Ἀναβίωσις τῆς Ἱερᾶς Ἐξετάσεως καὶ τῆς ποινῆς τῆς ἀτιμίας

 

Σφαγή τῆς Βανδέας -Βικιπαίδεια

Ἀναβίωσις τῆς Ἱερᾶς Ἐξετάσεως καὶ τῆς ποινῆς τῆς ἀτιμίας

Γράφει ὁ κ. Λέων Μπράνγκ, θεολόγος

   Ἡ κάθε ἰδεολογία δημιουργεῖ μία δικιά της ἰδανικὴ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ἡ χριστιανικὴ παράδοση μετατρέπεται σὲ ἰδεολογία, ὅταν ξεφεύγει ἀπὸ τὴν πραγματικὴ βίωση τοῦ ἤθους τοῦ Χριστοῦ, τὴν ὁποία ἐντοπίζουμε σὲ ὅλους τούς Ἁγίους ὅλων τῶν αἰώνων, τότε δημιουργεῖ ἕνα πλασματικὸ Χριστό. Ἰδίως δὲ ὅταν ὁ ἄνθρωπος καταλαμβάνει τὴ θέση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως συνέβη στὴν παπικὴ καὶ στὴ συνέχεια σὲ ὅλη τὴν δυτικὴ χριστιανικὴ παράδοση, τότε οἱ ἐπιπτώσεις εἶναι τεράστιες γιὰ τὴν κοινωνικὴ συμβίωση τῶν ἀνθρώπων.

 Καθιερώνεται μία καθαρὰ ἀνθρωποκεντρικὴ θεώρηση τῆς ζωῆς, παραμερίζεται ὅλο καὶ περισσότερο τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο, τὸν ὁποῖο ἔχει ἀποκαλύψει κατ’ ἐξοχὴν μέσῳ τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, καὶ ἐπικρατοῦν οἱ φαντασιώσεις τῶν ἀνθρώπων γιὰ τὸν ἰδανικὸ ἄνθρωπο καὶ τὴν ἰδανικὴ κοινωνία. Ἐπιπτώσεις αὐτῶν τῶν φαντασιώσεων εἶναι λ.χ. οἱ σταυροφορίες τοῦ Πάπα καὶ τῶν δυτικῶν ἐντολοδόχων του, ποὺ ἀπέβλεπαν στὴν κατάκτηση τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς, οἱ θρησκευτικοὶ πόλεμοι στὴ Δύση μεταξὺ ἀρχόντων προσκείμενων στὸν Παπισμὸ καὶ τὸν Προτεσταντισμό, ἡ Ἱερὰ Ἐξέταση ποὺ ἀπέβλεπε στὴ συμμόρφωση τῶν αἱρετικῶν, ἡ ἐκτέλεση δεκάδων χιλιάδων στὴ λαιμητόμο, ὅπως καὶ οἱ σφαγὲς τῆς Βανδέας, μίας εὐρύτερης περιοχῆς τῆς δυτικῆς Γαλλίας μὲ παραδοσιακὲς  ρωμαιοκαθολικὲς πεποιθήσεις, γιὰ νὰ ἱκανοποιηθεῖ τὸ ἀνθρωποείδωλο τῆς Πρώτης Γαλλικῆς Δημοκρατίας, τὰ ἑκατομμύρια θύματα τῶν ἰδιαιτέρως ἀπάνθρωπων ἰδεολογιῶν τοῦ 20οῦ αἰώνα, τοῦ Κομμουνισμοῦ καὶ τοῦ Ναζισμοῦ.

