Στο ρητό: «αυτούς πού προγνώρισε, τούτους και προόρισε»

 

ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ

ΣΤΟ ΡΗΤΟ: «ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΠΡΟΓΝΩΡΙΣΕ,ΤΟΥΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΡΙΣΕ»

εισαγωγικό entaksis: Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ένα σημαντικό θεολογικό έργο, το οποίο καταπιάνεται με ένα κρίσιμο ζήτημα της χριστιανικής πίστης. Της προόρισης και της ελεύθερης βούλησης, το οποίο έχει γεννήσει πλήθος αιρέσεων. Μέσα από την διδακτική γλώσσα του, ο άγιος Συμεών ανατρέπει την πεποίθηση ότι η σωτηρία είναι προκαθορισμένη από τον Θεό. Αντιπαραθέτει την ιδέα της «ματαιότητας του κόπου» με την αποφασιστική σημασία της μετάνοιας και της προσωπικής προσπάθειας. Χρησιμοποιώντας παραδείγματα από την Αγία Γραφή και την αναλογία ενός βασιλιά που παρακολουθεί αθλητικούς αγώνες, ο άγιος λέει ότι η πρόγνωση του Θεού δεν είναι η αιτία της σωτηρίας ή της απώλειας ενός ανθρώπου, αλλά το αποτέλεσμα της ελεύθερης επιλογής του. Η ουσία του κειμένου είναι μια πρόσκληση προς τον άνθρωπο να αναλάβει την ευθύνη για τη ζωή του, να απορρίψει τις «αμαρτωλές προφάσεις» και να ανταποκριθεί στο κάλεσμα του Χριστού με πίστη και θέληση.

 

 Προτρεπτικός πρώτον για την μετάνοια, στο ρητό του
Αποστόλου, «αυτούς πού προγνώρισε, τούτους και
προόρισε» και στα επόμενα και εναντίον εκείνων
πού διαστρεβλώνουν και αυτό και όλην την θεία Γραφή

   Άκουσα πολλούς από τους ανθρώπους να λένε: «επειδή», λέγει, «αυτούς που προγνώρισε ο Θεός, τούτους και προόρισε, και όσους προόρισε αυτούς και εκάλεσε, και όσους εκάλεσε αυτούς και εδόξασε, ποιο θα είναι το όφελός μου εάν καταβάλλω πολλούς κόπους, εάν επιδείξω επιστροφή και μετάνοια, εφ’ όσον δεν είμαι προγνωρισμένος από τον Θεό ούτε προορισμένος να σωθώ και να γίνω σύμμορφος της δόξας του Υιού του και Θεού;».

Προς αυτούς φυσικά πρέπει να απαντήσουμε και να πούμε: «Άνθρωποι, γιατί δεν σκέπτεσθε αυτά που σας σώζουν αλλά εκείνα που σας καταστρέφουν, και εκλέγοντας τα δυσνόητα χωρία της θεόπνευστης Γραφής τα παρερμηνεύετε και τα διαστρεβλώνετε και τα αντιλαμβάνεσθε προς απώλειά σας; Δεν ακούτε τον Σωτήρα που καθημερινά αναβοά: «ζω εγώ, διότι δεν θέλω εκουσίως τον θάνατο του αμαρτωλού, αλλά το να επιστρέψει και να ζει αυτός»; Δεν τον ακούτε που λέγει: «μετανοείτε, διότι επλησίασε η βασιλεία των ουρανών», και πάλι: «αλήθεια σας λέγω, χαρά γίνεται στον ουρανό όταν ένας αμαρτωλός μετανοεί»;

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΤΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ, ΥΠΕΡΚΟΣΜΙΕΣ ΜΥΣΤΙΚΕΣ ΟΠΤΑΣΙΕΣ (Από το βίο του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου)

(Άγιος Νικήτας Στηθάτος)

Μια μέρα, καθώς προσευχόταν με καθαρότητα και συνομιλούσε με το Θεό, είδε πως ο αέρας άρχισε να φωτίζει το νου του, και ενώ ήταν μέσα στο κελλί του νόμιζε ότι βρισκόταν έξω, σ’ ανοιχτό χώρο. Ήταν νύχτα, που μόλις είχε ξεκινήσει. Τότε άρχισε να φέγγει από ψηλά όπως το πρωινό ροδοχάραμα -ώ των φρικτών οπτασιών του ανδρός!-, και το οίκημα κι όλα τ’ άλλα εξαφανίστηκαν, και νόμιζε ότι δεν ήταν καθόλου σε οίκημα. Τον συνέπαιρνε ολότελα θεία έκσταση αντιλαμβανόμενος καλά με το νου του το φως εκείνο που του εμφανιζόταν. 

Αυτό μεγάλωνε λίγο-λίγο κι έκανε τον αέρα να φαίνεται πιο λαμπερός κι αισθανόταν τον εαυτό του μ’ ολόκληρο το σώμα του να βρίσκεται έξω από τα γήινα. Αλλά επειδή εξακολουθούσε να λάμπει ακόμη περισσότερο εκείνο το φως και του φαινόταν σαν ήλιος που μεσουρανώντας έλαμπε από ψηλά, αισθανόταν σαν να στέκεται στο μέσο του φωτός που φαινόταν και ότι ολόκληρος ο εαυτός του μαζί με το σώμα του ήταν γεμάτος από χαρά και δάκρυα λόγω της γλυκύτητας που του προξενούσε η παρουσία του. Παράλληλα έβλεπε ότι το ίδιο φως κατά τρόπο θαυμαστο ήρθε σε επαφή με το σώμα του και σιγά-σιγά διαπερνούσε τα μέλη του. 

