«Ο όσιος Κυριάκος έζησε επί της βασιλείας του Θεοδοσίου του
Μεγάλου και καταγόταν από την πόλη της Κορίνθου, στην Εκκλησία της οποίας ο
πατέρας του Ιωάννης ήταν πρεσβύτερος. Η μητέρα του λεγόταν Ευδοκία και υπήρξε
ανεψιός του επισκόπου Πέτρου, ενώ ο ίδιος ήταν αναγνώστης κατά την τάξη.
Όταν ήταν
δεκαοκτώ ετών, πήγε στα Ιεροσόλυμα και έγινε μοναχός από τον όσιο Ευθύμιο τον
μεγάλο. Ως μοναχός επέδειξε πολλή και μεγάλη άσκηση, έλεγξε αυτούς που
φρονούσαν τα πλανεμένα δόγματα του Ωριγένη, τέλεσε με τη δύναμη του Χριστού
πολλά θαύματα κι έφτασε σε βαθύτατο γήρας. Ήταν πράος και κοινωνικός ως
άνθρωπος, ενώ προείπε με θεία αποκάλυψη πολλά από τα μέλλοντα να συμβούν.
Ήταν σωματώδης, όχι όμως άγριος και αποκρουστικός, αλλά ευγενής στους τρόπους, χωρίς να έχει κάποια σωματική αναπηρία ή κάποιο νόσημα από το πέρασμα των χρόνων. Για κάποιους χρόνους καθοδήγησε και τη Λαύρα του αγίου Χαρίτωνος».
Οι ύμνοι της Εκκλησίας μας
επισημαίνουν, πέραν των άλλων, και κάτι εξόχως σημαντικό για τον όσιο: ο όσιος
Κυριάκος, έχοντας καθαρίσει το οπτικό της ψυχής του με την εγκράτεια και
φωτιζόμενος επομένως από το Πνεύμα του Θεού – ο Κύριος άλλωστε το έχει
υποσχεθεί: «μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» –
μπορούσε να διακρίνει την πλάνη από την αλήθεια, τη γνήσια διδασκαλία του
Χριστού από την αίρεση.
Χωρίς ο όσιος
Κυριάκος να θεωρείται διδάσκαλος της Εκκλησίας, όμως λόγω της αγιασμένης ψυχής
του – και τις προσωπικές μελέτες του ασφαλώς για την ωφέλεια της ψυχής του –
καθοδηγούσε τους πιστούς στην υπέρβαση της πλάνης του ωριγενισμού. «Συ των
κακοδόξων την απάτην ήλεγξας του Ωριγένους, γενναίοις αγώσι, μαθητών του λήρου
τε και μυθολόγου».
Θυμίζει η περίπτωσή του τον άγιο Σπυρίδωνα, τον άγιο Νικόλαο, και άλλους
αγίους, οι οποίοι χωρίς να έχουν τη δυνατότητα της θεωρητικής αντιμετώπισης των
αιρετικών, έβλεπαν καθαρά την πλάνη και την έλεγχαν αυστηρότατα.
Κι είναι σημαντική η επισήμανση
αυτή, γιατί δείχνει και σε εμάς σήμερα, ότι όταν βρισκόμαστε σωστά στην
Εκκλησία, με κάποια έστω πνευματική ζωή πάνω στις εντολές του Χριστού, τότε το
Πνεύμα του Θεού λειτουργεί μέσα μας, με τρόπο που να μας προφυλάσσει από την
πλάνη.
