Αν μια φορά ο Κύριος μας αγγίξει…

                                    

 Μια φορά να δεις τον Χριστό, μια φορά να βάλει το χέρι του πάνω στο κεφάλι σου, μια φορά να έχεις μια κοινωνία, επικοινωνία μαζί του τέτοια, που να ανοίξεις την καρδιά σου και να πεις έναν λόγο, και να τον ακούσει ο Κύριος και να δείξει ότι ανταποκρίνεται και να έχεις αυτή την κοινωνία… Μια φορά να γίνει αυτό· μια φορά να πάρεις αληθινά, σωστά το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, μια φορά να σε αγγίξει η χάρη του Θεού, θα γίνεις άγιος. Άγιος! Και όλα αυτά τα γήινα, όλα αυτά τα δικά μας πνευματικά πράγματα που δεν είναι ο Χριστός, όλο αυτό το «καλό» δικό μας κατεστημένο, το πνευματικό μας κατεστημένο, όλα αυτά θα εξαφανιστούν σαν σκιά, σαν να είναι καπνός, αν μια φορά ο Κύριος μας αγγίξει.

Είναι απορίας άξιον, πώς εμείς, άνθρωποι που διαθέτουμε νουν, που έχουμε αγίους στην Εκκλησία, που έχουμε όλη την αλήθεια ολοφάνερη, είμαστε τόσο άμυαλοι. Δεν είναι απλώς ότι κάποτε μίλησε ο Χριστός… Στη συνέχεια, από τότε μέχρι σήμερα, έχουμε αγίους και αγίους! Που ακριβώς σ’ αυτούς έγινε αυτό που λέμε.

Πώς είμαστε τόσο άμυαλοι και τελικά δεν υπακούμε στον Θεό, δεν προσκυνούμε τον Θεό μας, δεν τον δεχόμαστε όπως έρχεται εκείνος, και να αφήσουμε τον εαυτό μας να μας φτιάξει όπως θέλει εκείνος και να μας δώσει τη σωτηρία που εκείνος θέλει; Πώς είμαστε τόσο άμυαλοι και τελικά κάνουμε τα δικά μας; Και μένουμε απλώς με το να περιμένουμε και να έχουμε και παράπονο ότι σαν να μη μας πρόσεξε ο Θεός, σαν να μη μας κοίταξε ο Θεός, σαν να μη γίνονται τώρα αυτά που γίνονταν έναν καιρό. Έγιναν έναν καιρό και τώρα δεν γίνονται.

Ένα θέμα που αφορά όλους μας! «Κανείς δεν αρνείται τον Θεό παρά μόνον όσοι έχουν συμφέρον να μην υπάρχει».

Η απιστία και τα αίτιά της.

ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 17, 14-23]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου [εκφωνήθηκε στην Ι. Μ. Κομνηνείου Λαρίσης στις 4-9-1983]

Όταν, αγαπητοί μου, ο Κύριος επέστρεψε από το όρος Θαβώρ με τους τρεις μαθητάς Του, τον Ιάκωβον, τον Ιωάννην και τον Πέτρον, έφθασε εκεί που ήσαν οι άλλοι μαθηταί, οι εννέα, τους οποίους είχαν περικυκλώσει πλήθος πολύ κόσμου, Φαρισαίοι, και ακόμη ένας δυστυχισμένος πατέρας, ο οποίος έφερε το παιδί του εις τους μαθητάς του Κυρίου να το θεραπεύσουν, που ήταν δαιμονισμένο και δεν μπόρεσαν. Και τώρα έρχεται εις τον Κύριον και Του λέγει: «Κύριε, σε παρακαλώ κάνε καλά το παιδί μου, γιατί το έφερα στους μαθητάς σου και δεν μπόρεσαν να μου το κάνουν καλά».

Και τότε ο Κύριος αναστέναξε και είπε: «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! Ἓως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν; Ἓως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;». «Ω γενεά άπιστη και διεστραμμένη, έως πότε θα είμαι μαζί σας, έως πότε θα σας ανέχομαι, που είδατε τόσα θαύματα και μένετε ακόμη στην απιστία σας;». Και τότε εζήτησε να φέρουν το παιδί μπροστά Του, από το οποίον έβγαλε το δαιμόνιον και το απήλλαξε.

Όταν έμεινε με τους μαθητάς Του, μόνοι έμειναν, ερώτησαν οι εννέα μαθηταί: «Γιατί δεν μπορέσαμε εμείς να βγάλομε το δαιμόνιο;». Και ο Κύριος τους απήντησε: «Διὰ τὴν ἀπιστίαν ὑμῶν». «Ένεκα της απιστίας σας δεν μπορέσατε να βγάλετε το δαιμόνιο».

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Δύο όψεις της απιστίας (Κυριακή του Θωμά)

«ΔΥΟ ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΑΠΙΣΤΙΑΣ»

 

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ [:Ιω.20,20-29]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 8-5-1994]   (Β297)

          Μία από τις εμφανίσεις του Αναστάντος Ιησού, αγαπητοί μου, είναι και αυτή, παρόντος του Θωμά· που έλαβε χώραν οκτώ ημέρες μετά την Ανάστασιν του Κυρίου μας. Σημειώνει ο ιερός Ευαγγελιστής: «Μεθ᾿ ἡμέρας ὀκτὼ -εννοείται συμπεριλαμβανομένων των δύο Κυριακών, έτσι γίνεται η αρίθμησις, έξι ενδιάμεσες και δύο Κυριακές, οκτώ- πάλιν ἦσαν ἔσω οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ Θωμᾶς μετ᾿ αὐτῶν».

     Αυτά σημειώνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης. Και ο Κύριος, αποτεινόμενος εις τον Θωμάν, οκτώ ημέρες μετά, του λέγει: «Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός». Εδώ, με τις ίδιες λέξεις που έλεγε ο Θωμάς, ότι «αν δεν βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων …» κ.λπ. «δεν θα πιστεύσω», με τις ίδιες λέξεις τον καλεί ο Κύριος τώρα να προβεί σε εκείνον το οποίον ήδη είχε πει.

