«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ»
(Η πύλη του Ουρανού – Γεν. 28,17)
Του Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ
ΜΕΡΟΣ Β΄
Ιερός Ναός και πνευματική ζωή αποτελούν μία
αδιάσπαστη πνευματική πραγματικότητα, μια ενότητα ακατάλυτη μέσα στην Ορθόδοξη
Εκκλησία.
Εάν ακολουθήσουμε πιστά τις διαχρονικές προσταγές
– διαταγές της Εκκλησίας για συνεχείς εκκλησιασμούς, τότε θα δημιουργηθεί
αυθόρμητος συντονισμός προσέλευσης στους Ι. Ναούς, στα πλαίσια μεγάλης
πνευματικότητας, που θα μας φτάσουν στις περιοχές μεγάλης συγκέντρωσης
(συνωστισμός) πιστών μέσα στις Εκκλησίες. Αυτή η επιθυμία της εκκλησίας για
μέγιστη συμμετοχή των πιστών στους Ναούς, είναι (διαχρονικά) πάντοτε παρούσα στο
κοινωνικό πεδίο, ανεξαρτήτως επιδημιών και φυσικών καταστροφών.
Στις Αποστολικές Διαταγές διαβάζουμε (βιβλ. Β΄,
κεφ. νη΄):
- «Ω Επίσκοπε, κέλευε, και παραίνει τω λαώ εις την
Εκκλησίανενδελεχίζειν, όρθρον και εσπέρας εκάστης ημέρας· και μη απολείπεσθαι
το σύνολον· αλλά συνέρχεσθαι διηνεκώς».
- «Μη προκρίνετε του θείου λόγου βιωτικάς χρείας·
αλλ’ εκάστης ημέρας συναθρίζεσθε όρθρου, και εσπέρας, ψάλλοντες και
προσευχόμενοι εν τοις Κυριακοίς (Ναοίς) (Αυτόθι).
Αυτή η ονομασία (Κυριακόν) ήτο συνήθης (για τους
Ι. Ναούς) από της Δ΄ Εκατονταετηρίδος, ιδίως στους Έλληνες (βλ. ΙΕ΄ Κανόνα της
εν Αγκύρα Συνόδου, Ε΄ Νεοκαισαρείας, ΚΗ΄ Λαοδικείας, Ευσεβ. Εκκλ. Ιστορία 9,10).
Ερώτημα: Πού η Εκκλησία απαγορεύει την αυθόρμητη,
μέγιστη δυνατή συγκέντρωση πιστών στους Ι. Ναούς, φοβούμενη τις επιδημίες –
λοιμούς; Είναι σαφές το πνεύμα της.
Οι Ι. Ναοί δεν αποτελούν πεδίο μόλυνσης. Το ισχυρό
κάλεσμα της Εκκλησίας για συνεχείς εκκλησιασμούς, δεν στερείται φιλάνθρωπης
νοημοσύνης, όπως κατηγορηματικά υπονοούν οι κρατικοί λοιμοξιολόγοι και οι
επίσκοποι. Αντίθετα, είναι πλήρες (το κάλεσμα) της φιλανθρωπίας! Η φράση «μη
προκρίνετε του θείου λόγου βιωτικάς χρείας» είναι καταλυτική, σκορπίζουσα τις
ασυλλόγιστες φλυαρίες τους…
Από έλλειψη προηγούμενης εκκλησιαστικής παιδείας
στον κλήρο, καταλαβαίνουμε τι είδους πρότυπα προσφέρονται στη νέα γενιά από
επισκόπους και κληρικούς, που έχουν – εμφανίζουν (πλην εξαιρέσεων)
«εορταστικοποίηση» της Ορθοδοξίας με «ΜΑΣΚΕΣ» και πολύτιμα άμφια,
υπογραμμίζοντας μάλιστα στις ομιλίες τους την στερεότητα της πίστεως των Αγίων!
Όταν ένας πολιτισμός (λαού – εκκλησιαστικού
σώματος) βρίσκεται σε ακμή, τότε εκφράζεται δυναμικά, όπως μαρτυρεί η ιστορία
πολιτική και εκκλησιαστική. Παράδειγμα οι Ακολουθίες και Παρακλήσεις της
Εκκλησίας στους Αγίους, αυτά τα ποιήματα ευσεβών υμνογράφων. Ο προσεκτικός
ερευνητής θα διαπιστώσει στα τροπάριά τους μια θαυμαστή σύζευξη (αρμονία)
πίστεως και ζωής, που τονίζουν οι ιεροί υμνογράφοι.
Όσο ακούσια, ενοχλητική και αφόρητη είναι η
νεοταξικήλοιμοξιολογία περί των Ι. Ναών και εικόνων, τόσο δύναμη και πυκνό
θεολογικό λόγο έχουν οι Ακολουθίες – Παρακλήσεις στην ανάδειξη του ρόλου των
Ναών. Μπορεί η φραστική ύλη τους να καταλαμβάνει ελάχιστο όγκο, μα ο πυρήνας
του νοήματος μένει ακέραιος.