Ὁ πρῶτος καί ὁ δεύτερος Ἀδάμ

 

Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος

Ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα φωτισμένος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς παρουσιάζει γι’ ἄλλη μιά φορά τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Γράφοντας στούς Κορινθίους, μιλάει γιά δύοἀνθρώπους: «Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. Οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καί οἱ χοϊκοί καί οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καί οἱ ἐπουράνιοι· καί καθώς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καί τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου».

Πρῶτος ἄνθρωπος εἶναι ὁ Ἀδάμ, πού ἔπλασε ὁ Θεός «χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς», γι’ αὐτό καί ὀνομάστηκε χοϊκός. Αὐτόν τὸν ἄνθρωπο τὸν ἔβαλε ὁ Θεός μέσα στὸν παράδεισο, ὅπου μποροῦσε νά συναναστρέφεται μέ τούς ἀγγέλους Του, νά Τόν δοξολογεῖ μαζί μ’ αὐτούς καί νά δέχεται τὶς θεῖες ἐλλάμψεις Του. Εἶχε, ὅμως, πάρει θεϊκή ἐντολή, νά μή φάει «ἀπό τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν», γιά νά μήν παραδοθεῖ στόν θάνατο. Ἀλλ’ αὐτός, παραβαίνοντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἔφαγε ἀπό τό δέντρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Καί μόλις ἔφαγε, ἔχασε τήν ἀθωότητά του καί εἶδε τὴν γύμνωσή του. Ὕστερ’ ἀπ’ αὐτό στερήθηκε τ’ ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν ἀποδοχή τῆς δόλιας προτροπῆς τοῦ φιδιοῦ, τυφλώθηκε ψυχικά καί δέν εἶχε πιά τήν δυνατότητα νά βλέπει τήν ἀνέκφραστη θεία δόξα. Ἔπεσε, βλέπετε, θύμα τῆς πλάνης τοῦ διαβόλου, φιλοδοξώντας νά γίνει Θεός! Ἀλλ’ ἀντί γι’ αὐτό, ἔχασε καί τά θεῖα δῶρα πού εἶχε. Ἔγινε φθαρτός καί θνητός καί ἄλογος, σάν τ΄ ἄλογα κτήνη, ὅπως λέει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καί ὡμοιώθη αὐτοῖς». Ἀπό τὴν θεόσδοτη δόξα καί τὴν ἀπόλαυση τῆς ἀθάνατης ζωῆς, γκρεμίστηκε στήν ἀτιμία καί στήν φθορά. Ἔχασε τόν ἀνεκτίμητο πνευματικό του πλοῦτο κι ἔγινε τραγικά καί ἀξιοθρήνητα φτωχός. Αὐτός εἶναι ὁ χοϊκός ἄνθρωπος, ὁ πρῶτος Ἀδάμ.

Ποιόν θα πιστέψουμε;

Ο άγ. Παΐσιος βλέποντας την τραγική κατάσταση του κλήρου και των πολιτικών είχε πει: «Εύχομαι ο Θεός να αναστήσει Μακκαβαίους». Όπως είναι γνωστόν οι Μακκαβαίοι τιμούνται ως ζηλωτές και μάρτυρες της Πίστεως. Και ο άγ. Συμεών ο νέος Θεολόγος γράφει: «Αν και κρύβονται οι άγιοι, τους φανερώνει ο Θεός, ώστε άλλοι να γίνουν ζηλωτές τους, και άλλοι να μη έχουν δικαιολογία» (Λόγος περί Πίστεως εδώ).

Ο π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός παρερμηνεύοντας τον ζηλωτισμό και παρουσιάζοντας μόνο την μία εκδοχή του, την ου κατ’ επίγνωση (την άλλη, την κατ’ επίγνωση την κρύβει) για να δικαιολογήσει την απραξία των περισσοτέρων, λέει ότι δεν χρειαζόμαστε ζηλωτές. Εμείς ως πιστοί ποιόν θα πιστέψουμε; 

Οι ζηλωτές

 « Άνθρωπος που ‘ναι άμετρα ζηλωτής ποτέ δεν φτάνει την ειρήνη της διάνοιας. Και όποιος είναι ξένος με την ειρήνη, είναι ξένος και με τη χαρά»  (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)

Το κακό που μοιάζει να θριαμβεύει στον κόσμο, η απουσία πλειονοψηφίας σε μια κοινωνία που θεωρεί την πίστη ως δευτερεύουσα ανάγκη του ανθρώπου ή αδιαφορεί γι’ αυτήν, όπως επίσης και ένα αίσθημα ότι πρέπει με κάποιον τρόπο να ομολογούμε αυτό που πιστεύουμε, επαναφέρουν στο προσκήνιο έναν ζηλωτισμό, ο οποίος θεωρείται από πολλούς χριστιανούς άξιος θαυμασμού. Ας μη λησμονούμε ότι ο σκοπός της ζωής γι’ αυτόν που πιστεύει είναι διττός: και ιστορικός και εσχατολογικός. Παλεύουμε στον νυν αιώνα, για να κερδίσουμε τον ατελεύτητο. Ό,τι λοιπόν δεν έχει εσχατολογική προοπτική, σίγουρα το κακό και η αμαρτία, αποτελούν προκλήσεις που μας χωρίζουν από τον Θεό και απαιτούν από εμάς αντίδραση. Σ’ αυτό το πνεύμα είναι στηριγμένος ο ζηλωτισμός.