       Ήταν, αλήθεια, ο Θωμάς άπιστος; Και τώρα ελέγχεται από τον Κύριον; Ο Θωμάς, αγαπητοί μου, δεν ήταν άπιστος. Γιατί αλλιώτικα πώς θα ακολουθούσε τον Κύριον ως Μεσσίαν; Όπως Τον ακολούθησαν και οι άλλοι μαθηταί. Ήταν η απιστία του μπροστά σε ένα απλώς περιστατικό· που δεν το χωρούσε το μυαλό του. Ήταν σαν την απιστία του Αποστόλου Πέτρου, που τον κάλεσε ο Κύριος στη λίμνη της Γενησαρέτ να περιπατήσει επί των κυμάτων. Κι εκείνος άρχισε να περιπατεί. Κάποια στιγμή όμως, είδε, λέει, τον άνεμον εναντίον, δηλαδή αντίθετον, φοβήθηκε. Και τι του είπε ο Κύριος; Εμείς είπαμε την λέξη «φοβήθηκε». Τι του είπε ο Κύριος; «Εἰς τί ἐδίστασας, ὀλιγόπιστε;». Ώστε πάλι στο θέμα της πίστεως αναφέρθηκε ο Κύριος. Λέγει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς: «Τὸ δὲ ἀπιστῆσαι, διστάσαι ἔστι καὶ μερισθῆναι». Τι θα πει «να απιστήσεις»; Να διστάσεις. Και να μεριστείς. Αυτό το «μερισθῆναι», να μερισθείς, σημαίνει να χωριστεί κανείς από εκείνο που ήταν ηνωμένος προηγουμένως. Να μερισθεί ο λογισμός ανάμεσα στο «ναι» και στο «όχι». Αυτό είναι ένας δισταγμός. Να το κάνω ή να μην το κάνω; Να το δεχθώ ή να μην το δεχθώ;

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΗ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΘΕΟ

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Η αδιάφορη και υβριστική στάση των Νεοελλήνων απέναντι στον Άγιο Τριαδικό Θεό

 

   […]  Εμείς δυστυχώς δεν έχουμε πια κύριο τον Θεό! Εμείς οι Έλληνες δεν έχουμε πλέον για κύριό μας τον Θεό. Έχουμε άλλους κυρίους. Άλλους… Έχουμε τη δύναμή μας! Δεν είναι πια κύριος του λαού μας ο Θεός. Αυτό είναι ένα θλιβερό κατάντημα, που βέβαια εμείς οι Έλληνες σιγά-σιγά το εργασθήκαμε. Και ξέρετε από πότε; Από το 1821 μέχρι και σήμερα!...Αυτό είναι κάτι που δεν το διανοήθηκε ούτε το Βυζάντιο, ούτε η Τουρκοκρατία. Προσέξτε: ούτε η Τουρκοκρατία δεν το διανοήθηκε να μην είναι κύριος του λαού μας ο Θεός! Αυτό άρχισε να χαλκεύεται από το 1821,όπως σας είπα. Ήλθαν από την Ευρώπη οι λόγιοί μας και κουβάλησαν κι αυτήν την αρρώστια, ότι δεν μπορεί σε έναν λαό να είναι κύριος ο Θεός του, αλλά θα είναι κάποιος κυβερνήτης, θα είναι η Βουλή, θα είναι ο στρατός, θα είναι οι νόμοι... Αυτά θα είναι. Αλλά ότι αυτά τελικά δεν μπορούν να νικήσουν, αποδείχθηκε ιστορικά.

    Το παράδειγμα που θα πω είναι ένα επιχείρημα και εναντίον του ιστορικού υλισμού. Δεν θα κάνω περισσότερη ανάλυση· όσοι έχετε διαβάσει ή όσοι καταλαβαίνετε, θα το ξέρετε. Είναι ένα επιχείρημα και εναντίον του ιστορικού υλισμού, που λέει ότι ανάλογα με τα υλικά δεδομένα κατακτάται και η Ιστορία. Αυτό, θα λέγαμε, είναι μία δογματική θέση του ιστορικού υλισμού. Έρχεται όμως η Ελληνική Επανάσταση του ’21 να απορρίψει αυτό το επιχείρημα, γιατί δεν υπήρχαν καθόλου τα υλικά δεδομένα για να νικήσουν οι Έλληνες μια τουρκική Αυτοκρατορία! Υπήρχε ένας άλλος παράγοντας, που δεν προβλέπεται οπωσδήποτε από τον ιστορικό υλισμό, και αυτός είναι η πίστη στον Θεό· και εκείνη την εποχή, πραγματικά, κύριος του λαού αυτού ήταν ο Θεός! Και ένας καταπέλτης εναντίον του ιστορικού υλισμού είναι ο 143^οςΨαλμός.

    Αλλά πριν πάω στον 143^ο Ψαλμό, πηγαίνετε στον στίχο 16 του 32^ου Ψαλμού:«Οὐ σῴζεται βασιλεὺς διὰ πολλὴν δύναμιν, καὶ γίγας οὐ σωθήσεται ἐν πλήθει ἰσχύος αὐτοῦ». Δηλαδή: ούτε ο βασιλιάς δεν σώζεται επειδή έχει δύναμη-στρατιωτική-,ούτε ο γίγαντας θα σωθεί επειδή έχει μεγάλη δύναμη σωματική! Όταν λέει «βασιλιάς» εννοεί τον αρχηγό ενός κράτους. Δεν έχει σημασία τι είδους αρχηγός μπορεί να είναι αυτός, τι μορφή και τι σχήμα πολιτικό μπορεί να έχει.

