Είναι ν’ απορεί κανείς με τους ειδωλολάτρες…
Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας. Τοιχογραφία στην Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία Παναγία του Ljeviš 14ος αι. στην πόλη Πρίζρεν του Κοσσυφοπεδίου. Από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Ζάγκρεμπ-Λουμπλιάνας: https://mitropolija-zagrebacka.org/kalendar-pocetni-14/ Φωτογραφία: blagofund.org
Αγίου Αθανασίου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας
Λόγος περί της ενανθρωπήσεως του Λόγου και της διά σώματος προς ημάς επιφανείας αυτού
Απόδοση εις την νέα ελληνική
Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Πάπαρης (νυν Μητροπολίτης Δράμας)
Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=366816
Είναι ν’ απορεί κανείς με τους ειδωλολάτρες διότι από τη μια κοροϊδεύουν αυτά που δεν πρέπει, κι από την άλλη τυφλώνονται από τα πάθη τους και λατρεύουν πέτρες και ξύλα. Όμως, επειδή δεν είναι φτωχός ο λόγος μας σε αποδείξεις, ας επιχειρήσουμε να πείσουμε κι αυτούς από τα ευνόητα, και μάλιστα απ’ αυτά τα οποία βλέπουμε οι ίδιοι. Διότι, τι το άτοπο άξιο χλευασμού υπάρχει σε μας, εκτός του ότι λέμε ότι ο Λόγος φανερώθηκε με σώμα;
Αλλά θα συμφωνήσουν και οι ίδιοι ότι το γεγονός αυτό (της σαρκώσεως) δεν είναι παράλογο, εφόσον βέβαια αγαπούν την αλήθεια. Διότι, εάν αρνούνται τελείως ότι υπάρχει ο Λόγος του Θεού, είναι περιττό να χλευάζουν αυτό που δεν παραδέχονται.
Εάν όμως παραδέχονται ότι υπάρχει ο Λόγος του Θεού και εξουσιάζει τα πάντα· ότι με Αυτόν ο Πατέρας δημιούργησε τον κόσμο· ότι με τη δική του πρόνοια έχουν το φωτισμό, τη ζωή και την ύπαρξη όλα τα κτίσματα· και ότι Αυτός όλα τα κυβερνά, ώστε να γίνεται γνωστός ο ίδιος από τα έργα της πρόνοιάς του, και μέσω αυτού ο Πατέρας· εξέτασε μετά απ’ όλα αυτά, σε παρακαλώ, μήπως δεν γνωρίζουν ότι επισύρουν τον χλευασμό σε βάρος τους.
Οι φιλόσοφοι των Ελλήνων λένε ότι ο κόσμος είναι ένα μεγάλο σώμα· κι αυτό είναι αλήθεια. Διότι βλέπουμε ότι ο κόσμος και τα μέρη του γίνονται αντιληπτά από τις αισθήσεις μας. Εάν λοιπόν ο Λόγος του Θεού βρίσκεται στον κόσμο, που είναι ένα σώμα, και βρίσκεται και σ’ όλα τα σώματα και στα τμήματά τους, γιατί να είναι παράδοξο και αδύνατο αυτό που λέμε εμείς ότι ο Λόγος μπήκε και μέσα σε άνθρωπο;
Εάν, λοιπόν, είναι γενικά άτοπο να μπει ο Λόγος σε σώμα, θα ήταν άτοπο να βρίσκεται και μέσα στο σύμπαν, να φωτίζει και να κινεί τα πάντα με την πρόνοιά του. Διότι και το σύμπαν αποτελεί ένα σώμα. Εάν όμως πρέπει ο Λόγος να βρίσκεται μέσα στον κόσμο και ν’ αναγνωρίζεται στο σύμπαν, θα έπρεπε αυτός να εμφανιστεί και στο ανθρώπινο σώμα, για να το φωτίζει και να του δίνει ενέργεια. Διότι και το ανθρώπινο γένος αποτελεί μέρος του σύμπαντος. Και αν δεν αρμόζει το μέρος να γίνει όργανο του Λόγου, για να γίνει γνωστή η θεότητά του, θα ήταν ακόμη πιο άτοπο και ανάρμοστο να γνωρίζουμε το Θεό απ’ όλο τον κόσμο.
Συμβαίνει όπως με το ανθρώπινο σώμα, που φωτίζεται και τίθεται σε ενέργεια από τον άνθρωπο. Θα θεωρηθεί, λοιπόν ανόητος κάποιος που λέει ότι είναι αδύνατο η δύναμη του ανθρώπου να βρίσκεται και στο δάχτυλο του ποδιού του· διότι, ενώ παραδέχτηκε ότι αυτός εισέρχεται κει ενεργεί στο σύνολο, τον εμποδίζει όμως να είναι και στο μέρος. Έτσι κι αυτός που παραδέχεται και πιστεύει ότι ο Θεός Λόγος του Πατέρα βρίσκεται στο σύμπαν και το φωτίζει και το κινεί, δεν θα θεωρήσει αδύνατο να φωτίζει και να κινεί και ένα ανθρώπινο σώμα.
Εάν όμως, επειδή το ανθρώπινο γένος είναι γεννητό και δημιουργήθηκε από το μηδέν, γι’ αυτό το λόγο θεωρούν ότι είναι αναξιοπρεπές να λέμε για την ενανθρώπηση του Σωτήρα, τότε είναι η ώρα να διώξουν το Λόγο και έξω από τη δημιουργία· διότι και η κτίση ήρθε στην ύπαρξη από το μηδέν, με δημιουργό το Λόγο.
Εάν όμως, ενώ είναι δημιουργημένη η κτίση, δεν είναι απαγορευμένο να βρίσκεται σ’ αυτήν ο Λόγος, είναι επόμενο να επιτρέπεται να είναι και μέσα στον άνθρωπο. Διότι, όσα στοχάζονται για το όλο, τα ίδια πρέπει να σκέφτονται και το μέρος. Και όπως προείπα, μέρος του όλου είναι και ο άνθρωπος. Λοιπόν, δεν είναι καθόλου αναξιοπρεπές να βρίσκεται ο Λόγος μέσα στον άνθρωπο· να φωτίζει, να κινεί και να ζωοποιεί ως αίτιός τους τα πάντα, όπως το λένε και οι δικοί τους (ειδωλολάτρες) συγγραφείς, ότι «μέσα σ’ αυτόν
ζούμε και κινούμαστε και υπάρχουμε».
Ποιο είναι, λοιπόν, το άξιο κοροϊδίας που λέμε, εάν ο Λόγος, όπου βρίσκεται, αυτό να το χρησιμοποιεί και ως όργανο φανέρωσής του; Διότι, αν δεν ήταν μέσα σ’ αυτό, ούτε να το χρησιμοποιήσει θα μπορούσε. Εφόσον όμως προηγουμένως παραδεχθήκαμε ότι Αυτός υπάρχει στο σύμπαν και τα μέρη του, ποιο είναι το αναξιόπιστο, εάν παρουσιάζεται με αυτά στα οποία υπάρχει;
Διότι αυτός, με όλη τη δύναμη που έχει, βρίσκεται όλος και στο καθένα και σε όλα· όλα τα διακοσμεί πλουσιοπάροχα· εάν ήθελε να μιλήσει και να γνωρίσει τον εαυτό του και τον Πατέρα του είτε με τον ήλιο ή τη σελήνη ή τον ουρανό ή τη γη ή τα νερά ή τη φωτιά, κανείς δεν θα του έλεγε ότι κακώς το έκαμε.
Διότι αυτός όλα τα συγκρατεί και βρίσκεται και με όλα και με το μέρος του καθένα, και αόρατα φανερώνει τον εαυτό του. Έτσι Αυτός που διακοσμεί και ζωοποιεί τα πάντα και θέλησε μέσω των ανθρώπων να γίνει γνωστός, δεν θα ήταν άτοπο, αν χρησιμοποιούσε σαν όργανο ανθρώπινο σώμα, ώστε να φανερώσει την αλήθεια και να καταστήσει γνωστό τον Πατέρα του.
Διότι η ανθρωπότητα είναι μέρος του όλου.
Και όπως ο νους, ενώ υπάρχει σ’ όλο τον άνθρωπο, γίνεται γνωστός μόνο από ένα μέρος του σώματος, εννοώ τη γλώσσα· και κανείς βέβαια δεν λέει ότι εξαιτίας αυτού μειώνεται η ουσία του νου. Έτσι και ο Λόγος, εφόσον είναι μέσα σ’ όλα, δεν φαίνεται καθόλου αναξιοπρεπές, αν χρησιμοποίησε ανθρώπινο όργανο. Διότι εάν, όπως είπα παραπάνω, είναι απρεπές να χρησιμοποιήσει ως όργανο το σώμα, είναι το ίδιο απρεπές να υπάρχει και στο σύμπαν.
Από την ιστοσελίδα: http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/paterikon/a8anasios_megas_logos_peri_enan8rwphsews.htm