Ιερωμένοι: Χειροτονία από ανθρώπους ή από το Θεό;

ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

 

 ΛΟΓΟΣ 79ος, Απόσπασμα

    "...Αλλά και με όλον όπου δέν ιξεύρομεν το Μυστήριον της ενσάρκου οικονομίας του Χριστού, ουδέ γνωρίζομεν κατα ακρίβειαν τα μυστήρια των χριστιανών, επιχειριζόμεθα χωρίς εντροπήν να διδάσκωμεν άλλους περί του φωτός της γνώσεως. Η γνώσις δέν είναι το φώς, αλλά το φώς είναι η γνώσις, επειδή και εν αυτώ τω φωτί και δι’ αυτού και εξ αυτού έγιναν τα πάντα. Του οποίου φωτός την θεωρίαν αρνούμενοι ημείς φανερώνομεν τον εαυτόν μας πώς ούτε εγεννηθήκαμεν ακόμι, ούτε ευγήκαμεν εις το άνωθεν φώς αμή όντες ακόμι έμβρυα μέσα εις την κοιλίαν, ή να ειπώ αληθέστερα νεκροτόκια αποβάλματα, αναβαίνομεν εις ιερατικά αξιώματα χωρίς εντροπήν, και το πλέον χειρότερον οι περισσότεροι με μεγάλην αθεοφοβίαν αγοράζομεν την ιερωσύνην με άσπρα, και ζητούμεν να προεστεύωμεν εις το βασιλικόν ποίμνιον, ημείς όπου δέν εγενήκαμεν ακόμι ουδέ αρνία και αυτά τα κάμνομεν όχι δια άλλο τί, πάρεξ δια να κάμνωμεν τα θελήματα μας.

     Έτζι ήσαν, αδελφοί, εξ αρχής οι Απόστολοι; Έτζι ήσαν οι διάδοχοι των Αποστόλων; Έτζι ήσαν οι θεοφόροι Πατέρες ημών, και διδάσκαλοι; Αλλοίμονον δια την φοβεράν τόλμην τούτων, ότι εκείνοι όπου αποβλέπουν μόνον εις τα άσπρα, δέν γίνονται μονάχα προδόται, και ιερόσυλοι εις τα εκκλησιαστικά πράγματα αμή κατατολμούσιν να εγγίξουν και αυτόν τον Θείον πλούτον ήγουν να πωλήσουν, και να αγοράσουν και αυτήν την χάριν του Αγίου Πνεύματος. Όθεν ουδέ αισχύνονται να λέγουν, εδικόν μας είναι το δεσμείν και λύειν, και το ελάβαμεν εις ταύτην την ζωήν άνωθεν απο τον Θεόν, ώ της αναισχυντίας δια να μή λέγω της εσχάτης παραφροσύνης.

Έχει το σώμα προαίρεση ή θέληση;

   

Γράφει ο π. Στέφανος Στεφόπουλος

    Στερείται το σώμα προαιρέσεως και θελήσεως κατά τον άγιο Συμεών το Νέο Θεολόγο.

Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει, κι ακόμη καλά κρατεί, γύρω απ’ το αν η ομοφυλοφιλία είναι επιλογή ή όχι. Αν είναι γενετικό θέμα ή γονιδιακό ή αν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες στο να διαφοροποιείται κάποιος από τα παραδεδομένα του φύλου του.

Προφανώς και ένα τόσο πολυσύνθετο κοινωνικοηθικό πρόβλημα δεν έχει μόνο ένα παράγοντα να το επηρεάζει αλλά πάντα υπάρχει και μιά βασική γενεσιουργός αιτία.

Στην περίπτωσή μας η αιτία ανάγεται στην ύπαρξη και λειτουργία της ψυχής που συμπαρασύρει ή μάλλον κινεί το σώμα κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας και κυρίως τους Νηπτικούς.

Και όταν ο Πονηρός κυριαρχεί ορίζοντας εκείνος τις διαθέσεις της ψυχής και άρα τις κινήσεις του σώματος μετά μπορεί, προφανώς, να δημιουργεί πολλές άλλες αφορμές διά καταστάσεων, προσώπων, γεγονότων, κλπ.

Ας ρίξουμε, όμως, μιά ματιά στη θεολογία του θεόπνευστου αγίου Συμεών του Θεολόγου για να βρούμε απάντηση εκ του ασφαλούς. Γιά το λόγο αυτό θα στηριχθώ στις πανεπιστημιακές παραδόσεις του Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής Αθηνών κ. Χαραλάμπους Σωτηρόπουλου (“Νηπτικοί Πατέρες – 1- Συμεών ο Νέος Θεολόγος, Αθήναι 1986).

