ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ "ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ" ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ
Υπομνηματισμός των
εδαφίων Α΄Κορ. 6, 15-20]
«Οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; ἄρας οὖν
τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; μὴ γένοιτο (:Το σώμα δεν έγινε για την πορνεία αλλά για τον Κύριο.
Δεν ξέρετε ότι τα σώματά σας είναι μέλη του Χριστού; Να αποσπάσω λοιπόν τα μέλη
Του και να τα κάνω μέλη πόρνης; Ποτέ μην
συμβεί να το κάνω αυτό)» [Α΄Κορ. 6,15].
Αφού από τον πόρνο ο Παύλος πήγε στον
πλεονέκτη, πάλι από αυτόν έρχεται προς εκείνον, χωρίς όμως να απευθύνεται πλέον
προς τον πόρνο, αλλά προς τους άλλους,
που δεν έχουν πορνεύσει· και ενώ προφυλάσσει αυτούς να μην πέσουν ποτέ στα
ίδια αμαρτήματα, πάλι επιτίθεται εναντίον εκείνου [:του πόρνου της Κορίνθου]·
διότι, εάν απευθύνεις τον λόγο προς κάποιον άλλο, και από τούτο κεντρίζεται
αυτός που έχει αμαρτήσει, διότι η
συνείδησή του διεγείρεται και τον μαστιγώνει. Βεβαίως και ο φόβος της τιμωρίας ήταν ικανός να τους συγκρατήσει σε σωφροσύνη·
επειδή όμως δεν θέλει να επιτυγχάνει αυτού του είδους την αρετή μόνο από τον
φόβο, προσθέτει και απειλές και συλλογισμούς.
Στην περίπτωση λοιπόν εκείνη αφού αποκάλυψε
το αμάρτημα και καθόρισε την τιμωρία και έδειξε τη βλάβη όλων λόγω της αμαρτωλής
σχέσεως του πόρνου, άφησε το θέμα αυτό και στράφηκε
προς την πλεονεξία· και αφού υπενθύμισε τον κίνδυνο απωλείας της ουράνιας βασιλείας
από αυτόν και όλους τους λοιπούς, τους οποίους ανέφερε λεπτομερώς, έτσι
ολοκλήρωσε τον λόγο· σε αυτόν όμως τον λόγο του κάνει ακόμη φρικωδέστερη την
παραίνεσή του· διότι εκείνος που τιμωρεί μόνο το αμάρτημα και δεν δείχνει ότι
είναι υπερβολικά παράνομο, δεν επιτυγχάνει τίποτε σημαντικό με την τιμωρία· εκείνος πάλι που προσπαθεί να κάνει τους
αμαρτάνοντες να ντρέπονται μόνο και δεν τους φοβίζει με την κόλαση, δεν ελέγχει
τους αναίσθητους με όση σφοδρότητα χρειάζονται. Για τον λόγο αυτόν ο Παύλος
κάνει και τα δύο· και τους κάνει να ντρέπονται λέγοντας: «οὐκ οἴδατε
ὅτι ἀγγέλους κρινοῦμεν; (:δεν
ξέρετε ότι θα δικάσουμε τους αγγέλους που έπεσαν;)» [Α΄Κορ. 6,3] και
τους φοβίζει λέγοντας «ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ἄδικοι βασιλείαν Θεοῦ οὐ
κληρονομήσουσι; μὴ πλανᾶσθε· οὔτε πόρνοι οὔτε εἰδωλολάτραι οὔτε μοιχοὶ οὔτε
μαλακοὶ οὔτε ἀρσενοκοῖται οὔτε πλεονέκται οὔτε κλέπται οὔτε μέθυσοι, οὐ λοίδοροι,
οὐχ ἅρπαγες βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσι (:αυτό που κάνετε το κάνετε λοιπόν από
άγνοια; Δεν γνωρίζετε ότι οι άδικοι δεν θα κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού;
Μην πλανάστε. Ούτε οι πόρνοι, ούτε οι ειδωλολάτρες, ούτε οι μοιχοί, ούτε οι
εκθηλυμένοι και θηλυπρεπείς, ούτε οι αρσενοκοίτες, ούτε οι πλεονέκτες, ούτε οι
κλέφτες, ούτε οι μέθυσοι, ούτε αυτοί που εμπαίζουν και βρίζουν τους άλλους,
ούτε οι άρπαγες με κανένα τρόπο δεν θα κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού)» [Α΄Κορ.