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: Είναι πραγματικά άθεος όποιος λέει ότι δεν πιστεύει στον Θεό;

Και τί θα συμβεί, όταν όχι μία πόλη αλλά μία ολόκληρη χώρα έχει αρνητική στάση απέναντι στον Χριστό;

Κυριακή ΣΤ’ Λουκά: Η αρνητική στάση μιας πόλεως (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)

                                    

(Λουκά 8, 26-39)

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου [εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 22-10-2000]

Ο Κύριος, αγαπητοί μου, μαζί με τους μαθητάς Του κατέπλευσε με πλοιάριο απέναντι από τη Γαλιλαία, ανατολικά, στην περιοχή των Γεργεσηνών. Τα Γέργεσα ή Γάδαρα, ήταν πόλις της Δεκαπόλεως της Παλαιστίνης και κατοικούσαν εκεί κυρίως Έλληνες. Μη σας κάνει εντύπωση. Λέγεται μάλιστα ότι αυτοί οι Έλληνες εκεί ήσαν επίγονοι εκ των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι γνωστό πού πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος και το στράτευμά του έμεινε σκορπισμένο από δω και από εκεί, εγκατεστάθησαν οι άνθρωποι κ.λπ. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ζωή των κατοίκων ήταν απρόσεκτη· αφού μάλιστα έτρεφαν χοίρους, πράγμα που απαγορευόταν βεβαίως στους Εβραίους. Έτσι ακόμη μπορούμε να κατανοήσουμε και την παρουσία δαιμονιζομένων ανθρώπων.

Ωστόσο η πόλις αυτή έδειξε μία αρνητική στάση στον Κύριό μας. Και μάλιστα ζήτησαν να απομακρυνθεί ο Κύριος από την πόλη τους, να φύγει. Ευγενώς μεν, αλλά να φύγει. Και ευγενώς διότι εφοβούντο από ό,τι είδαν. Είναι μία θλιβερή στάση που διαρκώς επαναλαμβάνεται στην Ιστορία και γι’ αυτό πρέπει να σταθεί για μας παράδειγμα, για μας τους Έλληνες, ένα παράδειγμα προς αποφυγή.

Ο Κύριος διερχόταν την έρημο της περιοχής των Γεργεσηνών, όταν κάποια στιγμή είδαν μπροστά τους κάποιον άνθρωπο από εκείνη την πόλη. Ήταν σαφώς δαιμονισμένος άνθρωπος. Πρέπει ωστόσο να διακρίνουμε -και θα ήταν μεγάλο λάθος αν δεν το διακρίναμε- τον δαιμονισμό από την τρέλα. Άλλο είναι ο τρελός και άλλο ο δαιμονισμένος. Θυμάμαι κάποτε που είχα επισκεφτεί εγώ ένα δαιμονισμένο νέο στο σπίτι του, μου είπε τι έχω μέσα στην τσάντα μου, στον χαρτοφύλακά μου. Και τι βιβλίο είχα και στη σελίδα εκείνη την σελίδα τι έγραφε! Ο τρελός αυτά δεν τα ξέρει. Τα ξέρει όμως ο δαιμονισμένος άνθρωπος, διότι του υπαγορεύεται ό,τι νομίζει ο διάβολος και συνεπώς έτσι μας δίνει την εικόνα αυτή.

Ο άνθρωπος αυτός, μας πληροφορεί ο ιερός Ευαγγελιστής, είχε προ πολλού χρόνου δαιμόνια πολλά. Ιματισμό δεν φορούσε. Σε σπίτι δεν έμενε. Αλλά στους θολωτούς τάφους- έτσι μπορούμε να εννοήσουμε πώς έμενε στους τάφους εκείνης της περιοχής. Ήταν τάφοι, όπως ακριβώς ήταν και ο τάφος του Λαζάρου και του Χριστού. Δηλαδή τάφοι σκαλισμένοι μέσα σε βαθουλώματα, σε βράχους κ.λπ. Δεν ήταν δηλαδή τάφοι υπόγειοι. Οπότε εκεί μπορούσε κανείς πράγματι κάποιος να πάει να μείνει.

Ἡ Ἀπουσία Τοῦ Θεοῦ

Anthony Bloom

Metropolitan of Sourozh (1914- 2003)

Μ’ αὐτὴ τὴν ἔννοια τῆς ἀλήθειας πρέπει νὰ παραδεχτοῦμε πὼς ὁ Θεὸς μπορεῖ καὶ νὰ εἶναι ἀπών. Αὐτὴ ἡ ἀπουσία φυσικὰ εἶναι ὑποκειμενική, ἀφοῦ ὁ Θεὸς εἶναι πάντα παρὼν γιὰ τὸν καθένα μας. Μπορεῖ ἐν τούτοις νὰ μείνει ἀόρατος καὶ δυσνόητος, νὰ μᾶς διαφεύγει. Ὅταν ὁ Θεὸς δὲ μᾶς προσφέρεται, ὅταν δὲν εἴμαστε σὲ θέση νὰ νοιώσουμε τὴν παρουσία Του, τότε πρέπει νὰ βροῦμε τὴ δύναμη νὰ περιμένουμε μὲ δέος καὶ σεβασμό.

Ὑπάρχει ὅμως κι ἄλλο ἕνα στοιχεῖο σ’ αὐτὴ τὴν ὑποκειμενικὴ ἀπουσία τοῦ Θεοῦ. Μιὰ σχέση τότε μόνο μπορεῖ νὰ εἶναι ἀληθινὴ ὅταν συντελεῖται σὲ κλίμα ἀμοιβαίας ἐλευθερίας.

Συχνὰ νοιώθουμε πὼς δὲν ἔχουμε παρὰ νὰ ἀρχίσουμε νὰ προσευχόμαστε, γιὰ νὰ ὑποχρεώσουμε τὸν Θεὸ νὰ μᾶς φανερωθεῖ· νὰ Τὸν ἀναγκάσουμε νὰ μᾶς ἀκούσει, νὰ μᾶς ἐπιτρέψει νὰ νιώσουμε τὴν παρουσία Του, νὰ μᾶς βεβαιώσει ὅτι μᾶς ἀκούει. Ἂν ἦταν ἔτσι, ἡ σχέση δὲ θὰ ἦταν ἐλεύθερη, θὰ ἦταν μηχανική, δὲ θὰ εἶχε χαρὰ καὶ αὐθορμητισμό. Θὰ προϋπέθετε ἐπιπλέον ὅτι βρισκόμαστε πάντοτε στὴν κατάλληλη φόρμα νὰ δοῦμε τὸ Θεό.