Εάν προχωρούσαμε σε μια πνευματική απόσταξη όλων
των τροπαρίων, σε μια λεκτική συμπύκνωσή τους, θα είχαμε ένα βιβλίο με
ακαταγώνιστες (σε θεολογική πυκνότητα) φράσεις, χωρίς χάσματα ή αμφιβολίες στην
αντίληψη του αναγνώστη, περί του σωτηριώδους ρόλου των Ι. Ναών και των Αγίων
Εικόνων. Οφείλουμε να παραθέσουμε μερικά συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως:
- Παράκλησις εις τον Μεγαλομάρτυρα ΣΩΖΟΝΤΑ:
«Οι εν ποικίλοιςπειρασμοίς και νοσήμασι και
σωτηρίας των ψυχών αφιέμενοι, προς του Σωτήροςδράμωμενναόν τον ιερόν,
Δέσποτα, κραυγάζοντες και, Θεέ ελεήμον δοςημίν την ίασιν και παράσχου την λύσιν
των συνοχλούντωνάπαντας δεινών την τε ειρήνην βραβεύων τους μέλπουσι».
- Παράκλησις εις τον Προφήτην ΕΛΙΣΣΑΙΟ:
«Ιατρείον των Χριστιανών ετοιμότατον, ο Ναός σου
ανεδείχθη Παναοίδιμε, διό οι αρρωστήμασικυκλούμενοι δεινώς, εν αυτώ
αθροιζόμενοι, την σηνβοήθειαν θερμώς, εξαιτούμεθα κράζοντες· ένδοξε Ελισσαίε,
Προφήτα Θεού Τρισμάκαρ, μη υπερίδης νυν ημάς, κινδυνεύοντας εις θάνατον».
- Παράκλησις εις τον Άγιον ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΝ:
Του Χαραλάμπους των Ναώ νυν προσδράμωμεν
και τη εικόνι τη αυτού προσκυνήσωμεν, εκ κατωδύνουκράζοντες καρδίας αυτώ·
πρόφθασον και λύτρωσαι, της παρούσης ανάγκης, τάχυνον και κόπασον, του πανώλους
την θραύσιν, ταις προς Χριστόνευχαίς σου αθλητά, ίνα σε πάντες αεί
μακαρίζωμεν»¨.
- Θεοτοκίον:
Ναός εχρημάτισας Μαριάμ του εκ του τεχθέντος
Βασιλέως των ουρανών, και ενδόξως μεταμορφωθέντος, ον
μάρτυς Σώζων πιστώς ηκολούθησε.
-Παράκλησις εις την ΠΑΝΑΓΙΑΝ ΠΟΡΤΑΪΤΙΣΣΑΝ:
«Σωμάτων σε, ιατήραάμισθον, των ψυχών θεραπευτήν
κεκτημένοι, ως αληθώς Πορταΐτισσα Κόρη, τη ευκλεεί σου
εικόνιπροστρέχομεν, και εξ αυτής τας δωρεάς, της ευνοίας σου πίστειλαμβάνομεν».
- Παράκλησις εις την Παναγίαν ΕΙΚΟΝΙΣΤΡΙΑΝ:
«Της Παναχράντου τη εικόνιπροσπελάσωμεν, οι
θλίψεσι και νόσοις συνεχόμενοι, εν μετανοίακράζοντες και εν στεναγμοίς· Δοςημίνβοήθειαν,
Εικονίστρια Κόρη· δείξον του ελέους σου, την αδάπανον Χάριν, ώσπερ το πάλαι και
σκέπε ημάς· σε γαρ, Αγνή, πολιούχον κεκτήμεθα».
Παραδόξως, είναι ίσως μια από τις πιο σκληρές
(πνευματικά) εποχές, που σημειώνεται τέτοια αντιπνευματική στροφή στο
εκκλησιαστικό σώμα, τάση δηλαδή μετατροπής των Ι. Ναών και εικόνων σε
«αφηγηματικά» (μόνο) στοιχεία πίστεως.
Η κρατική λοιμοξιολογική αναγκαιότητα (προπαγάνδα)
έχει υποβάλλει στον σημερινό Ορθόδοξο Χριστιανό την νέα συνείδηση της
κοινωνικής του λειτουργίας, αμφισβητώντας (ο ίδιος) στον Ι. Ναό και στις Άγιες
Εικόνες την υγειονομική ασφάλεια έναντι του κορονοϊού.
Παρατηρούμε, δηλαδή, μία ακόμα εστία μόλυνσης εκ
του οικουμενισμού, που συνίσταται στον κατακερματισμό των βιωμάτων –
συναισθημάτων έναντι Ναού και Εικόνας εκ του φόβου του κορονοϊού.
Αυτή η πνευματική δυσθυμία είναι, δυστυχώς,
«μεταδόσιμη»!
Ερωτήματα: Αυτό το νέο «υγειονομικό εγώ», πως
βγήκε από το παλαιό Ορθόδοξο «εμείς» των αγρυπνιών, των Θείων Λειτουργιών, των
Εσπερινών, των Παρακλήσεων, των Πνευματικών ενοριακών εκδρομών σε προσκυνήματα
και των Ι. Ευχελαίων;
Είναι αυτή η πορεία των πιστών, των κληρικών,
επισκόπων, πορεία–κίνηση προς ανοδικάς βαθμίδας τελειώσεως; Ασφαλώς, όχι! Η
μόλυνση εκ του οικουμενισμού–ορθολογισμού είναι πλέον φανερά.
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