6,9-10].
Και
στην περίπτωση του πόρνου πάλι
χρησιμοποιεί τον λόγο του κατά τον ίδιο
τρόπο. Και πράγματι, τον φόβισε με όσα είπε προηγουμένως, και αφού τον απέκοψε
από την Εκκλησία και τον παρέδωσε στον σατανά και του υπενθύμισε τη μέλλουσα
ημέρα [βλ. Α΄Κορ. 5, 4-5: «ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ
Χριστοῦ συναχθέντων ὑμῶν καὶ τοῦ ἐμοῦ πνεύματος σὺν τῇ δυνάμει τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ
Χριστοῦ, παραδοῦναι τὸν τοιοῦτον τῷ σατανᾷ εἰς ὄλεθρον τῆς σαρκός, ἵνα τὸ πνεῦμα
σωθῇ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ (:και
τώρα αφού συναχθούμε στο όνομα του
Κυρίου μας Ιησού Χριστού, εσείς και εγώ παρών ανάμεσα στα πνευματικά μαζί με
την δύναμη του κυρίου μας Ιησού Χριστού· ας παραδώσουμε τον άνθρωπο αυτό στον
σατανά αποκόπτοντάς τον από την εκκλησία, για να τιμωρηθεί και να κολασθεί σκληρά
το σώμα του και να συνετισθεί με την παιδαγωγία αυτή, ώστε να σωθεί έτσι η ψυχή
του την ημέρα της δευτέρας παρουσίας του Κυρίου Ιησού)»] προσπαθεί πάλι να του προκαλέσει ντροπή λέγοντας: «Οὐκ οἴδατε ὅτι
τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; (:Δεν ξέρετε ότι τα σώματά σας είναι
μέλη του Χριστού;)», μιλώντας στο εξής προς αυτούς σαν παιδιά ευγενούς
καταγωγής. Αφού δηλαδή είπε: «τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ
πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ (:το
σώμα δεν έχει γίνει για την πορνεία αλλά για τον Κύριο, για να Του ανήκει ως
μέλος Του)», κάνει αυτό
σαφέστερο. Και αλλού κάνει το ίδιο λέγοντας: «Ὑμεῖς δέ ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ
μέλη ἐκ μέρους (:εσείς
λοιπόν οι χριστιανοί είστε σώμα Χριστού και μέλη, που ο καθένας σας ανάλογα με
το χάρισμα του έχει κάποια θέση και κάποιο μέλος στην ζωή του συνόλου)» [Α΄Κορ.
12,27]. Και σε πολλά άλλα μέρη παρουσιάζει το ίδιο υπόδειγμα, όχι για τα
ίδια θέματα, αλλά άλλοτε μεν για να δείξει την αγάπη, άλλοτε δε για να αυξήσει
τον φόβο.
Εδώ
λοιπόν ανέφερε αυτό, για να προκαλέσει τρόμο και φόβο· «ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη;
μὴ γένοιτο (:Να
αποσπάσω λοιπόν τα μέλη Του και να τα κάνω μέλη πόρνης; Ποτέ μην συμβεί να το κάνω αυτό)» [Α΄Κορ. 6,15]. Τίποτε δεν
υπάρχει φρικωδέστερο από αυτή τη φράση. Και δεν είπε «αφού πάρω λοιπόν τα μέλη του Χριστού, θα τα συνδέσω με την πόρνη;»,
αλλά τι είπε; «Θα τα κάμω μέλη πόρνης;»,
πράγμα το οποίο πλήττει ισχυρότερα. Έπειτα παρουσιάζει πώς γίνεται έτσι ο πόρνος
λέγοντας το εξής: «ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά
ἐστιν; (:ή δεν ξέρετε ότι
εκείνος που συνδέεται στενά και προσκολλάται στην πόρνη είναι ένα σώμα με
αυτήν;)» [Α΄Κορ. 6,16]. Από πού φαίνεται αυτό; «ἔσονται
γάρ, φησίν, οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν (:Διότι λέει η Γραφή: θα γίνουν οι δύο μια σάρκα)». Η
συνουσία δηλαδή δεν αφήνει τους δύο να είναι δύο, αλλά τους δύο τους κάνει ένα.
