Πατερικὰ σταχυολογήματα περὶ μολυσμοῦ ἀπὸ τὴν κοινωνία μὲ τὴν αἵρεση

               


Το δαμάντιου Τσακίρογλου

Δυστυχῶς ἐξακολουθεῖ σήμερα νὰ ἐμφανίζεται τ τραγικ φαινόμενο, ὅτι δηλ., ν τόσα κείμενα τόσων γίων μιλον γι τν ψυχοφθόνο μολυσμ δι τς αρέσεως κα γι τν πομάκρυνση τν πιστν π’ ατν ς σωτηριολογικ νάγκη, γι ν μ μολυνθον κα πεθάνουν ψυχικς, πολλο ν ποστηρίζουν κα ν πιμένουν, τι μολυσμς π τν κοινωνία μ τν αρεση δν πάρχει τι ποτελε κακοδοξία ν μιλάει κάποιος περ ατο. Κα κόμα τραγικώτερο: ν ο διοι δν δέχονται τν μολυσμ π τν αρεση, μιλον κα παρουσιάζονται φαρισαϊκς τρομερ αστηρο στ θέμα το "μολυσμοῦ" ἀπὸ τὴν ἐπαφὴ Χριστιανῶν μὲ ἀποτειχισμένους ἀδελφούς τους, π φάρμακα κα μβόλια κα π.χ. καλον σ διακοπ κοινωνίας μ τος μβολιασμένους κατ το Κορονοϊο, στ θέμα τς αρέσεως σιωπον "οκονομον" κα κοινωνον μ ναπαυμένη τν συνείδησή τους μ τν αρεση. 

μως ξεχνον, τι κκλησία μς μιλοσε πάντα περ μολυσμο πο πέρχεται πρωτίστως π τν μαρτία κα τ πάθη: Γράφει Παλος:

«καθαρίσωμεν αυτος π παντς μολυσμο σαρκς κα πνεύματος, πιτελοντες γιωσύνην ν φόβ Θεο» (Β΄ Κορ. ζ, 1).

ν λοιπόν, μολυσμς πέρχεται δι τς μαρτίας, πς εναι δυνατν ν μν πέρχεται δι τς αρέσεως, πο εναι κα μαρτία κα βλασφημία κα ρνηση το Θεο; Δν ποτελε, λοιπόν, ατ διδασκαλία, περ μολυσμο κα πομακρύνσεως κ τν αρετικν μέρος τς γιοπατερικς μας Παραδόσεως; Δν εναι ξεκάθαρη διαχρονικ συμφωνία τν Πατέρων σχετικ μ τν μολυσμ κα τν αρεση; Δὲν ἀκολουθοῦσε πάντα ἡ Ἐκκλησία τὴν συμφωνία τῶν Πατέρων Της καὶ ὄχι τὴν γνώμη κάποιου ἢ κάποιων; χουμε νέους (μετα)πατέρες, στε ν πορρίπτουμε τος Πατέρες τς κκλησίας;

ταν φυσικ μιλον ο γιοι περ μολυσμο ννοον τν συνειδητ κοινωνία μ τος βριστς το Θεο κα τς κκλησίας Του κα τν λλαγή/παραχάραξη/διαστρέβλωση καὶ τέλος κατάργηση τς ρθοδόξου συνειδήσεως πο προέρχεται π τν κοινωνία ατή. Μία λλαγ πού -ποιός μπορε ν τ ρνηθε- εναι σήμερα τόσο ασθητ κα εδιάκριτη!

ννοον ξεκάθαρα τν δική μας βέβηλη ποδοχ κα ποστήριξη κάθε κακοδοξίας κα αρέσεως μ ,τι ατ συνεπάγεται.

ννοον τν ποδοχ το ψεύδους πο κφράζεται μέσ τς μνημονεύσεως νς κακοδόξου κα αρετικο πισκόπου κα ερέως ς ρθοτομοντα τν λήθεια το Θεο κα τν συμμετοχή μας στ κοιν Ποτήριο μ ατόν, καθς να Ποτήριο Μία Πίστη. «γαπήσωμεν λλήλους, να ν μονοί μολογήσωμεν» λέμε στν Θεία Λειτουργία κα ατ φορ κα κληρικος κα λαϊκούς, γι’ ατ κα τ α΄ πρόσωπο πληθυντικο (μες). ρα κοινωνώντας μ τν αρετικ μολογομε τ διο μ ατόν.

