Ένας Διγενής Ακρίτας Άγιος
Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (1840-1924).
Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης (1924-1994) αρχίζει το βιβλίο του «Πατήρ Αρσένιος ο Καππαδόκης»* ως εξής: «Μεγάλη υποχρέωση αισθάνομαι στον Πατέρα Αρσένιο, τόσο για τ’ όνομά του, που μούδωσε, μαζί με τις αγίες ευχές στην κολυμβήθρα, όσο και αργότερα, μικρός, που θήλαζα στα λίγα βιβλία του που διέσωζε ο γέρο-Πρόδρομος ο Κορτσινόγλου του (Χατζηεφεντή [του Αγίου Αρσενίου])».
Έτσι και εμείς σήμερα που συμπληρώνονται 100 χρόνια από την κοίμηση του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη δεν είναι άστοχο να πούμε και να τονίσουμε την μεγάλη υποχρέωση που χρωστούμε τόσο στον Άγιο Παΐσιο όσο και στον Άγιο Αρσένιο.
Στον Άγιο Παΐσιο γιατί διέσωσε και πρόβαλε την μεγαλειώδη μνήμη του Αγίου Αρσενίου, όπως διασώθηκε από τις μαρτυρίες αυτών που τον έζησαν, αλλά και τον ίδιο τον Άγιο Αρσένιο γι’ αυτό που ήταν! Μία τεραστίων διαστάσεων πνευματική προσωπικότητα!
Ένας ιδιαίτερα ξεχωριστός και ρωμαλέος Άγιος, πνευματικός ηγέτης και ταγός ο οποίος συγκέντρωνε στο πρόσωπό του ποικίλα χαρακτηριστικά της αγιοπνευματικής ζωής.
Ήταν ο ιερομόναχος, ο εφημέριος, ο μέγας ασκητής, ο ησυχαστής, ο χαρισματούχος με τα ποικίλα χαρίσματα (διορατικό, προορατικό, προφητικό…), ο θαυματουργός που ζούσε, με την έννοια του δρούσε, μέσα στον κόσμο, πλάι και ανάμεσα στο εμπερίστατο ποίμνιο του.
Ήταν επίσης ο πρόμαχος και ο υπέρμαχος της πίστης στα τουρκοκρατούμενα μέρη της Καππαδοκίας και συγχρόνως ο ίδιος ένας ολόκληρος στρατός που τα έβαζε με τις ορδές των τούρκων ατάκτων οι οποίοι πήγαιναν στα Φάρασσα για να ληστέψουν και να κακοποιήσουν τους κατοίκους τους.
Και αυτός μπορούσε μόνος του με τις ευχές-εντολές του να τους ακινητοποιήσει ή να τους πετρώσει επί τόπου. Ακόμη με ένα βλέμμα του να τους σωριάσει κάτω, όταν για παράδειγμα έμπαιναν με θράσος μέσα στον ναό την ώρα που λειτουργούσε. Ή ακόμη χωρίς να κάνει τίποτε να πέσει κάτω από το άλογο του ο ένοπλος που ήθελε να τον κακοποιήσει και να τον σκοτώσει. Και ο ίδιος, ο Άγιος να μονολογήσει μετά: Ακόμη δεν τον καταράστηκα και έπεσε κάτω!
Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο αυτό στα μέσα της δεκαετίας του ’70 στη γνωστή απέριττη έκδοσή του η μορφή του Αγίου Αρσενίου εμφανίστηκε μέσα από την γραφή του Αγίου Παϊσίου σαν ένας επικός Ακρίτας Άγιος που αγωνίζεται διττώς.
Ασκητικά, ως ένας ερημίτης των χρόνων του Αγίου Αντωνίου, ενώ συγχρόνως με το απαύγασμα της πνευματικής του ζωής να αγωνίζεται άφοβα και με τόλμη ιεροπρεπή και συνάμα ακριτική, για να προστατέψει και να υπερασπιστεί το ποίμνιό του στις εσχατιές του ελληνισμού κόσμου.
Και, σίγουρα, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε την ιδιαίτερη ποιμαντική του διακονία στους κατοίκους των Φαράσσων, αλλά και στα λοιπά χωριά της περιοχής. Ήταν επίσης και ο κρυφός δάσκαλος των παιδιών τους τα οποία τα δίδασκε γονατιστά για να νομίζουν οι Τούρκοι πως τους μάθαινε προσευχές και να προσεύχονρται. Κατά τα άλλα το «Κρυφό σχολειό» είναι μύθος! Οι μαρτυρίες και των Φαρασσιωτών τους διαψεύδουν.
Ο Άγιος Αρσένιος έμοιαζε, πραγματικά, σαν να διοικούσε και να καθοδηγούσε ένα ιδιότυπο ασκητικό τάγμα πιστών. Και ο Άγιος ήταν ο διοικητής, ο καθοδηγητής και ο διάκονος. Όλα άρχιζαν και τελείωναν σ’ αυτόν.