Και κοίταξε πάλι πώς προχωρεί με μόνες τις λέξεις, δια της πόρνης και δια του
Χριστού προωθώντας την κατηγορία.
«Φεύγετε τὴν πορνείαν (:φεύγετε μακριά από την πορνεία)» [Α΄Κορ.
6,18]. Δεν είπε «Να απέχετε από
την πορνεία», αλλά «Να αποφεύγετε», δηλαδή να σπεύδετε να απαλλάσσεστε από αυτό το
κακό. «πᾶν ἁμάρτημα ὃ ἐὰν ποιήσῃ ἄνθρωπος ἐκτὸς τοῦ σώματός ἐστιν, ὁ δὲ πορνεύων
εἰς τὸ ἴδιον σῶμα ἁμαρτάνει (:κάθε αμάρτημα που τυχόν θα κάνει ο
άνθρωπος δεν βλάπτει τόσο άμεσα και κατευθείαν το σώμα. Εκείνος όμως που
πορνεύει, αμαρτάνει στο ίδιο του το σώμα· διότι με την παράνομη μίξη μολύνει
άμεσα και και πληγώνει αυτήν την ρίζα του πολλαπλασιασμού των ανθρώπων και
συντελεί στη διάλυση της οικογένειας)»
[Α΄Κορ. 6,18]. Αυτό το επιχείρημα είναι
ασθενέστερο από το προηγούμενο, αλλά όμως, επειδή ο λόγος του ήταν σχετικός με
τις πόρνες, με κάθε τρόπο τονίζει τούτο, και με τα ισχυρότερα και με τα
ασθενέστερα επιχειρήματα προσπαθεί να
δείξει το μέγεθος του αμαρτήματος. Εκείνο λοιπόν το προηγούμενο επιχείρημα
έχει λεχθεί για τους ευλαβέστερους, ενώ αυτό για τους ασθενέστερους, διότι
πράγματι και αυτό είναι χαρακτηριστικό της σοφίας του Παύλου, το ότι προσπαθεί να προκαλέσει την ντροπή όχι μόνο
με ισχυρά επιχειρήματα, αλλά και με ασθενέστερα και με το ότι το αισχρό είναι
αισχρό και απρεπές.
«Τι
λοιπόν», θα έλεγε κάποιος, «ο
δολοφόνος δεν μολύνει το χέρι του; Και ο πλεονέκτης και ο άρπαγας;».
Βεβαιότατα, νομίζω ότι είναι φανερό· αλλά επειδή δεν ήταν δυνατό να αναφέρει
τίποτε χειρότερο από τον πόρνο, κατά άλλο τρόπο το τόνισε λέγοντας, ότι στην περίπτωση της πορνείας ολόκληρο το
σώμα γίνεται μιαρό. Όπως δηλαδή εάν
έπεφτε μέσα σε ένα ακάθαρτο λέβητα και βυθιζόταν στην ακαθαρσία, έτσι μολύνεται
με την πορνεία. Και εμείς έτσι συνηθίζουμε να ενεργούμε· όταν δηλαδή
κάποιος κατέχεται από πλεονεξία και αρπακτικότητα δεν σπεύδει να πάει στο
δημόσιο λουτρό, αλλά ήσυχος ανεβαίνει στην οικία του· όταν όμως συνευρεθεί με
πόρνη, έρχεται να λουστεί, σαν να έγινε όλος ακάθαρτος· έτσι η συνείδηση θεωρεί
την αμαρτία αυτήν αισχρότερη. Και τα δύο μεν, και η πλεονεξία και η πορνεία,
είναι φοβερά και φέρουν στην κόλαση· αλλά επειδή ο Παύλος όλα τα κάνει με
σύνεση, τόνισε πολύ το έγκλημα της
πορνείας με τα μέσα που διέθετε.
«Ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν ῾Αγίου Πνεύματός ἐστιν (:ή δεν ξέρετε ότι το σώμα σας είναι ο ναός του
Αγίου Πνεύματος, το Οποίο κατοικεί μέσα σας)» [Α΄Κορ.
6,19].