Ὁ Ἀλφόνσος Σατωμπριὰν σὲ ἕνα σημαντικὸ βιβλίο του περὶ προσευχῆς μὲ τίτλο La Réponse du Seigneur (Ἡ ἀπάντηση τοῦ Κυρίου), μᾶς λέει πὼς ἡ αἰσθητῆ ἀπουσία τοῦ Θεοῦ προέρχεται συνήθως ἀπὸ τὴ δική μας τύφλωση. Θὰ ἤθελα νὰ ἐξηγήσω αὐτὴ τὴ φράση μὲ ἕνα παράδειγμα.

Ο άγνωστος Θεός

                               

Μητροπολίτη Ἀντωνίου τοῦ Σουρόζ

Ἦρθε μία μέρα νά μέ δεῖ κάποιος, ἕνας ἄνθρωπος πού ἔψαχνε νά βρεῖ τόν Θεό ἐπί χρόνια. Μοῦ εἶπε κλαίγοντας:

• Πάτερ, δέν μπορῶ νά ζήσω χωρίς τόν Θεό. Δεῖξε μου τόν Θεό!

Τοῦ ἀπάντησα πώς δέν ἤμουν σέ θέση νά τοῦ Τόν δείξω, ὅμως δέ νομίζω πώς κι ὁ ἴδιος ἦταν σέ κατάσταση νά Τόν βρεῖ ἔτσι κι ἀλλιῶς. Ἀπορημένος μέ ρώτησε γιατί. Καί τότε ἐγώ τοῦ ἔθεσα ἕνα ἐρώτημα πού συχνά θέτω σ’ ὅσους ἔρχονται νά μέ συμβουλευτοῦν:

• Ὑπάρχει κάποιο χωρίο τῆς Ἁγίας Γραφῆς πού μιλάει στήν καρδιά σου – το πιό πολύτιμο χωρίο πού ἔχεις βρεῖ;
• Ναί - μου ἀπάντησε -, ἡ ἱστορία τῆς πόρνης στό ὄγδοο κεφάλαιο τοῦ Ἰωάννη.

Τόν ξαναρώτησα:

Ο Οικουμενισμός πανηγυρίζει και υποστηρίζει, ότι όλοι λίγο πολύ πιστεύουν με πολλές παραλλαγές. Ο Οικουμενισμός μιλάει για θρίαμβο της πίστης.Ο Κύριος όμως άλλα λέγει:

«Πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;». 

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Διαφοροποιήσεις της πίστεως (Κυριακή του Τυφλού)

 

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ [:Ιω. 9, 1-38]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

                      «ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ»

        [εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 4-6-2000]  (Β415)                                     

      Ο Κύριος Ιησούς, αγαπητοί μου, είπε κάποτε: «Πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;». Αλλά ποια πίστη ο Κύριος θα ζητούσε να βρει όταν κατά τη Δευτέρα Του Παρουσία θα επανήρχετο εις την Γην;

    Είναι ένα χωρίο, το οποίο πάρα πολύ με έχει, προσωπικά, εντυπωσιάσει· που έμμεσα δίδεται η πληροφορία ότι δεν θα υπάρχει η πίστις επί της Γης. Δηλαδή συγκεκριμένα, θα είναι σπάνια η πίστις επί της Γης. Και ποία πίστις; Στο Θεανθρώπινο πρόσωπό Του. Δηλαδή προϊόντος του χρόνου, οι άνθρωποι θα παύσουν να πιστεύουν εις τον Ιησούν Χριστόν ως τέλειον Θεόν και τέλειον άνθρωπον. Και τούτο γιατί όλοι μιλούν περί πίστεως, αλλά σε πολλούς χριστιανούς μας, διαφοροποιείται η πίστις. Προσέξτε, διαφοροποιείται η πίστις. Υπάρχει μία πίστις υποκειμενική, με πλείστες όσες παραλλαγές.

Ἡ λύτρωση ἀπὸ τὴν ἀπιστία (Λουκ. ιστ΄19-31)

                         Τοῦ πλούσιου καὶ τοῦ Λαζάρου

Anthony Bloom

Metropolitan of Sourozh (1914- 2003)

Ὁ πλούσιος της παραβολῆς αὐτῆς (Λκ.16.19-31) εἶχε ζήσει μιὰ ἄσκοπη, ἄδεια καὶ ἀνόητη ζωὴ καὶ ὅταν μπῆκε στὴν αἰωνιότητα ἀνακάλυψε ὅτι δὲν εἶχε ἀποκομίσει τίποτα ἀπὸ τὴ γῆ· μέσα του εἶχε μία ἔρημο, ἕνα κενό. Γεμάτος φρίκη γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ μόνοι ἄνθρωποι πάνω στὴ γῆ τοὺς ὁποίους ἀγαποῦσε ἀκολουθοῦσαν τὴν ἴδια πορεία καὶ θὰ κατέληγαν στὸν ἴδιο τόπο τῆς ἀπομόνωσης, στὴν κατάσταση ἐκείνη τοῦ ἐσωτερικοῦ κενοῦ, στρέφεται στὸν Ἀβραὰμ μὲ τὸ αἴτημα νὰ σταλεῖ ἕνας μάρτυρας ἀπὸ τὴν αἰωνιότητα γιὰ νὰ προειδοποιήσει καὶ νὰ σώσει τοὺς συγγενεῖς του.

Ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἀβραὰμ ἀπευθύνεται καὶ σ’ ἐμᾶς: «Ἔχουν τὸ Μωϋσῆ καὶ τοὺς προφῆτες, τοὺς ἀνθρώπους ποὺ πάνω στὴ γῆ γνώριζαν τὸ Θεὸ καὶ ποὺ ἀνάγγειλαν τὶς ὁδούς Του σὲ ὅλους ὅσους ἔχουν «ὦτα ἀκούειν». Γιατί δὲν ἀκοῦν ἐκείνους;» Ὁ πλούσιος ὅμως λέει: «Ὄχι, αὐτὸ δὲν εἶναι ἀρκετὸ· θὰ μπορέσουν νὰ πιστέψουν μόνο ἂν τοὺς ἐπισκεφτεῖ ἕνας ἀπό τοὺς νεκρούς».

Ὁ Χριστὸς μᾶς λέει στὴν παραβολὴ αὐτὴ ὅτι ἀκόμη καὶ ἂν κάποιος ἀναστηθεῖ ἀπὸ τοὺς νεκροὺς δὲ θὰ μπορέσει νὰ πείσει τὸν ἄλλο ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς, ἂν τὸ πρόσωπο ἐκεῖνο ἔχει παραθεωρήσει ἄλλες μαρτυρίες. Τὰ λόγια αὐτὰ μποροῦν νὰ ἐφαρμοστοῦν τόσο σ’ ἐμᾶς ὅσο καὶ στὸν πλούσιο τῆς παραβολῆς.

Ἔχουμε πίσω μας χιλιάδες χρόνια ἀνθρώπινης ἱστορίας, ἔχουμε τὶς μαρτυρίες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ τῶν Ἁγίων τῆς Καινῆς, ἔχουμε τὴ μαρτυρία τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἀναστήθηκε ἀπὸ τοὺς νεκρούς, πιστεύουμε ὅμως παρ’ ὅλ’ αὐτὰ τελείως στὸ μήνυμα τῆς ζωῆς τὸ ὁποῖο ἔφερε στὴ γῆ; Ὁ Χριστὸς πέθανε καὶ ἀναστήθηκε, στάθηκε μπροστὰ μας ζωντανὸς δίνοντας μαρτυρία γιὰ τὴ μία καὶ μοναδικὴ ἄξια τοῦ τώρα καὶ τῆς αἰωνιότητας, ἐμεῖς ὅμως ἀκοῦμε ἀπὸ μέρα σὲ μέρα, ἀπὸ χρονιὰ σὲ χρονιὰ καὶ ὅλο καὶ περιμένουμε κάτι διαφορετικό.

Οἱ εὐκολόπιστοι «ἄπιστοι»

Οἱ εὐκολόπιστοι «ἄπιστοι»

 

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

  Συχνὰ ἀκοῦμε στὶς συζητήσεις τῶν ἀνθρώπων νά γίνεται λόγος γιὰ τὴν πίστη στὸ Θεὸ καὶ πόση ἀξία ἔχει στὴ ζωή τους. Διατυπώνονται ἐπιπόλαιες ἀπόψεις ἢ ἐπαναλαμβάνονται ἰδέες διαφόρων «σοφῶν» τοῦ κόσμου, οἱ ὁποῖοι ποτὲ δὲν εἶχαν ἐπικοινωνία μὲ τὴν Ἐκκλησία! Πολλοὶ ἀρέσκονται νὰ ἐμφανίζονται ὅτι δέν τούς ἐνδιαφέρει τὸ θέμα καὶ ἐπιθυμοῦν νὰ εἶναι ἐλεύθεροι ἀπὸ κάθε ἠθικὸ φραγμό. Τὰ ὅσα λέγονται μὲ ἐπιμονή, ἀποδεικνύουν ὅτι μόνο ἐλεύθεροι δὲν εἶναι. Οἱ προτιμήσεις τους, οἱ ἰδέες καὶ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ζοῦν, φανερώνουν ὅτι εἶναι εὐκολόπιστοι σὲ πολλὰ θέματα καὶ μόνο ἡ πίστη στὸ Θεὸ τοὺς ἀφήνει ἀδιάφορους!

  Οἱ περισσότεροι «ἄπιστοι» ἔχουν τυφλὴ πίστη στὶς διάφορες πολιτικὲς ἰδέες ποὺ κυκλοφοροῦν καὶ ὑπόσχονται τὴ γενικὴ εὐημερία τοῦ λαοῦ, κάτι ποὺ ποτὲ δὲν τὸ εἴδαμε καὶ οὔτε πρόκειται νὰ τὸ δοῦμε. Μιλοῦν γιὰ τὴ δημοκρατία μὲ τρόπο ἐκβιαστικὸ καὶ συγχρόνως διαφωνοῦν πλήρως μεταξύ τους. Ἐπιμένουν παράλογα στὶς ἀρχὲς τῶν κομμάτων τους, παρόλες τὶς διαψεύσεις. Εἶναι φανατικοὶ ὀπαδοί. Ἀρκετοὶ μένουν αἰχμαλωτισμένοι σὲ ὅλη τους τὴ ζωὴ στὶς πολιτικὲς τους ἰδέες, χωρὶς νὰ εἶναι σὲ θέση νὰ κρίνουν ἢ νὰ τὶς ἀναθεωρήσουν ὡς μὴ πραγματοποιήσιμες. Τὸ ἴδιο διαπιστώνουμε καὶ σὲ μορφωμένους ἀνθρώπους καὶ αὐτὸ εἶναι ἀποκαρδιωτικό.

  Ἐπίσης βλέπουμε ἀνθρώπους νὰ πιστεύουν σὲ κάποια ἀθλητικὴ ὁμάδα, ἄλλοι πιστεύουν στὴν τέχνη, ἄλλοι στὴν ἐπιστήμη καὶ ἄλλοι σὲ ἀνθρώπους ποὺ διαθέτουν κάποια χαρίσματα ποὺ ἐντυπωσιάζουν μὲ τὰ λόγια καὶ τὰ ἔργα τους.