τσι δικαιολογεται ποδοχ π τ ποίμνιο λων τν σημερινν αρετικν κα ντίθεων διδασκαλιν κα λλειψη διάθεσης ντίθεσης, γιοπατερικς ντίστασης κα συνοδικς καταδίκης τους.

Θ παραθέσω μόνο να μικρ σταχυολόγημα πατερικν κειμένων πο περιέχουν τν ρο «μολυσμός» παρόμοιο, φήνωντας ξω τς τόσες γιογραφικς περικοπές, πάνω στς ποες στηρίχθηκαν ο γιοι Πατέρες γι ν μιλήσουν περ μολυσμο. νς μολυσμο πο σιγ σιγ καταβάλλει τς νθρώπινες ψυχς κα ξαπλώνεται χωρς ν γίνει κατανοητς στ ποίμνιο, ταν ατ συνειδητὰ ἢ ἀσυνείδητα μὲ εὐθύνη τῶν ποιμένων του κοινωνε μ τν αρεση.

Διαταγς τν γ. ποστόλων δι Κλημέντος:

«Ε μ δυνατν ν κκλησίᾳ προϊναι δι τος πστους, κατ' οκον συνξεις, πσκοπε, να μ εσρχηται εσεβς ες κκλησαν σεβν· οχ τπος γρ τν νθρωπον γιζει, λλ' νθρωπος τν τπον. Ἐὰν δ σεβες κατχωσιν τν τπον, φευκτος στω σοι δι τ βεβηλσθαι π' ατν· ς γρ ο σιοι ερες γιζουσιν, οτως ο ναγες μιανουσιν. Ε δ μτε ν οκ μα μτε ν κκλησίᾳ συναθροισθναι δυνατν, καστος παρ' αυτ ψαλλτω, ναγινωσκτω, προσευχσθω, κα μα δο τρες· “που γρ ν σι, φησν Κριος, δο τρες συνηγμνοι ν τ νματ μου, κε εμ ν μσ ατν”. Πιστς μετ κατηχουμνου μτε κατ' οκον προσευχσθω· ο γρ δκαιον τν μεμυημνον μετ το μυτου συμμολνεσθαι. Εσεβς μετ αρετικο μτε κατ' οκον συμπροσευχσθω· “Τς γρ κοινωνα φωτ πρς σκτος;”. Πιστς πιστ δολοις συναφθντες φιστσθωσαν ποβαλλσθωσαν. Κγ Ἰάκωβος, δελφς μν κατ σρκα το Χριστο, δολος δ ς Θεο μονογενος Υο, πσκοπος δ π' ατο το Χριστο κα τν ποστλων εροσολμων χειροτονηθες, τδε φημ» (Constitutiones apostolorum (fort. compilatore Juliano Ariano) : Book 8, chapter 34, line 12 - chapter 35, line 4).

γ. Γρηγόριος Νύσσης:

«Ε μν γρ μχρι τοτου τ πρς τ κακν εκολίᾳ κα τοιμτητι πρεισιν, στε το τιμοτρου κα τν φωνν κα τν ννοιαν π τινος τν ν τ γίᾳ τριδι πιστευομνων πονοσαι, βσαι τ τα προσκει κα φυγεν ση δναμις π κος πονηρς, ς ν μ κοινωνα τις το μισματος γνοιτο τ κοοντι, καθπερ ξ γγεου τινς πλρους καθαρσας ες τν το κοοντος καρδαν μεταχεομνου το λγου». (Γρηγορίου Νύσσης, κατ Ενομίου).