Δεν είπε απλώς «του Πνεύματος», αλλά
«του Πνεύματος το Οποίο κατοικεί μέσα σας»,
πράγμα το οποίο δείχνει και διάθεση
ψυχικής ενισχύσεως. Και πάλι επεξηγώντας πρόσθεσε: «οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ (:και το οποίο
έχετε λάβει από τον Θεό)» [Α΄Κορ. 6,19]· πρόσθεσε επίσης και
Εκείνον που παρέχει το άγιο Πνεύμα και έτσι τον ακροατή συγχρόνως και τον τιμά και τον φοβίζει και με το μέγεθος
της δωρεάς και με την αξία του δώρου.
«Καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; (:και
συνεπώς δεν ανήκετε στον εαυτό σας;)» [Α΄Κορ.
6,19].
Αυτό δείχνει ότι όχι μόνο προσπαθεί να τους προκαλέσει ντροπή, αλλά και τους προτρέπει σε αρετή. «Γιατί πράττεις», λέγει, «όσα θέλεις; Δεν είσαι κύριος του εαυτού σου».
Και αυτά τα έλεγε όχι διότι παραγνώριζε
το αυτεξούσιο· διότι και με το να πει: «Όλα
μπορώ να τα κάνω αλλά δεν με συμφέρουν όλα», δεν κατήργησε την ελευθερία μας· και εδώ πάλι γράφοντας ότι «καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν (: και συνεπώς δεν ανήκετε στον εαυτό
σας)» δεν καταργεί την προαίρεση, αλλά την
ελευθερώνει από την κακία και δείχνει την κηδεμονία του Δεσπότου. Για τον
λόγο αυτόν και πρόσθεσε: «ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς (:Ναι. Δεν
ορίζετε τον εαυτό σας· διότι εξαγοραστήκατε με βαρύ τίμημα, με το ατίμητο αίμα
του Χριστού. Αποφεύγετε λοιπόν κάθε αισχρή πράξη που γίνεται με το σώμα· και
αποδιώκετε κάθε πονηρή σκέψη και επιθυμία από το πνεύμα σας)» [Α΄Κορ.
6,20]. Εάν λοιπόν ανήκω στον εαυτό μου, πώς απαιτείς από εμένα να κάνω
όσα πρέπει να κάνω; Πώς λοιπόν στη συνέχεια λες πάλι: «Δοξάστε λοιπόν τον Θεό με το σώμα σας και με το πνεύμα σας, τα οποία
ανήκουν στον Θεό»;
Τι σημαίνουν λοιπόν το «Δεν ανήκετε στους εαυτούς σας» και τι θέλει να επιτύχει με αυτό; Θέλει να τους κάνει να μην αμαρτάνουν και
να μην ακολουθούν τις απρεπείς επιθυμίες της ψυχής τους· διότι, πράγματι, θέλουμε πολλά ανάρμοστα, αλλά πρέπει να
συγκρατούμαστε· και μας είναι
δυνατόν· διότι, εάν δεν μας είναι δυνατόν, είναι περιττή η παραίνεση.
Κοίταξε λοιπόν πώς το πέτυχε. Αφού δηλαδή είπε: «Δεν ανήκετε στους εαυτούς σας», δεν πρόσθεσε «αλλά είστε υπό εξαναγκασμό», αλλά πρόσθεσε: «Αγοραστήκατε με τίμημα». Γιατί το λες αυτό; Και όμως, θα μπορούσε
ίσως κάποιος να πει, με άλλον τρόπο θα έπρεπε να μας προτρέψει, δείχνοντας ότι
έχουμε Κύριο. Αλλά τούτο μεν το έχουμε κοινό με τους Έλληνες, το «ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς», όμως μόνο εμείς το
έχουμε. Μας υπενθυμίζει δηλαδή το
μέγεθος της ευεργεσίας και τον τρόπο της σωτηρίας, δείχνοντας ότι
εξαγοραστήκαμε μετά την αποξένωσή μας από τον Θεό· και όχι απλώς
εξαγοραστήκαμε, αλλά εξαγοραστήκαμε με τίμημα.
«Δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν
τῷ πνεύματι ὑμῶν (:Και έτσι να δοξάζετε τον Θεό με το σώμα σας και με
το πνεύμα σας)» [Α΄Κορ. 6,20].
