Νέος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ο Κορυτσάς Ιωάννης, επιλογή του κεκκοιμημένου Αναστασίου. Είναι τέτοιου είδους επιλογές κανονικώς ορθές;

Ερώτηση: Η εκλογή αυτή ήταν εν Αγίω Πνεύματι και κανονικώς ορθή, όταν ήδη πριν την εκλογή του ο Ιωάννης ήταν τοις πάσι γνωστό, ότι θα ήταν ο εκλεκτός; Διαβάζουμε πριν την εκλογή του π.χ.: "Ο μητροπολίτης Κορυτσάς αποτελεί επιλογή του Αναστασίου, προκειμένου να τον διαδεχτεί" (εδώ) "Όπως αναφέρουν σχετικές πληροφορίες ο κ.κ. Ιωάννης είναι επιλογή του Αναστασίου για να τον διαδεχτεί... ήταν  ο πρώτος επίσκοπος που χειροτόνησε ο ίδιος ο Αναστάσιος το 1998 και τον συνόδευε πάντα στο εξωτερικό" (εδώ) και "Σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, ο κ. Ιωάννης είναι επιλογή του Αναστασίου για να τον διαδεχτεί" (εδώ).

Όσο για την κανονικότητα του τρόπου της εκλογής οι Κανόνες άλλα λένε: 

"Από την άλλη πλευρά, η τοπική σύνοδος της Αντιοχείας αντιμετώπισε σε ευρύτερα πλαίσια το ζήτημα και με τον 23ο κανόνα της απαγόρευσε στους επισκόπους επί ποινή ακυρότητας, ακόμη και αν οδεύουν προς τας δυσμάς του βίου τους, να ορίζουν οποιοδήποτε πρόσωπο ως διάδοχό τους, υπενθυμίζοντας μάλιστα ότι η κρίση για την εκλογή επισκόπου απαιτείται: α) να είναι η κρίση όχι ενός αλλά περισσοτέρων επισκόπων, β) να εκφράζεται συνοδικώς και γ) να οδηγεί σε επιλογή του αξιοτέρου: «Ἐπίσκοπον μή ἐξεῖναι ἀντ᾽ αὐτοῦ καθιστάν ἕτερον ἑαυτοῦ διάδοχον, κἂν πρός τῇ τελευτῇ τοῦ βίου τυγχάνῃ· εἰ δέ τι, τοιοῦτον γίγνοιτο, ἄκυρον εἶναι τήν κατάστασιν. Φυλάττεσθαι δέ τόν θεσμόν τόν ἐκκλησιαστικόν περιέχοντα, μή δεῖν ἄλλως γίνεσθαι ἐπίσκοπον, ἢ μετά συνόδου καί ἐπικρίσεως ἐπισκόπων, τῶν μετά τήν κοίμησιν τοῦ ἀναπαυσαμένου τήν ἐξουσίαν ἐχόντων τοῦ προάγεσθαι τόν ἄξιον» (βλ. το κείμενο του κανόνα σε Α. Βαβούσκου. Κώδικας Νομοκανονικός, εκδ. Μέθεξις, Θεσσαλονίκη 2016, σελ.106). Και ως προς τον 76ο Αποστολικό:

"το «πνεύμα» του κανόνα δεν είναι να επιτρέψει την περιορισμένη μεταβίβαση επισκοπής και αρχιερωσύνης, εξαιρώντας συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά να απαγορεύσει πλήρως και απολύτως στους επισκόπους την μεταβίβαση αυτή σε πρόσωπο της προσωπικής τους επιλογής, κίνηση η οποία υποκρύπτει μη αξιοκρατική λήψη αποφάσεων και υποθάλπει τον υποβιβασμό της χάριτος του Αγίου Πνεύματος ως γενεσιουργού αιτίας της αρχιερωσύνης. Την άποψη αυτή για ευρύτερη ερμηνεία του κανόνα, ώστε να συμπεριληφθούν και μη συγγενικά πρόσωπα, εκφράζουν στα σχόλιά τους υπό τον κανόνα τόσο ο Ι. Ζωναράς (βλ. Σύνταγμα Ράλλη – Ποτλή, Τ. 2, 98: «…καί διά πάθος ἀνθρώπινον, φιλίαν δηλαδή, ἤ σχέσιν συγγενικήν».) όσο και ο Θ. Βαλσαμών (βλ. Σύνταγμα Ράλλη – Ποτλή, Τ. 2, 99: «Σύ δέ εἰπέ, ὅτι, κἄν μή εἰς προσγενῆ αὐτοῦ παραπέμψῃ ὁ ἐπίσκοπος τήν ἐπισκοπήν, ἀλλά πρός ἀλλότριον , τό αὐτό γενήσεται.»)" (εδώ).