γ. Κύριλλος εροσολύμων:

«κουε δέ, τνα λγουσιν εναι τν Χριστόν [ησον], να τι μειζνως ατος μισσς (σ.σ.: Παρόμοιες κα χειρότερες κκλησιολογικς βλασφημίες -χι ΜΙΑ, λλ πολλές- κηρύττουν δ κα δεκαετίες μέχρι σήμερα ο Οκουμενιστές!). ρα στι τι τοτων σεβστερον; στι τι τοτων θλιτερον; γ διηγομα σοι τν πλνην, να μειζνως ατος μισσςΦεγε ον τν σβειαν, μηδ χαρειν λγε τ τοιοτ, να μ κοινωνσς τος ργοις τος κρποις το σκτους· κα μτε πολυπραγμονσς, μτε ες λγους ατος λθεν θελσς. Κα μσει μν πντας αρετικούς, ξαιρτως δ τν τς μανας πνυμον...·  λλ δι τ δυσσεβ δγματα μσει τν τς κακας ργτην, τ δοχεον παντς ρπου, τν πσης αρσεως βρβορον ποδεξμενον. Φιλοτιμομενος γρ ν κακος ξαρετος γενσθαι, τ πντων λαβών, κα μαν αρεσιν πεπληρωμνην βλασφημιν κα πσης παρανομας συστησμενος, λυμανεται τν κκλησαν, (μλλον δ τος κτς τς κκλησας) ς λων περιπατν κα καταπνων. Μ πρσεχε ατν τ χρηστολογίᾳ, μηδ τ νομιζομν ταπεινοφροσν· φεις γρ εσι γεννματα χιδνν. Κα οδας λεγε, Χαρε αββί, κα προεδδου. Μ τος φιλμασι πρσεχε, λλ τν ἰὸν φυλσσου. Κα να μ μτην δοκμεν ατο κατηγορεν, ν παρεξδ τς στιν οτος Μνης επωμεν, κα τ διδσκει κ μρους· …κλπτης γρ στιν λλοτρων κακν, ξιδιοποιομενος τ κακ. Κα γγραπται· ς δ' ν βλασφημσ ες τ Πνεμα τ γιον, οκ χει φεσιν. βλασφμησεν ον, Πνεμα γιον αυτν επν.  κενοις κοινωνν, βλεπτω μετ τνων αυτν ντσσει». (Κυρίλλου εροσολμων, Κατήχησις αʹ Φωτιζομένων, ν εροσολμοις σχεδιασθεσα, Εσαγωγικ τος τ βαπτσματι προσελθοσι, 6.12 περ αρέσεων).

γ. ωάννης Δαμασκηνός:

«Βλαβερα α πρς τος κακος συνουσαι... ς γρ ν τος νοσοποιος χωροις, κατ μρος ναπεμπμενος ήρ, λανθνουσαν νσον τος νδιαιτωμνοις ναποτθεται, οτως πρς τος φαλους συνθεια μεγλα κακ τας ψυχας ναφησιν, κν τν παραυτκα ασθησιν τ βλαβερν διαφεγ... Φσιν γρ εναι τς νσου τατης, τ ξ λλλων πντας ναπιμπλναι τς ρρωστας. Τοιοτοι δ τινς εσι κα ο ργται τς δικας. λλος γρ λλ τς νσου μεταδιδντες, συννοσοσιν λλλοις κα συναπλλυνται. Φεγε τς μιμσεις τν κατεγνωσμνων» (Δαμασκηνο ω., Ες τ ερ παράλληλα, Τίτλ. ιζʹ, P.G. 96, 353C).

γ. Θεόδωρος Στουδίτης:

« παρά τν αρετικν κοινωνία ο κοινός ρτος, λλά φάρμακον, ο σμα βλάπτον, λλά ψυχήν μελανον καί σκοτίζον» (πιστολή 308. γνατί τέκν, Φατορος σελ.  451, στιχ. 9,  P.G. 99, 1189C) (σελ. 89-90).

« γάρ ναξίως, φησίν, σθίων καί πίνων, κρμα αυτ σθίει καί πίνει, μή διακρίνων τό σμα το Κυρίου… ν δέ διά πτασμά τις χ τό κοινώνητον, δηλονότι τότε κενος κοινωνήσ, πότ’ ν πληρωθ ατ τό πιτίμιον. Ε δέ διακρίνηται α πάλιν δι’ αρεσιν, τοτο ναγκαον. Τό γάρ κοινωνεν παρά αρετικο προφανος διαβεβλημένου κατά τόν βίον, λλοτριο Θεο, καί προσοικειο τ διαβόλ. ...Πλήν τι μολυσμόν χει κοινωνία κ μόνου το ναφέρειν, κν ρθόδοξος εη ναφέρων» (πιστολή 553. Πρός τήν σπαθαρέαν, ς τό νομα Μαχαρ, Φατορος σελ. 846, στιχ. 15, P.G. 99, 1668Β)».