Ένα θέμα που αφορά όλους μας! «Κανείς δεν αρνείται τον Θεό παρά μόνον όσοι έχουν συμφέρον να μην υπάρχει».

Η απιστία και τα αίτιά της.

ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ [:Ματθ. 17, 14-23]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου [εκφωνήθηκε στην Ι.Μ. Κομνηνείου Λαρίσης στις 4-9-1983]

Όταν, αγαπητοί μου, ο Κύριος επέστρεψε από το όρος Θαβώρ με τους τρεις μαθητάς Του, τον Ιάκωβον, τον Ιωάννην και τον Πέτρον, έφθασε εκεί που ήσαν οι άλλοι μαθηταί, οι εννέα, τους οποίους είχαν περικυκλώσει πλήθος πολύ κόσμου, Φαρισαίοι, και ακόμη ένας δυστυχισμένος πατέρας, ο οποίος έφερε το παιδί του εις τους μαθητάς του Κυρίου να το θεραπεύσουν, που ήταν δαιμονισμένο και δεν μπόρεσαν. Και τώρα έρχεται εις τον Κύριον και Του λέγει: «Κύριε, σε παρακαλώ κάνε καλά το παιδί μου, γιατί το έφερα στους μαθητάς σου και δεν μπόρεσαν να μου το κάνουν καλά».

Και τότε ο Κύριος αναστέναξε και είπε: «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! Ἓως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν; Ἓως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;». «Ω γενεά άπιστη και διεστραμμένη, έως πότε θα είμαι μαζί σας, έως πότε θα σας ανέχομαι, που είδατε τόσα θαύματα και μένετε ακόμη στην απιστία σας;». Και τότε εζήτησε να φέρουν το παιδί μπροστά Του, από το οποίον έβγαλε το δαιμόνιον και το απήλλαξε.

Όταν έμεινε με τους μαθητάς Του, μόνοι έμειναν, ερώτησαν οι εννέα μαθηταί: «Γιατί δεν μπορέσαμε εμείς να βγάλομε το δαιμόνιο;». Και ο Κύριος τους απήντησε: «Διὰ τὴν ἀπιστίαν ὑμῶν». «Ένεκα της απιστίας σας δεν μπορέσατε να βγάλετε το δαιμόνιο».

Και τίθεται το ερώτημα: Μπορεί να είμαστε βαπτισμένοι Χριστιανοί, όπως και οι μαθηταί ηκολούθουν τον Κύριον, να ζούμε κοντά εις τον Χριστό, να δεχόμεθα τις ευλογίες Του και ταυτόχρονα να είμεθα, άπιστοι; Αυτοί οι οποίοι εστάλησαν να κηρύσσουν το ευαγγέλιο της Βασιλείας, να κάνουν θαύματα και να διώχνουν δαίμονες οι μαθηταί, για μια στιγμή βρίσκονται άπιστοι; Είναι δυνατόν στον πυρήνα της πίστεως να υπάρχει η απιστία; Έτσι φαίνεται, αγαπητοί μου. Από τα πράγματα έτσι φαίνεται. Και μπορούμε να πούμε ότι η απιστία είναι κάτι που μπορεί να κρύπτεται με ένα περίβλημα πίστεως και μάλιστα κάποτε και θερμής.

Ὁ ἀπόηχος τῆς πολεμικῆς τοῦ τρόπου τῆς Θείας Μεταλήψεως

Ο ἀπόηχος τῆς πολεμικῆς τοῦ τρόπου τῆς Θείας Μεταλήψεως

Τοῦ κ. Β. Χαραλάμπους,θεολόγου

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ πολεμικὴ τοῦ διὰ λαβίδος τρόπου Θείας Μεταλήψεως, ἔχει ἐπηρεάσει ἀρκετοὺς πιστούς. Ἂν καὶ ὁ “ἐπιδημιολογικὸς” τρόμος ποὺ προκάλεσε τὴ δυσπιστία γιὰ τὴ Θεία Κοινωνία, θεωροῦν πολλοὶ ὅτι ἔχει “παρέλθει”, ὡστόσο δὲν εἶναι λίγοι οἱ χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι διστάζουν νὰ κοινωνήσουν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων.

Τὰ ἕωλα θεολογικὰ ἐπιχειρήματα ὅσων Κληρικῶν πρότειναν τὴ χρήση πολλῶν λαβίδων, εἶχαν ὡς ἐπακόλουθο τέτοιο ἀπαράδεκτο δισταγμό.

Ἂν καὶ ἡ ἄποψη τῶν Κληρικῶν αὐτῶν ἀντιβαίνει σὲ αὐτὸ ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας πιστεύει, θεωρήθηκε ἀπὸ κάποιους ὡς “ἐπιδημιολογικῶς καλὴ” ἐπιχειρηματολογία. Κι ὅμως οὔτε καὶ ἔτσι εὐσταθεῖ.

Λησμόνησαν πῶς κοινωνοῦν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων οἱ Κληρικοί; Ἀπὸ τὸ κοινὸ Ἅγιο Ποτήριο δὲν κοινωνοῦν; Δὲν θὰ’πρεπε νὰ κάνουν ἐπακόλουθα παρόμοιο “συλλογισμὸ” καὶ γιὰ τὸν τρόπο πού μεταλαμβάνουν οἱ Κληρικοί; Περὶ αὐτοῦ κανένας λόγος δὲν ἔχει γίνει.

«Οι άπιστοι κατεβαίνουν με τον Ιούδα στο ποτάμι για να κρεμαστούν, ενώ οι ψυχές με ηρωική πίστη ανεβαίνουν στον Γολγοθά»

     

Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς,

(Βιβλίο «Δρόμος δίχως θεό δεν αντέχεται…» Έκδ. «Έν Πλω»)

Γράφεις ότι καταστράφηκες. Οι φίλοι σε εγκατέλειψαν. Οι μεν αποστρέφουν την κεφαλή τους από σένα, οι δε σε κοροϊδεύουν. Μόνο η πίστη στον Θεό σε κρατά, για να μην τρελαθείς ή να μην κάνεις κακό στον εαυτό σου. Έτσι γράφεις.