Α.Τ.

koritsas ioannis 1

Του Αιμίλιου Πολυγένη


Νέο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας εξέλεξε σήμερα, Κυριακή 16 Μαρτίου 2025 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αλβανίας.

Τα Μέλη της Ιεράς Συνόδου αμέσως μετά τη Συνοδική Θεία Λειτουργία, συνήλθαν για τη διαδικασία της εκλογής.

Νέος Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Αλβανίας, εξελέγη ο Τοποτηρητής του Θρόνου, Σεβ. Μητροπολίτης Κορυτσάς κ. Ιωάννης.

Επίσης, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιωάννης ανέγνωσε κατόπιν το Μέγα Μήνυμα και το υπέγραψε στην Αγία Τράπεζα, επιβεβαιώνοντας επισήμως την αποδοχή του υψηλού λειτουργήματος.

Τέλος να σημειωθεί ότι πλήθος πιστών που είχε κατακλύσει το εσωτερικό του ναού και τον αύλειο χώρο, σε ατμόσφαιρα χαράς και δοξολογίας προς τον Θεό, αναφώνησαν «Άξιος» για τον νέο Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Αλβανίας.

Λίγα λόγια για τον νέο Αρχιεπίσκοπο Ιωάννη

Ο Μητροπολίτης Ιωάννης (κατά κόσμον Φατμίρ Πελούσι‎‎) γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1956 στην Αλβανία σε οικογένεια Μπεκτασήδων.

Το 1944, ο πατέρας του φυλακίστηκε ως «εχθρός του κράτους».

Παρά τη σοβαρή δίωξη οποιασδήποτε θρησκευτικότητας στην κομμουνιστική Αλβανία εκείνη την εποχή, ενδιαφερόταν έντονα για τα θρησκευτικά ζητήματα: "Μεταστράφηκα στον Χριστιανισμό το 1975, την τελευταία μου χρονιά στο σχολείο, αφού ένας φίλος μου —μυστικός Ορθόδοξος Χριστιανός— μου έδωσε ένα αντίγραφο της Καινής Διαθήκης στα γαλλικά για να το διαβάσω. Είπε ότι θα με βοηθούσε να μάθω γαλλικά, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ιεραπόστολος. <…> Στην κεντρική βιβλιοθήκη των Τιράνων υπήρχαν πολλά θρησκευτικά βιβλία. Ευτυχώς, γνώριζα τον βιβλιοθηκονόμο και μπορούσα να δανειστώ κρυφά βιβλία από Ορθόδοξους, Καθολικούς, Μουσουλμάνους και Εβραίους συγγραφείς - δεν με ένοιαζε. Όποιος πίστευε στον Θεό με βοηθούσε σε κάποιο βαθμό, ενώ για το κράτος ο πιστός ήταν εχθρός. <…> Το επόμενο βήμα μου ήταν να συμμετάσχω σε μια μικρή υπόγεια εκκλησιαστική ομάδα. Μα τι ώρα ήταν! Όχι μόνο εσείς, αλλά ολόκληρη η οικογένειά σας θα μπορούσατε να το πληρώσετε ακριβά, αν σας έβρισκαν να προσεύχεστε με κάποιον άλλο. Αλλά ταυτόχρονα ήταν τόσο μεγάλη χαρά!"

Στις 24 Ιουνίου 1979 έλαβε κρυφά το βάπτισμα από τον ιερέα, Κοσμά (μετέπειτα Επίσκοπο Απολλωνίας), με όνομα προς τιμή του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή.

Εκείνα τα χρόνια της ιδιαίτερα σκληρής δίωξης της θρησκείας στην Αλβανία, οι συναντήσεις της μικρής ορθόδοξης κοινότητας πραγματοποιούνταν σε σπίτια της Κορυτσάς, ενώ η Θεία Λειτουργία και η κοινωνία των Τιμίων Δώρων ήταν πολύ σπάνιες.

Εργάστηκε σε ψυχιατρική κλινική και κινδύνευσε, πολλές φορές, να συλληφθεί.

Με την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος της Αλβανίας, εισήλθε στην Ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Μασσαχουσέτη με υποτροφία από την αλβανική κοινότητα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Όπως έχει δηλώσει: "κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, έμαθα για την άφιξη του Μητροπολίτη Αναστάσιου (Γιαννουλάτου) στην Αλβανία και μετά από πρόσκλησή του, επέστρεψα το 1992 και εντυπωσιάστηκα από την αποφασιστικότητά του να υπηρετήσει την αποκατάσταση της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας".

Αφού αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή το 1993, παρά τις προσφορές να παραμείνει ιερέας στις Ηνωμένες Πολιτείες, επέστρεψε στην Αλβανία.

Στις 27 Φεβρουαρίου 1994 χειροτονήθηκε στον βαθμό του διακόνου και στις 4 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους στην ιεροσύνη, από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.

Το 1995 αναχώρησε για τις ΗΠΑ, ώστε να συνεχίσει τις σπουδές του.

Το 1996 επέστρεψε ξανά στην Αλβανία και διορίστηκε βοηθός πρύτανη του Θεολογικού Σεμιναρίου της Αναστάσεως του Χριστού (τότε της Ακαδημίας) στο Δυρράχιο, με την ανάδειξή του στον βαθμό του αρχιμανδρίτη τη 19 Νοεμβρίου εκείνης της χρονιάς.

Στην ιδρυτική συνεδρίαση της νεοσύστατης Ιεράς Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, στις 18 Ιουλίου 1998 στα Τίρανα, ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης εξελέγη Μητροπολίτης Κορυτσάς.

Είχε προηγηθεί η εκλογή και χειροτονία του μητροπολίτη Χριστόδουλου (Μουστάκη) το 1992, από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά εξαναγκάστηκε σε παραίτηση λόγω της άρνησης του αλβανικού κράτους να μεταβεί στη χώρα.

Στις 20 Ιουλίου του ίδιου έτους, στον Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισμού των Τιράνων, χειροτονήθηκε επίσκοπος και ενθρονίστηκε Μητροπολίτης Κορυτσάς.

Τη χειροτονία τέλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Φιλαδελφείας Μελίτων και Βερατίου Ιγνάτιο.

Ενθρόνισή του έγινε στην Κορυτσά, στις 25 Ιουλίου 1998, στον μητροπολιτικό ναό της «Ζωοδόχου Πηγής».

Τον Ιούλιο του 2013, ηγήθηκε της αντιπροσωπείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας στους εορτασμούς που ήταν αφιερωμένοι στην 1025η επέτειο από τη βάπτιση της Ρωσίας.

Τον Οκτώβριο του 2015, στο Σαμπεζύ, ηγήθηκε της αντιπροσωπείας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας κατά τη διάρκεια της Πέμπτης Πανορθόδοξης Προσυνοδικής Συνάντησης.

Εκτός από τη μητρική του αλβανική γλώσσα, μιλάει άπταιστα αγγλικά και ελληνικά.

Μετά τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στις 25 Ιανουαρίου και με απόφαση της Ιεράς Συνόδου, ανέλαβε Τοποτηρητής του αρχιεπισκοπικού θρόνου.