Η συμπεριφορά των κληρικών (ψευδεπισκόπων), καθώς πλησιάζουμε στην επίσημη ένωση με την αίρεση και την ανομία

 

Ἅγ. Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής: Ὅποιος δέχεται τοὺς ψευδο-διδασκάλους αἱρετικούς, δέχεται τὸ διάβολο!

Κάποιοι ποιμένες μᾶς προειδοποιοῦν ὅτι πλησιάζουμε τὰ ἔσχατα, καὶ μᾶς ἀναφέρουν τὰ σημάδια, ὅπως μᾶς τὰ φανέρωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος καὶ ἡ Ἁγία Γραφή. Ἂν αὐτὴ ἡ ἐκτίμησή τους εἶναι σωστή, τότε πρέπει νὰ προσέξουν αὐτὰ ποὺ λέγουν ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες καὶ ἑρμηνευτὲς τῶν Γραφῶν, γιὰ τὸν ρόλο καὶ τὴν συμπεριφορὰ τῶν ἱερωμένων κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ ἀντιχρίστου.

Βεβαίως, αὐτὸ πρέπει νὰ τὸ προσέξουν καὶ οἱ λαϊκοί, ἀφοῦ, ὅπως θὰ φανεῖ, στὰ ἔσχατα χρόνια οἱ ἱερωμένοι ὅλων τῶν βαθμῶν θὰ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ θὰ προδώσουν τὴν πίστη καὶ θὰ παρασύρουν καὶ πολλοὺς ἀγνοοῦντες καὶ ἀστήριχτους πιστούς. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι ἐπίκαιρη ὅσο ποτὲ ἡ διδασκαλία τῶν Πατέρων: ὑπάρχει ἡ καλὴ καὶ ἡ κακὴ ὑπακοή. Ὅταν προτρεπόμεθα σὲ ἀνυπακοὴ τῶν Πατέρων ἀπὸ τοὺς σύγχρονους πνευματικούς, πρέπει νὰ μὴ ὑπακούομε. 

Ἄς δοῦμε, ὅμως, τί εἶπε σχετικά ἕνας καταξιωμένος στὴν συνείδηση τῶν πιστῶν πνευματικός, ὁ ἀείμνηστος ἱερομόναχος π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος. Ἀναλύοντας τὸν προφήτη Ἰεζεκιήλ, καὶ μὲ ἀφορμὴ τὴν πληροφορία ποὺ δέχεται ἀπὸ τὸ Θεὸ γιὰ σφαγὴ τῶν ἱερέων, ἀναφέρεται καὶ στοὺς συγχρόνους Μασώνους καὶ Οἰκουμενιστὲς ἐπισκόπους καὶ ἱερεῖς! (Ὁμιλία 20 στὸν Ἰεζεκιήλ). Λέγει:

                

«Ἀντιλαμβάνεσθε, λοιπόν, ὅτι ἐδῶ φτάνουμε νὰ ἔχουμε κληρικοὺς ποὺ νὰ εἶναι μασῶνοι. Αὐτὸς (ὁ κληρικός) οὐσιαστικὰ ἔχει χάσει τὴν πίστη του. Ἔτσι, ὅπως τὸ βλέπουμε τώρα, στὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰεζεκιήλ, ποὺ ὁ κλῆρος εἶχε προσχωρήσει στὴν εἰδωλολατρία, καὶ τὸ εἴδαμε αὐτὸ πολύ-πολὺ καθαρά.

Ο καρπός της νηστείας Οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου

Ὁ καρπός τῆς νηστείας

Ὁσίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου

Ὁ ἄνθρωπος πού φοβᾶται τό Θεό δέν καταφρονεῖ τό νόμο τῆς νηστείας. Θά σᾶς μιλήσω γι᾿ αὐτό τό θέμα, γιατί ὁ πονηρός διάβολος, πού μισεῖ ὅλα τά καλά, πηγαίνει σέ κάθε χριστιανό καί, δένοντάς τον ἀόρατα μέ τήν ἀμέλεια καί τήν ὀκνηρία, τόν πείθει νά καταφρονήσει τήν ἁγία νηστεία, πού γεννάει τόσα πνευματικά ἀγαθά καί συντελεῖ στή σωτηρία μας.

Γι᾿ αὐτό σᾶς παρακαλῶ, νά μήν ἀκούσετε καθόλου τόν ἐχθρό τῆς ψυχῆς μας οὔτε νά ὑποκύψετε στό πάθος τῆς γαστριμαργίας οὔτε νά ξαναγυρίσετε σέ περασμένη κακή συνήθεια.

Καθένας μας ἄς μήν ξεχνάει τήν ὠφέλεια πού προξενεῖ ἡ νηστεία. Εἶναι ὁ γιατρός τῶν ψυχῶν μας. Ἄλλου ταπεινώνει τή σάρκα. Ἄλλου καταπραΰνει τό θυμό. Ἀπό ἄλλον διώχνει τόν ὕπνο. Σέ ἄλλον φέρνει τήν προθυμία νά κάνει ἀγαθοεργίες. Ἄλλου καθαρίζει τόν νοῦ καί τόν ἐλευθερώνει ἀπό πονηρούς λογισμούς. Ἄλλου δαμάζει τήν ἀδάμαστη καί ἀσυγκράτητη γλῶσσα, γιά νά μή λέει λόγια περιττά καί ἄπρεπα. Ἄλλου ἐμποδίζει τά μάτια νά βλέπουν ἐδῶ κι ἐκεῖ καί νά περιεργάζονται πράγματα μάταια ἤ βλαβερά.

