Ὀρθοδοξία καί Οἰκουμενισμός: π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Η νύχτα των Χριστουγέννων

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος, Η νύχτα των Χριστουγέννων

Η ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ [:Ματθ.2,1-12]

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:

«Η ΝΥΧΤΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ»

[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 25-12-2000] -(Β΄έκδοσις)

Όταν ο Θεός Λόγος, αγαπητοί μου, εδημιούργει το σύμπαν, όρισε μια χρονική στιγμή που θα το επεσκέπτετο ο Ίδιος εμφανώς. Και αυτή η μεγάλη επίσκεψις είναι η Ενανθρώπησις του Θεού Λόγου. Και η παρουσία Του στη γη την κατέστησε τη γη μας το κέντρον του κτιστού ορατού κόσμου. Είναι το πιο μεγάλο γεγονός στον ορατόν και εις τον αόρατον κτιστόν κόσμον, μπροστά στον οποίο έμεινε έκπληκτος και αυτός ακόμη ο αγγελικός κόσμος. Και όλα αυτά τα εκπληκτικά έγιναν μέσα στην ησυχία μιας νύκτας. Αν ο Θεός είπε στην έναρξη της Δημιουργίας Του: «Γενηθήτω φῶς» -και «ἐγένετο φῶς»-, όμως εις το σκότος των βουλών Του υπήρχε η μεγάλη πρόθεσις της Ενανθρωπήσεως.

Η νύκτα των Χριστουγέννων. Η πιο μεγάλη και αγία νύκτα από όλες τις νύχτες της Δημιουργίας. Νύκτα ο Υιός του Θεού έκανε την παρουσία Του εις την γη. Αλλά γιατί; Διότι αυτή στάθηκε το μεγάλο πλαίσιο και το μεγάλο σκηνικό των επιμέρους γεγονότων της Ενανθρωπήσεως. Γιατί σε αυτήν έγινε ο τοκετός· η ανάκλισις εις την φάτνην· ο ευαγγελισμός των ποιμένων από τον άγγελο· ο ύμνος των αγγέλων στο μεσουράνημα· η επίσκεψις των ποιμένων. Γιατί λοιπόν νύκτα; Αν το φως είναι γλυκύ, το σκότος είναι γεμάτο από μυστήρια. Το φως φανερώνει, η νύκτα κρύβει. Δημιουργεί κλίμα στον άνθρωπο. Ετυμολογεί μάλιστα ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός τη λέξη νύξ, νύκτα, τη λέξη ἡ νύξ - τῆς νυκτός και λέγει: «Νύξ λέγεται επειδή νύττει, τρυπάει, νύττει τον άνθρωπον· ἡ γάρ νύξ κατανυγή ἐστίν · διότι η νύχτα», λέει, «είναι κατανυγή, τρύπημα· τρύπημα της καρδιάς…». Και δεν γνωρίζω βέβαια εάν αυτή η απόδοση της ετυμολογίας του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού είναι ακριβής, δεν γνωρίζω, αλλά είναι ακριβές ό,τι πράγματι συμβαίνει.

Ωστόσο, τη νύχτα έγινε η Γέννησις του Χριστού. Και πληροφορεί ο Λουκάς και μας λέγει: «Καί ποιμένες ἦσαν ἐν τῇ χώρᾳ τῇ αὐτῇ ἀγραυλοῦντες καί φυλάσσοντες φυλακάς τῆς νυκτός»-δηλαδή σκοπιές της νυκτός- «ἐπί τήν ποίμνην αὐτῶν». Δεν μπορούσε ένας άνθρωπος, βέβαια, να αγρυπνά όλη νύχτα για τα πρόβατα που βόσκουν πολλές φορές το βράδυ τα πρόβατα, αλλά είχανε σκοπιές. Τη νύχτα λοιπόν εγίνετο αυτή η όλη φροντίδα του ποιμνίου. Είναι γνωστό ότι στις θερμές χώρες τα πρόβατα την ημέρα δεν βόσκουν -κάνει ζέστη- και βόσκουν συνήθως τη νύχτα. Το ξέρετε αυτό…

