Το έργο των διακόνων

Η Εκκλησία του Χριστού, είναι, ως γνωστόν, θεμελιωμένη πάνω στα αίματα των μαρτύρων. Πρωτόαθλος και πρωτοχορευτής στον ατελείωτο αυτόν χορό υπήρξε ο Πρωτομάρτυρας και Αρχιδιάκονος Στέφανος. 

Ο εορτασμός της μνήμης του στις 27 Δεκεμβρίου -αρχικά εορταζόταν την επομένη της Γεννήσεως του Χριστού, στις 26 Δεκεμβρίου, οπότε ορίστηκε να εορτάζεται η Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου, ως Μητέρας του Κυρίου-, είναι συμβολικός.

Πράγματι, ο Στέφανος είναι ο τελειώτερος μάρτυρας και διάκονος του Θεού Λόγου, ο οποίος έγινε άνθρωπος, «ἵνα τὸν ἄνθρωπον Θεὸν ποιήσῃ» (Μ. Αθανάσιος).

Γι’ αυτό και στο Κοντάκιο της εορτής του τονίζεται ότι, ενώ ο «Δεσπότης» Κύριος «διὰ σαρκὸς ἐπεδήμει», ο πιστός και αφοσιωμένος «δοῦλος» Του Στέφανος «ἀπὸ σαρκὸς ἐξεδήμει».

Για να κατανοήσωμε, ασφαλώς, την προσφορά του Στεφάνου, χρειάζεται να θυμηθούμε τον ρόλο των διακόνων στις αποστολικές κοινότητες των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Σε αυτές, λοιπόν, οι διάκονοι, είχαν αναλάβει το κοινωνικό έργο, -«διακονία τῶν τραπεζῶν»-, που επιτελούταν παράλληλα με τις άλλες δύο διακονίες, την πνευματική -«προσευχή»- και την μορφωτική -«διακονία τοῦ λόγου» (Πράξ., στ’ 3-4).

Η σημασία που έδιναν οι Απόστολοι στην άσκηση του κοινωνικού έργου γίνεται φανερή από την εκλογή των Επτά Διακόνων, οι οποίοι ήταν άνθρωποι «πλήρεις Πνεύματος Ἁγίου καὶ σοφίας», που τους κατέστησε η Εκκλησία «ἐπὶ τὴν χρείαν ταύτην», για να εξυπηρετούν δηλαδή τους πιστούς στις υλικές των ανάγκες, τις οποίες, ασφαλώς, δεν μπορούσε να παραβλέψῃ η Εκκλησία των πιστών.

Εαν η εκκλησιαστική κοινότητα- διότι ως κοινότητα νοούταν η Εκκλησία- δεν θεωρούσε ευάρεστη την διακονία αυτήν, τότε γιατί οι Απόστολοι, με προεξάρχοντα τον Πέτρο, να συγκαλούσαν τους πιστούς, ώστε να επιλέξουν με δημοκρατική εκλογή τους αξιωτέρους προς τον σκοπό αυτόν;

Βεβαίως, και μέσα στην πρώτη Εκκλησία, υπήρχαν διαφορετικές και συχνά αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις σχετικά με την υφή και το έργο της Εκκλησίας γενικώς.

Από την μια, οι ιουδαΐζοντες χριστιανοί έβλεπαν την Εκκλησία ως συνέχεια του εβραϊκού ναού και θεωρούσαν τους λειτουργούς της ως συνεχιστές της λευϊτικής ιερωσύνης, γι’ αυτό και έδιναν έμφαση στο τελετουργικό μέρος και στις τυπικές διατάξεις και είχαν μια εχθρότητα απέναντι στον λαό, που τον θεωρούσαν υποδεέστερο και εξυπηρετητή των συμφερόντων των, χωρίς να ενδιαφέρονται οι ίδιοι για τις δικές του ανάγκες.

Όλοι θα μιλήσουν σήμερα για το πνεύμα των ημερών και θα ευχηθούν χρόνια πολλά, αλλά ξεχνούν ότι

                    

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ο Πρωτομάρτυρας και Αρχιδιάκονος

Ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους μεταξύ των επτά διακόνων, που εξέλεξαν οι πρώτοι χριστιανοί για να επιστατούν στις κοινές τράπεζες των αδελφών, ώστε να μη γίνονται λάθη. Αν και κουραστική η ευθύνη του επιστάτη για τόσους αδελφούς, παρ΄ όλα αυτά ο Στέφανος έβρισκε καιρό και δύναμη για να κηρύττει το Ευαγγέλιο του Χριστού.

Και όπως αναφέρει η Αγία Γραφή,

«Στέφανος πλήρης πίστεως και δυνάμεως εποίει τέρατα και σημεία μεγάλα εν τω λαώ» (Πράξεις των Αποστόλων, στ΄ 8-15, ζ΄ 1-60).

Δηλαδή ο Στέφανος, που ήταν γεμάτος πίστη και χάρισμα ευγλωττίας δυνατό, έκανε μεταξύ του λαού μεγάλα θαύματα, που προκαλούσαν κατάπληξη και αποδείκνυαν την αλήθεια του χριστιανικού κηρύγματος.

Οι Ιουδαίοι όμως, καθώς ήταν προκατειλημμένοι, εξαπέλυσαν συκοφάντες ανάμεσα στο λαό, που διέδιδαν ότι άκουσαν το Στέφανο να βλασφημεί το Μωϋσή και το Θεό.

