Ζητοῦμε τὴν
μετάνοια τῶν ποιμένων πετώντας χαρτοπόλεμο καὶ ρητορικὲς στρακαστροῦκες μὴ ἔχοντες
καμία ὅμως συνέπεια πράξεων καὶ λόγων
Τοῦ Ἀδαμάντιου Τσακίρογλου
Ἀποτελεῖ τραγικὴ διαπίστωση ἀκόμα καὶ γιὰ τὸν πιὸ ἀδαὴ στὰ θέματα πίστεως, ὅτι ἕνας ἀπὸ τοὺς κύριους αἴτιους τῆς γενικῆς κατάπτωσης καὶ ἀποστασίας στὸν χῶρο τῆς ἐκκλησίας δὲν εἶναι μόνο οἱ προδίδοντες «ποιμένες» ἀλλὰ τὴν μεγάλη εὐθύνη φέρει καὶ τὸ προδομένο, ἀλλὰ ἀποκοιμισμένο καὶ ἀναπαυμένο ποίμνιο, στὸ ὁποῖο ἀνήκουν καὶ οἱ ἀντιδροῦντες χριστιανοί. Μία νέα ἀπόδειξη; Τα πλήθη στριμωγμένων βαπτισμένων Χριστιανῶν πρὸς τιμὴ τοῦ μεγάλου συνθέτου καὶ παραδομένου πιὰ στὴν κρίση τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ Μίκη Θεοδωράκη, ἐπειδὴ τὸ ἐπέτρεψε τὸ κράτος καὶ ἡ Ἱεραρχία, καὶ ἡ ἀπουσία τοῦ ἴδιου πλήθους πρὸς τιμὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἐπειδὴ τὸ ἀπαγόρεψε τὸ κράτος καὶ ἡ Ἱεραρχία, ἀλλὰ καὶ ἡ ἔλλειψη ἀντίδρασης λόγῳ τῆς ἀπαγόρευσης αὐτῆς. Ὑπάρχει ἐξήγηση;
Ἀναφερόμενος
ὁ σημερινὸς θεολόγος/ἱστορικὸς στὴν ἀντιδροῦσα στάση τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ ἀπέναντι
στὴν ψευδοένωση, τὴν ὁποία ἐπέβαλε κράτος καὶ ὑψηλὸς κλῆρος μετὰ τὴν ψευδοσύνοδο
Φλωραντίας Φερράρας διαπιστώνει τὰ ἑξῆς:
«τό
πλῆθος ἦταν ἐνθουσιασμένο μέ τή σθεναρή στάση, πού κράτησε ὁ ἅγιος Μᾶρκος
κατά τή διάρκεια τῆς ψευδοσυνόδου. Τόν ὑποδέχθηκε θριαμβευτικά, θεωρώντας τον πραγματικό
ὑπέρμαχο τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως. Ἔβλεπε τόν ἅγιο Μᾶρκο ὡς τόν μοναδικό Ἱεράρχη,
πού εἶχε τό θάρρος καί τήν ἱκανότητα νά ὑπερασπισθεῖ τήν ὀρθή δογματική διδασκαλία
τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ
ἐπιστροφή τῆς ὀρθόδοξης ἀντιπροσωπίας στήν Κων/λη ὑπῆρξε ἐρέθισμα γιά τή γενικότερη
ἔκφραση τῆς δυσφορίας τῆς ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως. Τήν 1η-2-1440 ἀποβιβάζονταν
στήν Κων/λη, ἐπανακάμπτοντας ἀπό τήν Φλωρεντία, οἱ λατινόφρονες Ἕλληνες Ἀρχιερεῖς,
τούς ὁποίους, μέ ἔκδηλη ἀγωνία, ἀνέμεναν τά πλήθη τοῦ λαοῦ. Ὁ λαός τῆς Βασιλεύουσας
γιά δύο ὁλόκληρα χρόνια δέν δοκίμαζε τόση ἀγωνία ἀπό τήν ἀπειλή τῶν Τούρκων, ὅση
ἀπό τούς ἀόριστους φόβους του, μήπως στήν Φλωρεντία κινδυνεύσουν τά ἱερά καί τά
ὅσια τῆς πίστεως τῶν Πατέρων του. Ὁ λαός ζητοῦσε νά μάθει, ἄν στήν
Φλωρεντία νίκησε ἡ Ὀρθοδοξία. Οἱ προδότες τῆς Ὀρθοδοξίας, διαισθανόμενοι τήν
ὀργή τοῦ λαοῦ, ἀπαντοῦσαν, μεταμελημένοι: «πουλήσαμε τήν πίστη μας˙ ἀνταλλάξαμε
τήν εὐσέβεια μέ τήν ἀσέβεια˙ προδίδοντας τήν καθαρή θυσία, γίναμε ἀζυμῖτες…».
