Στιχηρόν Ιδιόμελον Αίνων Μ. Τρίτης, Εν ταις λαμπρότησι των Αγίων σου, Ήχος Α΄
Ι.Μ Βατοπαιδίου: Απόστιχον Ιδιόμελον Όρθρου Μ. Τρίτης, Δεύτε πιστοί, επεργασώμεθα, Ήχος πλ. Β΄
Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ ΓΑΜΩΝ
[Υπομνηματισμός των εδαφίων Ματθ.22,1-14]
Αντιλήφθηκες και στην προηγούμενη παραβολή του υιού του νοικοκύρη εκείνου που, εκτός από τους απεσταλμένους δούλους του για τη συγκομιδή τω καρπών στο αμπέλι που τους εμπιστεύτηκε να καλλιεργούν, θανάτωσαν οι κακοί γεωργοί[βλ. Ματθ.21,33-46]και σε αυτήν εδώ την παραβολή του υιού και των απεσταλμένων δούλων, το ενδιάμεσο κεντρικό νόημα; Αντιλήφθηκες ότι υπάρχει βέβαια μεγάλη συγγένεια ανάμεσα στις δύο αυτές παραβολές, αλλά και πολύ μεγάλη διαφορά ταυτόχρονα; Καθόσον και αυτή δείχνει και του Θεού τη μεγάλη μακροθυμία και την πρόνοια, αλλά και την ιουδαϊκή αγνωμοσύνη.
Αυτή όμως η παραβολή, η παραβολή των βασιλικών γάμων, έχει και κάτι επιπλέον από την παραβολή των κακών γεωργών· διότι προλέγει βέβαια και την έκπτωση των Ιουδαίων ως περιούσιου λαού του Θεού και την κλήση των εθνικών, αλλά μαζί με αυτά δείχνει και την ορθότητα του βίου και πόση τιμωρία επιφυλάσσεται για εκείνους που θα επιδείξουν αδιαφορία. Και πολύ ορθά αυτή η παραβολή αναφέρεται μετά από εκείνη των κακών γεωργών· διότι, επειδή μετά από εκείνη την παραβολή τούς είπε ότι «ἀρθήσεται ἀφ᾿ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς(: θα αφαιρεθεί από εσάς η βασιλεία και η ιδιαίτερη προστασία του Θεού, και θα δοθεί σε έθνος το οποίο θα παράγει τα αγαθά έργα, που είναι οι καρποί της βασιλείας αυτής)» [Ματθ.21,43], αποκαλύπτει λοιπόν εδώ και σε ποιο έθνος θα δοθεί.
Και η ιδιότυπη δική σας ασυνέπεια (θα φανεί και παρακάτω), διότι κοινωνείτε με το σχίσμα που εσείς καταγγέλετε. Μήπως θα πράξετε το ίδιο, όταν θα έλθει η ώρα του κοινού με τον παπισμό εορτασμό του Πάσχα; Θα καταγγείλετε δηλ. χωρίς όμως να διακόψετε την μνημόνευση ως ορθοτομούντων των κατηγορουμένων;
ΙΕΡΑ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ
ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν
Πειραιεί τη 29η Απριλίου
2024
ΤΟ ΙΔΙΟΤΥΠΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΧΙΣΜΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΦΙΝΛΑΝΔΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Η μακροχρόνια δράση του επάρατου και παναιρετικού Οικουμενισμού στην Εκκλησία συνεχίζει να προκαλεί σοβαρότατα προβλήματα, τόσον ως προς
την αλλοίωση της ορθοδόξου πίστεως, όσο και ως προς την πρόκληση σχισμάτων, με
εμφανές αυτό της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Ως γνωστόν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, παρερμηνεύοντας τους ιερούς κανόνες και μετά 330 χρόνια, ανακαλώντας αντικανονικώς την πράξιν παραχωρήσεως της Μικράς Ρωσίας, (Ουκρανίας), στο πατριαρχείο της Ρωσίας, που είχε παραχωρηθεί για να σωθεί από τον εξουνιτισμό μετά την προδοτική «Σύνοδο του Μπρέστ» και την επίθεση του πολωνο-λιθουανικού στρατού με την επέμβαση του ρώσου ηγεμόνα, παραχώρησε «αυτοκεφαλία» στους αμετανόητους σχισματικούς φιλοουνίτες και φιλοδυτικούς, υπό τον «Μητροπολίτη» Επιφάνιο Ντουμένκο (Την οποία εσείς μέσω του μητροπολίτου σας αναγνωρίσατε, τους μνημονεύετε και κοινωνείτε μαζί τους!!! Γιατί μιλάτε για άλλους αλλά τους εαυτούς σας τους βγάζετε έξω;), θέτοντας στο περιθώριο την κανονική Ορθόδοξη Ουκρανική Εκκλησία, υπό τον κανονικό και αναγνωρισμένο από τις δέκα από τις δεκατέσσερις Ορθόδοξες Εκκλησίες Μητροπολίτη Ονούφριο με τους 100 Ιεράρχες, τις 12.500 ενορίες και τους 5.000 μοναχούς. Όλοι γνωρίζουν σήμερα ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο προώθησε γεωπολιτικά συμφέροντα και σκοπιμότητες των δυτικών, όπως αποδείξαμε σε παλαιότερη ανακοίνωσή μας: (βλ. «Έκκληση προς την Ιερά Συνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με το Ουκρανικό ζήτημα», 21.1.2019). Και ότι το «Αυτοκέφαλο» δόθηκε, για να αποσπασθεί και εκκλησιαστικά η Ουκρανία από την σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, ώστε να ματαιωθεί κάθε προσπάθεια δημιουργίας μιας μεγάλης συνομοσπονδίας Ορθοδόξων κρατών στην ανατολική Ευρώπη με κυρίαρχη δύναμη την Ρωσία.