Πρέπει, όμως, να ερευνήσομε γιατί έλαβε χώρα ο τοκετός εν καιρώ νυκτός. Λέγει ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας ότι «τρία μυστήρια κραυγῆς ἅτινα ἐν ἡσυχίᾳ Θεοῦ ἐπράχθη». Τρία, λέει, μυστήρια κραυγής, δηλαδή ηχηρά, τα οποία όμως πραγματοποιήθηκαν μέσα στην ησυχία και δη της νυκτός· αλλά γενικά στην ησυχία, χωρίς τη δημοσιοποίηση. Τρία πράγματα του Θεού. Και ποια είναι αυτά; Λέει: «Ἔλαθεν τόν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος τούτου» -«ξέφυγε από τη γνώση» - ποιος είναι ο άρχοντας του αιώνος τούτου; Είναι ο διάβολος. «Ξέφυγε», λέγει, «από την παρατήρηση και από τη γνώση του άρχοντος του αιώνος τούτου, τι; Η παρθενία Μαρίας και ο τοκετός αυτής. Ομοίως και ο θάνατος του Κυρίου». Αυτά τα τρία· τα οποία έγιναν, ήταν κραυγαλέα και έγιναν εν ησυχία.

Μια μικρή ανάλυση να σας κάνω. Κάνει εντύπωση ότι όταν ο Θεός δικάζει τους πρωτοπλάστους, αποτείνεται προς την Εύα και της λέει: «Από το δικό σου σπέρμα θα γεννηθεί Εκείνος που θα σε σώσει». Καταρχάς, Ποιος ομιλεί; Ομιλεί ο Θεός Λόγος. Εκείνος που προσωπικά θα ήρχετο να ενανθρωπήσει. Τι καταπληκτικό πράγμα! Γιατί αποτείνεται όμως προς την Εύα; Είναι γνωστό ότι έπρεπε να αποτανθεί εις τον Αδάμ. Η γυναίκα δεν έχει σπέρμα. Και λέει «ἐκ τοῦ σπέρματός σου»· σπέρμα έχει ο Αδάμ. Εδώ υπαινίσσεται την εκ Παρθένου γέννησιν του Ιδίου που λέγει αυτά· του Θεού Λόγου. Από τότε ο διάβολος έψαχνε τας παρθένους να ανακαλύψει ποια θα μπορούσε να είναι αυτή, η οποία θα συνέτριβε, θα γεννούσε Υιόν και θα συνέτριβε το κεφάλι του όφεως· δηλαδή του διαβόλου. Οπότε αυτό έγινε μέσα στην ησυχία του Θεού· ο διάβολος δεν το πήρε είδηση.

Ναι. Αλλά και ο θάνατος του Κυρίου, που εδώ δεν είναι αυτός καθ’ εαυτόν, δηλαδή ο σταυρικός θάνατος, αλλά είναι η Ανάστασις του Χριστού· διότι, τι ώρα έγινε η Ανάσταση του Χριστού; Ποιος το ξέρει; Συμβατικά, αγαπητοί μου, επειδή ο Κύριος είπε: «Θα αναστηθεί την τρίτη ημέρα» και το μέτρημα του εικοσιτετραώρου αρχίζει από το απόγευμα, με τη δύση του ηλίου, αυτό που λέμε εσπερινός, με τον εσπερινό αρχίζει η άλλη ημέρα. Συνεπώς, Σάββατο απόγευμα ο Κύριος είναι εις τον τάφο· αλλά μετά, ο Κύριος ανεστήθη-τι ώρα; Βέβαια, περάσαμε προς την Κυριακήν, για να κλείσουνε οι τρεις ημέρες: Παρασκευή, Σάββατο-ολόκληρο- και Κυριακή. Τι ώρα; Αυτό είναι άγνωστο. Τι ώρα, δηλαδή, ο Χριστός ανεστήθη- συμβατικά σας είπα, λέμε «μετά τις 12» για να έχομε τις τρεις ημέρες.

