Γιατί συμβαίνουν ὅλα αὐτὰ σήμερα;

 

Γιατί συμβαίνουν ὅλα αὐτὰ σήμερα; Συνέντευξη μὲ τὸν ἱερὸ Ἰωσὴφ Βρυέννιο!

                                         τοῦ Ἀδαμάντιου Τσακίρογλου

«Ὁ Ἰωσὴφ Βρυέννιος (1350-1431), μείζων προσωπικότης τοῦ τέλους τοῦ ΙΔ´ καὶ τῶν ἀρχῶν τοῦ ΙΕ´ αἰῶνος, διετέλεσε διδάσκαλος τοῦ ἐν ἁγίοις μεγάλου πατρὸς ἡμῶν Ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, στὶς ἀρχὲς τοῦ 15ου αἰ. Ἐνῷ ἔχει ἀρκετὰ ἐρευνηθεῖ ἱστορικά, παραμένει ἄγνωστος ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο τῆς διδασκαλίας του. Σήμερα, σὲ ἐποχὴ διεκκλησιαστικῶν διαλόγων καὶ διομολογιακῶν προσεγγίσεων, ἡ διδασκαλία τοῦ Βρυεννίου ἀποκτᾷ οὐσιώδη ἐπικαιρότητα. Γι᾿ αὐτὸ παρέχει, σ᾿ ἐμᾶς τοὺς ὀρθόδοξους, τὶς προϋποθέσεις γιὰ μία ὀρθὴ διεκκλησιαστικὴ προσέγγιση, ξένη σὲ κάθε δογματικὸ μινιμαλισμὸ ἢ ὠμὰ πολιτικὴ σκοπιμότητα» (π. Νικόλαος Ιωαννίδης, Ἰωσὴφ Βρυέννιος – Βίος, ἔργα, διδασκαλία, 1985).

Ὁ ξακουστὸς καὶ ἱερὸς αὐτὸς ἐκκλησιαστικὸς ἀνήρ, ὁ «διδάσκαλος τῶν διδασκάλων» κατὰ τὸν Εὐγένιο Βούλγαρη, ἔδωσε μεγάλες μάχες ἐνάντια στοὺς Λατίνους καὶ στὶς φιλενωτικὲς προσπάθειες τῶν σύγχρονών του ὀρθοδόξων. Κυρίως ὅμως καταπολέμησε μὲ τοὺς λόγους του τὴν ἀντιπατερικὴ πρακτικὴ τοῦ συμβιβασμοῦ μὲ τὴν αἵρεση καὶ τὴν ἐπιφανειακὴ ὀρθόδοξη βιωτή. Γιὰ τὸν Βρυέννιο ἡ πίστη βρίσκεται πάντα σὲ κίνδυνο, ὅταν οἱ ὑπερασπιστές της δὲν εἶναι εἰλικρινεῖς ὡς πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία τους καὶ γι’ αὐτὸ αὐτοὶ εἶναι καταδικαστέοι «ὁ νεύματι μόνῳ τὸν Θεὸν ἀπαρνούμενος ἀπωλείᾳ ὑπόκειται» (Ἀ. Παπαδοπούλου-Κεραμέως, «Ἰωσὴφ Βρυεννίου Πρακτικά» σελ. 50-51).

Γιὰ τὸν Βρυέννιο «κάθε “προσθήκη” ἢ “ἀφαίρεσις” ἢ “μεταποίησις” ἢ “διαφθορά” σ’ ἕνα δόγμα ἐπιφέρει ἀλλοίωση ὁλόκληρης τῆς πίστεως καὶ τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὅσοι τὴν προκαλοῦν ἐκπίπτουν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, χωρὶς ὅμως ἡ Ἐκκλησία νὰ χάνει τὴν πληρότητά της, τὴν καθολικότητά της ἢ τὴν ἁγιότητά της» (ἀρχιμ. Νικολάου Ἰωαννίδη, «Θεολογία καὶ Γραμματεία ἀπὸ τὸν Θ΄ αἰῶνα καὶ ἑξῆς», σελ. 224).

Ἀλήθεια, πῶς θὰ ἦταν σήμερα μία συνέντευξη μὲ τὸν Ἰωσὴφ Βρυέννιο; Τί νομίζουμε ὅτι θὰ μᾶς ἔλεγε; Κινούμενος ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἰδέα σκέφτηκα τὸν ἑξῆς ἀναχρονισμό: Νὰ ἐφεύρουμε μία συνέντευξη μὲ ὁμιλητὴ τὸν ἱερὸ αὐτὸ ἄνδρα μὲ θέμα «Γιατὶ συμβαίνουν ὅλα αὐτὰ σήμερα;». Οἱ ἀπαντήσεις τοῦ ἱεροῦ ἀνδρὸς εἶναι ἕνα ἀπάνθισμα ἀπὸ τὰ συγγράμματά του, ὅπως αὐτὰ ἐμφανίστηκαν σὲ ἐκδόσεις βιβλίων καὶ σὲ ἱστολόγια.