Εξάλλου, αυτός ήταν και ο γιατρός τους, αφού, όπως ομολογούσαν αργότερα οι ξεριζωμένοι Καππαδόκες, εμείς δεν ξέραμε τι θα πει γιατρός. Αυτός ήταν και ο θαυματουργός γιατρός τους ο οποίος τους θεράπευε διαβάζοντάς τους χωρία από το Ευαγγέλιο ή ψαλμούς από το Ψαλτήρι.
Και ο Άγιος Αρσένιος δεν θεράπευε μόνο κοινές ασθένειες, αλλά και ανίατες ή ακόμη και αναπηρίες. Έκτακτες ή και χρόνιες, χωρίς να δέχεται από κανέναν χρήματα ή δώρα.
Ο Άγιος Αρσένιος, μάλιστα, δεν στέρησε το θαυματουργικό του χάρισμα ούτε στους μωαμεθανούς της περιοχής οι οποίοι όταν έμαθαν πως εκεί ζούσε ένας άγιος προσέρχονταν και αυτοί με πίστη ενώπιόν του και γίνονταν καλά.
Ακόμη και όταν οι Καππαδόκες πήραν τον δρόμο του γυρισμού και οι Τούρκοι πληροφορήθηκαν πως θα περάσει από τα μέρη τους ένας άγιος μάζευαν τους αρρώστους τους για να τους κάνει καλά ο Άγιος Αρσένιος. Και αυτός, πάντα μεγαλόψυχος και πάντα άγιος, τους έκανε καλά, χωρίς να δυσφορήσει πως αυτοί τους έδιωχναν από τα μέρη τους, τα σπίτια τους, τις ζωές τους, τα αγιάσματά τους, την παράδοσή τους, την ιστορία τους, τον ολόδικό τους κόσμο!
Τα όρια της πνευματικότητάς του ήταν θαυμαστά, παρ’ όλο που ζούσε εν τω κόσμω. Οι διηγήσεις του Αγίου Παϊσίου για τον Άγιο Αρσένιο σε καθηλώνουν. Ακόμη και οι ποικίλες «παραξενιές» του προς τους Φαρασσιώτες που στόχευαν στο να καλύψει την αγιότητά του.
Οι διηγήσεις αυτές δεν σου δίνουν καν τη δυνατότητα να σκεφτείς κάτι περισσότερο πέραν από το να παρακολουθείς με κομμένη την ανάσα τα ποικίλα ανδραγαθήματά του Οσίου σε όλους τους τομείς. Η μόνη σκέψη που κάνεις είναι πως δεν είναι δυνατόν!
Δεν είναι δυνατόν στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ού να ζει ένας τέτοιος άνθρωπος, ένας τόσο μεγάλος Άγιος ο οποίος να συγκεντρώνει μέσα του και πάνω του τόσες ιδιότητες και χαρίσματα και να παλεύει και να μάχεται με τόσο σθένος στους ποικίλους πολέμους, ορατούς και αόρατους. Και μάλιστα μέσα στον κόσμο! Χωρίς, βεβαίως, να εμφορείται από οποιαδήποτε κοσμική έπαρση και περηφάνια. Άλλωστε τότε δεν θα ήταν άγιος. Ήταν μια αγωνιζόμενη, ασκητική, αγία μορφή και μια κλώσα που σκέπαζε με τα φτερά της τους συνανθρώπους του! Και όλα απέρρεαν από την ησυχαστική πνευματική του ζωή.
Πρόκειται, λοιπόν, για έναν Άγιο με ξεχωριστά πνευματικά χαρακτηριστικά, ο τελευταίος, μάλλον, της ελληνικής Ανατολής που, αφού έδωσε έμπρακτα και νικηφόρα τις ποικίλες μάχες του μέχρι την οσιακή του κοίμηση στην Κέρκυρα στις 10 Νοεμβρίου του 1924, άφησε σε μας την θαυμαστή και επικών διαστάσεων μνήμη του μέσα από τις σελίδες του βιβλίου που έγραψε ο Άγιος Παΐσιος.
Σελίδες που πυρπόλησαν και πυρπολούν πάντα τις καρδιές και τις ψυχές μας όταν καταφεύγουμε σ’ αυτές.
Σελίδες που αναδεικνύεται ο ορθόδοξος πνευματικός κόσμος και δρόμος, και στον οποίο ο κόσμος της σιωπής, της αμεριμνησίας για τα κοσμικά και του ησυχασμού συναντάται με τον κόσμο και τον δρόμο της πλήρους δράσεως και της πλήρους ταύτισης με την κοινωνία!
Να έχουμε την ευχή του!
* Το βιβλίο στις πρώτες εκδόσεις του είχε αυτόν τον τίτλο γιατί δεν είχε γίνει ακόμη η αγιοκατάταξή του Αγίου Αρσενίου.
