Τὸ μαρτύριον τῶν ἁγίων
τριῶν καὶ δέκα ὁσίων πατέρων
τῶν διὰ πυρὸς τελειωθέντων
παρὰ τῶν Λατίνων ἐν τῇ νήσῳ
Κύπρω ἐν ἔτει 1231
Β΄ ΕΚΔΟΣΙΣ
Ἡ Καντάρα ἔμεινε γνωστὴ στην ἱστορία τῆς Κύπρου ὄχι μόνο γιά τὸ λόγο πού διαδραμάτισε τὸ κάστρο τῆς στά πολυτάραχα χρόνια τῶν Φράγκων καὶ Ἐνετὼν ἀλλὰ καὶ γιά τὸ παλιὸ μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Κανταριώτισσάς πού στάθηκε τὸ ΙΓ΄ αἰῶνα προπύργιο τῆς Ὀρθοδόξῃς Ἐκκλησίας ἐνάντια στούς διωγμοὺς τοῦ λατινικοῦ κλήρου.
Ἀπὸ κεῖ ξεκίνησαν μία θλιβερὴ μέρα τοῦ 1222 δεκατρεῖς ὅσιοι πατέρες πιστοὶ στρατιῶτες τῆς θρησκείας τοῦ Ναζωραίου, γιὰ νὰ γνωρίσουν ἔπειτα ἀπὸ φριχτὰ βασανιστήρια, τὸ μαρτυρικότερο θάνατο ἀπὸ ἀπανθρώπους ὀπαδοὺς τοῦ Πάπα. Ἡ ἱστορία τῆς τρομερῆς αὐτῆς τραγωδίας μὲ τὶς ἀνατριχιαστικές της ὠμότητες ἔχει στιγματίσει μὲ τὰ μελανότερα χρώματα τοὺς «λεγάτους» τοῦ καθολικισμου τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἐνῶ ταυτόχρονα ἐξύψωσε ἀκόμη περισσότερο τὴν παγκόσμια συνείδηση τῶν πολιτισμένων λαῶν, τὸ γόητρο τῆς Ὀρθοδόξῃς Χριστιανοσύνης μὲ τοὺς αἱματοβαμμένους της ἀγῶνες καὶ τὴν ἀσάλευτη πίστη της στο ὑπέρτατο ἰδανικὸ τῆς θρησκείας μὲ τὴν αὐτοθυσία καὶ τό μαρτυρικὸ θάνατο.
Εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τή στιγμή πού ἡ Κύπρος ὑποτάχθηκε στὴ δυναστεία τῶν Λουζινιὰν μὲ πόσο πεῖσμα καὶ ἄγριο φανατισμὸ οἱ Φράγκοι προσπάθησαν νά προσηλυτίσουν τὸν ὀρθόδοξο κλῆρο καὶ τὸ λαὸ τῆς Μεγαλονήσου, ὥστε νά ἀπαρνηθούν τὶς προαιώνιες θρησκευτικές τους παραδόσεις καὶ νὰ ἀσπασθοὺν τὸ λατινικὸ δόγμα.