Δημοσιεύθηκε στις 5 Απριλίου 2015 κι όμως τίποτα δεν άλλαξε. Ο συγγραφέας δεν αναιρέθηκε και παρόλα αυτά όλα χειροτέρεψαν,
Ο Νυμφίος στους «Νυμφίους» (π. Β. Σπηλιόπουλος)
.jpg)
Οι ακολουθίες της Μ. Εβδομάδος ξεκινούν στην
πραγματικότητα από την ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Δευτέρας η οποία
είθισται, όπως και οι όρθροι της Μ. Τρίτης και της Μ. Τετάρτης, να αποκαλούνται
«ακολουθία του νυμφίου» ή απλά «νυμφίος» ακριβώς διότι σε αυτούς ψάλλεται το
γνωστό τροπάριο «ιδού ο νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός». Και αυτή, όμως,
η ιερή ακολουθία δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τον έντονο συναισθηματισμό ο οποίος
έχει ποτίσει όλο το σύγχρονο ενοριακό, και όχι μόνο, λειτουργικό κύκλο. Το κοσμικό
φρόνημα έχει και εδώ επικρατήσει και γίνεται αντιληπτό από συγκεκριμένα
στοιχεία της ακολουθία όπως: α) Το ωράριο τελέσεως των ακολουθιών. Είθισται ο όρθρος αυτός αλλά
και όλοι οι όρθροι της Μεγάλης Εβδομάδος να τελούνται το εσπέρας της
προηγουμένης για να μπορεί ο πιστός λαός να συμμετάσχει. Αυτό βέβαια, ως κατ’
οικονομίαν πράξη της Εκκλησίας, δεν αποτελεί το πιο σημαντικό «ολίσθημα» όμως
γεννάται εύλογο το ερώτημα: γιατί αυτή η μετάθεση; Γιατί να μην τελείται
κανονικά ο όρθρος το πρωί και ο Εσπερινός το απόγευμα αλλά γίνονται εντελώς
αντίστροφα; Γιατί ο κόσμος πρέπει να μετάσχει μόνον στον όρθρο και όχι στον
Εσπερινό αφού μάλιστα τα τροπάρια και στις δύο περιπτώσεις, τουλάχιστον μέχρι
και την Μ. Πέμπτη, είναι τα ίδια; Γιατί να μην έχουν οι πιστοί την ευκαιρία να
ακούσουν τα ίδια τροπάρια κατά τον Εσπερινό που είναι συνημμένος με την
ακολουθία της προηγιασμένης λειτουργίας που ο πολύς κόσμος παντελώς αγνοεί την
ύπαρξη της;
Βέβαια η οικονομία αυτή και η μετάθεση του ωραρίου προστατεύει από ένα μεγαλύτερο, ίσως, ατόπημα και σφάλμα που θα λάμβανε χώρα αν ο κόσμος δεν αρκούταν στην απλή συμπροσευχή κατά την Εσπερινή προηγιασμένη αλλά προσερχόταν και στο Άγιο Ποτήριο να μεταλάβει ενώ ήταν φαγωμένος. Ούτως ή άλλως όμως αυτό συμβαίνει, κακώς, όλη την διάρκεια της Μ. Τεσσαρακοστής όπου οι πιστοί κοινωνούν σε εσπερινές προηγιασμένες αγνοώντας ότι οι Κανόνες της Εκκλησίας, το Τυπικό και η Ιερά Παράδοση απαιτεί για την συμμετοχή στη Θεία Κοινωνία ΠΛΗΡΗ αποχή από φαΐ και νερό από το μεσονύκτιο της προηγουμένης. Και η ευθύνη μεν για την φοβερή αυτή αταξία βαραίνει εμάς τους κληρικούς που τελούμε εσπερινές προηγιασμένες χωρίς να υπενθυμίζουμε στους πιστούς την περί ασιτίας προϋπόθεση αποδεικνύει δε ότι δεν είναι αυτός ο λόγος της μετάθεσης των ακολουθιών αλλά λόγοι καθαρώς κοσμικοί την επιβάλλουν.
Δημοσιεύθηκε στις 17 Απριλίου 2014 κι όμως τίποτα δεν άλλαξε. Ο συγγραφέας δεν αναιρέθηκε και παρόλα αυτά όλα χειροτέρεψαν.
Η έξοδος και περιφορά του Εσταυρωμένου (π. Β. Σπηλιόπουλος)
Συσταυρούμενοι
ή Ανασταυρούντες;
Η
λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας είναι αυτή που εκφράζει και υποστασιοποιεί
την πίστη και το βίωμα Της. Στη Λειτουργική ζωή ζει κανείς αυτό που διδάσκει η
Εκκλησία, ζει τα ελπιζόμενα και επηγγελθέντα, ζει την ίδια την Βασιλεία του
Θεού. Ακριβώς για τον λόγο αυτό οι τα πάντα καλώς
διαταξάμενοι Θείοι Πατέρες, οι οποίοι ζούσαν το αυθεντικό Ορθόδοξο βίωμα,
«έχτισαν» κατά τέτοιο τρόπο όλη την Λειτουργική Ζωή ώστε οι δυνάμενοι και
βουλόμενοι να διδάσκονται, βιωματικά, το βίωμα αυτό. Είναι, λοιπόν, θρασύ τόλμημα
που αγγίζει τα όρια της βλασφημίας η οποιαδήποτε αυθαίρετη αλλαγή και επέμβαση
συμβεί στις λειτουργικές διατάξεις. Οποιαδήποτε αλλαγή δεν αλλοιώνει απλώς το
τυπικό – τον τύπο αλλά αλλοιώνει το φρόνημα, το βίωμα, την πίστη, αυτό το ίδιο
το Ευαγγέλιο.
«Εἰ γάρ ἐπιχειρήσαιμεν τά ἄγραφα τῶν ἐθῶν, ὡς μή μεγάλην ἔχοντα
τήν δύναμιν παραιτεῖσθαι, λάθοιμεν ἄν εἰς αὐτά τά καίρια ζημιοῦντες τό Εὐαγγέλιον,
μᾶλλον δέ εἰς ὄνομα ψιλόν περιϊστῶντες τό κήρυγμα» λέει ο Μ.
Βασίλειος και ποιος μπορεί να τον αμφισβητήσει;
Δυστυχώς,
όμως, μέσα στη λειτουργική ζωή παρεισφρέουν πολλές φορές στοιχεία τα οποία όχι
μόνο είναι καινοφανή και καινοτόμα αλλά, πράγματι, αποδεικνύουν ότι η παραμικρή αλλαγή αλλοιώνει το Ορθόδοξο βίωμα. Βέβαια μερικά από αυτά έχουν τόσο πολύ εδραιωθεί που η
απομάκρυνσή τους θα δημιουργούσε μεγάλη αναστάτωση και αντιδράσεις καλό είναι
όμως να τα γνωρίζουμε ούτως ώστε αφενός μεν να μην τα επεκτείνουμε, να μην τα
διογκώνουμε ακόμα περισσότερο και αφετέρου, όπου και όποτε είναι δυνατόν, να τα
απομακρύνουμε με διάκριση, κατήχηση και υπομονή.
Όσο
κι αν ακουστεί περίεργο ένα από αυτά τα στοιχεία είναι η συνηθισμένη έξοδος του
Εσταυρωμένου Κυρίου κατά τον Όρθρο της Μ. Παρασκευής που είθισται να τελείται
στους ενοριακούς ναούς, κατ’ άκραν οικονομίαν και κατά παράβαση της τάξεως, το
βράδυ της Μ. Πέμπτης.
Η έξοδος αυτή και περιφορά του Εσταυρωμένου, που γίνεται μετά το πέμπτο ευαγγελικό ανάγνωσμα τελέσθηκε για πρώτη φορά το 1864 στον πατριαρχικό ναό και, όσο κι αν σήμερα θεωρείται δεδομένη, ασφαλώς χρειάστηκε πολλά χρόνια για να γενικευθεί ενώ στις περισσότερες Ιερές Μονές δεν τελείται μέχρι και σήμερα.
Ο πρωτοπρεσβύτερος του πατριαρχικού θρόνου π. Κων/νος Μίρον με τις ευλογίες του μητρ. Γερμανίας Αυγουστίνου και όλων των άλλων ορθοδόξων Εκκλησιών (καμία απ' αυτές, κανείς επίσκοπος ή ιερέας, δεν διαμαρτύρεται, δεν καταδικάζει ή αρνείται επισήμως και δημοσίως να συμπορευθεί στην πτώση) αναγνωρίζει και προωθεί την μία αίρεση μετά την άλλη, παρασύροντας τους πιστούς μαζί του, αφού αυτοί μη βλέποντας αντίδραση ή αναίρεση τον εμπιστεύονται.
