα τῆς παρασιτικῆς παρουσίας τῆς φθορᾶς, τοῦ ξένου καί ἐπιγεννηματικοῦ στοιχείου τῆς ἁμαρτίας, τῆς ἀμαυρώσεως καί τοῦ ζόφου τοῦ θανάτου.
Τώρα, ὅλα εἶναι γεμᾶτα ἀπό φῶς, καί οἱ οὐρανοί καί ἡ γῆ καί τά ὑποχθόνια. Οἱ οὐρανοί ὡς τό περίφωτον ἐνδιαίτημα τῶν ἀσωμάτων ἀγγέλων (Ματθ. 18, 10. 22, 30. 24, 36) καί τῶν τεθνεώτων ἁγίων. Ἡ γῆ ὡς τό πεδίον τῆς ἐνθέου στρατεύσεως τῶν δικαίων καί ὡς ὁρατή ἔκφρασις (ὡς Ἐκκλησία) τῆς θείας Βασιλείας. Καί τά ὑποχθόνια ὡς ὁ χῶρος ὅπου ἐφυλάσσοντο πάντων τῶν τεθνεώτων τά πνεύματα. Τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως, ὡς βολίς ἀπειροδύναμος καί θεία ἐξακοντισθεῖσα ἐκ τῆς λελαμπρυσμένης ὑποστάσεως τοῦ Λυτρωτοῦ, ἤστραψε μέν ἐπί τῆς γῆς, ὅπως ἡ ἄπειρος φωτοχυσία της κατήστραψε καί τούς οὐρανούς ἄνω, ἐνῷ συγχρόνως περιέλαμπε τά ὑποχθόνια κάτω, τό σκοτεινόν καί ἀμειδές βασίλειον τοῦ θανάτου. Ὁ Ἅιδης ἔμφοβος ἀπέστρεψε τό πρόσωπον αὐτοῦ ἐκ τῆς φωτεινότητος τοῦ παραδόξου Ἐπισκέπτου του. Τά ὄρνεα τοῦ θανάτου, τά συνηθισμένα εἰς τό σκότος τῆς φθορᾶς, δεχθέντα εἰς τούς ὀφθαλμούς των τόν προβολέα τοῦ ἀπείρου θείου φωτός, κρώζοντα ἐγκατέλειψαν τάς ἀπαισίας φωλεάς των, ἐνῷ τά ὄμματα τῶν πεπεδημένων, τῶν τηρουμένων εἰς τούς ἀφεγγεῖς θαλάμους τῆς φθορᾶς, ἀποτινάξαντα τήν παλαίωσιν τοῦ σκότους, ἐδέχθησαν τό φῶς τῆς χαρᾶς καί τῆς ζωῆς.
Τό φῶς δέ τό ὁποῖον τό σύμπαν τόσον πλουσίως ἐδέχθη εἰς τάς καθολικάς διαστάσεις του, δέν ἦτο φῶς φυσικόν καί ἔγχρονον, ἀλλά τό φῶς τῆς μακαρίας δόξης τῆς Τριάδος, τό ὁποῖον διακονεῖ εἰς τόν κόσμον ὁ ἔνσαρκος Λόγος τοῦ Θεοῦ (Ματθ. 4, 16. Λουκ. 2, 32. Ἰω. 1, 9. 8, 12). Ἦτο τό φῶς τῆς Ζωῆς, ὁ Λόγος τῆς Ζωῆς, ἐν τῷ ὁποίῳ συνίσταται πᾶν τό πεποιημένον καί ἔγχρονον. Τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως, ὡς ὁ ἀπειρόδωρος πλοῦτος τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ, καλύπτει ἐν τῷ νῦντῆς νέας οἰκονομίας τό ἴδιον πλαστούργημα, ἅπασαν τήν κτίσιν, ὁρατήν καί ἀόρατον, ὁλόκληρον τοῦ εἶναι καί τοῦ ὄντος τήν περιοχήν. Ὑπό τήν θαλπωρήν τοῦ θείου φωτός τῆς Ἀναστάσεως ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἀναζῇ, ἰδίως οἱ ἐν πίστει οἰκειούμενοι τήν μυστικήν παρουσίαν του καί τήν ζωογόνον ἐπενέργειάν του! (Φιλιπ. 2, 15).
Ἡ καταλάμπρυνσις αὕτη τῆς κτίσεως ἀποτελεῖ φυσικῶς δι᾿ αὐτήν αἰτίαν φυσικῆς χαρᾶς καί πανηγύρεως. Διά τοῦτο καί ὁ ἱερός Ὑμνῳδός παραινεῖ. «ἑορταζέτω γοῦν πᾶσα κτίσις, τήν ἔγερσιν»!
Ἀνδρέου Θεοδώρου
Ἀπό τό βιβλίο: Πάσχα Κυρίου Πάσχα
ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας
Πηγή