(Μ. Βασίλειος – Β΄ Ανατρεπτικός κατά Ευνομίου)
ΝΙΚΟΣ
Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
Στην Εκκλησιαστική ιστορία διαβάζουμε, ότι ο
Ευνόμιος ήτο ακραίος οπαδός του Αρειανισμού, ο οποίος ανήκε στην μερίδα των
Ανομοίων, δεχόμενος ότι «ο Υιός είναι εντελώς
ανόμοιος του Πατρός κατά την ουσίαν».
Στην Εισαγωγή (Μ. Βασίλειος, τόμος 10, Ε.Π.Ε.) του
τόμου διαβάζουμε: «Εις τον Β΄ λόγον κατοχυρώνει (ο Μ. Βασίλειος) διεξοδικώς το
ομοούσιον του Υιού προς τον Πατέρα».
Η φράση του Μ. Βασιλείου «Η γαρ της αληθείας
απόπτωσις αορασία εστί διανοίας και τύφλωσις», ανήκει στο ευρύτερο πεδίο των
(ανατρεπτικών) επιχειρημάτων – θέσεων του Ι. πατρός έναντι του αιρετικού
Ευνομίου.
Αποτελεί η φράση (θέση) αυτή μια μικρή επιτομή της Εκκλησιολογίας (γενικά) και της πνευματικής ζωής του πιστού (ειδικότερα).
Ο όρος «αλήθεια» στην Καινή Διαθήκη ταυτίζεται
(πολλές φορές) με το πρόσωπο του Χριστού ενώ στις άλλες περιπτώσεις – φορές
εννοείται, ως:
- Θεία διδασκαλία
- Η όλη Θεία οικονομία περί της σωτηρίας του
Ανθρώπου
- Το έργο του Αγίου Πνεύματος στην Εκκλησία
- Η ζωή στην Εκκλησία
Έμμεσα ο Μ. Βασίλειος υπενθυμίζει το γεγονός της
πτώσεως Αγγέλων και ανθρώπου.
Υπαινίσσεται, ακόμη, την διαχρονική επαλήθευση της
συγκλονιστικής προφητείας του Αγίου Συμεών:
«Ιδού ούτως κείται εις πτώσιν (εκ της αληθείας)
και ανάστασιν (κληρονομιά ζωής αιωνίου) πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον»
(Λουκ. Β΄, 34).
Επιβεβαιώνει, επίσης, ο Ι. πατήρ, ότι η μόλυνση εκ
της αιρέσεως (αμαρτίας) οδηγεί νομοτελειακά σε πνευματική αορασία – τύφλωση.
Επιστημονικά – Φιλοσοφικά, όταν λέμε «αλήθεια»
εννοούμε την έγκυρη γνώση των φαινομένων του κτιστού – υλικού κόσμου, γι’ αυτό
πολλοί φιλόσοφοι ταυτίζουν την αλήθεια με την πραγματικότητα. Το «αληθινό είναι
το ον», παρατηρεί ο Bossuet.
Να υπογραμμίσουμε, ότι η επιστήμη χαρακτηρίζεται
από την αναζήτηση της αλήθειας στον κτιστό κόσμο, ενώ η Εκκλησία μας
αποκαλύπτει την αλήθεια στην ορθή βάση σύνθεσης ύλης και Θείας Αποκαλύψεως.
Ο Μ. Βασίλειος στη διδαχή του, στη φράση του αυτή,
κλειδώνει όλες τις διαστάσεις της Ορθόδοξης αλήθειας, μιας και όλες οι πτυχές
της οδηγούν στη σωτηρία του ανθρώπου.
Αναδεικνύει, ακόμη, ο Ι. πατήρ, τον εσωτερικό
δεσμό της αλήθειας του Χριστού με την ομολογία της ορθής πίστης και της ορθής
πράξης στο ίδιο πρόσωπο.
Έξω από την αυθεντική Ορθοδοξία υπάρχει μόνο
σκοτάδι, «αορασία διανοίας και τύφλωσις», διαταραχές της ανθρώπινης ύπαρξης,
σχίσματα στο σώμα της Εκκλησίας και «είδωλα εκκλησιών» (Αιρέσεις -
οικουμενισμός).