Ο πρωτοπρεσβύτερος του πατριαρχικού θρόνου π. Κων/νος Μίρον ως ομιλητής σε εκδήλωση της "νεοαποστολικής εκκλησίας" (εδώ), την οποία ως πρόεδρος του ACK στην Γερμανία την αναγνώρισε ως Εκκλησία με μυστήρια και ιερωσύνη. Πώς όμως συμβιβάζεται η αναγνώριση αυτή π.χ. με την Εκκλησία της Ελλάδος που θεωρεί τους νεοαποστολικούς (στην πραγματικότητα Πεντηκοστιανούς) ως αίρεση:
Κατάλογος πού καταρτίστηκε ἀπό τήν Ε΄ Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων γιά θέματα αἱρέσεων καί παραθρησκείας (Ναύπακτος, 13-18.5.1993) καί ἐγκρίθηκε ἀπό τήν Ἱερά Σύνοδο:
"Η νέα Αποστολική Εκκλησία ανήκει στην ομάδα των Πεντηκοστιανών ή Αποστολικών Εκκλησιών... Πιστεύει ότι τα αναβιωτικά κινήματα στην Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα βασίστηκαν στο έργο του Θεού για την αποκατάσταση της πρώιμης χριστιανικής αποστολής, μια αποκαταστατική θεολογία παρόμοια με αυτή των Μαρτύρων του Ιεχωβά, του Πεντηκοστιανισμού ή του Μορμονισμού... Οι Νεοαποστολικοί Χριστιανοί πιστεύουν ότι χάρη στη διδασκαλία του Ευαγγελίου, τα μυστήρια και τη συγχώρεση των αμαρτιών από τους αποστόλους τους, θα αρπαχθούν κατά την επιστροφή του Χριστού... Αυτό είναι δυνατό για τους 144.000 εκλεκτούς που αναφέρονται στη Βίβλο"
Εὐλογημένος ὁ Ἐρχόμενος
Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει θρόνο τὸν οὐρανὸ καὶ ὑποπόδιο τὴ γῆ, ὁ γυιὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ Λόγος του ὁ συναΐδιος, σήμερα ταπεινώθηκε καὶ ἦρθε στὴ Βηθανία ἀπάνω σ’ ἕνα πουλάρι. Καὶ τὰ παιδιὰ τῶν Ἑβραίων τὸν ὑποδεχθήκανε φωνάζοντας: «Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ὁ βασιλιὰς τοῦ Ἰσραήλ».
Οἱ πολέμαρχοι τοῦ κόσμου, σὰν τελειώνανε τὸν πόλεμο καὶ βάζανε κάτω τοὺς ὀχτρούς τους, γυρίζανε δοξασμένοι καὶ καθίζανε ἀπάνω σὲ χρυσὰ ἁμάξια γιὰ νὰ μποῦνε στὴν πολιτεία τους. Μπροστὰ πηγαίνανε οἱ σάλπιγγες κι οἱ σημαῖες κ’ οἱ ἀντρειωμένοι στρατηγοὶ καὶ πλῆθος στρατιῶτες σκεπασμένοι μὲ σίδερα ἄγρια καὶ βαστώντας φονικὰ ἅρματα γύρω σ’ ἕνα ἁμάξι φορτωμένο μὲ λογῆς λογῆς ἁρματωσιὲς καὶ σπαθιὰ καὶ κοντάρια παρμένα ἀπὸ τὸ νικημένο ἔθνος.
Ὅλοι οἱ πολεμιστὲς ἤτανε σὰν ἄγρια θηρία σιδεροντυμένα, τὰ κεφάλια τους ἤτανε κλειδωμένα μέσα σὲ φοβερὲς περικεφαλαῖες, τὰ χοντρὰ καὶ μαλλιαρὰ χέρια τους ἤτανε ματωμένα ἀπὸ τὸν πόλεμο, τὰ γερὰ ποδάρια τους περπατούσανε περήφανα καὶ τεντωμένα, σὰν τοῦ λιονταριοῦ ποὺ ξεσκίσε μὲ τὰ νύχια του τὸ ζαρκάδι καὶ τανύζεται μὲ μουγκρητὰ καὶ φοβερίζει τὸν κόσμο. Ὕστερα ἐρχότανε τὸ χρυσὸ τ’ ἁμάξι τοῦ πολεμάρχου, ποὺ καθότανε σ’ ἕνα θρονὶ πλουμισμένο μ’ ἀκριβὰ πετράδια, περήφανος, ἀκατάδεχτος, φοβερός, ποὺ δὲν μποροῦσε νὰ τὸν ἀντικρύσει μάτι δίχως νὰ χαμηλώσει καὶ βαστοῦσε τὸ τρομερὸ σκῆπτρο του, ποὺ κάθε σάλεμά του ἤτανε προσταγή, δίχως ν’ ἀνοίξει τὰ στόμα του αὐτὸς ποὺ τὸ κρατοῦσε.
«Τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου τὰς ἀπαρχὰς ἡ παροῦσα ἡμέρα λαμπροφορεῖ. Δεῦτε οὖν, φιλέορτοι, ὑπαντήσωμεν ᾄσμασιν…» (κάθ. Μ. Δευτ.)
Φθάσαμε, ἀγαπητοί μου, στὰ σωτήρια πάθη τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα. Ἡ ἑβδομάδα αὐτὴ λέγεται Μεγάλη, διότι μέσα στὶς 168 ὧρες της, ἀπὸ σήμερα μέχρι τὴ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως, τιμῶνται μεγάλα γεγονότα, μοναδικὰ καὶ κοσμοϊστορικά, ποὺ συγκλόνισαν τὰ ἐπίγεια καὶ τὰ οὐράνια καὶ τὰ καταχθόνια. Γι᾿ αὐτὸ ἡ ἑβδομάδα αὐτὴ ὀνομάζεται Μεγάλη· ἀλλὰ καὶ γι᾽ αὐτὸ δὲν θὰ πρέπῃ νὰ περάσῃ ὅπως οἱ ἄλλες.
Καὶ θέτω τὸ ἐρώτημα· ποιά εἶνε τὰ καθήκοντα ἑνὸς Χριστιανοῦ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα; Δὲν ἀπευθύνομαι σὲ ἀπίστους, ἀθέους ἢ σὲ χιλιαστάς· ἀπευθύνομαι σὲ πιστούς, ποὺ θέλουν νὰ ἑορτάσουν σωστά. Ποιά εἶνε λοιπὸν τὰ καθήκοντα ποὺ ἔχουμε τὴν ἑβδομάδα αὐτή;
Τὸ πρῶτο καθῆκον, ἀδελφοί μου, εἶνε νὰ εὐχαριστήσουμε ἀπ᾽ τὴν καρδιά μας τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ὅλη βέβαια ἡ ζωή μας πρέπει νά ᾽νε ἕνα εὐχαριστῶ, ἕνα «Δόξα σοι, Κύριε», γιὰ τὶς μικρὲς καὶ μεγάλες εὐεργεσίες του, τὶς φανερὲς καὶ ἀφανεῖς, γιὰ ὅλα τὰ καλά, ὑλικὰ καὶ πνευματικά, ποὺ ἐπιδαψιλεύει ἡ χάρις του· τὸν ἥλιο, τὸν ἀέρα, τὸ νερό, τὰ λουλούδια, τὰ ἀκρογιάλια, ὅλη τὴν πλάσι. Νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε ἀκόμη γιὰ τοὺς γονεῖς καὶ τὰ ἀδέρφια, τὴ γυναῖκα καὶ τὰ παιδιά, γιὰ τὸ χρόνο καὶ τὶς ἐποχές, γιὰ ὅ,τι εὐλογημένο καὶ ἀναγκαῖο.
