Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Κατά ειμαρμένης
Συνέχεια εδώ: https://www.pemptousia.gr/2025/02/agios-grigorios-nissis-gia-tin-mira-enos-pliou/
31. Τι δε θα έλεγες περί των πόλεων; Πότε νομίζουν ότι κυριαρχεί εις αυτάς η ειμαρμένη; Όταν αποφασίσουν την οίκησιν οι ενδιαφερόμενοι; Όταν υπολογίζουν την καταλληλότητα του τόπου ή όταν καταρτίζουν το σχέδιον η όταν φέρουν εις την εργασίαν τον σίδηρον ή εναποθέτουν τους λίθους ή συγκεντρώνουν τα υλικά; Τι από αυτά είναι η αρχή της ιδρύσεως;
32. Τι δε θα έλεγες διά το έθνος το οποίον κατεστράφη από τας συμφοράς κατά τον πόλεμον; Ποία ήτο η μοίρα ή από που έλαβε την αρχήν κατ’ αυτών και άλλους μεν αφόνευσεν, άλλους δε υπεδούλωσε δι’ αιχμαλωσίας; Πως ο Αννίβας ή ο Καίσαρ ή και ο εκ Μακεδονίας Αλέξανδρος, εις όλας τας χώρας, εις τας οποίας εξεστράτευσαν, επέφεραν ισοτιμίαν ειμαρμένης, τόσον υπερισχύοντες από εκείνην την ανάγκην, ώστε όλαι να υπο-βάλλωνται εις ισομετρίαν κακών;
33. Αλλά βεβαίως ότι είναι έξω πάσης λογικής το να νομίζεται ότι τας ειμαρμένας των πόλεων ως προς τας καταπτώσεις των σεισμών κάμνουν οι αστερισμοί, θα ηδύνατο να το ίδη κανείς από το εξής.
Ποίος δεν γνωρίζει ότι τα τοιαύτα πάθη της γης υφίστανται όχι μόνον εις τους κατοικουμένους τόπους, αλλά και εις τους ακατοικήτους; Όποιος εγνώρισεν ο ίδιος το όρος του Σαγγαρίου, το ευρισκόμενον εις την περιοχήν της Βιθυνίας ή ήκουσε περί αυτού, θα εύρη την αλήθειαν του λόγου, ότι όλη η κορυφή του καταπίπτουσα προς τας οδικάς διαβάσεις γίνεται φοβερόν θέαμα εις τους διαβάτας.
Τοιαύτα είναι τα πάθη και εις την περιοχή των Παφλαγόνων.
Υπάρχουν δε μέρη όπου μαζί με αυτά τα ρήγματα έχουν καταρρεύσει και οικισμοί, εις πολλά δε σημεία φαίνεται γυμνός ο χώρος των οικητόρων με αυτήν την καταστροφήν. Και τι χρειάζεται να αναφέρωμεν τους Κυπρίους και τους Πισίδας και τους Αχαιούς, εις τας χώρας των οποίων πολλαί αποδείξεις διά τα λεγόμενα υπάρχουν;
Εκείνο διά το οποίον ανεφέραμεν τα ανωτέρω είναι ότι όλα τα τοιαύτα είναι παθήματα της γης. Εάν λοιπόν συμβή να ευρεθή εις τον τόπον και οικισμός ανθρώπων, οπωσδήποτε εμοιράσθησαν και εκείνοι το δυστήχημα του τόπου· εάν δε ο τόπος είναι ελεύθερος από κατοίκους, το δυστύχημα του τόπου δεν έφερε καμμίαν βλάβην εις ανθρώπους.
34. Ποία λοιπόν είναι η ανάγκη της ειμαρμένης, αφού και οι κατοικούμενοι και οι ακατοίκητοι τόποι υποφέρουν το τοιούτον πάθος εξ ίσου; Εάν ηδυνάμην να αποδείξω ότι η γη κατεσκευάσθη κατά μέρη και όχι ολόκληρος αθρόως, είχε κάποιαν δικαιολογίαν η ματαιολογία των, ότι δηλαδή η τούτο ή εκείνο έγινε κατ’ ανάγκην, όταν η γη εκτίζετο κατά το τάδε μέρος και επραγματοποιείτο η τάδε συμπλοκή των άστρων.
Εφ’ όσον όμως όλα γίνονται συγχρόνως, ουρανός, γη, θάλασσα, κατά δε τον λόγον του Μωυσέως η γη προηγείται της κατασκευής και κινήσεως των άστρων, πως θα αναθέσουν εις την κίνησιν των άστρων την αιτίαν των επί μέρους συμπτωμάτων της γης;
Απόσπασμα από το βιβλίο «Γρηγόριος Νύσσης, Έργα 1, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς», εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια, Αθηναγόρου Κοκκινάκη Αρχιεπισκόπου Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας.