Δημοσιογράφος: «Πάτερ Ἰωσήφ, ποιά εἶναι ἡ ἐξήγησή σας γιὰ τὰ δεινὰ ποὺ ταλανίζουν τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν χώρα μας σήμερα;»

Βρυέννιος: «Πονάει πραγματικὰ ἡ ψυχή μου μὲ αὐτὰ ποὺ γίνονται καὶ δὲν μπορῶ νὰ ὀργανώσω τὶς σκέψεις μου. Πρόκειται περὶ μίας γενικῆς ἀσθένειας, δὲν ἐννοῶ τὸν Κορονοϊό, ἐννοῶ μία ἄλλη ἀσθένεια πιὸ ἐπικίνδυνη καὶ πιὸ ὕπουλη, ποὺ κανεὶς δὲν τὴν βλέπει ἢ ἂν τὴν βλέπει, τὴν ὑποβαθμίζει: «δάκνει μου τὴν καρδίαν, συγχεῖ τὸν νοῦν καὶ ὀδυνὰ τὴν ψυχήν… ὁλόσωμον πληγὴν νόσον καθολικήν» (ἐδῶ).

«Όσον αφορά το κράτος: Έγιναν οι άρχοντες κοινωνοί ανόμων, οι υπεύθυνοι άρπαγες, οι κριτές δωρολήπτες, οι μεσίτες ψευδείς, οι νεώτεροι ακόλαστοι, οι γηράσαντες μεθυσμένοι, οι αστοί εμπαίκτες, οι χωρικοί άλαλοι, «και οι πάντες αχρείοι». Συγχρόνως με την γενική κατάπτωση των ανθρώπων χάθηκε «ευλαβής από της γης, εξέλιπε στοχαστής, ουχ εύρηται φρόνιμος». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον επέπεσαν εκ δυσμών και εξ ανατολών διάφοροι εχθροί και λυμαίνονται την χώρα» (ἐδῶ).

«Αλλά ως Χριστιανοί βλέπουμε και ερμηνεύουμε τα πράγματα πρώτα με γνώμονα τον Θεό και την πίστη μας. Αν η εικόνα των τιμωριών, που μας επιβάλλει ο Θεός, προκαλεί αμηχανία και σύγχυση, ας αναλογισθούμε τους παραλογισμούς μας και τότε θα εκπλαγούμε γιατί ακόμη δε μας κτύπησε κεραυνός.

Δεν υπάρχει καμιά μορφή διαστροφής που να μην έχουμε διαπράξει σ΄ όλη μας τη ζωή. Αυτές δε είναι οι αποδείξεις:

Βαπτιστήκαμε άλλοι δι’ απλής και άλλοι δια τριπλής κατάδυσης, και έγινε επίκληση του ονόματος της Αγίας Τριάδας, σε άλλους μία και σε άλλους τρεις φορές.

Οι περισσότεροι από μας όχι απλώς αγνοούμε τι σημαίνει να είσαι Χριστιανός, αλλά και πως ακόμη να κάνουμε το σταυρό μας ή, κι αν ακόμη το γνωρίζουμε, ντρεπόμαστε να τον κάνουμε.

…Είμαστε ανίκανοι να υπερασπιστούμε το όνομα του Θεού, όταν αυτό βλασφημείται, όταν θα έπρεπε να πεθάνουμε γι’ Αυτόν.

Αποδίδουμε το κοινό όνομα τον έχθρων του σταυρού (διαβόλου) ο ένας στον άλλο, και το έχουμε συνέχεια στα χείλη μας. Καθημερινά αναθεματίζουμε και καταριόμαστε τους εαυτούς μας και τους άλλους .

Παραπονιόμαστε στο Θεό είτε βρέχει είτε δε βρέχει, είτε κάνει κρύο είτε κάνει ζέστη, πως δίνει πλούτο στον ένα και αφήνει τον άλλο φτωχό, πως πνέει νοτιάς ή έρχεται καταιγίδα από το βοριά και εντελώς απλά μεταμορφωνόμαστε σε αδιάλλακτους δικαστές του Θεού.

Πολλοί από μας αδιάντροπα βλασφημούν την Ορθόδοξη πίστη, το Σταυρό, το Νόμο, τους αγίους, τον ίδιο το Θεό, όταν ακόμη κι ένας άπιστος δε θα το έκανε τόσο πολύ.