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης, προειδοποιεί:
«Δεν είναι μικρός κόπος να αποκτήσει κανείς την
αλήθεια επακριβώς και να καθαριστεί από κάθε τι που αντιτίθεται στη χάρη·
επειδή είναι σύνηθες για το διάβολο να δείχνει την πλάνη του, ιδιαίτερα στους
αρχάριους, με τη μορφή της αλήθειας, δίνοντας μια πνευματική εμφάνιση σ’ αυτό
που είναι κακό».
Σήμερα, δυστυχώς, ο Ορθόδοξος Χριστιανός δεν
αντιστέκεται ηρωϊκά στο πνεύμα της πλάνης, κυρίως στον οικουμενισμό, αν και
υπάρχει μια μεγάλη (καλοτυπωμένη) συλλογή Πατερικών συγγραμμάτων που, μαζί με την
Αγία Γραφή, παρουσιάζουν εδώ και 2000 χρόνια την αντίληψη της Ορθόδοξης
Εκκλησίας, με αναφορές της σε όλα τα σημερινά προβλήματα.
Υπάρχει, ευτυχώς, και η Θεία Λατρεία – υμνωδία,
από την οποία ενισχυώμεθα στην αλήθεια, μιας και το περιεχόμενό της αποτελεί το
διαχρονικό ταμίευμα της χάρης του Θεού, που διοχετεύεται στο λειτουργικό βίωμα
της Εκκλησίας.
Οι λέξεις – φράσεις των Ακολουθιών έχουν δογματική
λάμψη – ακρίβεια, μεταδίδουν τη ζωή της Εκκλησίας, δημιουργούν κατάνυξη,
αντιφεγγίζουν τη δόξα του Τριαδικού Θεού, τονίζουν την αξία της Ορθοδοξίας, σε
διδάσκουν την προσκύνηση του Κυρίου και, τέλος, διασώζουν την πνευματική μαγιά
των αγίων και μαρτύρων της Ορθοδοξίας. Αναμφίβολα, το περιεχόμενο των ύμνων
αποτελεί σωστικό φράγμα στην πλάνη, ορθή θεμελίωση στην Ορθοδοξία και είναι
αποτρεπτικό της ρηχής αίσθησης – αντίληψης της Πίστεως.
Επειδή η παναίρεση του οικουμενισμού, ως πτώση εκ
της αληθείας, δημιούργησε «αορασία – τύφλωση», γι’ αυτό και οι οικουμενιστές
δεν αντιλαμβάνονται το θεολογικό ύψος και μήκος των λέξεων των Ακολουθιών, με
αποτέλεσμα τον διακαή πόθο της μεταφράσεώς των!
Αν και οι Ιερές ακολουθίες αποτελούν ένα τεράστιο
θεολογικό υπομνηματισμό της αλήθειας της Εκκλησίας, ένα μέγιστο διαχρονικό
επιβλητικό σχόλιο της δυνάμεως του Χριστού, του αληθινού Θεού, παρ’ όλα αυτά,
ένα μεγάλο μέγεθος του σημερινού εκκλησιαστικού πληρώματος με τη στάση του
έναντι του οικουμενισμού και της «πανδημίας», εμφανίζει έντονα τα συμπτώματα
δυσπιστίας – ολιγοπιστίας προς την Εκκλησία. Συμπτώματα «υποκειμενικού – εγκεφαλικού» και «ορθολογικού» φρονήματος (φόβος, μάσκες, αποχή από
Εκκλησιασμό και Θ. Κοινωνία).
Δυστυχώς, οι σημερινοί επίσκοποι και κληρικοί
(πλην εξαιρέσεων) δεν ανέδειξαν την αλήθεια της Ορθοδοξίας ως την μεγάλη
υπόσχεση του Θεού, αλλά την οδήγησαν στο επίπεδο – κατηγορία μιας αδύναμης
ελπίδας (φενάκη), γεγονός που αποτελεί βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Η
«αορασία» τους είναι φανερή! Απώλεσαν την συναίσθηση του Ευαγγελικού και
ευρύτερου εκκλησιαστικού – ιστορικού χρέους των.
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