Ἡ νηστεία σιγά-σιγά λεπταίνει τό στρῶμα τῆς ἁμαρτίας, πού καλύπτει τήν ψυχή, καί διώχνει τήν ὁμίχλη, καθαρίζει τά ψυχικά μας μάτια καί μᾶς ἀποκαλύπτει τόν ἥλιο τῆς δικαιοσύνης, τόν Ἰησοῦ Χριστό. Ἡ νηστεία, μαζί μέ τήν ἀγρυπνία, μαλακώνει τή σκληρότητα τῆς καρδιᾶς καί μᾶς φέρνει σέ κατάνυξη, ὁπότε εὔκολα περνοῦμε, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, τή θύελλα τῶν παθῶν καί τή φουρτούνα τῶν πειρασμῶν, καί φτάνουμε στό λιμάνι τῆς ἀπαθείας.

Αὐτά βέβαια, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι δυνατό νά γίνουν μέσα σέ μιά μέρα οὔτε μιά βδομάδα, ἀλλά κατορθώνονται, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, μέσα σέ μεγάλο χρονικό διάστημα καί μέ πολύ κόπο, ἀνάλογα μέ τήν προθυμία καί τήν προαίρεση τοῦ καθενός, τό μέτρο τῆς πίστεώς του, τή διάθεση καταφρονήσεως τῆς ἁμαρτίας, τό βάθος τῆς ἀδιάκοπης μετάνοιας, τή θερμότητα καί συχνότητα τῆς προσευχῆς. Ὅλων αὐτῶν, ὅμως, βάση καί προϋπόθεση καί ἀρχή εἶναι ἡ νηστεία. Ὅσες ἀρετές χτίσουμε πάνω στό θεμέλιο τῆς νηστείας, εἶναι ἄσειστες καί ἀσάλευτες, σά νά χτίστηκαν πάνω σέ στερεή πέτρα. Ὅταν βγάλουμε τό θεμέλιο τῆς νηστείας καί στή θέση του βάλουμε τό χορτασμό τῆς κοιλιᾶς, τότε μᾶς παρασύρουν οἱ πονηροί λογισμοί καί οἱ σαρκικές ἐπιθυμίες καί τά ψυχοφθόρα πάθη, ὅπως σέρνεται ἡ ἄμμος ἀπό τό ποτάμι, καί γκρεμίζεται ὁλόκληρη ἡ οἰκοδομή τῶν ἀρετῶν.

Ὁ πρῶτος καί ὁ δεύτερος Ἀδάμ

 

Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος

Ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα φωτισμένος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς παρουσιάζει γι’ ἄλλη μιά φορά τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Γράφοντας στούς Κορινθίους, μιλάει γιά δύοἀνθρώπους: «Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. Οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καί οἱ χοϊκοί καί οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καί οἱ ἐπουράνιοι· καί καθώς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καί τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου».

Πρῶτος ἄνθρωπος εἶναι ὁ Ἀδάμ, πού ἔπλασε ὁ Θεός «χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς», γι’ αὐτό καί ὀνομάστηκε χοϊκός. Αὐτόν τὸν ἄνθρωπο τὸν ἔβαλε ὁ Θεός μέσα στὸν παράδεισο, ὅπου μποροῦσε νά συναναστρέφεται μέ τούς ἀγγέλους Του, νά Τόν δοξολογεῖ μαζί μ’ αὐτούς καί νά δέχεται τὶς θεῖες ἐλλάμψεις Του. Εἶχε, ὅμως, πάρει θεϊκή ἐντολή, νά μή φάει «ἀπό τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν», γιά νά μήν παραδοθεῖ στόν θάνατο. Ἀλλ’ αὐτός, παραβαίνοντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἔφαγε ἀπό τό δέντρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Καί μόλις ἔφαγε, ἔχασε τήν ἀθωότητά του καί εἶδε τὴν γύμνωσή του. Ὕστερ’ ἀπ’ αὐτό στερήθηκε τ’ ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν ἀποδοχή τῆς δόλιας προτροπῆς τοῦ φιδιοῦ, τυφλώθηκε ψυχικά καί δέν εἶχε πιά τήν δυνατότητα νά βλέπει τήν ἀνέκφραστη θεία δόξα. Ἔπεσε, βλέπετε, θύμα τῆς πλάνης τοῦ διαβόλου, φιλοδοξώντας νά γίνει Θεός! Ἀλλ’ ἀντί γι’ αὐτό, ἔχασε καί τά θεῖα δῶρα πού εἶχε. Ἔγινε φθαρτός καί θνητός καί ἄλογος, σάν τ΄ ἄλογα κτήνη, ὅπως λέει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καί ὡμοιώθη αὐτοῖς». Ἀπό τὴν θεόσδοτη δόξα καί τὴν ἀπόλαυση τῆς ἀθάνατης ζωῆς, γκρεμίστηκε στήν ἀτιμία καί στήν φθορά. Ἔχασε τόν ἀνεκτίμητο πνευματικό του πλοῦτο κι ἔγινε τραγικά καί ἀξιοθρήνητα φτωχός. Αὐτός εἶναι ὁ χοϊκός ἄνθρωπος, ὁ πρῶτος Ἀδάμ.

Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος: Ο Μεγάλος Μυστικός της Εκκλησίας μας

                                   

ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ: Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού

Η ορθόδοξη θεολογία μας δεν είναι θεωρητικό σχήμα και δεν υπάρχει για να ικανοποιεί τη διάνοιά μας, αλλά είναι βίωμα, τρόπος ζωής, μέθεξη της Θεότητας και κατά χάριν θέωση. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά της με τη δυτική και γενικά τη θεολογία των αιρετικών, η οποία ικανοποιεί διανοητικά σχήματα, δίνει την ψευδαίσθηση της δήθεν πληρότητας της αλήθειας και γι’ αυτό οδηγεί από κακοδοξία σε κακοδοξία και από αίρεση σε αίρεση. Αντίθετα η προσέγγιση της θεολογίας της Εκκλησίας μας ως εκκλησιαστικό βίωμα, ως κατά φύσιν τρόπο υπάρξεως, δε διδάσκει απλά την αλήθεια, αλλά την μεταποιεί σε μεταμόρφωση των πιστών, μέχρι του σημείου να έχουν θεοπτία, ζωντανή αίσθηση των ακτίστων ενεργειών του Θεού στην καθημερινή τους ζωή. Το γεγονός αυτό το βίωσαν οι άγιοι της Εκκλησίας μας.

Ένας από αυτούς που αξιώθηκε να δει το άκτιστο φως του Θεού με τα σωματικά του μάτια, είναι και ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ένας από τους μεγαλυτέρους Πατέρες και Θεολόγους της Εκκλησίας μας. Γεννήθηκε το 957 στη μικρασιατική πόλη Γαλάτεια της Παφλαγονίας και το βαπτιστικό του όνομα ήταν Γεώργιος. Οι ευγενείς γονείς του φρόντισαν να του δώσουν σοβαρή παιδεία, διότι τον προόριζαν για υψηλά κρατικά αξιώματα. Σε ηλικία έξι χρονών τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη να σπουδάσει. Αναδεικνύεται σύντομα μια σημαίνουσα προσωπικότητα της Βασιλεύουσας. Με τη βοήθεια ενός θείου του ευγενούς ορίζεται ως σπαθαροκουβιλάριος, με τη δυνατότητα να αναχθεί συγκλητικός. Ασκεί τα καθήκοντά του με επιτυχία, αλλά και ταπείνωση. Δεν τον συνεπαίρνει η λαμπρότητα της κοσμικής εξουσίας και δε σκόπευε να περάσει όλη του τη ζωή ανάμεσα στους μωροφιλόδοξους ευγενείς της εξουσίας.

Η ημέρα του Κυρίου (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)

                        

Εἶναι δύσκολο νά μιλήσει κανείς γιά τή μέλλουσα κρίση. Ἐπειδή δέν θά πεῖ γιά τά παρόντα καί ὁρατά, ἀλλά γιά τά μέλλοντα καί ἀόρατα. Καί ἐγώ, πού θά μιλήσω, καί ἐσεῖς, πού θά μέ ἀκούσετε, χρειαζόμαστε πολλές προσευχές καί καθαρότητα τοῦ νοῦ καί φόβο Θεοῦ. Ἐγώ γιά νά μιλήσω σωστά, κι ἐσεῖς γιά ν᾿ ἀκούσετε προσεκτικά. Τό θέμα αὐτοῦ τοῦ λόγου εἶναι «ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου», τότε πού ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Κύριός μας, θά ἔρθει πάλι, ὄχι ὅμως πιά σά λυτρωτής, μά σάν κριτής, «ὅς ἀποδώσει ἑκάστῳ κατά τά ἔργα αὐτοῦ». Τότε, ὅταν θ᾿ ἀστράψει ἡ ὑπερουράνια λάμψη τῆς Θεότητός Του, ὁ αἰσθητός ἥλιος θά σκεπαστεῖ ἀπό τή λαμπρότητα τοῦ Δεσπότου τῆς κτίσεως, τ᾿ ἀστέρια θά σβηστοῦν καί ὅλα θά δώσουν τόπο στόν Ποιητή τους. «Ὥσπερ γάρ ἡ ἀστραπή ἀστράπτουσα ἐκ τῆς ὑπ᾿ οὐρανόν εἰς τήν ὑπ᾿ οὐρανόν λάμπει, οὕτως ἔσται καί ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ ἡμέρᾳ αὐτοῦ». Τότε ὁ Θεός θά τά γεμίσει ὅλα μέ τό φῶς Του, καί θά ᾿ναι πιά, μόνος Αὐτός, Ἡμέρα μαζί καί Θεός.

Ἐνῶ ὅμως γιά τούς δίκαιους καί τούς μετανοημένους ὁ Κύριος θά εἶναι Ἡμέρα ἀνέσπερη, ἀτέλειωτη καί γεμάτη χαρά παντοτινή, στούς ἁμαρτωλούς καί ἀμετανόητους θά εἶναι ἀπρόσιτος καί ἀθέατος, ἐπειδή στήν παρούσα ζωή δέν φρόντισαν νά καθαριστοῦν, γιά νά δοῦν καί ν᾿ ἀπολαύσουν τό φῶς τῆς δόξας Του. Δίκαια, ἑπομένως, θά τό στερηθοῦν. 