Το Σάββατο του Λαζάρου κατέχει ξεχωριστή θέση, στο λειτουργικό ημερολόγιο. Δεν ανήκει στις σαράντα ημέρες της μετάνοιας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ούτε και στις οδυνηρές ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος, αυτές που αρχίζουν από τη Μεγάλη Δευτέρα και τελειώνουν τη Μεγάλη Παρασκευή. Μαζί με την Κυριακή των Βαΐων συνθέτουν ένα σύντομο χαρούμενο πρελούδιο των γεμάτων πόνο ημερών που ακολουθούν. Δύο σημαντικά περιστατικά συνδέονται με τη Βηθανία: εκεί ανέστησε τον Λάζαρο και από εκεί ξεκίνησε ο Ιησούς την πορεία και άνοδό Του προς τα Ιεροσόλυμα.
Η ανάσταση του Λαζάρου είναι ένα γεγονός που, όπως θα δούμε, έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία. Συνδέεται μυστηριωδώς με την Ανάσταση του Κυρίου μας και παίζει, ως προς αυτή, τον ρόλο μιας έμπρακτης προφητείας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Λάζαρος μας παρουσιάζεται στο κατώφλι της Μεγάλης Εβδομάδας αναστημένος, ως προάγγελος της νίκης του Χριστού επί του θανάτου, όπως ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, παραμονές των Θεοφανείων, προανήγγειλε τον Επιφανέντα Χριστό. Πέρα όμως από τον πρωταρχικό αυτό χαρακτήρα της, η ανάσταση του Λαζάρου έχει και κάποιες δευτερεύουσες πτυχές τις οποίες είναι χρήσιμο να εξετάσουμε:
Η ανάσταση του Λαζάρου αναγγέλλει την ανάσταση των νεκρών η οποία έρχεται ως συνέπεια της Αναστάσεως του Κυρίου: «Λάζαρον τεθνεώτα τετραήμερον ανέστησας εξ Άδου, Χριστέ, προ του σου θανάτου διασείσας του θανάτου το κράτος και δι’ ενός προσφιλούς την πάντων ανθρώπων προμηνύων εκ φθοράς ελευθερίαν». Το Σάββατο του Λαζάρου είναι, κατά κάποιο τρόπο, η εορτή όλων των νεκρών. Μας δίνει την ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε και να συγκεκριμενοποιήσουμε την πίστη μας στην Ανάσταση. Ο Κύριός μας, τονώνοντας το ηθικό της Μάρθας, μας δίνει σχετικά με τους κεκοιμημένους μας μια πολύτιμη διδασκαλία. Είπε στη Μάρθα: «Αναστήσεται ο αδελφός σου». Η Μάρθα απάντησε: «Γνωρίζω ότι ο αδελφός μου θα αναστηθεί κατά τη γενική ανάσταση της εσχάτης ημέρας».
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ
ΒΑΪΩΝ [:Φιλιπ. 4,4-9]
ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
«Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε· πάλιν ἐρῶ, χαίρετε. τὸ
ἐπιεικὲς ὑμῶν γνωσθήτω πᾶσιν ἀνθρώποις. ὁ Κύριος ἐγγύς. μηδὲν μεριμνᾶτε, ἀλλ᾿
ἐν παντὶ τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει μετὰ εὐχαριστίας τὰ αἰτήματα ὑμῶν γνωριζέσθω
πρὸς τὸν Θεόν. καὶ ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν φρουρήσει τὰς
καρδίας ὑμῶν καὶ τὰ νοήματα ὑμῶν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ (:νὰ χαίρεστε πάντοτε μὲ τὴ χαρὰ ποὺ προέρχεται ἀπὸ
τὴν ἕνωση καὶ τὴν κοινωνία μας μὲ τὸν Κύριο. Πάλι θὰ πῶ, νὰ χαίρεστε. Ἡ
ἐπιείκειά σας καὶ ἡ ὑποχωρητικότητά σας ἂς γίνει γνωστὴ σὲ ὅλους τοὺς
ἀνθρώπους, καὶ σὲ αὐτοὺς ἀκόμη τοὺς ἀπίστους. Ὁ Κύριος πλησιάζει νὰ ἔλθει, καὶ
Αὐτὸς θὰ ἀποδώσει στὸν καθένα ὅ,τι τοῦ ἀνήκει. Μὴν κυριεύεστε ἀπὸ ἀγωνιώδη
φροντίδα γιὰ τίποτε, ἀλλὰ γιὰ καθετὶ ποὺ σᾶς παρουσιάζεται, νὰ κάνετε γνωστὰ τὰ
αἰτήματά σας στὸν Θεὸ μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴ δέηση, οἱ ὁποῖες πρέπει νὰ
συνοδεύονται καὶ μὲ εὐχαριστία γιὰ ὅσα ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε. Καὶ ἔτσι, ὅταν
διώχνετε κάθε μέριμνα καὶ ἐμπιστεύεστε τὸν ἑαυτό σας στὴ θεία Πρόνοια, ἡ εἰρήνη
ποὺ ἔχει ὁ Θεὸς καὶ τὴ μεταδίδει στοὺς δικούς Του, τῆς ὁποίας τὴν τελειότητα
δὲν μπορεῖ νὰ νιώσει κανένας νοῦς, εἴτε ἀνθρώπινος εἴτε ἀγγελικός, θὰ φρουρήσει
τίς καρδιές σας καὶ τίς σκέψεις σας, ἐφόσον μένετε ἑνωμένοι μὲ τὸν Ἰησοῦ
Χριστό)» [Φιλιπ.
4,4-7].
«Μακάριοι οἱ πενθοῦντες (:μακάριοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ πενθοῦν γιὰ τίς ἁμαρτίες τους καὶ γιὰ τὸ κακὸ ποὺ ἐπικρατεῖ στὸν κόσμο, διότι αὐτοὶ θὰ παρηγορηθοῦν ἀπὸ τὸν Θεό)» [Ματθ. 5,4] καὶ «οὐαὶ ὑμῖν οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε (:ἀλίμονο σέ σᾶς ποὺ ἔχετε ὡς μοναδικὸ σκοπὸ τῆς ζωῆς σας τὴ σαρκικὴ χαρὰ καὶ γελᾶτε τώρα ἀπὸ τίς διασκεδάσεις καὶ τίς ἀπολαύσεις τοῦ σαρκικοῦ σας βίου, οὐαὶ καὶ ἀλίμονό σας, διότι στὴν ἄλλη ζωὴ θὰ πενθήσετε καὶ θὰ κλάψετε)» [Λουκᾶ 6,25]., λέγει ὁ Χριστός. Γιατί λοιπὸν λέγει ὁ Παῦλος: «Χαίρετε ἐν Κυρίῳ πάντοτε (:νὰ χαίρεστε πάντοτε μὲ τὴ χαρὰ ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν ἕνωση καὶ τὴν κοινωνία μας μὲ τὸν Κύριο)»;
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ [:Φιλιπ. 4, 4-9]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα: «ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΖΩΗΣ»
Ζούμε, αγαπητοί μου,
σε μία ταραγμένη εποχή. Τα πρότυπα έχουν εκλείψει. Καθετί που οι αιώνες έχουν σεβαστεί, θεωρείται
πια νοσηρό και επικίνδυνο κατεστημένο και πρέπει να γκρεμιστεί… Γι΄αυτό ακριβώς
και η εποχή μας έχει χάσει τον προσανατολισμό της και αναζητά. Αναζητά σε όλους
τους τομείς, πώς θα ζήσει η κοινωνία καλύτερα. Πώς θα εκφραστεί ο άνθρωπος με
την τέχνη καλύτερα· πώς θα φιλοσοφήσει ακριβέστερα· πώς θα χρησιμοποιήσει την
επιστήμη επ’ ωφελεία. Αναζητά· παντού αναζητά. Γι' αυτό βλέπει κανείς σε όλες αυτές
τις προσπάθειες του ανθρώπου, φεύγοντας από την κλασικότητα, να είναι και η
τέχνη του και η ζωή του μία καρικατούρα. Έτσι, που αν κανείς ζήσει λίγο την κλασικότητα, να αισθάνεται ότι βρίσκεται σε μία παρακμή. Αν πούμε
ότι στην εποχή μας, ότι ζει αυτήν την παρακμή, θα μας απαντήσει η εποχή μας: «Όχι·
δεν ζούμε την παρακμή. Αρνηθήκαμε το παρελθόν και ζητάμε κάτι. Κάτι καινούριο.