Έτσι η νύκτα, γίνεται, αγαπητοί, το σύμβολο των μυστηρίων του Θεού. Είναι η νύκτα το σύμβολο της σιγής του Θεού· και το κατεξοχήν μυστήριον είναι η Ενανθρώπησις. Είναι το «σεσιγημένον μυστήριον» που λέγει στην Προς Ρωμαίους ο Απόστολος Παύλος· «σεσιγημένον μυστήριον», δηλαδή εκείνο που δεν δημοσιεύτηκε, «χρόνοις αἰωνίοις», στα πρότερα χρόνια, δεν δημοσιεύτηκε. Εγίνετο υπαινιγμός, χωρίς όμως μια γνώση σαφή· «φανερωθέντος δέ νῦν», λέει ο Απόστολος Παύλος· «τώρα δε, φανερώθηκε». Και ποιο είναι το «σεσιγημένον μυστήριον»; Η Ενανθρώπησις του Θεού Λόγου. Και όπως λέει ο άγιος Ιγνάτιος, «μυστήριον σεσιγημένον μέν, κραυγαλέον δέ».

Ένα άλλο μυστήριο που έλαβε χώρα εν καιρώ νυκτός είναι- ήδη σας το ‘πα- η εκ νεκρών Ανάστασις του Χριστού. Νύκτα ακόμα εβγήκε από την μήτρα της Παρθένου, νύκτα εξήλθε από την νοητήν μήτρα του τάφου, για να μας δώσει τον καινούριο άνθρωπο, τον αθάνατο, τον αναπλασμένο και αιώνιο και ευτυχή άνθρωπο. Η νύκτα είναι λοιπόν σύμβολο του παρόντος αιώνος, αλλά και του παρόντος βίου· εν αντιθέσει με τον μέλλοντα και φωτεινόν αιώνα της Βασιλείας του Θεού. Είναι ο αιών της αβεβαιότητος και της αμφιβολίας ο παρών αιών. Γι΄αυτό εισάγεται- προκειμένου να φτάσουμε να ξεπεράσουμε όλα αυτά και να γνωρίσουμε - εισάγεται η πίστις.

Αν έπρεπε να μιλήσω για την πίστη, θα έπρεπε ώρα πολλή να μιλάω. Μάλιστα αρκεί να σας πω ότι ο Αβραάμ σώθηκε και θεωρείται, όχι γιατί είναι γενάρχης - γενάρχης είναι και ο Αδάμ- αλλά… δυστυχώς· ο Αβραάμ σώθηκε διότι επίστευσε, όπως το λέει η Γραφή. Και το χρησιμοποιεί αυτό ατόφιο το χωρίο ο Απόστολος Παύλος: ότι «ἐλογίσθη αὐτῷ ἡ πίστις» - εις τον Αβραάμ- «ἐλογίσθη εἰς δικαιοσύνην». «Λογαριάστηκε αρετή, μεγάλο πράγμα»! Διότι η πίστις γεννάει την υπακοή και την προσδοκία. Το είπε ο Θεός. Θα γίνει. Αφού το είπε ο Θεός, δεν υπάρχει θέμα. Είπε στον Αβραάμ: «Θα αφήσεις απόγονο». Ξέρετε πότε του το είπε αυτό; Όταν ο Αβραάμ ήταν 75 χρονών· και περίμενε άλλα 25 χρόνια. Πού ο διάδοχος; Πουθενά! Κι όμως- ήταν δε πλούσιος ο Αβραάμ, είχε πολλά... «Κύριε, πού θα τα αφήσω αυτά;» και το σπουδαιότερον, του λέγει ο Θεός: «Αυτή τη γη θα σου τη δώσω όλη-την Παλαιστίνη». «Τι θα μου δώσεις, Κύριε; Εγώ είμαι γέρος, εγώ πεθαίνω και μου λες ότι θα μου δώσεις αυτά όλα; Αφού δεν έχω διάδοχο, ποιος θα με κληρονομήσει;». Το είπε ο Θεός; Τελείωσε. Κι όταν ο Θεός δίνει τον Ισαάκ, τον υιό της επαγγελίας- της υποσχέσεως- ο Αβραάμ ήταν 100 χρονών· και η Σάρα ήταν 90 χρονών! Δεν παραλείπει η Γραφή να μας πει ότι «ἐξέλιπον τά γυναικεῖα της Σάρρας» -δηλαδή δεν είχε πλέον γονιμότητα. Αυτό θα πει πίστις! Απλώς ένα μικρό δείγμα σας έδωσα να καταλάβετε. Μήπως η ανάσταση των νεκρών δεν είναι θέμα πίστεως; «Το είπε ο Χριστός», θα λέμε. «Αφού το είπε ο Χριστός, τελείωσε. Το είπε ο Χριστός».