Αυτά λοιπόν τα λέγει, ώστε να
αποφεύγουμε την πορνεία όχι μόνο με το σώμα, αλλά και στο πνεύμα, την ψυχή μας,
να μην συλλογιζόμαστε τίποτε το πονηρό και έτσι να εκδιώκουμε την χάρη. «ἅτινά
ἐστι τοῦ Θεοῦ (:τα οποία
ανήκουν στον Θεό)»· επειδή δηλαδή είπε «τα
δικά σας», γι' αυτό πρόσθεσε: «τα οποία ανήκουν στον Θεό»,
υπενθυμίζοντας συνεχώς σε μας ότι όλα
ανήκουν στον Κύριο, και το σώμα και η ψυχή και το πνεύμα. Και μάλιστα
μερικοί ισχυρίζονται ότι με τη λέξη «πνεύμα» εννοεί το χάρισμα· διότι εάν
έχουμε εκείνο, δοξάζεται ο Θεός· και θα
το έχουμε, αν έχουμε καθαρή καρδιά. Και
είπε ότι αυτά είναι του Θεού, όχι μόνο επειδή τα δημιούργησε, αλλά επειδή, και
όταν τα χάσαμε, πάλι για δεύτερη φορά τα κέρδισε αφού κατέθεσε ως τίμημα το
αίμα του Υιού Του.
Πρόσεχε
πώς ανάγει το παν στον Χριστό· πώς μας ανύψωσε στον ουρανό. «Είστε μέλη του Χριστού», λέγει, «ναός του Πνεύματος. Μη γίνεστε λοιπόν μέλη
πόρνης, αλλά του Χριστού». Αυτά τα έλεγε δείχνοντας συγχρόνως και τη φιλανθρωπία Του, ότι δηλαδή το σώμα μας
είναι δικό Του, και ότι μας σώζει από την εξουσία του πονηρού. «Εάν δηλαδή το σώμα σας είναι ξένο, δεν έχετε»,
λέει, «εξουσία να προσβάλλετε ξένο σώμα,
και μάλιστα όταν ανήκει στον Κύριό σας, ούτε να μολύνετε τον ναό του Πνεύματος».
Εφόσον δηλαδή τιμωρείται αυστηρότατα εκείνος που θα εισβάλει σε ξένη οικία και
θα διασκεδάσει σε εκείνη, όποιος τον ναό του βασιλέως κάνει καταγώγιο ληστού,
σκέψου πόσα κακά θα πάθει.
Έχοντας
λοιπόν αυτά κατά νουν να σέβεσαι Αυτόν που κατοικεί εντός σου, διότι Αυτός
είναι ο Παράκλητος· να
καταλαμβάνεσαι από ρίγος γι’ Αυτόν που είναι συνδεδεμένος και προσκολλημένος
μαζί σου, διότι Αυτός είναι ο Χριστός. Μήπως λοιπόν εσύ έκανες τον εαυτό
σου μέλη του Χριστού; Σκέψου αυτό, ποιου μέλη ήσαν και ποιου έγιναν, και στο εξής
να είσαι σώφρονας. Προηγουμένως ήσαν μέλη πόρνης, και όμως ο Χριστός τα έκανε
μέλη του ίδιου του σώματός Του. Επομένως στο
εξής δεν τα εξουσιάζεις· να είσαι
δούλος Εκείνου που σε ελευθέρωσε.
Εάν είχες μία θυγατέρα και από πολλή
ανοησία σου την είχες ενοικιάσει σε πορνοβοσκό και την είχες κάνει να
πορνεύεται, εάν κατόπιν ερχόταν ένας υιός βασιλέως και την ελευθέρωνε από
εκείνη τη δουλεία και την νυμφευόταν, δεν θα είχες πλέον κανένα δικαίωμα να
οδηγείς αυτήν στο πορνείο· διότι για μια φορά την έδωσες και την έχασες. Και η
δική μας περίπτωση είναι ίδια· νοικιάσαμε
την σάρκα μας στον διάβολο, τον φοβερό πορνοβοσκό· όταν την είδε ο Χριστός, την
έσωσε και την απάλλαξε από εκείνη τη βασανιστική τυραννία· επομένως δεν είναι
πλέον δική μας, αλλά Εκείνου που την έσωσε. Εάν θέλεις να τη μεταχειρίζεσαι
ως νύμφη βασιλέως, κανείς δεν σε εμποδίζει· εάν όμως την οδηγήσεις στην
προηγούμενη κατάσταση, θα πάθεις όσα είναι φυσικό να παθαίνουν εκείνοι που
επιδίδονται σε τέτοια ακολασία. Για τον
λόγο αυτόν έχουμε ηθική υποχρέωση να καταστολίζουμε αυτήν, όχι να την
ντροπιάζουμε. Δεν εξουσιάζεις τη
σάρκα σου, για να τη διαθέτεις στις πονηρές επιθυμίες, αλλά μόνο σε όσα ο Θεός
σου ορίσει.