Είναι μία μεταβατική περίοδος. Ζητάμε κάτι άλλο…».
Αλλά τι ζητάει η εποχή; Αγαπητοί, τι ζητάει η
εποχή… Ζητά τα αληθή μέτρα που θα κάνουν τον άνθρωπο, άνθρωπο. Αλλά είναι
γνωστό ότι ο άνθρωπος παλινδρομεί μέσα στη ζωή του και αυτό είναι ένα
μεταπτωτικό φαινόμενο· το ότι παλινδρομεί. Εκεί που κρατάει την αλήθεια, την
αφήνει, και αναζητά την αλήθεια. Οξύμωρον σχήμα. Εκεί που κρατάει την αλήθεια,
την αφήνει. Και αναζητά την αλήθεια. Γιατί για μια στιγμή νομίζει ότι δεν
κρατάει την αλήθεια, ή βαρέθηκε την αλήθεια ή κουράστηκε με την αλήθεια και
ζητάει κάτι άλλο. Και αυτό το κάτι άλλο, θέλει να είναι η αλήθεια. Αλλά η
αλήθεια δεν είναι σπασμένη, δεν είναι μοιρασμένη, δεν είναι κομματιασμένη. Γι΄αυτό
ακριβώς τον λόγο ο άνθρωπος παλινδρομεί πάντα στη ζωή του. Και σαν λαοί
και σαν πρόσωπα.
Αλλά,
όπως κι αν το κάνουμε, κάνοντας αυτούς τους μεγάλους κύκλους ο άνθρωπος και
φθάνοντας πάλι στο σημείο εκείνο απ’ όπου ξεκίνησε, απλώς μπαίνει σε μία
περιπέτεια. Απλώς μπαίνει σε μία περιπέτεια που τον ταλαιπωρεί και τον
ξεφτίζει. Ξαναγυρίζει στην αλήθεια, αλλά ένας λογικός άνθρωπος θα μπορούσε να
πει: «Γιατί να ζω αυτήν την περιπέτεια;. Εκτός πια εάν αυτή
η περιπέτεια με κάνει…-κι αυτό είναι της μόδας, είναι πολύ της μόδας- με
κάνει ανήσυχον άνθρωπο, άνθρωπο τάχα, δήθεν βαθύ. Γιατί αν πρέπει να μένω σ’
αυτό που γνωρίζω ως αληθές, δεν έχω αξία, ζω σε μία επιφάνεια. Αν όμως αρνηθώ
αυτό που έχω, τότε γίνομαι βαθύς γιατί ψάχνω»... Αγαπητοί μου…σνομπισμός.
Αν επιτρέπεται να πω τη λέξη και τον χαρακτηρισμό. Δηλαδή με άλλα λόγια, ο
άνθρωπος χάνει πραγματικά τον εαυτό του όταν αναζητά εκείνο που θέλει να βρει
και χάνοντας τον εαυτό του, στο τέλος μπαίνει σε μία ταλαιπωρία. Όμως,
γιατί θα έλειπε το βάθος, αν θα κρατούσαμε εκείνο που ήδη υπάρχει; Γιατί
παρακαλώ θα χάναμε το βάθος, αν θα μέναμε σε εκείνο το οποίο έχουμε; Αν εγώ
μένω αυτή τη στιγμή μέσα σε ένα τετραγωνικό μέτρο, γιατί θα πρέπει να κάνω
παλινδρομήσεις τῇδε κἀκεῖσε, ενώ έχω ένα
απεριόριστο βάθος μέσα στο οποίο μπορώ να βρίσκομαι;
Έτσι,
αγαπητοί, εκείνο το οποίο προσφέρεται, πρέπει να το καλλιεργήσουμε, να το
βαθύνουμε. Κι αυτό που προσφέρεται, προσφέρεται από τον ουρανό. Μια αθάνατη
σελίδα, αθάνατη σελίδα τρόπου ζωής, που δεν έχει διακυμάνσεις και
περιπέτειες από κείνες που ξεφτάνε τον άνθρωπο και τον κάνουν ένα ερείπιο
ριγμένο στο πεζοδρόμιο με τα ναρκωτικά, με την ατημέλεια, με εκείνο το άφημα
του εαυτού του, που τον κάνει η κατάσταση αυτή τον άνθρωπο αξιοθρήνητον και
αξιολύπητον, θύμα των δαιμόνων, μια αθάνατη σελίδα… ακούσατέ την, αγαπητοί μου,
από την επιστολή προς Φιλιππησίους, του Αποστόλου Παύλου, που σήμερα ακούστηκε
στην αποστολική περικοπή:
«Τὸ λοιπόν, ἀδελφοί, ὅσα ἐστὶν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἁγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα, εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε· ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε· καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ' ὑμῶν». Το
λοιπόν, αδελφοί, ως προς εκείνα που σας είπα, κάτι να σας συμπληρώσω, αδελφοί. Το λοιπόν. Ως προς τα υπόλοιπα,
έχω να σας πω, όσα είναι αληθινά, όσα είναι σεμνά, όσα είναι δίκαια, όσα είναι
αγνά και προσφιλή, όσα έχουν καλή φήμη, αν κάποια αρετή υπάρχει και κάτι που
επαινείται, αυτά να λογίζεσθε, αυτά να έχετε στον νου σας· εκείνα που μάθατε και
παραλάβατε από μένα και ακούσατε και είδατε σε μένα, αυτά να πράσσετε· και ο
Θεός της ειρήνης θα είναι μαζί σας.