Πιστεύομε, λοιπόν, αυτό που δεν βλέπομε· γιατί δεν βλέπομε; Γιατί είναι νύκτα· δηλαδή νοητή νύκτα, έχομε άγνοια και τη νύκτα δεν γίνεται ορατό το είδος. Το «εἶδος», ακούστε για να το καταλάβετε αυτό, ένα ωραίο χωρίο που έχει στη Β΄ προς Κορινθίους ο Απόστολος: «Διά πίστεως γάρ περιπατοῦμεν, οὐ διά εἴδους». Το «εἶδος» στην αρχαία ελληνική θα πει: η όψις. Θα πει όψις. Λοιπόν περπατάμε-ζούμε- «πολιτευόμεθα διά τῆς πίστεως, οὐ διά εἴδους» · «δεν έχομε τα πράγματα, δεν έχομε τα αντικείμενα φανερά μπροστά μας». Αρκεί να σας πω ότι αυτό το εκφράζει και ο Πλάτων· ο παρ’ ημίν Πλάτων· ο Έλληνας Πλάτων, ο φιλόσοφος, όταν θέλει να δείξει ότι η γνώσις είναι αινιγματώδης και αναφέρεται σε εκείνο το λεγόμενο «σκοτεινό σπήλαιον». Αξίζει με δύο λόγια να σας το πω. Προσέξτε. Λέει: «Άνθρωπος είναι στραμμένος προς το βάθος ενός σπηλαίου. Είναι κοντά στην είσοδο του σπηλαίου, αλλά εστραμμένος πάντοτε προς το βάθος. Πίσω από τον άνθρωπο υπάρχει μία φωτιά. Και προ της φωτιάς περνούν τα γεγονότα. Αλλά, περνώντας τα γεγονότα, ρίχνουν τη σκιά τους στο βάθος του σπηλαίου, χωρίς ποτέ ο άνθρωπος να μπορέσει να γυρίσει να ιδεί τα αντικείμενα, τα γεγονότα από μόνα τους. Δεν μπορεί να τα δει. Κι εκείνα που υπάρχουν, κι εκείνα που θα υπάρξουν. Τότε, τι βλέπει; Βλέπει απλώς τη σκιά των αντικειμένων, τη σκιά των γεγονότων. Ασαφώς…». Αυτό δείχνει ότι εις τον παρόντα κόσμο δεν ξέρομε παρά μόνο ελάχιστα πράγματα· ό,τι μας αποκαλύψει, αγαπητοί μου, ο Θεός, ξαναγυρίζοντας εις τον χώρον του Χριστιανισμού, της αποκαλύψεως- έχομε αποκάλυψη.