Καταστράφηκε η περιουσία σου, δεν καταστράφηκες εσύ. Κατεστραμμένος έμπορος δεν σημαίνει και κατεστραμμένος άνθρωπος. Ο πλούτος δεν γεννήθηκε μαζί σου -στον δρόμο της ζωής τον απέκτησες και στο τέλος της ζωής πρέπει να αποκολληθείς απ’ αυτόν.

Αλλά επειδή ο πλούτος αποκολλήθηκε από σένα πριν από το τέλος της ζωής σου, αυτό σε πικραίνει. Όμως ακριβώς αυτό τους πολλούς εξυπηρέτησε ως μέγιστη τύχη. Αφού ξεκολλώντας από τον σάπιο πλούτο του χώματος, εκείνοι είχαν ακόμα αρκετό χρόνο να πλουτίσουν τις ψυχές τους με τον Θεό. Για εκείνους όμως πού πετούν από πάνω τους το σαμάρι του πλούτου ταυτόχρονα με το σαμάρι του σώματος μπορεί να είναι αργά για όλα και όλα να έχουν χαθεί.

Ἡ λύτρωση ἀπὸ τὴν ἀπιστία (Λουκ. ιστ΄ 19-31)

Anthony Bloom

Metropolitan of Sourozh (1914- 2003)

Τοῦ πλούσιου καὶ τοῦ Λαζάρου

Ὁ πλούσιος της παραβολῆς αὐτῆς (Λκ.16.19-31) εἶχε ζήσει μιὰ ἄσκοπη, ἄδεια καὶ ἀνόητη ζωὴ καὶ ὅταν μπῆκε στὴν αἰωνιότητα ἀνακάλυψε ὅτι δὲν εἶχε ἀποκομίσει τίποτα ἀπὸ τὴ γῆ· μέσα του εἶχε μία ἔρημο, ἕνα κενό. Γεμάτος φρίκη γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ μόνοι ἄνθρωποι πάνω στὴ γῆ τοὺς ὁποίους ἀγαποῦσε ἀκολουθοῦσαν τὴν ἴδια πορεία καὶ θὰ κατέληγαν στὸν ἴδιο τόπο τῆς ἀπομόνωσης, στὴν κατάσταση ἐκείνη τοῦ ἐσωτερικοῦ κενοῦ, στρέφεται στὸν Ἀβραὰμ μὲ τὸ αἴτημα νὰ σταλεῖ ἕνας μάρτυρας ἀπὸ τὴν αἰωνιότητα γιὰ νὰ προειδοποιήσει καὶ νὰ σώσει τοὺς συγγενεῖς του.

Ἡ ἀπάντηση τοῦ Ἀβραὰμ ἀπευθύνεται καὶ σ’ ἐμᾶς: «Ἔχουν τὸ Μωϋσῆ καὶ τοὺς προφῆτες, τοὺς ἀνθρώπους ποὺ πάνω στὴ γῆ γνώριζαν τὸ Θεὸ καὶ ποὺ ἀνάγγειλαν τὶς ὁδούς Του σὲ ὅλους ὅσους ἔχουν «ὦτα ἀκούειν». Γιατί δὲν ἀκοῦν ἐκείνους;» Ὁ πλούσιος ὅμως λέει: «Ὄχι, αὐτὸ δὲν εἶναι ἀρκετὸ· θὰ μπορέσουν νὰ πιστέψουν μόνο ἂν τοὺς ἐπισκεφτεῖ ἕνας ἀπό τοὺς νεκρούς».

Ὁ Χριστὸς μᾶς λέει στὴν παραβολὴ αὐτὴ ὅτι ἀκόμη καὶ ἂν κάποιος ἀναστηθεῖ ἀπὸ τοὺς νεκροὺς δὲ θὰ μπορέσει νὰ πείσει τὸν ἄλλο ποιὸς εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς, ἂν τὸ πρόσωπο ἐκεῖνο ἔχει παραθεωρήσει ἄλλες μαρτυρίες. Τὰ λόγια αὐτὰ μποροῦν νὰ ἐφαρμοστοῦν τόσο σ’ ἐμᾶς ὅσο καὶ στὸν πλούσιο τῆς παραβολῆς.

Ἔχουμε πίσω μας χιλιάδες χρόνια ἀνθρώπινης ἱστορίας, ἔχουμε τὶς μαρτυρίες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ τῶν Ἁγίων τῆς Καινῆς, ἔχουμε τὴ μαρτυρία τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ ποὺ ἀναστήθηκε ἀπὸ τοὺς νεκρούς, πιστεύουμε ὅμως παρ’ ὅλ’ αὐτὰ τελείως στὸ μήνυμα τῆς ζωῆς τὸ ὁποῖο ἔφερε στὴ γῆ; Ὁ Χριστὸς πέθανε καὶ ἀναστήθηκε, στάθηκε μπροστὰ μας ζωντανὸς δίνοντας μαρτυρία γιὰ τὴ μία καὶ μοναδικὴ ἄξια τοῦ τώρα καὶ τῆς αἰωνιότητας, ἐμεῖς ὅμως ἀκοῦμε ἀπὸ μέρα σὲ μέρα, ἀπὸ χρονιὰ σὲ χρονιὰ καὶ ὅλο καὶ περιμένουμε κάτι διαφορετικό.

Πολὺ συχνὰ ἀκούω τοὺς ἀνθρώπους νὰ λένε: «Ἔχω πράγματι διαβάσει τὸ Εὐαγγέλιο, ἔχω ἀκούσει κηρύγματα, ἔχω διαβάσει αὐτὰ ποὺ ἔγραψαν οἱ ἅγιοι, θὰ πιστέψω ὅμως μόνο ἄν μοῦ συμβεῖ ἕνα θαῦμα». Αὐτὸ δὲν εἶναι ἀλήθεια ἀλλοίμονο, δὲν εἶναι ἀλήθεια. Δὲν εἴμαστε ἱκανοὶ νὰ πιστέψουμε οὔτε καὶ σ’ ἕνα θαῦμα γιατί αὐτὴ ἡ ζωὴ ΕΙΝΑΙ ἕνα θαῦμα, εἶναι γεμάτη θαύματα, γεμάτη ἀπὸ θεϊκὲς ἐνέργειες, τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ καὶ παρ’ ὁλ’ αὐτὰ ἐμεῖς δὲν πιστεύουμε.