Οι περισσότερες από τις αμαρτίες μας είναι ανεξομολόγητες, κι έτσι είναι και ασυγχώρητες.

…Αυταπατόμαστε όταν πιστεύουμε στους αστρολόγους, πως η ύπαρξή μας δηλαδή κατευθύνεται από τις Ώρες, την Τύχη, τις Μοίρες , την Ειμαρμένη τα σημάδια του Ζωδιακού κύκλου και των πλανητών… Μερικοί από μας λατρεύουν και χαιρετίζουν τη νέα σελήνη…

Προσέχουμε τα όνειρα και πιστεύουμε πως μας λένε το μέλλον. Κρεμάμε φυλαχτά στο λαιμό μας εξασκούμε τη μαντεία. Καταφεύγουμε καθημερινά σε μάγους, μάντεις, γύφτους, εξορκιστές αναζητούμε στη μαγεία τη θεραπεία κάθε ασθένειας και διαβάζουμε μαγικά σε ανθρώπους και ζώα. …

Απομακρυνόμαστε ακόμη πιο πολύ από την αρετή ψάχνοντας συνεχώς το κακό. Η φιλία απωθήθηκε και η κακεντρέχεια πήρε τη θέση της. Ο αδελφός εκμεταλλεύεται τον αδελφό, ο κάθε φίλος ακολουθεί το δρόμο τής προδοσίας…

Δεν υπάρχει έλεος, ούτε συμπάθεια μόνο μίσος και αναίδεια. Οι κύριοί μας είναι άδικοι, αυτοί που μάς κυβερνούν, αρπακτικοί, οι δικαστές μας διεφθαρμένοι, οι διαιτητές μας ψεύτες, οι πολίτες απατεώνες, οι επαρχιώτες χωρίς κρίση και οι πάντες εν γένει ευτελείς.

Οι παρθένες μας είναι πιο προκλητικές και από τις πόρνες, οι χήρες είναι περίεργες χωρίς λόγο, οι παντρεμένες κοροϊδεύουν μια πίστη που οι ίδιες δε φυλάσσουν, οι νέοι είναι χαμένοι στην ακολασία, οι γέροι παραδομένοι στο πιοτό, οι ιερείς έχουν ξεχάσει το Θεό, οι μοναχοί ξέφυγαν τελείως από το σωστό δρόμο, οι άνθρωποι στον κόσμο είναι τόσο χαμένοι ώστε με τα λόγια μεν να δίνουν την εξωτερική εμφάνιση της ευσέβειας, ενώ μέσα τους να αρνούνται κάθε αρετή.

Έχουμε πρόσωπο πόρνης και αμαρτωλού. Είναι τέτοια η σκληρότητα της καρδιάς μας, η λησμονιά μας, η τύφλα μας, ώστε να μην πιστεύουμε πλέον πως διαπράττουμε πράξεις κακίας ότι υποφέρουμε απ’ αυτές, όταν στην πραγματικότητα είμαστε οι εκτελεστές τους και τα θύματα τους… Αυτές και άλλες είναι οι αμαρτίες που μας καθιστούν άξιους των τιμωριών, με τις οποίες ο Θεός μας επισκέπτεται ως πληρωμή γι΄ αυτά τα λάθη και άλλες ίσης βαρύτητας κακοήθειες» (τὸ κείμενο στὴν παροῦσα μετάφραση ἀπὸ (ἐδῶ).

Δημοσιογράφος: «Τί προτείνετε ὡς λύση»;

Βρυέννιος: «Πρῶτον ὡς Ἕλληνες πρέπει νὰ θυμηθοῦμε καὶ νὰ ἐκτιμήσουμε τὸν ρόλο ποὺ μᾶς ἔδωσε ὁ Θεὸς στὸν κόσμο καὶ νὰ μὴν ξεπουλᾶμε τὴν κληρονομιά μας «Τό γένος τοῦτο τῶν Ἑλλήνων τῶν ἡμετέρων συμφυλετῶν, ἐκείνο ἐστί τό πότε τάς τέχνας καί τάς ἐπιστήμας…, τό χρηματίσαν ξυμπάσῃ τῇ ὑφηλίῳ εὐπρεπεία, κλέος, στολισμός, κόσμος, χρῆσίς τε οὐχί ἡ τυχοῦσα…» (Ἰωσὴφ Βρυέννιος, Τωμαδάκη (1947), σελ. 75). Καὶ ὅπως λέει καὶ ὁ Χρυσολωρᾶς νὰ θυμόμαστε ποιῶν ἀνθρώπων εἴμαστε ἀπόγονοι «Μεμνώμεθα οἳων ἀνδρῶν ἔκγονοι γεγόναμεν».