Καταρχάς
βέβαια, αν δείτε ολόκληρο το κεφάλαιο, το 4ον από την προς
Φιλιππησίους, θα δείτε να γράφει ο Απόστολος με μία ανείπωτη ειρήνη. Με
μία χάρη που δεν συναντάται εδώ στη γη παρά έρχεται από τον ουρανό. Αλλά
παίρνοντας αυτό το μικρό απόσπασμα, ας δούμε τι μπορεί να μας πει ο
Απόστολος. Όσα, λέγει, είναι αληθή, αυτά να λογίζεσθε. Ποια
είναι αληθή; Έχετε ακούσει πολλές φορές την έκφραση «έζησα μια ψεύτικη ζωή»;
Υπάρχει αληθινή και ψεύτικη ζωή; Ή χαρακτηρίζουμε την ίδια τη ζωή ψεύτικη; Ή
λέμε έναν άνθρωπο «αυτός ζει ψεύτικα». Όχι ότι λέγει ψέματα. Αλλά
ότι αυτό που διαλέχτηκε για να βιωθεί, δεν ήτο αληθινό, δεν ήτο το σωστό,
δεν ήτο αυτή αύτη η πραγματικότητα. Αν θέλετε, αυτό που ακριβώς καθορίζει
τον άνθρωπο, όπως βγήκε από τα χέρια του Θεού. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο
κοινωνό του ουρανού. Αυτό, όταν λείπει, όλα είναι ψεύτικα. Έτσι ένας
άνθρωπος άμα ζήσει τη ζωή της αμαρτίας, τη ζωή των ηδονών και των αισθήσεων,
στο τέλος θα πει: «Ψεύτικη ζωή, πόσο γρήγορα πέρασες!». Ο Θεός κάνει
ψεύτικα πράγματα, για να αναφωνήσεις τη ζωή σου, που σου τη χάρισε σαν δώρο
πανάκριβο και μοναδικό, ψεύτικα πράγματα; Κάνει ο Θεός ψεύτικα πράγματα; Εσύ
έζησες το ψέμα, το ψεύδος, την απάτη, εκείνο που ακριβώς θα μπορούσε να ειπεί ο
σοφός Σολομών: «Ματαιότης ματαιοτήτων, τά πάντα ματαιότης». Ο σοφός
Σολομών το λέγει αυτό αφού δοκίμασε ό,τι μπορούσε να δοκιμάσει ένας
άνθρωπος πάνω στη γη. Από τη σοφία μέχρι τις ηδονές των αισθήσεων. Τα
εδοκίμασε όλα! Και έφτασε να ειπεί, βαθιά απογοητευμένος: «Ματαιότης
ματαιοτήτων, τά πάντα ματαιότης». Και όμως, αγαπητοί μου, ουδέν είναι
μάταιον. Αντιθέτως, ο Θεός μας είπε να στρέφουμε τα μάτια μας μακριά από τη
ματαιότητα. Ό,τι ο Θεός δημιουργεί, δεν είναι μάταιον. Αλλά γιατί αναφωνεί
ο άνθρωπος ότι είναι όλα μάταια; Γιατί έζησε και ζει την ψεύτικη ζωή.
Λέγει
λοιπόν τώρα ο Απόστολος: «Ὃσα ἐστὶν ἀληθῆ», «ό,τι είναι αληθινό, πραγματικό…». Επί παραδείγματι, ο άνθρωπος είναι… -ας μου επιτραπεί αυτός ο όρος- δεν
μ’ αρέσει, γιατί δεν είναι σωστός- είναι μία «μεταφυσική ύπαρξις». Τώρα
θα το πω σωστά. Ο άνθρωπος είναι μία θεολογική ύπαρξις· που σημαίνει ένα
ον που δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τον Θεό. Αυτό είναι η αλήθεια. Αν θα ΄θελε να
ζήσει χωρίς τον Θεό, αυτό δεν είναι η αλήθεια. Αυτό είναι το ψεύδος. Αυτό
ακριβώς θέλει να πει ο Απόστολος Παύλος. «Όσα εστίν αληθή, αυτά να ζείτε».
«Ὃσα σεμνά». Τι θα πει «όσα
σεμνά»; Όσα σεβαστά. Ό,τι είναι σεβαστό. Εξωτερικά. Γιατί θα πει
κάτι πιο κάτω που θα είναι εσωτερικό. Όσα είναι σεβαστά. Και είναι πολλά
πράγματα σεβαστά εις τον κόσμον αυτόν. Εάν, αγαπητοί μου, πούμε δεν είναι
τίποτα σεβαστόν εις τον κόσμον αυτόν, και τι είναι ο ηλικιωμένος άνθρωπος και
τι είναι ο πρεσβύτερος και τι είναι ο ιερεύς και τι είναι ο ναός και τι είναι
τούτο και τι είναι εκείνο, όλα να τα ποδοπατήσουμε, όλα να τα γκρεμίσουμε, αυτό
ακριβώς δείχνει τον άνθρωπο τον παρηκμασμένο. Ο παρηκμασμένος άνθρωπος είναι
δαιμονισμένος άνθρωπος. Ο διάβολος αγαπά την καταστροφή του ανθρώπου, την
παρακμή του. Όταν ο άνθρωπος όμως σέβεται, οτιδήποτε σέβεται, επιτρέψατέ μου,
κι ένα λουλούδι στο βουνό που περνάει, στον δρόμο, στο μονοπάτι, το σέβεται.
Δεν το πατά. Αλλά και αν το κόψει, θα το κόψει και θα το περιεργαστεί. Θα το
μυρίσει, θα το κοιτάξει καλά, θα δοξάσει τον Θεό, θα το βάλει στο βάζο του
στο σπίτι του. Δεν θα κάνει εκείνο που κάνουμε, θα το έχετε δει πολλές φορές,
σκύβουμε, κόβουμε με μίαν αναίδειαν, μέσα στην κτίση μπροστά είναι μία
αναίδεια, κόβομε ένα λουλούδι, το βάζουμε στα ρουθούνια μας και με απαρέσκεια το
πετάμε. Άνθρωπε, γιατί δεν σέβεσαι αυτό που όλα ο Θεός γύρω σου έχει
δημιουργήσει; Ο άνθρωπος που σέβεται, σέβεται τα πάντα. Κι ένα μικρό παιδί! Όχι
μόνο ένα λουλούδι· κι ένα μικρό παιδί. Μπροστά σε ένα μικρό παιδί δεν θα
ασχημονήσει. Το σέβεται. Δεν έχει κριτήριο την ηλικία. Ούτε ακόμα την
ποιότητα. Έχει απλώς μπροστά του κριτήριο ότι είναι κτίσματα του Θεού. Όλα
τα σέβεται. Όσα λοιπόν είναι σεμνά, αυτά να λογίζεστε. Δηλαδή ό,τι
είναι σεβαστό, αυτό να έχετε στον νου σας.
«Ὃσα δίκαια». Όσα
δίκαια. Ό,τι ανήκει στη σχέση σου, άνθρωπε, με τον Θεό, με τον συνάνθρωπό
σου και με τον εαυτό σου. Η σχέση δικαιοσύνης είναι μεγάλο πράγμα. Η σχέση
δικαιοσύνης δεν είναι μεταξύ του εργοδότου και του εργαζομένου. Η δικαιοσύνη
δεν περιορίζεται στο θέμα, παρακαλώ, στο θέμα του μισθού, στο θέμα των
χρημάτων. Είναι πολύ περιορισμένο αυτό. Είναι και αυτό. Αλλά δεν είναι μόνον
αυτό όμως. Είναι κάτι πολύ πολύ βαθύτερο, κάτι πολύ πολύ πλατύτερο. Τι
ανήκει στον Θεό; Θα Του το αποδώσω. Τι ανήκει στον πλησίον μου; Και η ησυχία
ακόμη που πρέπει να κάνω το μεσημέρι, είναι θέμα δικαιοσύνης. Ακούσατέ το
αυτό. Είναι θέμα δικαιοσύνης, όταν αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να κάνω ησυχία, να
μην ανησυχήσω τον άλλον άνθρωπο. Αλλά και απέναντι στον εαυτό μου
δικαιοσύνη. Θα του αποδώσω ό,τι πρέπει. Όταν πολλές φορές ακούτε ανθρώπους να
λένε: «Εγώ κάνω ό,τι μ’ αρέσει, αμαρτάνω κατά το δοκούν, δεν αδικώ κανέναν.