Ο γιορετες Πατέρες πρς τν πατριάρχη Βέκκο:

«...Καί μέγας πατήρ μν καί μολογητής Θεόδωρος Στουδίτης τατα λέγει πρός τινα, διά τς τιμίας ατο πιστολς·"φης δε μοι τι δέδοικας επεν τ πρεσβυτέρ σου, μή ναφέρειν τόν αρεσιάρχην, καίτοι περί τούτου επεν σοι τό παρόν, ο καταθαρρ πλήν τι μολυσμόν χει κοινωνία κ μόνου το ναφέρειν ατόν, κν ρθόδοξος εη ναφέρων".

»Τατα μέν πατήρ· πρό δέ τούτου, καί Θεός τοτο σήμανεν οτως επών· "ερες θέτουν νόμον μου, καί βεβήλουν τά γιά μου"· πς; τι βεβήλοις καί σίοις ο διέστελλον, λλ’ ν ατος παντα κοινά· καί τούτου φωτεινότερον καί ληθέστερον. λλ’ ς οκονομίαν τοτο ποιήσωμεν· καί πς δεχθήσεται οκονομίαν τά θεα βεβηλοσαν κατά τόν το Θεο ερημένον λόγον καί κ τν θείων πωθοσαν τό το Θεο πνεμα· καί τς ντεθεν φέσεως τν μαρτιν, καί τς υοθεσίας τούς πιστούς μετόχους ποιοσα· καί τί ν εη ταύτης τς οκονομίας ζημιωδέστερον; ν κοινωνία ατν πρόδηλος, καί ν νί το ρθο κπτωσις καί νατροπή;  γάρ αρετικόν δεχόμενος, τος ατο πόκειται γκλήμασι· καί κοινωνήτοις κοινωνν, κοινώνητός στιν, ς συγχέων τόν Κανόνα τς κκλησίας» (πιστολή γιορειτν πρός τόν Βασιλέα Μιχαήλ τόν Παλαιολόγον, Δοκίμιον στορικόν Μοναχο Καλλίστου Βλαστο, κδ. 1896, σελ. 97-107).

γιος Νικόδημος σχολιάζων το Β΄ Τιμ. 2 17, «κα λόγος ατν ς γάγγραινα νομν ξει», γράφει:

         «κράτητον, λέγει, εναι τ κακν κα πλέον ατρείαν δν δέχεται· πειδ ο τν αρετικν λόγοι βλάπτουσι κα διαφθείρουσι τ περισσότερον μέρος τς εσεβείας, σν  γάγγραινα κα εναι διόρθωτοι· γάγγραινα δ εναι να πάθος κα μία πληγή, που προξενε σαπήλαν ες τ σμα..., κα κατατρώγει τ γιειν μέρη το σώματος». Κα «τν αρετικν κακοδοξία, πάντοτε πηγαίνει ες τ χειρότερον κα γίνεται μεγαλυτέρα πληγή... Δι τοτο πρέπουν ν ποφεύγουν ο Χριστιανο τούτους κα πάντας τος αρετικος σν λοιμος κα πανούκλας, να μ κα ατο μ ατούς... πωλεσθον· δι τοτο παραγγέλει Σολομών· “κβαλε κ συνεδρίου λοιμόν”…, κα Δαβδ πατήρ του, μακαρίζει κενον τν νθρωπον, πο δν κάθισε μαζ μ τος λοιμούς· “μακάριος νήρ, ς π καθέδρα λοιμν οκ κάθισε” (Ψαλμ. α΄ 1)».

γ. Νεκτάριος Αγίνης:

«Τούς βλασφήμους [κα τος κακόδοξους κα αρετικούς κοινωνία πρέπει νά καταδιώκ διά τό αυτς συμφέρον· διότι εσί μέλη σεσηπότα καί πειλον νά μολύνωσι τόν εσπνεόμενον έρα (σ.σ. καί πομένως λο τό σμα τς κοινωνίας). Τούς βλασφήμους φείλει κοινωνία νά καταδιώκ, να μή παροργίσ τόν Θεόν νεχομένη ατούς, καί πισύρ καθ᾿ αυτς τήν θείαν ργήν. Τούς βλασφήμους φείλει κοινωνία νά μή νέχηται λως, να μή κοή ατς μολύνηται» (γίου Νεκταρίου Κεφαλ Μητροπολίτου Πενταπόλεως, παντα, τόμ. Ε΄, Τό Γνθι σαυτόν, .Μ. γίας Τριάδος (γίου Νεκταρίου) Αγίνης, θναι 2011, σελ. 141 κ..).