Ἡ ἀλήθεια ὡς πρόσωπον καὶ ὡς ἰδεολόγημα

  Πάντοτε αὐτὸ τὸ ἰδανικὸ γιὰ τὸν ἄνθρωπο στὴν κάθε ἰδεολογικὴ θεώρηση τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου συνδέεται μὲ τὴν ἀπόλυτη πεποίθηση γιὰ τὴν κατοχὴ τῆς ἀλήθειας. Γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία ἡ ἀλήθεια ταυτίζεται μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, μὲ τὸ Λόγο τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἔζησε τὴ ζωή μας, γιὰ νὰ ἔχουμε μία ἁπτὴ εἰκόνα σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. ΕΚΕΙΝΟΣ λέει: «Ἐγὼ εἰμι ἡ ὁδός, καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή». Ἡ ἀλήθεια σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις τῆς ζωῆς ἀφορᾶ φυσικὰ καὶ στὴν κοινωνικὴ καὶ πολιτικὴ διάσταση τῆς ζωῆς. Ἑπομένως ὁ ἄνθρωπος μόνο μέσῳ τῆς σχέσης μὲ τὸν Χριστὸ μπορεῖ νὰ μετέχει στὴν ἀλήθεια. Ἡ ἀλήθεια δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ εἶναι κτῆμα τοῦ ἀνθρώπου. Ὅσο ἐντονότερη εἶναι ἡ σχέση του μὲ τὸν Χριστὸ τόσο περισσότερο καὶ ἀληθεύει. Γι’ αὐτὸ καὶ πάντα ὀφείλει νὰ εἶναι στὴν πορεία πρὸς τὴν ἀλήθεια. Καὶ αὐτὸ ἐξασφαλίζεται μόνο μὲ τὴ χριστοκεντρικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου.

«ΧΡΥΣΟ» ΜΕΤΑΛΛΙΟ ΟΙ ΛΟΑΤΚΙ+ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ

«ΧΡΥΣΟ» ΜΕΤΑΛΛΙΟ ΟΙ ΛΟΑΤΚΙ+ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ


                                            

Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης

Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.

Ἡ μειωμένη ἀντίδραση ἐναντίον τῶν Ὀλυμπιακῶν Ἀγώνων ποὺ διεξάγονται στὸ Παρίσι γιὰ ὅσα παρουσιάσθηκαν κατὰ τὴν τελετὴ ἔναρξης, βλάσφημα καὶ ὑβριστικὰ τῆς χριστιανικῆς πίστης, ἔδειξε ὁλοφάνερα ὅτι ἡ Εὐρώπη συνολικὰ ἔχει ἀποκοπῆ ἀπὸ τὶς χριστιανικές της ρίζες, ὅτι ἔχει σὲ μέγιστο βαθμὸ ἀποχριστιανισθῆ, μὲ εὐθύνη βέβαια τῶν ἐκεῖ χριστιανικῶν κοινοτήτων τοῦ Παπισμοῦ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Ἂν ἐξακολουθοῦσε ἡ Εὐρώπη νὰ εἶναι χριστιανικὴ ἤ κατὰ πλειοψηφία χριστιανική, ἔπρεπε οἱ κυβερνήσεις νὰ διαμαρτυρηθοῦν ἔντονα γιὰ ὅσα βλάσφημα καὶ ἀνήθικα παρουσιάσθηκαν ἀκόμη καὶ νὰ ἀποσύρουν τοὺς ἀθλητὲς τῶν χωρῶν τους ἀπὸ τὴν διεξαγωγὴ τῶν ἀγώνων. Ὁ ἀποκλεισμὸς τῆς μεγάλης Ὀρθόδοξης Ρωσίας γιὰ γεωπολιτικοὺς λόγους ἀπὸ τὴν συμμετοχὴ στοὺς ἀγῶνες τὴν ἐγλύτωσε ἀπὸ τὴν ντροπὴ καὶ τὴν διεστραμμένη παρακμή, ἀλλὰ συγχρόνως ἔδειξε ὅτι χωρὶς δυνατὴ Ὀρθόδοξη παρουσία ὁ Χριστιανισμὸς εἶναι ἀτελὴς καὶ ἐκκοσμικευμένος, ὑποταγμένος στὸν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου, στὸν ὁποῖο ὑπετάγη ἡ Γαλλία τελείως μετὰ τὴν περιώνυμη Γαλλικὴ Ἐπανάσταση καὶ τὸν ἄθεο καὶ λογοκρατούμενο Διαφωτισμὸ ἤ καλύτερα Διασκοτισμό. Ἡ διαφημιζόμενη πόλη τοῦ «φωτός», τὸ Παρίσι, ἔγινε πόλη τοῦ σκότους, ἀφοῦ ἔπαυσε νὰ ἔχει σχέση μὲ τὸ μοναδικὸ Φῶς τοῦ κόσμου, ποὺ ἦταν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι ὁ Χριστός[1]· ἀφοῦ ὄχι μόνον δὲν ἔχει σχέση μὲ τὸ Φῶς, ἀλλὰ μισεῖ τὸ Φῶς ἐπιβεβαιώνοντας ὅσα ἀδιάψευστα εἶπε ὁ Χριστός: «Τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἤ τὸ φῶς· ἦν γὰρ πονηρὰ αὐτῶν τὰ ἔργα. Πᾶς γὰρ ὁ τὰ φαῦλα πράσσων μισεῖ τὸ φῶς καὶ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, ἵνα μὴ ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ»[2].