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: «Η ΑΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ»

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Η απιστία και τα αίτιά της. (Κυριακή Ι΄Ματθαίου)

 

ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ [: Ματθ. 17, 14-23

  [εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 4-9-1983]  (Β97)                                    

      Όταν, αγαπητοί μου, ο Κύριος επέστρεψε από το όρος Θαβώρ με τους τρεις μαθητάς Του, τον Ιάκωβον, τον Ιωάννην και τον Πέτρον, έφθασε εκεί που ήσαν οι άλλοι μαθηταί, οι εννέα, τους οποίους είχαν περικυκλώσει πλήθος πολύ κόσμου, Φαρισαίοι, και ακόμη ένας δυστυχισμένος πατέρας, ο οποίος έφερε το παιδί του εις τους μαθητάς του Κυρίου να το θεραπεύσουν, που ήταν δαιμονισμένο και δεν μπόρεσαν. Και τώρα έρχεται εις τον Κύριον και Του λέγει: «Κύριε, σε παρακαλώ κάνε καλά το παιδί μου, γιατί το έφερα στους μαθητάς σου και δεν μπόρεσαν να μου το κάνουν καλά». Και τότε ο Κύριος αναστέναξε και είπε: «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! Ἓως πότε ἔσομαι μεθ᾿ ὑμῶν; Ἓως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;». «Ω γενεά άπιστη και διεστραμμένη, έως πότε θα είμαι μαζί σας, έως πότε θα σας ανέχομαι, που είδατε τόσα θαύματα και μένετε ακόμη στην απιστία σας;». Και τότε εζήτησε να φέρουν το παιδί μπροστά Του, από το οποίον έβγαλε το δαιμόνιον και το απήλλαξε.

     Όταν έμεινε με τους μαθητάς Του, μόνοι έμειναν, ερώτησαν οι εννέα μαθηταί: «Γιατί δεν μπορέσαμε εμείς να βγάλομε το δαιμόνιο;». Και ο Κύριος τους απήντησε: «Διὰ τὴν ἀπιστίαν ὑμῶν». «Ένεκα της απιστίας σας δεν μπορέσατε να βγάλετε το δαιμόνιο».

     Και τίθεται το ερώτημα: Μπορεί να είμαστε βαπτισμένοι Χριστιανοί, όπως και οι μαθηταί ηκολούθουν τον Κύριον, να ζούμε κοντά εις τον Χριστό, να δεχόμεθα τις ευλογίες Του και ταυτόχρονα να είμεθα, άπιστοι; Αυτοί οι οποίοι εστάλησαν να κηρύσσουν το ευαγγέλιο της Βασιλείας, να κάνουν θαύματα και να διώχνουν δαίμονες οι μαθηταί, για μια στιγμή βρίσκονται άπιστοι; Είναι δυνατόν στον πυρήνα της πίστεως να υπάρχει η απιστία; Έτσι φαίνεται, αγαπητοί μου. Από τα πράγματα έτσι φαίνεται. Και μπορούμε να πούμε ότι η απιστία είναι κάτι που μπορεί να κρύπτεται με ένα περίβλημα πίστεως και μάλιστα κάποτε και θερμής.

      Τι είναι εκείνο το οποίο μπορεί να γεννά την απιστία; Και δια την οποίαν πίστιν μας δεν μπορούμε να είμεθα σίγουροι. Δεν μπορούμε. Τι έκανε τον Απόστολο Πέτρο, από την μια να ομολογεί τον Κύριον ότι είναι ο Υιός του Θεού του ζώντος και από την άλλη να τον αρνείται; Εάν, άγιε Πέτρε του Θεού,  άγιε Απόστολε του Θεού, Εκείνον τον οποίον ομολόγησες ότι είναι ο Υιός του Θεού του ζώντος, τώρα γιατί φοβείσαι να Τον ομολογήσεις ενώπιον δυο- τριών ανθρώπων ασήμων; Για ποιο λόγο; Μήπως λοιπόν πράγματι μέσα στον πυρήνα, θα ξαναπώ άλλη μία φορά, στον πυρήνα της πίστεως, φωλιάζει η απιστία; Έτσι φαίνεται, ξαναλέγω. Τι είναι εκείνο το οποίο μπορεί να δημιουργεί τι να φωλιάζει ή να διατηρεί αυτήν την απιστίαν; Νομίζω ότι μας ενδιαφέρει όλους, γιατί όλοι θα θέλαμε να είμεθα πιστοί.

Πόλεμος λογισμών

Από τους πονηρούς λογισμούς πού πολεμούν τον άνθρωπο, τρεις είναι οι πιο σκληροί: της απιστίας, της βλασφημίας και της πορνείας.

Για να κοπάσει αυτός ο πόλεμος, πρέπει πρώτα να γνωρίζεις πότε αμαρτάνεις και πότε όχι:

Δεν αμαρτάνεις όταν ο νους, η βούλησις, δεν συγκατατίθεται στους λογισμούς, πολύ περισσότερο όταν τους αποστρέφεσαι η τους περιφρονεί. Αμαρτάνεις, κάποτε και θανάσιμα, όταν ο νους αυτοπροαίρετα συγκρατεί τους λογισμούς και η καρδιά ηδύνεται και ευχαριστείται μ΄ αυτούς.

Όποιος πολεμιέται από πονηρούς λογισμούς και δεν τους αποδέχεται, ταράσσεται όμως νομίζοντας ότι αμάρτησε, αυτός