Σύμφωνα μέ τόν Δούκα, οἱ ἐφιάλτες τῆς Ὀρθοδοξίας, κατάμεστοι αἰσχύνης καί
τρέμοντας τήν κατακραυγή τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος, καταριόντουσαν τήν ὥρα,
κατά τήν ὁποία ὑπέγραψαν τόν «ἑνωτικό» ὅρο τῆς Φλωρεντίας: «ἡ δεξιά αὐτή
ὑπέγραψε, ἔλεγαν, νά κοπεῖ˙ ἡ γλώσσα ὡμολόγησε, νά ἐκριζωθεῖ».
Ὀ
λαός τῆς Κων/πολεως ἀπό τήν πρώτη στιγμή συντάχθηκε μέ τό μέρος τοῦ ἁγίου
Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ καί ἀνάγκασε τούς ἀργυρώνητους προδότες τῆς Ὀρθοδοξίας νά
χτυποῦν τά στήθη τους, ἐπιδεικνύοντας μεταμέλεια, ἐπειδή συνέπραξαν στήν
τραγωδία τῆς Φλωρεντίας. Ἤδη ὁ λαός εἶχε ἀκούσει ἀπό τό στόμα τοῦ ἁγίου Μάρκου
ὅτι ἡ ψευδοσύνοδος τῆς Φλωρεντίας θά ἀνατραπεῖ καί ἡ ψευδοένωση θά ἀκυρωθεῖ. Καί
αὐτός ἀκόμη ὁ αὐτοκράτορας Ἰωάννης, φοβούμενος τήν ἐξέγερση τοῦ λαοῦ, δέν
μίλησε ὑπέρ τοῦ ὅρου τῆς Φλωρεντίας. Ὁ λαός, στοιχώντας στίς ὁδηγίες τοῦ
ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ, οὔτε τόν Πατριάρχη οὔτε τόν Αὐτοκράτορα φοβόταν. Ὁ
Σύλβεστρος Συρόπουλος γράφει ὅτι «οἱ πιστοί τῆς Κων/λης περισσότερο
στηρίζονταν καί καταφρονοῦσαν τά γεγονότα στή Σύνοδο καί παρασιωποῦσαν καί τό
μνημόσυνο τοῦ Βασιλιᾶ». Οἱ Ὀρθόδοξοι κληρικοί τῆς Κων/λεως ἀρνοῦνταν νά
συλλειτουργήσουν μέ τούς λατινόφρονες. Στήν Κων/λη «οὔτε ὁ πάπας μνημονεύονταν,
οὔτε ὁ ὅρος ἀναγνώσθηκε, οὔτε κάτι ἄλλο καινοτομήθηκε».
Ἡ
ἐξέγερση τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ κατά τοῦ πραξικοπήματος τῆς Φλωρεντίας ἦταν τέτοια,
ὥστε σύντομα ἀναγκάστηκαν ὅλοι σχεδόν οἱ Ἕλληνες Ἐπίσκοποι, πού ὑπέγραψαν τήν
ψευδῆ ἕνωση, ν’ ἀνακαλέσουν τήν ὑπογραφή τους μέ νεώτερη δήλωση. Ἡ ἀντίδραση
τοῦ λαοῦ τῆς Κων/λεως κατά τῶν λατινοφρόνων, μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου,
ἐμφανιζόταν μεγαλύτερη καί περισσότερο ὀργανωμένη. «Οἱ λατινόφρονες
ἀποφεύγονταν. Οἱ ὑποστηρικτές τῆς ψευδοενώσεως βρίσκονταν ὅλο καί περισσότερο
ἀπομονωμένοι. Στούς ναούς, πού λειτουργοῦσαν, δέν σύχναζαν πιστοί.