Συνυπεύθυνες μὲ τὶς χριστιανικὲς Ὁμολογίες τῆς Δύσεως εἶναι δυστυχῶς καὶ οἱ Ὀρθόδοξες χῶρες ποὺ συμμετέχουν τώρα στὴν Ἑνωμένη Εὐρώπη, καὶ πρώτη μεταξὺ αὐτῶν ἡ Ἑλλάδα. Ὄχι μόνο γιατὶ αὐτὴ πρώτη χρονικὰ ἐντάχθηκε στὴν Ἑνωμένη Εὐρώπη, στὴν «λευκὴ δαιμονία» κατὰ τὸν Ἅγιο Νικόλαο Βελιμίροβιτς, ἀλλὰ καὶ γιατὶ πρώτη ἄφησε καὶ ἀφήνει νὰ εἰσάγονται νομοθετήματα εὐρωπαϊκὰ ποὺ κατεδαφίζουν τὶς χριστιανικὲς ἀρχὲς καὶ ἀξίες, ὅπως μεταξὺ ἄλλων τὴν θέσπιση τοῦ γάμου τῶν Ὁμοφυλοφίλων[3]. Κατέκτησε ἔτσι τὸ «χρυσό» τοῦ Διαβόλου μετάλλιο, μεταξὺ τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξων ἐκκλησιῶν, μὲ μηδενικὴ σχεδὸν ἀντίδραση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱεραρχίας. Πρὶν πάρουν εὔκολα τὸ «χρυσό» μετάλλιο τοῦ Διαβόλου οἱ ΛΟΑΤΚΙ+ στὸ Παρίσι στὴν τελετὴ ἔναρξης, πρὶν ἀπὸ ὅλα τὰ μετάλλια τῶν ἀθλητῶν, πρόλαβε ἡ «Ὀρθόδοξη» Ἑλλάδα νὰ τοὺς «στεφανώσει» γιὰ τὶς ἁμαρτωλές τους ὀρέξεις καὶ τὶς ἀδιάντροπες παρελάσεις ὑπερηφανίας (Gay Pride). Σοβαροὶ ἀναλυτὲς ἐκτιμοῦν ὅτι τὴν σφραγίδα, τὸν λογότυπο, στοὺς Ὀλυμπιακοὺς τοῦ Παρισιοῦ τὴν ἔβαλαν οἱ ΛΟΑΤΚΙ+, ποὺ ξεπέρασαν προηγούμενες ἐπιδόσεις τους.

Σωστές θέσεις Αγίων, που χρησιμοποιούνται για να δώσουν λάθος μήνυμα!