Σκέψου
λοιπόν από πόση ακολασία την απάλλαξε ο Θεός· διότι πριν από τη σωτήρια
ενανθρώπησή Του η ίδια η φύση μας ήταν πολύ αισχρότερη από κάθε πόρνη· πράγματι· ληστείες και φόνοι και κάθε
παράνομος λογισμός εισερχόταν σε αυτήν και δέσμευε την ψυχή στην τυχούσα ηδονή
με ολίγο και ευτελές ενοίκιο. Και η ψυχή ανακατεμένη με πονηρές σκέψεις και
πράξεις, αυτό μόνο τον μισθό καρπωνόταν. Αλλά ενώ το να γίνονται αυτά πριν από
την έλευση του Χριστού ήταν μεν κάτι το φοβερό, οπωσδήποτε όμως δεν ήταν
απελπιστικά φοβερό. Το να μολύνεται
όμως πάλι η ψυχή μετά τη λύτρωση που πρόσφερε ο ουρανός, μετά την υπόσχεση των
βασιλείων, μετά την απόλαυση των φρικτών μυστηρίων, πώς θα συγχωρηθεί;
Ή
νομίζεις ότι ο ίδιος ο διάβολος δεν είναι μαζί με τους πλεονέκτες και όλους
εκείνους, που ανέφερε προηγουμένως; Και δεν πιστεύεις ότι εκείνες οι γυναίκες
που καλλωπίζονται για ασέλγεια έχουν στενή σχέση με εκείνον; Ποιος θα
διαφωνήσει με αυτό; Και αν κάποιος διαφωνεί, ας ανοίξει την ψυχή των γυναικών
που επιδίδονται σε τέτοιες ασχήμιες, και θα δει οπωσδήποτε εκείνον τον πονηρό
δαίμονα να είναι στενά συνδεδεμένος με αυτές· διότι είναι δύσκολο, αγαπητοί
μου, είναι δύσκολο, ίσως μάλιστα και
αδύνατο, όταν το σώμα καλλωπίζεται τόσο πολύ, να καλλωπίζεται συγχρόνως και η
ψυχή· αλλά είναι επόμενο, όταν
φροντίζουμε για το ένα, να παραμελούμε το άλλο· δεν είναι φυσικό να συμβαίνουν
συγχρόνως και τα δύο.
Για τον λόγο αυτόν λέει: «ὁ κολλώμενος
τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν - ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι (:εκείνος
που συνδέεται στενά και προσκολλάται στην πόρνη είναι ένα σώμα με αυτήν - εκείνος
όμως που προσκολλάται στον Κύριο, γεμίζει ολόκληρος και διευθύνεται από το
Πνεύμα του Κυρίου και γίνεται ένα πνεύμα με Αυτόν)» [Α΄Κορ. 6,16-17]. Αυτός ο
δεύτερος λοιπόν γίνεται Πνεύμα, αν και περιβάλλεται από σώμα· διότι όταν αυτός
δεν έχει τίποτε το σωματικό ούτε σαρκικό ούτε γήινο, απλώς φορεί το σώμα· και
αυτό συμβαίνει, όταν όλη η εξουσία ανήκει στην ψυχή και το Πνεύμα.