Γιατί ὁ πανάγαθος Θεός χάρισε στούς προπάτορές μας – καί διαμέσου αὐτῶν καί σέ μᾶς – τό αὐτεξούσιο, ἔτσι πού νά κάνουμε τό καλό ὄχι μέ γογγυσμό ἤ μέ βία, ἀλλά μέ τήν ἐλεύθερη προαίρεσή μας. Θέλησε καί θέλει νά τηροῦμε τίς ἐντολές Του μέ χαρά καί προθυμία, ἀφοῦ, ἐκπληρώνοντας πάντα τό ἀγαθό, πραγματοποιοῦμε τό «καθ᾿ ὁμοίωσιν», μοιάζουμε δηλαδή στό ἀπόλυτο Ἀγαθό, σ᾿ Ἐκεῖνον, τόν Θεό, γινόμαστε χαρισματικά Θεοί, κληρονομοῦμε τήν οὐράνια βασιλεία.

Περὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ

Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος

Γιὰ τὸ πῶς εἶναι ἤ πῶς γίνεται μέσα μας ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί μέ αὐτήν ἡ ἀνάσταση τῆς ψυχῆς. Ἐπίσης ποιό εἶναι τό μυστήριο αὐτῆς τῆς ἀναστάσεως. Λέχθηκε μετά τό Πάσχα, τή Δευτέρα τῆς δευτέρας ἑβδομάδος τοῦ Πάσχα.

1. Ἀδελφοί καί πατέρες, ἤδη τό Πάσχα, ἡ χαρμόσυνη ἡμέρα, πού προκαλεῖ κάθε εὐφροσύνη καί εὐτυχία, καθώς ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔρχεται τήν ἴδια ἐποχή τοῦ χρόνου πάντοτε, ἤ καλύτερα γίνεται κάθε ἡμέρα καί συνεχῶς μέσα σ᾿ αὐτούς πού γνωρίζουν τό μυστήριό της, ἀφοῦ γέμισε τίς καρδιές μας ἀπό κάθε χαρά καί ἀνεκλάλητη ἀγαλλίαση (Λουκ. 1, 14), ἀφοῦ ἔλυσε μαζί καί τόν κόπο ἀπό τήν πάνσεπτη νηστεία ἤ, γιά νά πῶ καλύτερα, ἀφοῦ τελειοποίησε καί συγχρόνως παρηγόρησε τίς ψυχές μας, γι᾿ αὐτό καί μᾶς προσκάλεσε ὅλους μαζί τούς πιστούς, ὅπως βλέπετε, σέ ἀνάπαυση καί εὐχαριστία, πέρασε. Ἄς εὐχαριστήσουμε λοιπόν τόν Κύριο, πού μᾶς διαπέρασε ἀπό τό πέλαγος (Σοφ. Σολ. 10, 18) τῆς νηστείας καί μᾶς ὁδήγησε μέ εὐθυμία στόν λιμένα τῆς ἀναστάσεώς Του. Ἄς τόν εὐχαριστήσουμε καί ὅσοι περάσαμε τό δρόμο τῆς νηστείας μέ θερμή πρόθεση καί ἀγῶνες ἀρετῆς, καί ὅσοι ἀσθένησαν στό μεταξύ ἀπό ἀδιαφορία καί ἀσθένεια ψυχῆς, ἐπειδή ὁ ἴδιος εἶναι πού δίνει μέ τό παραπάνω τά στεφάνια καί τούς ἄξιους μισθούς τῶν ἔργων τους σ᾿ ἐκείνους πού ἀγωνίζονται, καί πάλι αὐτός εἶναι πού ἀπονέμει τή συγγνώμη στούς ἀσθενέστερους ὡς ἐλεήμων καί φιλάνθρωπος. Διότι βλέπει πολύ περισσότερο τίς διαθέσεις τῶν ψυχῶν μας καί τίς προαιρέσεις, παρά τούς κόπους τοῦ σώματος, μέ τούς ὁποίους γυμνάζομε τούς ἑαυτούς μας στήν ἀρετή, ἤ ἐπαυξάνοντας τήν ἄσκηση λόγω τῆς προθυμίας τῆς ψυχῆς ἤ ἐλαττώνοντας αὐτήν ἀπό τά σπουδαῖα ἐξ αἰτίας τοῦ σώματος, καί σύμφωνα μέ τίς προθέσεις μας ἀνταποδίδει τά βραβεῖα καί τά χαρίσματα τοῦ Πνεύματος στόν καθένα, κάμνοντας κάποιον ἀπό τούς ἀγωνιζόμενους περίφημο καί ἔνδοξο ἤ ἀφήνοντας τὸν ταπεινό καί ἔχοντα ἀκόμη ἀνάγκη ἀπό κοπιαστικότερη κάθαρση.

Ὁ πρῶτος καί ὁ δεύτερος Ἀδάμ

 

Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος

Ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα φωτισμένος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς παρουσιάζει γι’ ἄλλη μιά φορά τά μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Γράφοντας στούς Κορινθίους, μιλάει γιά δύοἀνθρώπους: «Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός, ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ. Οἷος ὁ χοϊκός, τοιοῦτοι καί οἱ χοϊκοί καί οἷος ὁ ἐπουράνιος, τοιοῦτοι καί οἱ ἐπουράνιοι· καί καθώς ἐφορέσαμεν τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ, φορέσομεν καί τὴν εἰκόνα τοῦ ἐπουρανίου».