Όλος, λοιπόν, ο αρχαίος κόσμος ζούσε τη νύκτα της αγνοίας- τη νύκτα της αγνοίας του Θεού. Γράφει –δεν θα ερμηνεύσω γιατί πέρασε η ώρα- γράφει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς: «Ἡλίου μέν, ἡλίου μή ὄντος (:δεν υπάρχει ήλιος) νύξ ἄν ἦν τά πάντα (:όλα είναι σκοτάδι)· οὕτως ἤ μή τόν λόγον ἔγνωμεν καί τούτῳ κατηυγάσθημεν οὐδέν ἄν τῶν σιτευομένων ὀρνίθων ἐλειπόμεθα». Αν ο Θεός Λόγος δεν μας απεκάλυπτε, δεν θα ξέραμε τίποτα· όσο ξέρουνε οι κότες μας στο κοτέτσι- σιτευόμενες ὂρνιθες -, άλλο τόσο θα ξέραμε κι εμείς. Τι ξέρουν οι κότες μας; Τίποτα δεν ξέρουν οι κότες μας! Και συνεχίζει: «ἐν σκότει πηαινόμενοι καί θανάτῳ τρεφόμενοι». Αυτή είναι η πραγματικότητα. Τίποτα δεν μπορούμε να ξέρουμε, εάν δεν μας απεκάλυπτε ο ίδιος ο Θεός Λόγος. Κι ο Χριστός, που είναι το φως των ανθρώπων, και ήρθε μέσα στο σκοτάδι του αιώνος μας, θέλει να γίνει φως στα μάτια μας και στη ζωή μας να βλέπομε και να καταλαβαίνομε-αλλά διά της πίστεως πάντοτε. Γι΄αυτό αναφωνεί ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς: «Ἀπόλαβε τόν Χριστόν, ἀπόλαβε τό βλέπειν, ἀπόλαβέ σου τό φῶς». «Πάρε», λέει, «τον Χριστόν, πάρε τη δυνατότητα να βλέπεις, πάρε το φως».

Και ο Άδης, αγαπητοί μου, είναι σκοτεινός. Και όπως κατέβηκε νύχτα στη γη, έτσι κατέβηκε και στον σκοτεινό Άδη, για να τον μεταβάλει- στους δικαίους μόνον- σε φως, σε παράδεισον. Και όλη η γη ήταν σκοτεινή. Και η ειδωλολατρία έκανε τη γη σκοτεινή. Δυστυχώς επανερχόμεθα εις την ειδωλολατρία… Και μάλιστα εμείς οι Έλληνες, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί Έλληνες, επανερχόμεθα εις την ειδωλολατρία-κάποτε ας το καταλάβομε αυτό· οι οποίοι ειδωλολάτραι, νεοειδωλολάτραι κάνουν και προσηλυτισμό. Δεν μιλώ για τον Μασονισμό, ο οποίος είναι πέρα για πέρα, εκατό τοις εκατό ειδωλολατρία, αλλά και εκτός του Μασονισμού γίνεται απόπειρα να αναβιώσει η ειδωλολατρία. Δηλαδή, το δωδεκάθεο του Ολύμπου. Το καταλάβατε αυτό;

Έτσι όλη η γη μας ήταν σκοτεινή κάποτε. Έγινε χριστιανική και πάλι ξαναγυρίζει στο σκοτάδι. Σημειώνει ο Ματθαίος και λέγει: «ἵνα πληρωθῇ τὸ ρηθὲν διὰ ῾Ησαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ, ὁδὸν θαλάσσης, πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν - σ’ αυτή την Γαλιλαία των Εθνών είχαν κατοικήσει κάποιοι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου· σας το λέω για την ιστορία-, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει - ήταν το σκοτάδι της ειδωλολατρίας- εἶδε φῶς μέγα καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς». Και αυτή η προφητεία αναφέρεται εις τον Ιησούν Χριστόν. «᾿Απὸ τότε ἤρξατο ὁ ᾿Ιησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν· μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».