Ἀκόμη καί αὐτοί, πού τούς ἐπισκέπτονταν ἀπό περιέργεια, οἱ φίλοι τους τούς
ἀπέφευγαν». Ὁ Ὀρθόδοξος λαός δέν ἤθελε νά ἔχει ἐκκλησιαστική κοινωνία μέ
τούς λατινόφρονες Ἐπισκόπους καί κληρικούς. Ὁ ἅγιος Μᾶρκος σέ ἐπιστολή
του ἀπό τήν Λῆμνο, ὅπου ἦταν ἐξόριστος, πρός τόν ἱερομόναχο Θεοφάνη στόν Εὔριπο
περιγράφει αὐτήν τήν ἀντίδραση τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ : «Οἱ περισσότεροι ἀπό
τούς ἀδελφούς, παίρνοντας θάρρος ἀπό τήν ἐξορία μου, ἐλέγχουν τούς ἀλιτήριους
καί παραβάτες τῆς ὀρθῆς πίστεως καί τῶν πατρικῶν θεσμῶν, καί τούς δυσφημίζουν
παντοῦ ὡς καθάρματα, χωρίς νά ἀνέχονται οὔτε νά συλλειτουργοῦν μ’ αὐτούς, οὔτε
νά τούς μνημονεύουν ὡς Χριστιανούς».
Ἀπό
τήν ἀνωτέρω περιγραφή καταδεικνύεται το φρόνημα, ἡ στάση τοῦ λαοῦ καί ἡ συμβολή
του στήν ἀποκατάσταση τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὁ λαός, ὄχι μόνο γνώριζε τήν πίστη
του, ἀλλά καί τήν στάση, πού ἔπρεπε νά κρατήσει, ὅταν αὐτή προδιδόταν. Καί ἡ
στάση αὐτή ἦταν ἡ διακοπή τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας μέ τούς λατινόφρονες»
(http://aktines.blogspot.de/2017/06/blog-post_87.html).
Βλέπουμε
λοιπόν, ὅτι σὲ μία περίοδο, ὅπου ἡ ἀνάσα τῶν Τούρκων καὶ ὁ κίνδυνος ἅλωσης τῆς
Πόλης ἦταν πολὺ κοντά· ὅπου ἡ κρατικὴ ἐξουσία εἶχε τὸ δικαίωμα νὰ σφάζει, νὰ
βασανίζει, νὰ φυλακίζει, νὰ ἐξορίζει· ὅπου ἡ πάλαι ποτὲ ἔνδοξη αὐτοκρατορία
εἶχε καταντήσει νὰ εἶναι ὁ γέλως τῶν Δυτικῶν καὶ τὸ παιχνίδι τῶν Τούρκων,
παρόλα αὐτὰ ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ εἶχε ὡς προτεραιότητά του τὴν πίστη καὶ στάθηκε στὸ
ὕψος τῶν περιστάσεων:
α)
Ἀναγνώρισε τὸν πνευματικό του ἡγέτη, τὸν ἅγ. Μᾶρκο τὸν Εὐγενικό, ὁ ὁποῖος δὲν
εὐσεβοῦσε συμμετέχοντας παράλληλα στὶς συνόδους τῶν φιλενωτικῶν καὶ ὑποταγμένων
στὸν αὐτοκράτορα ἐπισκόπων, οὔτε δήλωνε τὴν μετάνοια καὶ τὴν Ὑποταγή του στὶς
ἀποφάσεις τους, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν ἐξορία, τὸν διωγμὸ ἀπόδειξη τρανὴ
εὐσεβείας, στήριζε τὸν λαό.
β)
Ἑνωμένος καὶ ὀργανωμένος ἀπέφευγε τὴν ὅποια ἐπαφὴ μὲ λατινόφρονες κάθε εἴδους. Τοὺς
ἤλεγχε καὶ τοὺς δυσφήμιζε μὲ κάθε τρόπο. Δὲν πήγαινε καὶ δὲν λειτουργεῖτο στοὺς
ναούς τῶν φιλενωτικῶν. Δὲν ἔκανε καμία οἰκονομία ἢ ὑπομονὴ στὸ θέμα αὐτό.
γ)
Οἱ ἱερεῖς καὶ ἀρχιερεῖς βλέποντας τὴν ἀντίδραση, τὸ μένος, τὴν ὁμόνοια καὶ τὴν
συνέπεια τοῦ λαοῦ μετανόησαν στὴν πλειοψηφία τους, πῆραν τὴν ὑπογραφή τους πίσω
καὶ ἀπεκήρυξαν τὴν ἕνωση.
