~ Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Γιατί μερικοί άνθρωποι περιφέρονται τόσο άσκοπα και κάνουν τόσο αδιάφορα πράγματα;
Επειδή δεν είναι βέβαιοι για το σκοπό της ζωής τους, για τον προορισμό τού επίγειου ταξιδιού τους. Γιατί μερικοί άνθρωποι υπερφορτώνονται με άσκοπες υποχρεώσεις, προβαίνουν σε υπερβολικές ενέργειες, σε σημείο που να μην μπορούν να κινούνται ελεύθερα κάτω από τέτοιο βάρος υποχρεώσεων;
Επειδή δε γνωρίζουν το ένα πράγμα, «ού εστι χρεία».
Ο θαυματουργός Χριστός προσπάθησε να στρέψει τα μάτια και την προσοχή όλων των ανθρώπων προς αυτόν τον προορισμό. Όποιος σκέφτεται έτσι, έχει ένα μόνο στόχο: τον Θεό. Ένα αίσθημα: την αγάπη. Μία νοσταλγία: να πλησιάσει τον Θεό.
Μακάριος είναι εκείνος που έφτασε σ’ αυτό το μέτρο. Ο άνθρωπος αυτός έχει γίνει σαν το φακό που συγκεντρώνει τις ακτίνες του ήλιου για να δημιουργήσει φωτιά.
Τα λόγια που είπε ο Χριστός στη Μάρθα, «Μάρθα, Μάρθα, μεριμνάς και τυρβάζη περί πολλά• ενός δε εστι χρεία» (Λούκ. ι´ 41, 42), ήταν στην πραγματικότητα ένας έλεγχος, μία προειδοποίηση στον κόσμο ολόκληρο.
Κι αυτό το ένα που έχουμε πραγματική ανάγκη, είναι η Βασιλεία του Θεού (βλ. Ματθ. ϛ´ 33). Για όλα όσα είπε και έκανε ο Κύριος, είχε στον νού του τον στόχο αυτό. Εκεί είχε συγκεντρωθεί όλη η φλόγα, που φωτίζει τους ταξιδιώτες εκείνους που περιφέρονται γύρω από τις χαράδρες και τους ανεμοστρόβιλους της πρόσκαιρης αυτής ζωής...
«Και εξελθών ο Ιησούς είδε πολύν όχλον, και εσπλαγχνίσθη επ᾽ αυτοίς και εθεράπευσε τους αρρώστους αυτών» (Ματθ. ιδ´ 14). Αυτό έγινε την εποχή που ο βασιλιάς Ηρώδης είχε αποκεφαλίσει τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Κι όταν το άκουσε αυτό ο Ιησούς επιβιβάστηκε σ᾽ ένα πλοίο κι αναχώρησε «εις έρημον τόπον κατ᾽ ιδίαν» (Ματθ. ιδ´ 13).
Το συνήθιζε ο Κύριος ν᾽ αποσύρεται συχνά στην έρημο, σε ερημικές τοποθεσίες και σε βουνά.
Το έκανε αυτό για τρεις λόγους: Πρώτον, για να κάνει σύντομα διαλείμματα από τις εντατικές και πολυσχιδείς δραστηριότητές Του, ώστε να χωνέψουν κι οι άνθρωποι τις διδαχές Του και τα θαύματα που είχε κάνει.
Δεύτερον, για να δώσει το παράδειγμα στούς Αποστόλους και σε μας,
πως είναι απαραίτητο ν᾽ αποσυρόμαστε, να εισερχόμαστε στο ταμιείο μας (Ματθ. ϛ´ 6), για να παραμένουμε στην προσευχή μόνοι μας με τον Θεό.
Η ησυχία κι η σιωπή καθαρίζουν τον άνθρωπο, του διδάσκουν την υποταγή στον Θεό και του χαρίζουν πνευματική διαύγεια και δύναμη.
Τρίτον, για να μας δείξει πως ο καλός και χρήσιμος άνθρωπος δεν μπορεί να κρυφτεί – «Ου δύναται πόλις κρυβήναι επάνω όρους κειμένη» (Ματθ. ε´ 14). Έτσι έδειξε κι επισήμανε ποιος είναι ο πραγματικός τόπος για τους ερημίτες και τους μοναχούς.
Η εκκλησιαστική ιστορία το έχει αποδείξει αυτό χιλιάδες φορές.
Δεν υπάρχει ούτε ένας μοναδικός ερημίτης, άνθρωπος της προσευχής και θαυματουργός, που να κατόρθωσε να κρυφτεί από τους ανθρώπους.
Πολλοί ρωτάνε αναιτιολόγητα: Τι κάνει ο μοναχός στην έρημο;
Δεν θα ᾽ταν καλύτερα ο μοναχός να μένει στον κόσμο, ανάμεσα στους ανθρώπους, και να τους υπηρετεί; Πως όμως μπορεί να φωτίσει ένα κερί που δεν είναι αναμμένο;
Ο μοναχός κουβαλάει την ψυχή του στην έρημο σαν κερί άκαφτο.
Την φέρνει στην έρημο για να την ανάψει με προσευχή, με νηστεία,
με περισυλλογή και άσκηση...
Αν κατορθώσει να την ανάψει, το φως Του θα λάμψει σ᾽ ολόκληρο τον κόσμο.
Ο κόσμος θα τον ακολουθήσει και θα τον βρεί, ακόμα κι αν αυτός κρυφτεί στην έρημο, σε απομακρυσμένα βουνά η σε απρόσιτες σπηλιές. Όχι, ο μοναχός δεν είναι άχρηστος.
Είναι ικανός να γίνει πολύ πιο χρήσιμος στους άλλους από οποιονδήποτε άλλον. Αυτό φαίνεται πολύ καθαρά σ᾽ αυτήν την περίπτωση από τον Κύριο Ιησού. Μάταια κρυβόταν από τους ανθρώπους στην έρημο, γιατί τα πλήθη τον έβρισκαν και τον ακολουθούσαν.
Ο Κύριος τους κοίταξε και «εσπλαχνίσθη περί αυτών, ότι ήσαν εκλελυμένοι και ερριμένοι ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα» (Ματθ. θ´ 36).
Κάτω στις πόλεις οι συναγωγές ήταν γεμάτες από αυτόκλητους ποιμένες,
που στην πραγματικότητα ήταν λύκοι με εμφάνιση προβάτων.
Οι άνθρωποι το ήξεραν αυτό, το ένιωθαν, όπως ήξεραν κι ένιωθαν την αμέτρητη ευσπλαχνία και αγάπη του Χριστού γι᾽ αυτούς. Οι άνθρωποι ήξεραν και ένιωθαν πως ο Χριστός ήταν ο μόνος Καλός Ποιμένας, πως η μέριμνά Του γι᾽ αυτούς ήταν γνήσια, στοργική...
Γι᾽ αυτό και τον ακολουθούσαν στην έρημο. Κι ο Κύριος εθεράπευσε τους αρρώστους αυτών. Οι άνθρωποι ένιωθαν πως τον χρειάζονταν τον Χριστό, δεν του ζητούσαν να θαυματουργήσει από μάταιη περιέργεια, αλλ᾽ από μεγάλη ανάγκη. Κι ο Μάρκος μας λέει πως εκεί άρχισε να τους διδάσκει.
(απόσπασμα απὸ το βιβλίο Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς «Ομιλίες Δ´ – Κυριακοδρόμιο», εκδ. Πέτρου Μπότση, 2012).