Σκότος λοιπόν παντού, νύχτα παντού! Γι΄αυτό ο Υιός του Θεού ήλθε νύχτα, για να μας κάνει αισθητό ότι βρισκόμαστε εις το σκοτάδι. Υπάρχει όμως και κάτι βαθύτερο: ήθελε να δείξει ο Ιησούς ότι είναι ο Δημιουργός όχι μόνο του φωτός, αλλά και του σκότους. Μην σας κάνει εντύπωση αυτό -διότι τι θα πει σκότος; Απουσία φωτός! Το λέμε πολύ απλά· διότι τότε οι άνθρωποι πίστευαν ότι είναι δύο ξεχωριστά πράγματα το φως από το σκοτάδι. Και είχαν εισαγάγει τη δυαρχία. Ο θεός του φωτός, ο Απόλλων, και ο θεός του σκότους! Σε όλες τις χώρες της Μεσογείου έχομε αυτήν την δυαρχίαν -δεν σας λέγω πιο πολλά. Κι όμως λέει ο Ησαΐας: «Ἐγώ ὁ κατασκευάσας φῶς καί ποιήσας σκότος». «Εγώ, ο Ένας Θεός. Εγώ είμαι Εκείνος ο Οποίος έκανα το φως, έκανα και το σκοτάδι». Σήμερα μπορούμε να το πούμε πολύ απλά, σας είπα απουσία φωτός είναι το σκότος. «Ἐγώ Κύριος ὁ Θεός ὁ ποιῶν πάντα ταῦτα», λέει στο 45^ο κεφάλαιο του Ησαΐου ο ίδιος ο Θεός. Για μας είναι πολύ κατανοητό αυτή τη στιγμή. Κι όμως, δεν ήτανε κατανοητό στους παλαιούς.

Και η νύκτα του ανήκει του Θεού, είναι δική Του, είναι δική Του! Δεν ανήκει σε κάποιον άλλον θεόν· είναι η νύκτα το κάτοπτρον, ο καθρέφτης του ενάστρου ουρανού. Κι αυτός, τη νύκτα της Γεννήσεως, δοξάζει τον Δημιουργό του. Τα αστέρια είναι έργα των δακτύλων Του. Και βλέπομε όλα τα θαυμάσια εκείνα μέσα στην νύκτα, ιδίως τον έναστρον ουρανόν. Έπρεπε κι αυτά να δώσουν την δοξολογική τους μαρτυρία, και ιδιαίτερα το μεγάλο αστέρι της Γεννήσεως. Για να πει ο Ψαλμωδός: «Σή ἐστίν ἡ ἡμέρα, καί σή ἐστίν ἡ νύξ, καὶ νὺξ νυκτὶ ἀναγγέλλει γνῶσιν».

Για να σας - δεν ξέρω αν έχετε απορία, αν έχετε διαβάσει- τι ήταν το αστέρι αυτό; Το αστέρι της Γεννήσεως, αγαπητοί μου, ήταν αστέρι, αλλά δεν ήταν φυσικό αστέρι· διότι η περιγραφή που μας κάνει ο Ματθαίος είναι τέτοια που δεν μπορούμε να πούμε ότι ήταν κάποιο αστέρι, όπως οι αστρονόμοι μέχρι σήμερα –μέχρι σήμερα!- ότι «έχομε σύνοδο αστέρων» - ξέρετε τι θα πει «σύνοδος αστέρων»- και εδόθηκε πολλή λαμπρότης», τίποτα από όλα αυτά. Η περιγραφή δείχνει ότι δεν είναι τα πράγματα έτσι. Τι; «Όταν», λέγει, ότι «το αστέρι εξαφανίστηκε, όταν οι μάγοι μπήκαν στα Ιεροσόλυμα, επανεμφανίστηκε όταν οι μάγοι βγήκαν από τα Ιεροσόλυμα και έλεγαν: «Τώρα πού θα πάμε; Πού θα πάμε;». Το είχαν οδηγό το αστέρι· αλλά κάποια φορά το ξαναείδαν το αστέρι και μάλιστα», λέγει εκεί ο ευαγγελιστής Ματθαίος, «ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα». Πολύ μεγάλη χαρά! Θα πήγαινε αλλιώτικα το ταξίδι τους χαράμι! «Ταξιδέψαμε» - ύστερα από έναν χρόνο, ξέρετε, ήρθαν οι μάγοι να προσκυνήσουν τον Βασιλέα, βλέποντας την ανατολή του αστέρος. Δεν ήταν ότι ήταν στην Ανατολή, αλλά την ανατολή, όλα τα αστέρια, όλος ο ουρανός, γιατί γυρίζει η γη έτσι; Έχουμε, έχουμε -ανατέλλουν και δύουν τα αστέρια. Γιατί γυρίζει η γη, το ξαναλέω άλλη μία φορά. «Λοιπόν, οπότε, όταν έφτασαν στη Βηθλεέμ, το αστέρι», λέει, «στάθηκε πάνω από το σπίτι» -δεν ήταν πια στάβλος, γιατί βρήκανε τόπο να παν να μείνουν μετά την απογραφήν. «Το αστέρι στάθηκε πάνω από το σπίτι που ήτο ο Ιησούς, το βρέφος». Ερωτώ: Ποιο αστέρι στέκεται πάνω από την ταράτσα ενός σπιτιού; Δεν μπορεί να το προσδιορίσεις όταν είναι πολύ ψηλά. Τι ήταν λοιπόν αυτό το αστέρι; Δεν ήταν όπως σήμερα και μέχρι σήμερα, σας είπα, οι αστρονόμοι προσπαθούν να δώσουν μία εξήγηση· ήταν άγγελος υπό μορφήν αστέρος. Έτσι μας λέγουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας.