Άλλ κα ο . Μονς το γ. ρους, πο σήμερα ξέχασαν, τ γραφαν πρν π λίγα χρόνια:

«μως γν δν εναι πλέον στ λόγια, λλ στ ργα. Οτε εναι καιρς γι ρητ κα γγραφες ποδείξεις (τί θ φελοσαν λλωστε σ τέτοιους διεφθαρμένους κριτές;). ντιθέτως σοι γαπον τ Θεό, πρέπει ν χουν τοιμασθε ν πολεμήσουν μαζί τους στ ργα. πίσης, ν εναι τοιμοι ν ποφέρουν κάθε κίνδυνο γι τν εσέβεια κα γι τν αγώνα ν μ μολυνθον π τν κοινωνία μ τος σεβες» (Οι αγώνες των μοναχών…, Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγ. Όρους, σελ. 297).

Τὸ ἴδιο ἐκφράζεται στν συμπερασματικ ναφορ π ργο νωνύμου (συγγραφέως) ναντίον το λατινόφρονος Πατριάρχου ωάννου ΙΑ΄ Βέκκου ( ποος, ν στν ρχ ταν μολογητς ναντίον τς νώσεως μ τος Λατίνους -μάλιστα φυλακίστηκε- μετ π τν συναναναστροφ μ τος λατινόφρονες κα τν νάγνωση τν θέσεών τους μολύνθηκε, δηλ. λλαξε στάση κα φρόνημα), περ διακοπς μνημονεύσεως, κα ποφυγ τς κοινωνίας (κα λόγ μολυσμο), πο πρέπει ν πράττουν ο ρθόδοξοι, χι μόνο πρς λους τος κατεγνωσμένους αρετικούς, λλ κα πρς λους σους τος ποστηρίζουν κα συγκοινωνον μ’ ατούς:

«Ε ον γιος οτος καί μέγας μολογητής Θεόδωρος, τν βασιλέων κείνων ρθοδόξων μέν ντων καί μηδέν γκαλουμένων περί τς ρθοδόξου πίστεως, μόνον δέ τι παρενόμησαν ν τισι καί κανόνιστόν τι καστος κείνων πεποιήκει, διά τοτο ο μόνον τς κοινωνίας κείνων πέστησεν αυτόν, λλά καί τό μνημόσυνον κείνων πό τν θείων συνάξεων ξέκοψεν, μες τί δικον καινόν ποιομεν ρτίως, διά τόν το Θεο φόβον παριδόντες δόξαν νθρωπίνην; Ε γάρ μή τος θείοις πατράσιν κολουθήσωμεν, γκαλείτωσαν μν˙ ε δέ τος γίοις πόμεθα, να τί διωκόμεθα; Ταύταις δέ τας δεσποτικας καί εαγγελικας αθεντίαις πόμενοι, τι δέ καί τας ποστολικας θεολογίαις καί συνοδικας καί πατρικας παραδόσεσι καί διατάξεσι, τούς Λατίνους τν τοιούτων θείων προσταγμάτων καί παραδόσεων μακράν κτρεπομένους ερίσκομεν, καί διά τοτο τήν τούτων κοινωνίαν καί τν μοφρονούντων καί συγκοινωνούντων ατος λίαν ποστρεφόμεθα, πάντα θεσμόν ποστολικόν καί κκλησιαστικόν λογιζομένους ς τό μηδέν» (νωνύμου. Κατά το Βέκκου (Anonyme, contre Bekkos 1275), στίχ. 1-16, ν Archives de l’orient chretien 16, Dossier Grec de l’union de Lyon (1273-1277) par V. Laurent et J. Darrouzes, Institut Français d’etudes Byzantines, Paris 1976, σ. 333).

Ἀλλὰ ὄχι μόνο Ἅγιοι ἀλλὰ καὶ σύγχρονοι σεβαστοὶ καὶ ὁσιακῆς βιωτῆς πατέρες μίλησαν γιὰ τὴν ὕπαρξη μολυσμοῦ στὴν κοινωνία μὲ αἱρετικοὺς καὶ τὴν ἀνάγκη διακοπῆς της.