Βλέπουμε
λοιπόν, πόσες θετικὰ χαρακτηριστικὰ ἔχει καὶ ἐπιφέρει μία συνεπὴς στάση,
ἰδιαίτερα σὲ θέματα Πίστεως: ἡ πλήρης ἀντίθεση χωρὶς οἰκονομίες καὶ
παραχωρήσεις μὲ τὴν κρατικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ φιλενωτικὴ πολιτικὴ καὶ ἡ ἄμεσα
μὲ αὐτὴν συνδεδεμένη διακοπὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας μὲ τοὺς παλαιοὺς καῖ
σύγχρονους λατινόφρονες καὶ προδότες κληρικούς.
Ἂν
τώρα κάποιος μελλοντικὸς ἱστορικὸς μελετήσει καὶ ἀναφερθεῖ στὴν ἀντιδροῦσα στὰ ἐκκλησιαστικὰ
δρώμενα ἀρθρογραφία καὶ ἐκκλησιαστικὴ
στάση τοῦ μεγαλύτερου μέρους τοῦ ποιμνίου πρὶν καὶ μετὰ τὸ Κολυμπάρι,
καὶ τὴν συγκρίνει μὲ τὴν ἀντιδροῦσα στὰ ἐκκλησιαστικὰ δρώμενα ἀρθρογραφία καὶ
στάση τοῦ ποιμνίου πρὶν καὶ μετὰ τὰ μέτρα κατὰ τοῦ Κορονοϊοῦ καὶ ὲν μέσῳ τῆς
ἐμβολιαστικῆς τρομοκρατίας, θὰ διαπιστώσει μὲ ἔκπληξη, ὅτι ‒παρὰ τὴν
διαφορετικὴ χρονικὴ περίοδο καὶ παρὰ τὸ διαφορετικὸ θέμα‒ πρόκειται γιὰ μία
σχεδὸν ἀντιγραφή/ἐπανάληψη κειμένων, ποὺ συνοδεύονται ἀπὸ μία ἀνακολουθία λόγων
καὶ πράξεων.
Π.χ. στὴν
περίοδο πρὶν καὶ μετὰ τὸ Κολυμπάρι (δὲν θὰ ἀναφέρω πηγὲς γιὰ νὰ μὴν θιχτοῦν
προσωπικὰ οἱ ὅποιοι συγγραφεῖς) ἐγράφησαν κείμενα ποὺ
περιεῖχαν τὶς ἐκφράσεις: «Ἡ «Σύνοδος» τῆς Κρήτης ἀποτέλεσε ἕνα ἐπώδυνο καί
δυσθεράπευτο ἄλγος στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας»· «διακόπτει τὴν παράδοση τῶν ὀρθοδόξων
συνόδων, δὲν ἀποτελεῖ συνέχειά τους, συνιστᾶ συνοδικὴ παρεκτροπὴ καὶ κανονικὴ
καινοτομία»· «Ἀρκετοὶ ἀκόμη Ἱεράρχες ἄσκησαν ἔντονη κριτικὴ στὸ ἐν λόγῳ κείμενο
καὶ διετήρησαν τὶς ἐπιφυλάξεις τους»· «η Ορθοδοξία διέρχεται κρισιμότατες
στιγμές»· «ομιλούμε για δογματική παρεκτροπή»· «κατάργηση τῆς Μίας Ἐκκλησίας ὡς
θεανθρώπινο σῶμα»· «σύγχρονη ἀποστασία»· «προδοσία»· «ὑποταγὴ τῆς ἐκκλησίας σὲ
πολιτικὰ συμφέροντα»· «ὑποταγὴ τῆς ἐκκλησίας στὴν Ἀμερική»· «η Χριστομάχος
μασονία με τα όργανα της μέσα στην εκκλησία»· «ποῦ εἶναι τὸ Ἅγιον Ὄρος;»· «ὅταν
οἱ ποιμένες προδίδουν»· «ἀπαράδεκτο, προδότες, ἄθεοι, δὲν θὰ
ὑπακούσουμε»· «πιστοὶ τοῖς Ἁγίοις Πατράσι», «θὰ μᾶς βροῦν μπροστά τους,
ζήτω ἡ Ὀρθοδοξία»· «ὁ
Θεὸς θὰ ἐπέμβει καὶ δὲν θὰ προλάβουν»· «ὑπομονή»·«ντροπή, αἶσχος» καὶ τόσα ἄλλα.
Μάλιστα οἱ πιστοὶ παντοῦ βλέπαμε «λέοντες τῆς Ὀρθοδοξίας»,
οἱ ὁποῖοι θὰ ἔσωζαν τὴν πίστη.
Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῶν βαρύγδουπων αὐτῶν ἐκφράσεων καὶ «ἀπειλῶν»; Οἱ ἀποφάσεις
τοῦ Κολυμπαρίου παγιώθηκαν, ἐφαρμόστηκαν, ἀναπτύχθηκαν, μεταδόθηκαν, ἡ Ἱ.
Σύνοδος ἀδιαφόρησε γιὰ τὸ ποίμνιο καὶ τὴν γνώμη του, ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ λαϊκοὶ
διώχθηκαν καὶ διώκονται καὶ παράλληλα τὸ ποίμνιο… ἀποκοιμήθηκε ἀναπαυμένο ὅτι
ἔκανε τὸ χρέος του, διαμαρτυρήθηκε καὶ ὁμολόγησε, ἀναζήτησε καὶ βρῆκε πολὺ
γρήγορα «εὐσεβεῖς», βρῆκε πολὺ γρήγορα γέροντες καὶ συνέχισε τὴν κοινωνία μὲ τὸ
«ἐπώδυνο καί δυσθεράπευτο ἄλγος» τὴν «δογματική παρεκτροπή», τὴν «σύγχρονη
ἀποστασία», καὶ τὴν «προδοσία». Οἱ δὲ «λέοντες» μετατράπηκαν σὲ χαμαιλέοντες
καὶ ἀπὸ τότε προδίδουν καὶ σκανδαλίζουν τοὺς πάντες, ἀκόμα καὶ τοὺς
ὑποστηρικτές τους.
Καὶ μετὰ ἀπὸ μία περίοδο λήθης καὶ ἀδικαιολόγητης καὶ σκανδαλώδους αὐτοδικαίωσης
ἐπακολούθησε ἡ σημερινὴ ἀπίστευτη κατάσταση τῶν μέτρων κατὰ τοῦ Κορονοϊοῦ και τοῦ
ἐκ τοῦ ἄμβωνος ὑγειονομικοῦ «κηρύγματος» καὶ οἱ ἀπειλὲς ὑπὲρ τοῦ ἐμβολιασμοῦ. Τὸ ποίμνιο ξέχασε, ὅτι οἱ ποιμένες, οἱ ὁποῖοι ὑποτίθεται θὰ ἀντιδροῦσαν, ἦταν αὐτοὶ ποὺ εἶχαν προδώσει στὸ Κολυμπάρι. Καὶ
ὅταν ἀποδείχθηκε ἐκ νέου ἡ προδοσία τους, ἡ «ὁμολογία»
ξανάρχισε:
«Ὁ Θεὸς θὰ ἐπέμβει καὶ δὲν θὰ προλάβουν», «ὅταν οἱ ποιμένες προδίδουν»· «ὑπομονή»· «σύγχρονη ἀποστασία»· «προδοσία»· «ὑποταγὴ τῆς ἐκκλησίας σὲ πολιτικὰ συμφέροντα»· «ἀνατροπὴ τοῦ δόγματος»· «εἰκονομαχία»· «δεν υπάρχουν Ποιμένες που να τους αντιμετωπίσουν»· «ζοῦμε τὴν σύγχρονη ἀποστασία»· «γιατὶ σιωποῦν οἱ μονὲς τοῦ Ἁγίου Ὄρους;»·«θὰ ἀντισταθοῦμε»·«δὲν θὰ τὸ ἐπιτρέψουμε»· «Ἐκκλησία ὑποτάχθηκε στὴν πολιτεία», «ἀμερικανοκίνητοι ἐπίσκοποι»· «ντροπή, αἶσχος»· «Ἱεράρχες ἄσκησαν ἔντονη κριτικὴ στὸ ἐν λόγῳ κείμενο καὶ διετήρησαν τὶς ἐπιφυλάξεις τους» κλπ. Ἀνακαλύφθηκαν δὲ νέοι «λέοντες» ποὺ ὄμως οὔτε τιμωρία, οὔτε ἐξορία, οὔτε κἂν ἕνα ἐπιτίμιο δὲν βίωσαν.