Ἀλλὰ κυρίως πρέπει νὰ ἀναλογισθοῦμε ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί, μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Κανείς, στὴν Ἐκκλησία εἴτε Πατριάρχης εἶναι, εἴτε Ἐπίσκοπος, εἴτε ἡγούμενος, εἴτε μέγας καθηγητὴς Θεολογίας, εἴτε... δὲν ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ πράττει καὶ νὰ ὁμιλεῖ ἀναληθῶς, αὐθαιρέτως καὶ κατὰ τὸ δοκοῦν, παρὰ μόνο ὡς δίδαξαν οἱ θεοφόροι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας: «τὰς Θείας Γραφὰς ἐκλαμβάνειν, ὡς ἐδέξαντο ταύτας οἱ θεοφόροι Πατέρες καὶ μὴ παρ’ ἑαυτῶν σοφίζεσθαι περιττὰ τοὺς βουλομένους τὰ τοιαῦτα διερμηνεύειν» (Διάλεξις Β΄ περὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, Τὰ Εὑρεθέντα Α΄ σελ. 138).

Ἡ Σιμωνία μαστίζει. Τὸ γένος ἀφανίζεται καὶ πέφτει στοὺς Ἰσμαηλίτες – Μωαμεθανούς, διότι πωλεῖται τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοὺς λεγομένους πνευματικοὺς καὶ ἀγοράζεται ἀπὸ τοὺς Χριστιανούς (ἐδῶ)

Πρέπει νὰ καταλάβουμε ὅτι ὅσο ἐπιτρέπουμε στὴν αἵρεση καὶ στὴν ἀποστασία νὰ αὐξάνονται καὶ νὰ κυβερνοῦν τόσο χειρότερα θὰ γίνονται τὰ πράγματα. Ἔχοντας ὡς μοναχὸς καὶ ἐκκλησιαστικὸς καθοδηγητὴς τοῦ ποιμνίου ἐπίγνωση τῆς εὐθύνης μου καὶ σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν σημερινὴ τρανταχτὴ ἀνευθυνότητα τῶν ταγῶν καὶ «καθοδηγητῶν», τὸ μέλημά μου εἶναι πρωτίστως ἡ ὑπεράσπιση τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ κι ὄχι μίας ἐκκοσμικευμένης Ἱεραρχίας ἢ ἑνὸς ἀθέου κράτους. Γι’ αὐτὸν τὸν λόγο εἶμαι κάθετος καὶ στὸ θέμα τῆς κοινωνίας μὲ αἱρετικοὺς ἢ μὲ τοὺς κοινωνούς των. Ὅσο ἡ αἵρεση ὑπάρχει καὶ ἡ πλάνη παραμένει, κοινωνία δὲν μπορεῖ νὰ ὑπάρξει, διότι αὐτὸ θὰ σήμαινε ἀλλοίωση καὶ ὑποταγὴ τοῦ ὀρθοδόξου ποιμνίου, πράγμα που συμβαίνει σήμερα καὶ εἶναι ἡ κύρια αἰτία τῶν κακῶν: «Οὐδεὶς ὀρθοδόξων ἐστίν, ὃς τὸν μὴ αἱρούμενον ἀποστῆναι τῆς πλάνης εἰς ἑαυτοῦ κοινωνίαν αἱρήσεται» (Μελέτη περὶ τῆς τῶν Κυπρίων Ἑνώσεως, Τὰ Εὑρεθέντα Β΄, σελ. 5). «Εἴ τις ἡμῶν βουληθῇ τὸ σέβας ἐξομώσασθαι, αὐτὸς μὲν ἑαυτὸν τῆς τῶν ὀρθοδόξων ὁλομελείας μερίσει, τῆς μέν τοι πίστεως ἡμῶν ταύτης ἀνθέξονται (σσ. οἱ ὀρθόδοξοι), μέχρι τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας» (Τὰ Εὑρεθέντα Α΄ σελ. 453) διότι «ὁ τοῖς ἀκοινωνήτοις κοινωνῶν καὶ αὐτὸς ἀκοινώνητος· καὶ εἴ τις ἀκοινωνήτῳ κἂν ἐν οἴκῳ συνεύξηται καὶ οὗτος ἀφοριζέσθω» (Αὐτόθι).

Δημοσιογράφος: «Εὐχαριστῶ πολύ, πάτερ Ἰωσήφ, ἐκ μέρους ὅλων τῶν Ἑλλήνων Χριστιανῶν».

Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου