Ὁ Μ. Βασίλειος εἶναι
ἀπόλυτος. Δὲν μιλᾶ γιὰ ἀπομάκρυνση μόνο ἀπὸ τοὺς αἱρετικούς, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ «Ὀρθοδόξους»,
ποὺ ὅμως ἐπικοινωνοῦν μὲ αἱρετικούς:
«Οἵτινες
τὴν ὑγιᾶ ὀρθόδοξον πίστιν προσποιούμενοι ὁμολογεῖν, κοινωνοῦσι δὲ τοῖς ἑτερόφροσι, τοὺς τοιούτους, εἰ
μετὰ παραγγελίαν μὴ ἀποστῶσιν, μὴ μόνον ἀκοινωνήτους ἔχειν, ἀλλὰ μηδὲ ἀδελφοὺς ὀνομάζειν».
Καὶ πάλι ὁ Μ.
Βασίλειος γράφει ὅτι, ἐὰν ὁποιοδήποτε (λαϊκὸς ἢ “ἔνδοξος”=ἐκκλησιαστικὸς ἡγέτης)
μᾶς παρακινήσει -προστάξει νὰ κάνουμε κάτι ποὺ εἶναι ἀντίθετο μὲ τὴν Ἐντολή τοῦ
Κυρίου:
«Ὅταν
δέ τι ἐναντίον
τῇ τοῦ Κυρίου ἐντολῇ, παραφθεῖρον
ἢ μολῦνον αὐτὴν ἐπιταχθῶμεν παρά τινος, καιρὸς εἰπεῖν τότε· Πειθαρχεῖν δεῖ
Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις· μνημονεύοντας τοῦ Κυρίου λέγοντος· Ἀλλοτρίῳ δὲ οὐ μὴ ἀκολουθήσωσιν,
ἀλλὰ φεύξονται ἀπ' αὐτοῦ, ὅτι οὐκ οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων τὴν
φωνήν...
Ἐξ ὧν παιδευόμεθα, ὅτι, κἂν πολὺ γνήσιός τις ᾖ, κἂν ὑπερβαλλόντως ἔνδοξος ὁ κωλύων τὸ ὑπὸ τοῦ Κυρίου προστεταγμένον, ἢ προτρέπων
ποιεῖν τὸ ὑπ' αὐτοῦ κεκωλυμένον, φευκτὸς ἢ καὶ βδελυκτὸς ὀφείλει εἶναι ἑκάστῳ τῶν ἀγαπώντων τὸν Κύριον» (Μ. Βασιλείου, Κεφάλαια τῶν Ὅρων
κατ’ Ἐπιτομήν, ἐρώτ. ριδ΄).
Στὴν δὲ τγ΄ ἀπάντησή του ὁ Μ. Βασίλειος, πάλι τὴν ἴδια ἐντολὴ δίνει σὲ παρόμοια
ἐρώτηση γιὰ ὑπακοὴ σὲ κάτι ποὺ ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς Ἐντολές, δηλ. ὅτι ὁ
μοναχὸς δὲν πρέπει νὰ δέχεται διδασκαλίες εἴτε περὶ ἤθους, εἴτε περὶ δόγματος, ἔστω
κι ἂν αὐτὲς λέγονται στὸ μοναστήρι ἀπὸ τὸν Ἡγούμενο, ἀλλὰ ἐπαναλαμβάνει τὸ τοῦ Ἀποστόλου,
«ἀφίστασο ἀπὸ τῶν τοιούτων, οὐδαμῶς ἀνέχεσθαι
χρή» καὶ «ἀνάθεμα ἔστω».
Καὶ στὸν Ὅρο Μ΄ (Basilius
Theol.: Regulae morales : Volume 31, page 760, line 39) ὁ
Μ. Βασίλειος διδάσκει «ὅτι οὐ δεῖ ἑτεροδιδασκαλοῦντος
ἀνέχεσθαι, κἂν σχηματίζωνται πρὸς ἀπάτην ἢ ἔλεγχον τῶν ἀβεβαίων». Δηλ., «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς
πλανήση… Εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ' ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω».
«“Άλλ’ ἐὰν ἡμεῖς ἡ Ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελλίζηται ὑμῖν παρ’ ὃ εὐήγγελισάμεθα
ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω”. Ὅτι δεῖ τοὺς μὴ πολλὴν ἔχοντας
τὴν τῶν γραφῶν γνῶσιν, ἐν τοῖς καρποῖς τοῦ Πνεύματος γνωρίζειν τὸν χαρακτῆρα τῶν
ἁγίων· καὶ τοὺς μὲν τοιούτους δέχεσθαι, τοὺς δὲ ἄλλως ἔχοντας ἀποστρέφεσθαι» (Basilius Theol.: Regulae morales : Volume 31, page
848, line 17).
