"Η κατάκριση ως αποτέλεσμα
των παθών μας είναι τρομερή αμαρτία. Η κρίση όμως δεν είναι, είναι φυσικό αποτέλεσμα της συμπεριφοράς των άλλων. Ο Χριστιανός δεν
είναι υποχρεωμένος ν΄αποδέχεται την αμαρτία ούτε κάτι που δεν του αρέσει στη
συμπεριφορά των άλλων.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, επειδή ήλεγχε την κάθε αδικία, ήλεγξε και την βασίλισσα Ευδοξία για τις παρανομίες και τις αδικίες που έκανε, κυρίως επειδή με τυραννικό τρόπο αφαίρεσε τον αγρό μιας χήρας, ονομαζόμενης Καλλιτρόπης.
Σε όλες αυτές λοιπόν τις περιπτώσεις ο έλεγχος γίνεται για τη διόρθωση του άλλου και την αποκατάσταση του δικαίου και όχι από ζήλεια ή μίσος. Ο έλεγχος είναι χρέος αγάπης. Μερικοί από δειλία, φιλαρέσκεια, νοσηρότητα, δεν παίρνουν θέση όταν ακούνε ότι γίνεται κάτι κακό και μ'αυτό τον τρόπο δεν συμβάλλουν στη διόρθωση της κατάστασης, αλλά αφήνουν το κακό να διαιωνίζεται" (εδώ) .
Διαβάζουμε στα έργα του αγ. Βαρσανουφίου:
608.Ερώτηση
Άλλος αδελφός ερώτησε τον ίδιο μεγάλο Γέροντα
λέγοντας. Πες μου, πάτερ, να, βλέπω κάποιον να κάνει ένα πράγμα και το
διηγούμαι σε άλλον, και λέγω ότι δεν τον κατακρίνω, αλλά μόνο μιλούμε, άραγε
δεν υπάρχει καταλαλιά στον λογισμό;
Απόκριση: Εάν έχει εμπαθή κίνηση είναι καταλαλιά, αν
όμως είναι ελεύθερος από πάθος δεν είναι καταλαλιά, αλλά λέγει για να μη
αυξηθεί το κακό.
Βαρσανουφίου Έργα, ΕΠΕ, Φιλοκαλία, τομ. 10Γ,
σελ.65.181.481)
«Υπάρχει διαφορά, όταν βρίζεις κάποιον η όταν
τον ελέγχεις... Γιατί έλεγε (σσ. ο Χριστός) σε μερικούς ανθρώπους
“όφεις, γεννήματα εχιδνών» η «πορευθέντες είπατε τη αλώπεκι ταύτη”; Το έλεγε
για να τους ελέγξει. Υπάρχει μεγάλη διαφορά, όταν βρίζει κανείς η όταν ελέγχει
κάποιον. Ο νόμος του Θεού δεν μας επιτρέπει να προσβάλλουμε τον πλησίον μας, ενώ
το να ελέγχουμε κάτι που δεν είναι σωστό μας το παραγγέλλει η ίδια η Αγία Γραφή·
“μη συγκοινωνείτε τοις έργοις τοις ακάρποις του σκότους, μάλλον· δε και
ελέγχετε” (Εφ. ε´ 11). Στις επιστολές του προς Τιμόθεον ο απόστολος Παύλος μας
δίνει την εξής εντολή· “Τους αμαρτάνοντας ενώπιον πάντων έλεγχε, ίνα και οι
λοιποί φόβον έχωσι» (Α´ Τιμ. ε´ 20). “Κήρυξον τον λόγον, επίστηθι ευκαίρως
ακαίρως, έλεγξον, επιτίμησον, παρακάλεσον, εν πάση μακροθυμία και διδαχή” (Β´
Τιμ. δ´ 2)».
ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ Αρχιεπισκόπου Κριμαίας: «ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ
ΟΜΙΛΙΕΣ», τ. Γ´, σελ. 267-282, εκδ. «Ορθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2003.