Ποιον πειράζω;». Ναι, δεν αδικείς κανέναν, έστω, ας το πάρουμε κι έτσι, σε
μία πρώτη φάση. Αδικείς όμως τον εαυτό σου. Και δεν πρέπει και η δικαιοσύνη να
είναι και στον εαυτό σου; Δεν λέγει η εντολή: «ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν»; Ποιο είναι το κριτήριο; Ο
εαυτός σου. Το κριτήριον είναι ο εαυτός σου. Και στην αγάπη και στη
δικαιοσύνη. Αν δεν έμαθες να αποδίδεις αγάπη στον εαυτό σου, αγάπη και
δικαιοσύνη στον εαυτό σου, πώς θα αποδώσεις στον άλλον; Πώς θα αποδώσεις στον
Θεό; Εάν ο εαυτός σου είναι ο πλησιέστερος πλησίον σου και τον αγνοείς και
τον περιφρονείς και τον αδικείς, πώς θα μπορέσεις να αποδώσεις στον άλλον τη
δικαιοσύνη; Το κριτήριο σου λείπει. Το μέτρο σου λείπει. Πώς θα μετρήσεις
λοιπόν, αφού ο εαυτός σου είναι στραπατσαρισμένος;
Βλέπετε
λοιπόν, αγαπητοί μου, ότι είναι μεγάλο πράγμα να είναι κανείς δίκαιος.
Είναι μία από τις τέσσερις μεγάλες αρετές των αρχαίων Ελλήνων η δικαιοσύνη. Και
όπως λέγουν οι Πατέρες, η δικαιοσύνη σκορπιέται, μοιράζεται, ανάμεσα στις άλλες
τρεις αρετές. Δηλαδή αυτό που θα λέγαμε στην πατερική γλώσσα, είναι η
διάκρισις, είναι ο τρόπος που συνδέεται η μία αρετή με την άλλη. Αυτό
είναι η δικαιοσύνη. Είναι μεγάλο πράγμα. Είναι πλατύ. Είναι βαθύ πράγμα.
«Ὃσα ἀγνά». Ω, όσα αγνά! Εάν τα σεμνά είναι κάτι το εξωτερικό, τα αγνά είναι
κάτι το εσωτερικό. Είναι ό,τι αναφέρεται στα ελατήρια και στις
εφέσεις του ανθρώπου, που πρέπει να είναι όλα αυτά αμόλυντα, καθαρά. Λέμε: «Αυτός
ο άνθρωπος είναι αγνός άνθρωπος». Τι θα πει αυτό; Έχει αγνές προθέσεις. Τα
ελατήριά του είναι αγνά. Δεν είναι ο σκολιός, ο διεστραμμένος άνθρωπος. Το «ναι»
του είναι «ναι» του. Το «όχι» του είναι «όχι» του. Αυτό
που ο Κύριος είπε στον όρκο· το «ναι» σας, « ναι σας» και το
«όχι» σας, «όχι σας». Ακριβώς αυτό είναι. Είναι ο
άδολος άνθρωπος, είναι ο αγνός άνθρωπος. Πολλές φορές το λέμε αυτό για έναν
άνθρωπο. «Αυτός είναι αγνός άνθρωπος, είναι αγνός πατριώτης». Τι
σημαίνει αυτό; Δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία που να μπαίνουν και να επηρεάζουν τα
ελατήριά του στις αποφάσεις του και στις ενέργειές του. Αγνός άνθρωπος! Ωραίο
πράγμα! Αγνός άνθρωπος. Ἐν εὐρείᾳ ἐννοίᾳ. Αγνός βέβαια ἐν στενῇ ἐννοίᾳ, είναι εκείνος
ο οποίος δεν κάνει ανήθικες πράξεις. Δηλαδή ο ηθικός, ἐν στενῇ ἐννοίᾳ , ο εγκρατής ἐν στενῇ ἐννοίᾳ.
«Ὃσα προσφιλῆ». Όσα είναι προσφιλή. Προσφιλές θα πει αγαπητό. Όσα λοιπόν είναι
προσφιλή, αυτά να λογίζεστε. Και ποια είναι τα προσφιλή, αγαπητοί μου; Ό,τι
είναι προσφιλές στον Θεό πρώτα. Αυτό που λέμε: «Αρέσει στον Θεό;». «Κύριε,
αν κάνω μία πράξη, θα σου αρέσει;». Όπως ομοίως και στους ανθρώπους. Βέβαια
πολλά πράγματα μπορεί να αρέσουν και να είναι βρώμικα. Άρεσε, λέγει, πολύ ο
χορός της Σαλώμης, όταν χόρεψε μπροστά… εκείνο το διεφθαρμένο κορίτσι, το
εντελώς διεφθαρμένο κορίτσι, το ανήθικο, όταν χόρεψε μπροστά στον πατέρα του
τον Ηρώδη και εις τους επισήμους της Επαρχίας. Άρεσε. Άρεσε... Προσφιλές; Το κριτήριο του προσφιλούς, δεν είναι στους ανθρώπους
μπροστά, δεν είναι από τους ανθρώπους, αλλά το κριτήριο είναι… τι αρέσει στον
Θεό. Άμα αρέσει κάτι στον Θεό, οπωσδήποτε αρέσει στους ανθρώπους· αν
θέλετε, στους αγνούς ανθρώπους, στους καθαρούς ανθρώπους. Θέλετε
ακόμη; Και εις τους βρώμικους…Δεν είναι δυνατόν ποτέ το σεμνό, το αγαθό, το
ωραίο, εκείνο που είναι προσφιλές, να μην αρέσει και στους διεφθαρμένους
ανθρώπους. Θα μου πείτε: «Το κοροϊδεύουν…». Μα αυτό είναι η απόδειξη ότι
τους αρέσει! Θα μου πείτε «η απόδειξη όταν κοροϊδεύουν;». Βεβαίως! Είναι η
αντίδρασις. Ότι αυτό που εγώ δεν έχω, το κοροϊδεύω γιατί δεν το φτάνω. «Ὄμφακές εἰσιν». «Αγουρίδες είναι», όπως είπε η αλεπού για τα σταφύλια. Ό,τι δεν
φθάνει ο άλλος, το κοροϊδεύει. Αν λοιπόν σε κοροϊδεύει ο διεφθαρμένος
γιατί κάνεις προσφιλή πράγματα, είναι μία απόδειξη ότι δεν το φθάνει. Το θέλει
στο βάθος. Αν είχε ταπείνωση, θα σου ‘σφιγγε το χέρι και θα σου έλεγε «μπράβο».
«Ὃσα εὒφημα». Όσα έχουν καλήν φήμην. Γιατί προφανώς υπάρχουν και πράγματα τα οποία δεν έχουν καλήν φήμην. Πρέπει λοιπόν οπωσδήποτε να ακολουθούμε πάντοτε εκείνο που έχει καλή φήμη. Όχι πάντοτε ό,τι μόνο είναι, αλλά και ό,τι φαίνεται. Προσέξατέ το αυτό. Λέει ο Απόστολος Παύλος: «Προνοούμενοι καλὰ ἐνώπιον πάντων ἀνθρώπων». Να φροντίζουμε να υπάρχει μία καλή φήμη, όχι με ελατήριο την κενοδοξίαν, αλλά με ελατήριον να δοξαστεί ο Θεός και όχι να κατηγορηθεί ο Θεός και να βλασφημηθεί. Ενώπιον πάντων ανθρώπων. Και όταν λέει «πάντων» εννοεί και τους μη χριστιανούς. Τι θα κάνω, που να μην σκανδαλίσω. Ό,τι κάνω, θα είναι εύφημο. Όχι λοιπόν ότι πιστεύω αλλά και όπως φαίνομαι. Είναι πολύ σπουδαίο. Υπάρχει ένα παλιό ρητό, γνωμικό, που έλεγε: «Η σύζυγος του αυτοκράτορος δεν πρέπει να είναι τιμία αλλά πρέπει να φαίνεται τίμια». Διότι κάποιος μπορεί να πει: «Ε, εγώ είμαι αγνός άνθρωπος, και αν κινηθώ όπως θέλω, κι αν ο άλλος βάλει στο μυαλό του κάτι πονηρό, τι με νοιάζει εμένα; Εγώ είμαι αγνός άνθρωπος». Δεν είναι αρκετό. Δεν είναι αρκετό. Πρέπει και να είσαι, πρέπει και να φαίνεσαι. Όχι να επιδεικνύεσαι. Όχι να λες: «Ξέρεις, εγώ είμαι εγώ…». Αλλά απλώς οι πράξεις σου να είναι τέτοιες που να φαίνονται και να δοξάζεται ο Θεός. Γι΄αυτό λέγει ο Κύριος, ο ίδιος ο Κύριος το λέγει αυτό: «ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς». Είδατε; Η δοξολογία του Θεού πρέπει να είναι στο τέλος.