Πρῶτος ἄνθρωπος εἶναι ὁ Ἀδάμ, πού ἔπλασε ὁ Θεός «χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς», γι’ αὐτό καί ὀνομάστηκε χοϊκός. Αὐτόν τὸν ἄνθρωπο τὸν ἔβαλε ὁ Θεός μέσα στὸν παράδεισο, ὅπου μποροῦσε νά συναναστρέφεται μέ τούς ἀγγέλους Του, νά Τόν δοξολογεῖ μαζί μ’ αὐτούς καί νά δέχεται τὶς θεῖες ἐλλάμψεις Του. Εἶχε, ὅμως, πάρει θεϊκή ἐντολή, νά μή φάει «ἀπό τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν», γιά νά μήν παραδοθεῖ στόν θάνατο. Ἀλλ’ αὐτός, παραβαίνοντας τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἔφαγε ἀπό τό δέντρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Καί μόλις ἔφαγε, ἔχασε τήν ἀθωότητά του καί εἶδε τὴν γύμνωσή του. Ὕστερ’ ἀπ’ αὐτό στερήθηκε τ’ ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν ἀποδοχή τῆς δόλιας προτροπῆς τοῦ φιδιοῦ, τυφλώθηκε ψυχικά καί δέν εἶχε πιά τήν δυνατότητα νά βλέπει τήν ἀνέκφραστη θεία δόξα. Ἔπεσε, βλέπετε, θύμα τῆς πλάνης τοῦ διαβόλου, φιλοδοξώντας νά γίνει Θεός! Ἀλλ’ ἀντί γι’ αὐτό, ἔχασε καί τά θεῖα δῶρα πού εἶχε. Ἔγινε φθαρτός καί θνητός καί ἄλογος, σάν τ΄ ἄλογα κτήνη, ὅπως λέει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καί ὡμοιώθη αὐτοῖς». Ἀπό τὴν θεόσδοτη δόξα καί τὴν ἀπόλαυση τῆς ἀθάνατης ζωῆς, γκρεμίστηκε στήν ἀτιμία καί στήν φθορά. Ἔχασε τόν ἀνεκτίμητο πνευματικό του πλοῦτο κι ἔγινε τραγικά καί ἀξιοθρήνητα φτωχός. Αὐτός εἶναι ὁ χοϊκός ἄνθρωπος, ὁ πρῶτος Ἀδάμ.

Αγ. Συμεών ο Νέος Θεολόγος: Ο Μεγάλος Μυστικός της Εκκλησίας μας

 

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου Καθηγητού

Η ορθόδοξη θεολογία μας δεν είναι θεωρητικό σχήμα και δεν υπάρχει για να ικανοποιεί τη διάνοιά μας, αλλά είναι βίωμα, τρόπος ζωής, μέθεξη της Θεότητας και κατά χάριν θέωση. Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά της με τη δυτική και γενικά τη θεολογία των αιρετικών, η οποία ικανοποιεί διανοητικά σχήματα, δίνει την ψευδαίσθηση της δήθεν πληρότητας της αλήθειας και γι’ αυτό οδηγεί από κακοδοξία σε κακοδοξία και από αίρεση σε αίρεση. Αντίθετα η προσέγγιση της θεολογίας της Εκκλησίας μας ως εκκλησιαστικό βίωμα, ως κατά φύσιν τρόπο υπάρξεως, δε διδάσκει απλά την αλήθεια, αλλά την μεταποιεί σε μεταμόρφωση των πιστών, μέχρι του σημείου να έχουν θεοπτία, ζωντανή αίσθηση των ακτίστων ενεργειών του Θεού στην καθημερινή τους ζωή. Το γεγονός αυτό το βίωσαν οι άγιοι της Εκκλησίας μας.

Ένας από αυτούς που αξιώθηκε να δει το άκτιστο φως του Θεού με τα σωματικά του μάτια, είναι και ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, ένας από τους μεγαλυτέρους Πατέρες και Θεολόγους της Εκκλησίας μας. Γεννήθηκε το 957 στη μικρασιατική πόλη Γαλάτεια της Παφλαγονίας και το βαπτιστικό του όνομα ήταν Γεώργιος. Οι ευγενείς γονείς του φρόντισαν να του δώσουν σοβαρή παιδεία, διότι τον προόριζαν για υψηλά κρατικά αξιώματα. Σε ηλικία έξι χρονών τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη να σπουδάσει. Αναδεικνύεται σύντομα μια σημαίνουσα προσωπικότητα της Βασιλεύουσας. Με τη βοήθεια ενός θείου του ευγενούς ορίζεται ως σπαθαροκουβιλάριος, με τη δυνατότητα να αναχθεί συγκλητικός. Ασκεί τα καθήκοντά του με επιτυχία, αλλά και ταπείνωση. Δεν τον συνεπαίρνει η λαμπρότητα της κοσμικής εξουσίας και δε σκόπευε να περάσει όλη του τη ζωή ανάμεσα στους μωροφιλόδοξους ευγενείς της εξουσίας.