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς:

«Διόρθωνε τὸν ἱερέα, ἀλλὰ μὴν ἀπομακρύνεσαι ἀπὸ αὐτόν... ὅμως πρόσεχε ποιούς ποιμένες ἀκολουθεῖς, μὴν ἐπιτρέπεις στὸν καθένα νὰ εἶναι ποιμένας σου»

 Δημοσιεύεται πάλι (π.χ. ἐδῶ) μία ρήση τοῦ ἁγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς γιὰ νὰ ἐπηρεάσει τοὺς πιστούς, ὥστε νὰ μὴν προχωρήσουν στὴν διακοπὴ μνημοσύνου. Ἡ ρήση τοῦ Ἁγίου εἶναι φυσικὰ σωστή, ἀλλ’ ὅταν πρόκειται γιὰ Ὀρθόδοξο ἱερέα (μιλάει συγκεκριμένα γιὰ "καλοὺς ποιμένες" κι ὄχι γιὰ αἱρετικό, ἢ ποιμένα ποὺ ἐγκαταλείπει τὰ πρόβατα στὸ στόμα τῶν οἰκουμενιστικῶν «λύκων», εἴτε διότι εἶναι συμβιβασμένος μὲ τὴν Παναίρεση, εἴτε διότι φοβᾶται καὶ τρέμει γιὰ τὴν θεσούλα του, προδίδοντας ἔτσι τὴν ἀλήθεια τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Κυρίου καὶ τὸ ποίμνιό του! Στο ἴδιο κείμενο μάλιστα ὁ Ἅγιος ἐπισημαίνει: «Από τους ιερείς ξεκίνησε ο πειρασμός στη Δύση, από τους ιερείς ξεκίνησε η καταστροφή της Δύσης». Εἶναι εὐσεβὲς νὰ προβάλλουμε τὸν Ἅγιο νὰ ἐπικροτεῖ τάχα τὴν ὑπακοὴ σὲ τέτοιους ψευδοποιμένες μόνο καὶ μόνο γιὰ νὰ καλύψουμε τὴν δική μας ἀδυναμία; Ὁ Ἅγιος τὸ λέει στὸ ἴδιο ἀκριβῶς κείμενο ξεκάθαρα (ἡ φράση αὐτὴ ἀποκρύβεται σκανδαλωδῶς ἀπὸ τοὺς παρερμηνεύοντες): πρόσεχε ποιούς ποιμένες ἀκολουθεῖς,ω "μὴν ἐπιτρέπεις στὸν καθένα νὰ εἶναι ποιμένας σου"! Καὶ ὁ Ἅγιος σὲ ἀντίθεση μὲ κάποιους «θεολόγους» δὲν πέφτει σὲ αντιφάσεις.

Α.Τ.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικολάου Ἐπισκόπου Ἀχρίδος, Μέσα ἀπὸ τὸ παράθυρο τῆς φυλακῆς. Μηνύματα πρὸς τὸν λαό. Ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2012, σ. 271

     Νὰ πορεύεσαι, ἔχοντας στὸ νοῦ τὴ σοφία τῶν Πατέρων σου. Μὴν ἐπιτρέπεις στὸν καθένα νὰ εἶναι ποιμένας σου... Ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς ξεκίνησε ὁ πειρασμὸς στὴ Δύση, ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς ξεκίνησε ἡ καταστροφὴ τῆς Δύσης. Ἀπὸ ἐκείνους τοὺς ἱερεῖς ποὺ χαλᾶνε κάθε τι ἱερὸ καὶ ἀναποδογυρίζουνε τὸ νόμο... Ὁ ἀρχιερέας Ἀαρὼν δὲν σφυρηλάτησε τὸ χρυσὸ μόσχο στὴν ἔρημο καὶ ἄφησε τὸ λαὸ νὰ τὸν προσκυνᾶ ἀντὶ τὸν ἀληθινὸ Θεό; Γιὰ χίλια χρόνια περίπου ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ στὴν Ἀνατολὴ καὶ στὴ Δύση ἦταν μία Ἐκκλησία, μὲ τὸν ἴδιο νοῦ, μὲ τὴν ἴδια καρδιὰ καὶ μὲ τὴν ἴδια αἴσθηση καθήκοντος. Ἀλλά, στὸ τέλος τῆς χιλιετίας ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ Σωτήρα τοῦ κόσμου, ὁ ἁλυσοδεμένος σατανᾶς ἐλευθερώθηκε ἀπὸ τὴν κόλαση, γιὰ νὰ ἐξαπατήσει αὐτὸ τὸν κόσμο. Καὶ ὁ τρόπος τοῦ σατανᾶ δὲν εἶναι ὅπως ὁ τρόπος τοῦ Χριστοῦ.