«Ὃσα εὒφημα, ταῦτα λογίζεσθε. Εἴ τις ἀρετὴ καὶ εἴ τις ἔπαινος, ταῦτα λογίζεσθε». Και συγκεφαλαιωτικά πια,
για να μην τραβήξει μακρύ τον κατάλογο ο Απόστολος, τι λέγει; Και τέλος
πάντων, ό,τι είναι αρετή και ό,τι είναι επαινετόν, αυτό να λογίζεσθε.
Σήμερα δεν είμεθα κυνηγοί των αρετών και των επαινετών πραγμάτων, αλλά των
αντιστρόφων. Για να κάνουμε επίδειξη. Δεν είναι της μόδας, όπως σας είπα και
στην αρχή, σήμερα να ζούμε την αρετή.
Αγαπητοί,
προσέξατέ το. Είναι μία σελίδα χριστιανικής τελειότητος αυτό που μας
λέει ο απόστολος Παύλος. Μία σελίδα πνευματικής ζωής. Όχι απλώς
τηρηταί κάποιων εντολών. Όχι αυτό μόνον. Οι εντολές προϋποτίθενται. Αλλά τι;
Αφού θα ζήσουμε τις εντολές, θα αρχίζουν οι εντολές να βγάζουν άρωμα. Αυτά
λοιπόν που ανέφερε εδώ ο Απόστολος, είναι το άρωμα των εντολών. Και δεν είναι
αυτές από μόνες τους οι εντολές. Αλλά το άρωμά τους. Πολλοί άνθρωποι τηρούν τις
εντολές, αλλά κάνουν να μην βγαίνει άρωμα από τις εντολές. Πρέπει λοιπόν να
βγαίνει άρωμα. Έτσι, ό,τι αρωματώδες, θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε, ό,τι
αρωματώδες από αρετές και επαινετά πράγματα, αυτά, λέει, να έχετε
στο μυαλό σας και με κάθε τρόπο να προσπαθείτε με αυτά να ζήσετε και με αυτά να
εμφανίζεστε.
«Ἃ καὶ ἐμάθετε καὶ παρελάβετε καὶ ἠκούσατε καὶ εἴδετε ἐν ἐμοί, ταῦτα πράσσετε». Εδώ βάζει τέσσερα ζεύγη.
«Εκείνα που έχετε μάθει και έχετε παραλάβει…»- από ποιον; «Από μένα. Κι
εκείνα που ακούσατε και είδατε σε μένα, αυτά να πράσσετε». Πέραν από
εκείνα τα οποία θεωρητικά τους είπε, αγαπητοί μου, ο Απόστολος, τώρα τους
δίνει και ένα διάγραμμα πρακτικόν. Μην πείτε ότι είναι αλαζονεία εκ μέρους
του Παύλου. Αυτός όλος ο στίχος είναι μία πλάτυνσις ενός άλλου στίχου, που
είπε: «Μιμηταί
μου γίνεσθε, καθὼς κἀγὼ Χριστοῦ». Μην
πείτε ότι ο Παύλος είναι κενόδοξος, είναι υπερήφανος. Μην το πούμε αυτό. Ο
Παύλος προβάλλει τον εαυτό του προς μίμησιν. Και τι λέγει;
«Εκείνα που μάθατε και πήρατε, αυτά να πράσσετε». Σαν διδασκαλία. «Εκείνα
που είδατε και ακούσατε σε μένα. Είδατε όσο ήμουνα στην πόλη σας, τους
Φιλίππους. Και ακούσατε όσα δεν ήμουν εγώ στην πόλη σας, αλλά ακούσατε σαν
φήμη, αυτά να πράσσετε». Γιατί το λέγει αυτό ο Απόστολος Παύλος, άραγε;
Γιατί; Θέλει να δώσει, αγαπητοί μου, έναν τύπον ανθρώπου. Ο Παύλος είναι
πολύ ταπεινός, είναι πάρα πολύ ταπεινός. Φοβείται δε όλα εκείνα τα μοντέλα, τα
υποδείγματα, τα οποία προσεφέροντο στην εποχή του. Και θέλει να παρουσιάσει
-πρωτοεμφανίσιμος είναι ο Χριστιανισμός στον κόσμον- να παρουσιάσει
πρότυπα. Με άλλα λόγια, ομιλεί για πρότυπα. Και είναι γνωστό ότι πρότυπον δεν
είναι μόνον ο Παύλος. Καθένας που ζει Χριστόν είναι ένα πρότυπο. Όλοι οι
άγιοι είναι πρότυπα. Θα μπορούσαμε λοιπόν να πούμε απλά: Πέραν από τις
συμβουλές, έχετε και πρότυπα. Η εποχή μας γκρεμίζει τα πρότυπα· όποια και
να είναι. Εμείς πρέπει να έχουμε τα πρότυπα. Τα πρότυπα της χάριτος του Θεού.
Τα καλλιτεχνήματα της σμίλης της χάριτος του Θεού. Και είναι οι άγιοι. Αυτοί θα
είναι τα πρότυπά μας. Και λέγει: «Τότε, εάν έχετε τη διδασκαλίαν και
πρότυπα τους αγίους και τα πράττετε όλα αυτά, τα εφαρμόζετε, τότε -ακούστε- τότε
«ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἔσται μεθ᾽ ὑμῶν(Ο Θεός της ειρήνης θα είναι μαζί σας)». Γιατί λέγει τον Θεόν, «Θεὸν τῆς εἰρήνης»; Γιατί είναι πραγματικά Θεός της ειρήνης.
Δηλαδή είναι η αληθινή ειρήνη ο Θεός. Τότε, ο Θεός της ειρήνης θα είναι
μαζί σας. Θα αναπαυθείτε εσωτερικά. Τότε θα βρείτε νόημα στη ζωή. Τότε θα
πείτε: «Δεν είναι τίποτα μάταιο εις τον κόσμον αυτόν». Όλα είναι
εξαγιασμένα. Όλα κάτω από τη χάρη του Θεού. Μέσα σε μία ανείπωτη χαρά, μέσα σε
μία ανείπωτη ειρήνη. Εκείνη που ψάχνει ο κόσμος να βρει, αλλά δεν την βρίσκει,
γιατί δεν έχει τον Χριστό. Και όλα αυτά είναι οι θησαυροί του Χριστού, οι
θησαυροί οι απόκρυφοι του Χριστού· που όταν κανείς πιστέψει στο πρόσωπό Του,
αρχίζει έναν-έναν να τον ανακαλύπτει και να τον προσοικειούται.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και
με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα
Αθανάσιο Μυτιληναίο,
μεταφορά
της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του
αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_atha