Αγαπητοί. Μέσα στη νύκτα αναζητά η ψυχή Εκείνον που έχει αγαπήσει. Όπως λέει το «Ἆσμα Ἀσμάτων»: «Ἐπί κοίτην μου - στο κρεβάτι μου- ἐν νυξί - τη νύκτα- ἐζήτησα ὅν ἠγάπησεν ἡ ψυχή μου». «Εκεί αναζήτησα Εκείνον που αγάπησε η ψυχή μου». Η νύχτα, τόσο για τον Θεό, όσο και για τον άνθρωπο, αποτελεί ένα σπουδαίο στοιχείο. Και η νύκτα των Χριστουγέννων ομοίως συνιστά ένα ουσιώδες στοιχείο. Γι' αυτό η Εκκλησία μας στην εορτή των Χριστουγέννων διατηρεί την νύκτα. Είδατε τι ώρα αρχίσαμε; Στις 5 το πρωί. Όπως και όλες οι εκκλησίες. Δείχνει ότι το σκοτάδι, παρότι πέρασαν είκοσι αιώνες, ακόμη διατηρείται εις τους ανθρώπους, και μάλιστα εις τους ακατηχήτους Χριστιανούς μας. Γι΄αυτό, το σκοτάδι θυμίζει ότι πρέπει διαρκώς να αναζητούμε τον Χριστόν. «Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί- λέγει ένα τροπάριο των ημερών-, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός· ἀκολουθήσωμεν λοιπόν, ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ», που μας οδηγεί, που περπατάει το αστέρι.

Ο Σωτήρας μας εγεννήθη, αλλά για πάμπολλους Χριστιανούς μας είναι σαν να μη γεννήθηκε. Μετέβαλαν την εορτή της Γεννήσεως σε ευκαιρία καταναλωτισμού και αμαρτωλών διασκεδάσεων… Τι κρίμα, αλήθεια! Πόση αδικία! Αδικούν τον εαυτό τους οι άνθρωποι αυτοί…

Ας το φωνάξουμε σε όλους τους τόνους: Ο Χριστός γεννήθηκε! Ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος και ήλθε ανάμεσά μας· και ήλθε για να μας σώσει. Η αγάπη Του Τον έφερε στη γη. Και «ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο», θα καταγράψει αργότερα ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, «καί ἐσκήνωσεν» -έβαλε τη σκηνή Του, την κατοικία Του- «ἐν ἡμῖν» - ανάμεσά μας. «Ὅσοι δέ ἔλαβον αὐτόν» -συνεχίζει ο Ιωάννης- «ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι - όσοι Τον πήραν, διά της πίστεως, τους αξιώνει ότι να γίνουν παιδιά του Θεού. Εύχομαι σε όλους σας, αγαπητοί μου, αληθινά Χριστούγεννα.