Με αφορμή λοιπόν αυτές τις συκοφαντίες, που οι ίδιοι είχαν ενσπείρει, άρπαξαν με μίσος το Στέφανο και τον οδήγησαν μπροστά στο Συνέδριο, τάχα για να απολογηθεί.

Η απολογία του Στεφάνου υπήρξε πρότυπο τόλμης και θάρρους.

Χωρίς να φοβηθεί καθόλου, εξαπέλυσε λόγια-κεραυνούς εναντίον των Ιουδαίων.

Και από υπόδικος, ορθώθηκε θυελλώδης ελεγκτής και κατήγορος.

Τότε, ακράτητοι από το μίσος οι Ιουδαίοι, τον έσυραν έξω από την πόλη, όπου τον θανάτωσαν με λιθοβολισμό.

Εκεί φάνηκε και η μεγάλη συγχωρητικότητα του Στεφάνου προς τους εχθρούς του με τη φράση του,

«Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην».

Κύριε, μη λογαριάσεις σ΄ αυτούς την αμαρτία αυτή.

Απολυτίκιο. Ήχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.

Βασίλειον διάδημα, εστέφθη ση κορυφή, εξ άθλων ων υπέμεινας, υπέρ Χριστού του Θεού, Μαρτύρων Πρωτόαθλε Στέφανε· συ γαρ την Ιουδαίων, απελέγξας μανίαν, είδες σου τον Σωτήρα, του Πατρός δεξιόθεν. Αυτόν ουν εκδυσώπει αεί, υπέρ των ψυχών ημών.

Tου αγίου Στεφάνου ΟΙ ΣΚΛΗΡΟΤΡΑΧΗΛΟΙ

ΟΙ ΣΚΛΗΡΟΤΡΑΧΗΛΟΙ

«Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι τῇ καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠσίν, ὑμεῖς ἀεὶ τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε…» (Πράξ. 7,51)

                            

ΣΕΙΡΑ, ἀγαπητοί μου, σειρὰ ἑορτῶν τὴν περίοδο αὐτὴ μὲ κέντρο τὰ Χριστούγεννα, ποὺ εἶνε ἡ ἀρχὴ ὅλων τῶν χριστιανικῶν ἑορτῶν. Προχθὲς Χριστούγεννα, χθὲς ἡ σύναξις τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, καὶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νὰ τιμήσουμε τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Στεφάνου τοῦ «πρωτομάρτυρος». Ἐπάνω στὴν ὀνομασία του αὐτὴ θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ πῶ μερικὲς σκέψεις.

* * *

Ὅ,τι ὡραῖο ὑπάρχει στὸν κόσμο, ἀπαιτεῖ τόλμη καὶ θυσίες. Γιὰ νὰ ῥιζοβολήσῃ λ.χ. ἡ ἐλευθερία χρειάστηκαν μάρτυρες, καὶ ἀπ᾿ τοὺς πρώτους ποὺ θυσιάστηκαν εἶνε ὁ Ῥήγας Φεραῖος· ἔγραψε τὸ τραγούδι «Καλύτερα μιᾶς ὥρας ἐλεύθερη ζωὴ παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή» καὶ ὠνομάστηκε «πρωτομάρτυς τῆς ἐλευθερίας». Καὶ ἂν γιὰ τὴν ἐλευθερία ἀξίζῃ κανεὶς νὰ τολμᾷ τὰ πάντα, πόσῳ μᾶλλον γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ;

Τὸ παράδειγμα ἄλλωστε τὸ ἔδωσε ὁ διος ὁ θεμελιωτὴς τῆς Ἐκκλησίας. Πρωτομάρτυς ὁ Χριστός. Μαρτύρησε μὲ ἔργα καὶ λόγια. Ἐνώπιον τοῦ Πιλάτου εἶπε· «Ἐγὼ εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ» (Ἰωάν. 18,37). Ἦρθε γιὰ νὰ μαρτυρήσῃ ὑπὲρ τῆςἀληθείας. Τέλος μαρτύρησε καὶ μὲ τὸ αἷμα του, ποὺ ἔβαψε τοὺς βράχους τοῦ Γολγοθᾶ. Τὸ δέντρο τῆς Ἐκκλησίας μας εἶνε ποτισμένο μὲ τὸ αἷμα τοῦ Θεανθρώπου· γι᾿ αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ξεῤῥιζώσῃ κανείς.

Ὁ πρωτομάρτυς τοῦ Γολγοθᾶ παραγγέλλει στὸν καθένα ἀπὸ μᾶς, ὅσοι βαπτισθήκαμε στὸ ὄνομά του, νὰ εμεθα κ᾿ ἐμεῖς δικοί του μάρτυρες στὸν κόσμο. «Ἔσεσθέ μοι μάρτυρες» (Πράξ. 1,8), εἶπε. Μάρτυρες μὲ λόγια καὶ ἔργα, μὲ κάθε τρόπο καὶ σὲ κάθε στιγμή, ἀκόμη καὶ διὰ τοῦ αἵματός μας, ἐὰν παραστῇ ἀνάγκη. Ἔτσι μᾶς θέλει ὁ Χριστός. Γι᾿ αὐτὸ ὄχι ἕνας καὶ δύο ἀλλὰ ἑκατομμύρια, ἀμέτρητοι εἶνε οἱ μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ. Καὶ στὴν κορυφὴ τοῦ καταλόγου, πρῶτος μάρτυς, εἶνε ὁ ἅγιος Στέφανος, τοῦ ὁποίου τὴ μνήμη ἑορτάζουμε.