Ὅπως ὁ π. Ἀθανάσιος Μυτιληναῖος: 

"Όταν όμως σήμερα ακούμε, αγαπητοί μου, ανήκουστα πράγματα μολυσμού εις τους κληρικούς μας, και διακόνους, και πρεσβυτέρους, και αρχιερείς- αλήθεια, μας καταλαμβάνει ίλιγγος… το τι ακούμε…Και ακόμα ένας χαρακτηρισμός: «Κεχωρισμένος», λέγει, «π τν μαρτωλν». Σώζει τους αμαρτωλούς, αλλά είναι χωρισμένος από τους αμαρτωλούς. Και επειδή πάντα τύπος είναι ο Χριστός-δηλαδή το αρχέτυπον- θα λέγαμε ότι ο κληρικός, ιδιαίτατα ο αρχιερεύς, οφείλουν να μην είναι εκκοσμικευμένοι. Αυτό θα πει «κεχωρισμένος π τν μαρτωλν», να είναι χωρισμένος από την εκκοσμίκευσιν. Να μη χρησιμοποιούν τις μεθόδους του κόσμου τούτου, όπως είναι η διπλωματία, όπως είναι οι συμβιβασμοί. Σήμερα, ο Οικουμενισμός, αυτή η παναίρεσις – και δεν παύω να σας υπενθυμίζω την παρουσία του, η οποία γίνεται εντονοτέρα και εντονοτέρα- καταβροχθίζει ο Οικουμενισμός με όλη του την ευκολία και τη μεγαλοπρέπεια πολλούς εκ των συγχρόνων αρχιερέων, αρχιεπισκόπων και πατριαρχών. Έτσι λοιπόν ένας σύγχρονος αρχιερεύς δεν είναι «κεχωρισμένος π τν μαρτωλν», διότι όλα αυτά είναι του διαβόλου κατασκευάσματα. Αγαπητοί. Αυτά όλα λέγονται και προβάλλονται για να γνωρίζει ο λαός ποιους πρέπει να έχει ως ποιμένας και διδασκάλους στην εκκλησία του. Δεν επιτρέπεται άγνοια· γιατί τότε λύκοι θα κυβερνούν και θα κατασπαράσσουν την ψυχή σας. Ο Κύριος μας δίδαξε ότι « ποιμν καλς. ποιμν καλς τν ψυχν ατο τθησιν πρ τν προβτων κα τ πρόβατα ατ κολουθε -τον ακολουθούν τα πρόβατα, τα λογικά πρόβατα-, τι οδασι τν φωνν ατο-γιατί γνωρίζουν την φωνή του-· λλοτρί δ ο μ κολουθήσωσιν –ξένον, αλλότριον στα του Θεού δεν τον ακολουθούν-, λλ φεύξονται π' ατο -φεύγουν μακριά του-, τι οκ οδασι τν λλοτρίων τν φωνήν- γιατί δεν αναγνωρίζουν των ξένων την φωνήν».

     Αλλά και ο Θεός δια του προφήτου Ιερεμίου διαμαρτύρεται και λέγει: «Ποιμένες πολλο διέφθειραν τν μπελνά μου –Πολλοί ποιμένες, λέει,διέφθειραν τον αμπελώνα του· ο αμπελώνας του είναι ο λαός του Θεού-, μόλυναν τν μερίδα μου -ήτανε ο περιούσιος λαός η μερίδα του Θεού, ήταν ο Ισραήλ· μόλυναν, βρώμισαν τη μερίδα μου, τον λαό μου- δωκαν τν μερίδα τν πιθυμητήν μου ες ρημον βατον, τι οκ στιν νρ τιθέμενος ν καρδί- και την επισκοπή μου, λέει ο Θεός, τον λαό μου, τον έκαναν έρημο-πώς λέμε: «έρημος τόπος»- τον ερήμαξαν".

Ὅλοι λοιπόν αὐτοὶ οἱ ἐκφραστὲς τοῦ Πνεύματος τῆς Ἐκκλησίας εἶχαν ἄδικο καὶ ἔχουμε δίκιο ἐμεῖς;

δαμάντιος Τσακίρογλου