Έτσι
δοξάζεται ο Θεός. Για τον λόγο αυτόν και στην προσευχή προτρεπόμαστε να λέμε: «Ας αγιαστεί το όνομά Σου». Και ο Χριστός
λέει: «οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ
καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς (:έτσι σαν λυχνάρι που είναι σωστά
τοποθετημένο ας λάμψει το φως της αρετής σας μπροστά στους ανθρώπους για να
δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν για τα ενάρετα και άγια παιδιά Του τον
Πατέρα σας, ο οποίος είναι βέβαια παρών παντού, αλλά κυρίως φανερώνει την
παρουσία Του στους ουρανούς)» [Ματθ. 5,16]. Τον δοξάζουν επίσης και οι ουρανοί χωρίς να έχουν φωνή, αλλά με το να τους βλέπει κανείς και να τους
θαυμάζει, αποδίδουν τη δόξα στον ουρανό.
Έτσι ας δοξάσουμε Αυτόν και εμείς, μάλλον
δε και περισσότερο από εκείνους· διότι μπορούμε,
αν θέλουμε. Ο ουρανός και η ημέρα
και η νύκτα δεν δοξάζουν τόσο τον Θεό όσο μία αγία ψυχή. Όπως ακριβώς
δηλαδή, όταν κάποιος βλέπει το κάλλος του ουρανού, λέγει: «Δόξα σε Εσένα, Θεέ μου, τι θαυμάσιο έργο δημιούργησες», έτσι
ακριβώς, και όταν βλέπει την αρετή ενός χριστιανού άντρα, τότε δοξάζει τον Θεό
πολύ περισσότερο. Πράγματι, από εκείνα τα κτίσματα όλοι δεν Τον δοξάζουν, αλλά
πολλοί λένε ότι τα όντα δημιουργήθηκαν μόνα τους· άλλοι ακόμη και στους
δαίμονες αποδίδουν τη δημιουργία και την πρόνοια του κόσμου, και αυτοί
αμαρτάνουν κατά τρόπο ασυγχώρητο. Όταν
όμως πρόκειται για αρετή ανθρώπου, κανείς δεν θα μπορέσει να εκφραστεί κατά
τέτοιο αναίσχυντο τρόπο, αλλά οπωσδήποτε θα δοξάσει τον Θεό, όταν βλέπει τον
ζώντα άνθρωπο να υπηρετεί Αυτόν με την αρετή του.
Ποιος, αλήθεια, δεν θα εκπλαγεί, όταν
κάποιος, ενώ είναι άνθρωπος και έχει την ίδια φύση και συναναστρέφεται
ανθρώπους, ως αδάμαντας δεν κάμπτεται από το πλήθος των παθών; Όταν, ενώ βρίσκεται μεταξύ πυρός και
σιδήρου και θηρίων, είναι ισχυρότερος από τον αδάμαντα και σώζεται από όλα χάρη
στην ευσέβειά του; Όταν υβρίζεται, και όμως ευλογεί; Όταν συκοφαντείται, και
όμως εγκωμιάζει; Όταν βλάπτεται, και όμως εύχεται υπέρ των αδικούντων; Όταν τον
επιβουλεύονται, και όμως αυτός ευεργετεί όσους τον πολεμούν και τον
επιβουλεύονται;
Αυτά λοιπόν και αυτού του είδους τα έργα θα
δοξάσουν τον Θεό πολύ περισσότερο από τους ουρανούς. Πράγματι· οι εθνικοί ενώ
βλέπουν τον ουρανό, δεν ντρέπονται· όταν όμως δουν ένα άγιο άντρα να ζει τη
φιλοσοφία με συνέπεια, αφοπλίζονται και επιρρίπτουν την ευθύνη
στον εαυτό τους· διότι, όταν κάποιος που είναι της ίδιας με αυτούς
ανθρωπίνης φύσεως είναι τόσο ανώτερός τους, πολύ περισσότερο από όσο ο ουρανός
από τη γη, τότε και χωρίς να το θέλουν
αντιλαμβάνονται ότι κάποια θεία δύναμη πραγματοποιεί αυτά. Για τον λόγο
αυτόν λέει ο Κύριος: «καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς
(:και να δοξάσουν για τα ενάρετα
και άγια παιδιά Του τον Πατέρα σας, ο οποίος είναι βέβαια παρών παντού, αλλά
κυρίως φανερώνει την παρουσία Του στους ουρανούς)» [Ματθ. 5,16].
ΠΡΟΣ
ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια
κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