Καὶ
τὸ ἀποτέλεσμα τῶν νέων βαρέων αὐτῶν ἐκφράσεων καὶ
«ἀπειλῶν»; Οἱ ναοὶ παραμένουν κλειστοὶ ἢ ἀνοιχτοὶ μόνο γιὰ λίγους μασκοφόρους ἢ ἐμβολιασμένους ἐκλεκτούς, οἱ
«διαμαρτυρόμενοι» Ἱεράρχες/λέοντες ὑπακούουν καὶ
ἐφαρμόζουν λίγο πολὺ τὰ μέτρα, ἀντιδροῦντες ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ
λαϊκοὶ διώκονται, ἡ Ἱ. Σύνοδος ἀδιαφορεῖ γιὰ τὸ ποίμνιο καὶ τὴν γνώμη του, τὴν
πρώτη περίοδο κλειστῶν ναῶν ἀκολούθησε μία δεύτερη καὶ τώρα περιμένουμε μία
Τρίτη, ἐκτὸς ἂν ἐμβολιασθοῦμε ὅλοι. Συνεχίζουμε νὰ ἀνακαλύπτουμε καὶ νὰ ἀκολουθοῦμε ἱεράρχες καὶ ἱερεῖς ποὺ ἀκολουθοῦν καὶ μνημονεύουν αὐτοὺς ποὺ ἐμεῖς χαρακτηρίζουμε προδότες τῆς Πίστεως καὶ χριστέμπορους. Τὸ
δὲ ποίμνιο παραμένει σὲ πλήρη σύγχυση καὶ διχόνοια ἀκολουθώντας ὁ καθένας μας τὸν
γέροντά του καὶ ὄχι τὴν Ἐκκλησία, ἐκκλησιαζόμενο παράλληλα στοὺς ἀσεβεῖς προδότες
τῆς Πίστεως. Πόση ἀνακολουθία πιὰ μπορεῖ νὰ γίνει ἀνεχτή; Δὲν καταλαβαίνουμε ποιό
θετικὸ καὶ σωτήριο ἀποτέλεσμα θὰ εἶχε μία γενικὴ ἁγιοπατερικὴ ἀντίδραση, ἡ ἀπομόνωση
καὶ καταδίκη τῶν κακοποιῶν στοιχείων ποὺ βρίσκονται στὴν Ἐκκλησία καὶ Τὴν καταδυναστεύουν;
Δὲν μάθαμε ἀπὸ τὴν ἱστορία π.χ. τὴν στάση τοῦ ποιμνίου τῆς Κων/πόλεως μετὰ τὴν Φερράρα
Φλωρεντία;
Ὅλα αὐτὰ συμβαίνουν γιατὶ μᾶς λείπει ἡ ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πατέρες εὐλογημένη συμφωνία λόγων καὶ ἔργων, ἡ οποία δὲν εἶναι ἀδύνατη καὶ ὑπὸ προϋποθέσεις, ὅπως μᾶς ἀπέδειξε τὸ ποίμνιο τῆς Κων/πόλεως καὶ μάλιστα μπροστὰ στὸν τουρκικὸ κίνδυνο. Λείπει ἡ ἁγιοπατερικὴ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὴν μολυσματικὴ κοινωνία μὲ τοὺς προδότες τῆς Πίστεως (ἐδῶ δὲν πρόκειται γιὰ προσωπικὲς ἁμαρτίες) καὶ ἡ ἀπομόνωσή τους ὡς σαπρὰ μέλη ἀπὸ τὸ πανάγιο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μας (αὐτὸ διδάσκει ἡ συνοδικὴ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀναφέρει πανηγυρικὰ ἡ ἐκκλησιαστικὴ ὑμνογραφία). Κανεὶς Ἅγιος δὲν μίλησε ποτὲ ὑπὲρ μίας διαμαρτυρίας ἄνευ πρακτικοῦ ἀντικρύσματος. Γι’ αὐτὸ καὶ τόνιζαν πάντα ὅτι ἡ εὐσέβεια φέρνει διωγμὸ καὶ ἐπαινοῦσαν τὴν χριστιανικὴ ἀνδρεία, τὴν ἀφοβία μπροστὰ στὸ διωγμὸ ἢ τὴν ἑκάστοτε ἀπειλὴ καὶ τιμωρία. Διότι αὐτὴ ἡ ἀφοβία, ἡ ἀνδρεία καὶ ἡ συνέπεια δόξαζαν τὴν Ἐκκλησία.
Κανεὶς Ἅγιος δὲν ὕμνησε ἢ ὑποστήριξε τὸν χαρτοπόλεμο ποὺ εἶναι στοιχεῖο καρνάβαλου στὴν ἐκκλησία, ὅπως καὶ ἡ μάσκα.
Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου