Τοῦ Ν.
ΣΑΚΑΛΑΚΗ
«Είνε
και αι παραβολαί θαύματα του Κυρίου!»
Το
περιοδικό «Χριστιανική Σπίθα» αποτελεί ένα διαχρονικό (ευλογημένο) τράνταγμα
στο Εκκλησιαστικό σώμα, από το οποίο έχουν ανάγκη οι νεότεροι πιστοί, για να
δουν με καινούργια προσοχή την Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη.
Πιστεύω,
ότι στο μέλλον οι τόμοι της «Χριστιανικής Σπίθας» θα αποκαλούνται (πρέπει)
«ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΗΓΗ» ή «ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ».
Τα
άρθρα–θέματά της είναι γεφύρια–βήματα που οδηγούν στην κατανόηση–εμπέδωση της
Ορθόδοξης πίστης–εκκλησιολογίας.
Στις
γραμμές της προβάλλεται και η αρετή του π. Αυγουστίνου, η απλότητά του, η
αίσθηση του Ορθοδόξου μέτρου και το θεολογικό–συγγραφικό τάλαντό του.
Γράφει σχετικά για τις παραβολές: «Αι παραβολαί του Κυρίου ως προς την πλοκήν και τα νοήματα είναι άφθαστοι. Είνε και αι παραβολαί θαύματα του Κυρίου! Η επίδρασίς των επί του ψυχικού κόσμου του ανθρώπου είναι μεγαλυτέρα της επιδράσεως των άλλων θαυμάτων του Κυρίου, ως είναι αι ιάσεις ασθενών και αυταί αι αναστάσεις νεκρών. Η παραβολή π.χ. του ασώτου πόσα θαύματα έκαμε, κάμνει και θα κάμνη μέχρι συντελείας των αιώνων! Πόσους αμαρτωλούς ανέστησεν εκ των μνημάτων της αμαρτίας!... Με παραβολάς ωμίλησεν ο Κύριος. Με παραβολαίς οι Προφήται. Με παραβολάς οι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας».
Με
παραβολική γλώσσα και ο π. Αυγουστίνος ανέπτυξε στην «Χριστιανική σπίθα» με
τίτλο «ΕΥΓΕΝΕΙΑ!», ως σε φασματική ανάλυση, τα πολύπτυχα σατανικά συστήματα:
Υλισμός, Μασονισμός, Χιλιασμός, Πνευματισμός, Μοντερνισμός και οικουμενισμός.
Με
ακρίβεια ιατρικής περιγραφής, ο π. Αυγουστίνος φανερώνει τον κόσμο–τοπίο του
σημερινού Αποστατικού κατακλυσμού (Χρ. Σπίθα 337/Αυγ. – Σεπτ. 1970) και την «ευγένεια=απραξία»
του εκκλησιαστικού σώματος, που δεν δίνει (σήμερα) «την μάχη της Ορθοδοξίας εις
τους κρισίμους καιρούς μας».
Ο
πνευματικός δημιουργικός Αρχιμανδρίτης π. Σεραφείμ Παπακώστας διευκρινίζει στο
βιβλίο του «Παραβολαί του Κυρίου»:
«Αι
αλήθειαι δε, τας οποίας διδάσκουν αι παραβολαί, είναι τα “μυστήρια της
βασιλείας των ουρανών” όπως λέγει αυτός ο Κύριος (Ματθ. 13,11)».
Μία
παρένθεση! Όλους κληρικούς και λαϊκούς, που εκοπίασαν κατά τον καλλίτερον και
αποδοτικώτερον τρόπον, προς καταρτισμόν και δόξαν της Μητρός ημών Αγίας
Ορθοδόξου Εκκλησίας, με Ορθόδοξη ερμηνεία των Γραφών και της Ι. Παραδόσεως,
τους μνημονεύουμε με σεβασμό∙ ο Θεός να αναπαύη όλους στο φως του προσώπου Του,
στη Βασιλεία Του.
Ο
Ι. Χρυσόστομος, τονίζει: «Επεί και ο Χριστός πολλά εν παραβολαίς ελάλει, κατ’ ιδίαν
δε τοις μαθηταίς επέλυε ταύτας. Η γαρ παραβολή τον άξιον και ουκ άξιον διαίρει∙
ο μεν γαρ άξιος εκζητεί τα λεγόμενα ευρείν ο δε ανάξιος παρατρέχει∙ όπερ και
τότε εγίνετο» (Ι. Χρυσόστομος – Εις τον 48 Ψαλμό).
Μετάφρασις: «άλλωστε και ο Χριστός πολλά δίδασκε με παραβολές και εξηγούσε αυτές
στους μαθητές του κατ’ ιδία. Διότι η παραβολή ξεχωρίζει τον άξιο από τον
ανάξιο∙ καθ’ όσον ο μεν άξιος αναζητεί να εξηγήσει τα λεγόμενα, ο δε ανάξιος τα
παρατρέχει, πράγμα που έγινε και τότε (εννοεί τους Ιουδαίους).
Εννοεί
ο Ι. Πατήρ, ότι από την προαίρεση του ανθρώπου εξαρτάται η κατανόηση – ωφέλεια
της παραβολής.
Συνήθως
οι παραβολές είναι σύνθεση πνευματικών αληθειών και φαινομένων της ορατής
καθημερινής ζωής, όπως: Σπορά, θερισμός, γάμος, εμπόριο, οικοδομή κ.λ.π.
Από
την Π. Διαθήκη, όμως, έχουμε και παραβολικό – αινιγματικό λόγο, ως σύνδεση
Επιστήμης και πνευματικών αληθειών.
Για
παράδειγμα ο Ψαλμικός στίχος: «ανοίξω εν παραβολαίς το στόμα μου, φθέγξομαι
προβλήματα απ’ αρχής» (Ψαλμ. 77,2).
Ο
Ι. Χρυσόστομος τον ερμηνεύει: «Φθέγξομαι προβλήματα από καταβολής κόσμου» ή «θα
πω αλήθειες κρυμμένες από την αρχή της Δημιουργίας του Κόσμου» (Ερμηνεία στον
48 Ψαλμό).
Διευκρινίζει
ο Ι. Χρυσόστομος την λέξη «πρόβλημα»:
«πρόβλημα
δε εστί λόγος συνεσκιασμένος και αινιγματώδης» (αυτόθι).
Παράδειγμα
«συνεσκιασμένου» και «αινιγματικού» λόγου οι στίχοι: «Κατ’ αρχάς συ, Κύριε, την γην
εθεμελίωσας, και έργα των χειρών σου εισίν οι ουρανοί. Αυτοί απολούνται συ δε
διαμένεις∙ και πάντες ως ιμάτιον παλαιωθήσονται∙ και ωσεί περιβόλαιον ελίξεις
αυτούς, και αλλαγήσονται. Σε δε ο αυτός ει, και τα έτη σου ουκ εκλείψουσι»
(Ψαλμ. 101, 26-28).
Ερμηνεία: «Εν τη αρχή της Δημιουργία συ, Κύριε, ο άχρονος και αΐδιος, εστήριξας
την γην σαν επάνω εις αδιάσειστον θεμέλιον, και οι ουρανοί είναι έργα των
ιδικών σου παντοδυνάμων χειρών. Αυτοί θα χαλασθούν και θα χάσουν το σημερινόν
των σχήμα. Συ όμως παραμένεις αμετάβλητος και αναλλοίωτος.
Και
όλος ο κόσμος σαν ένδυμα θα παληώση και σαν εξωτερικόν ρούχον που περιβάλλονται
οι άνθρωποι, θα τον γυρίσης και θα τον περιτυλίξης και θα αλλάξη γινόμενος
καινούργιος. Συ όμως είσαι πάντοτε ο ίδιος και τα έτη σου θα είναι ατελεύτητα
και δεν θα εκλίπουν ποτέ» (Π. Τρεμπέλας).
Περιγράφει
ο Ψαλμός την κοσμική πορεία – εξέλιξη της Συμπαντικής πραγματικότητας.
Εμπερικλείει ο Ψαλμός, ως αινιγματικό λόγο – παραβολή, το καθολικότερο
φαινόμενο του θερμικού θανάτου του Σύμπαντος ή, με απλά λόγια, την αρχή και το
τέλος της Κτίσεως.
Αυτή
την πορεία περιγράφει ο Paul Daries
(Καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής): «Αν το Σύμπαν είχε ένα πεπερασμένο απόθεμα
τάξεως και πορεύεται αμεταστρεπτί προς την αταξία – τελικά προς τη
θερμοδυναμική ισορροπία – δύο πολύ βαθειά συμπεράσματα ακολουθούν αμέσως. Το
πρώτο είναι ότι το Σύμπαν τελικά θα πεθάνη… Αυτό είναι γνωστό μεταξύ των
Φυσικών ως “ο θερμικός θάνατος” του σύμπαντος. Το δεύτερο είναι ότι το Σύμπαν δεν
μπορεί να υπήρχε για πάντα.
Διαφορετικά
θα έπρεπε να είχε φθάσει στην κατάστασι της τελικής ισορροπίας του πριν από
άπειρο χρόνο.
Συμπέρασμα:
το Σύμπαν δεν υπήρχε πάντοτε».
Η
Επιστήμη εργάσθηκε σε μια μακριά σειρά αιώνων μέχρι να διαπιστώσει επιστημονικά
την αλήθεια πολλών παραβολικών λόγων – αινιγμάτων της Αγίας Γραφής.
Όταν
η Αγία Γραφή υπό μορφή παραβολικού λόγου διατυπώνει Κοσμολογικές, Κοινωνικές ή
ανθρωπολογικές αλήθειες σε χρόνο που η επιστήμη ευρίσκετο (ακόμη) στα σπάργανα,
τότε πρόκειται πράγματι περί θαύματος.
ΝΙΚΟΣ
Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