Ο Θεός μόνο την Εκκλησία εμπιστεύθηκε όχι τα κράτη και τους πολιτισμούς (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

Από τους ιερείς (όχι από τον λαό, όπως ισχυρίζονται κάποιοι "ειδικοί")  ξεκίνησε ο πειρασμός στη Δύση, από τους ιερείς ξεκίνησε η καταστροφή της Δύσης. Από εκείνους τους ιερείς που χαλάνε κάθε τι ιερό και αναποδογυρίζουνε το νόμο.

    

Ο αρχιερέας Ααρών δεν σφυρηλάτησε το χρυσό μόσχο στην έρημο και άφησε το λαό να τον προσκυνά αντί τον αληθινό Θεό;

Για χίλια χρόνια περίπου η Εκκλησία του Χριστού στην Ανατολή και στη Δύση ήταν μία Εκκλησία, με τον ίδιο νου, με την ίδια καρδιά και με την ίδια αίσθηση καθήκοντος. Αλλά, στο τέλος της χιλιετίας από τη γέννηση του Σωτήρα του κόσμου, ο αλυσοδεμένος σατανάς ελευθερώθηκε από την κόλαση, για να εξαπατήσει αυτό τον κόσμο. Και ο τρόπος του σατανά δεν είναι όπως ο τρόπος του Χριστού. Ο Χριστός, όταν άρχισε να χτίζει την αυτοκρατορία του Θεού ανάμεσα στους ανθρώπους, επέλεξε τους πιο απλούς και πιο ασήμαντους ανθρώπους. Ο σατανάς όμως πάντα περιφρονούσε τους μικρούς και ασήμαντους και ενεργούσε διά μέσου των αρχηγών, των αρχιερέων, των φιλοσόφων, των βασιλιάδων, των κυβερνητών, των επιστημόνων, των καλλιτεχνών.

Στο τέλος της πρώτης χιλιετίας ο σατανάς χτύπησε διά μέσου του αρχιερέα της Δυτικής Εκκλησίας, του έβαλε την ιδέα να χωρίσει από την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, εμφυσώντας μέσα του το πνεύμα της υπερηφάνειας. Ο σατανάς τον έβαλε να συγκρουστεί με τους βασιλιάδες και τους ηγεμόνες όλων των χριστιανικών λαών χωρίς ιδιαίτερο λόγο: λόγω αξιωμάτων, λόγω εξουσίας. Δηλαδή για όλα εκείνα, τα οποία ο Σωτήρας δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία, αντίθετα τα έβαζε στην τελευταία θέση, στη χαμηλότερη βαθμίδα της αξιολόγησής Του.

Ἡ πνευματική νεύρωση τῆς Δύσης

                                                      Clement Olivier 

Ἀπό τό χριστιανισμό μαθαίνουμε ὅτι τό πρόσωπο, ἀνάλογα μέ τήν πίστη του, ἀδράχνεται σέ μιὰ μεγάλη ἀναστάσιμη κίνηση. Στήν εὐχαριστηριακή καρδιά τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως καί στήν πνευματική «καρδιά» κάθε πιστοῦ, ὁ Χριστός ἐξακολουθεῖ νά νικᾶ τό θάνατο. Ἔτσι, ἡ ἀνθρωπότητα καί, δι’ αὐτῆς, τό σύμπαν εἰσάγονται σέ μιὰ πελώρια μεταμόρφωση: τήν ὁποία ἡ ἁγιότητα προλαμβάνει καί σπεύδει στήν ὁλοκλήρωσή της. Γιατί, ὅπως λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει καί συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν […] ἐλευθερωθήσεται ἀπό τῆς δουλείας τῆς φθορᾶς εἰς τήν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ». (Ρωμ. 8, 18-22).

Ἡ Δύση ἔμαθε ἀπό τό χριστιανισμό ὅτι τό πρόσωπο εἶναι μοναδικό. Παρά τίς φιλοσοφίες καί τίς πολιτικές πρακτικές του «θανάτου τοῦ ἀνθρώπου», ὁ χριστιανισμός ἐξακολουθεῖ νά βλέπει κάθε ἄνθρωπο ὡς κάτι τό ἀπόλυτο. Ἀλλά ἡ ἀνάσταση ἔχει λησμονηθεῖ, ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, τῶν σωμάτων, «τῆς σαρκός», ὅλης τῆς σάρκας τῆς γῆς…

Ἀπό τά τέλη τοῦ Μεσαίωνα, ὁ χριστιανισμός τῆς Δύσης τόνισε τή «μερική κρίση», ὡσάν τό πᾶν νά παιζόταν τή στιγμή τοῦ θανάτου τοῦ ἀτόμου. Ἔτσι, ἔγινε μία θρησκεία τῆς «ψυχῆς» μέ τή στενή ἔννοια, τή δυϊστική, πού ἀντιτίθεται στό σῶμα, καί ὄχι θρησκεία τοῦ προσώπου στήν ὁλότητα τῆς ἐνσαρκώσεώς του. Τό μυστήριο τοῦ Πάσχα, πού ἐγκαινιάζει τόν ὕψιστο σταθμό τῆς κοσμογένεσης, ἔχει χάσει σημασία καί σπουδαιότητα πρός ὄφελος τῶν «ἀξιομισθιῶν», πού «ἐκτήσατο ὑπέρ ἡμῶν» ὁ Ἐσταυρωμένος. Τονίστηκε ἰδιαίτερα ὁ Ἄνθρωπος τῶν πόνων, ἡ «ἱκανοποίηση» τῆς θυσίας του (σάν νά ἦταν ὁ χριστιανισμός θυσία γιά τό Θεό καί ὄχι θυσία τοῦ Θεοῦ). Οἱ λατινικοί ὁρισμοί τοῦ 14ου αἰώνα (τούς ὁποίους ἡ Μεταρρύθμιση θά σκληρύνει ἀκόμη, διακόσια χρόνια ὑστερότερα), βεβαιώνουν πώς, εὐθύς μετά τό θάνατο τοῦ ἀτόμου, εὐθύς μετά τή «μερική κρίση», μερικές ψυχές καταδικάζονται ὁριστικά, ριγμένες ἔτσι γιά πάντα στήν ἀπουσία τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ἄλλες προχωροῦν στή θέαση τῆς θείας οὐσίας καί τῆς ὁλοκληρωτικῆς μακαριότητας. Εἴμαστε μακριά ἀπό τήν κοινωνική καί δυναμική ἀντίληψη τῆς ἀδιαίρετης Ἐκκλησίας, πού προσευχόταν (ὅπως κάνει καί σήμερα ἀκόμη στόν ἑσπερινό τῆς Πεντηκοστῆς) ὑπέρ πάντων τῶν νεκρῶν, ἐννοώντας καί ἐκείνους πού βρίσκονται στόν Ἅδη, ἀντίληψη, σύμφωνα μέ τήν ὁποία οἱ ἅγιοι καί ὁ Χριστός ὁ ἴδιος προσμένουν καί προετοιμάζουν τήν ὁριστική καί παγκόσμια νίκη ἐπί τοῦ θανάτου. Μονάχα ἡ προσευχή, στή Δύση, ὑπέρ τῶν ψυχῶν τοῦ Καθαρτηρίου διαφύλαξε κάποιο στοιχεῖο ἀπ\’ αὐτή τήν ἀρχική δράση, ἀλλά μέ προσθῆκες ἐκτιμήσεων κάπως νομικῶν, ἔπειτα μέ ἀπαίτηση χρημάτων, πράγμα πού εἶχε ὡς συνέπεια τήν ἀπόρριψή της ἀπό τή Μεταρρύθμιση.