Τὸ παρακάτω περιστατικό (μετάφραση καὶ πρωτότυπο κείμενο) ἀπὸ τὸν βίο τοῦ Ὁσίου Ὑπατίου ἐν Ρουφινιαναῖς (ἑορτὴ 17. 06) ἀποτελεῖ μία ἀτράνταχτη ἀπόδειξη γιὰ τὴν ἐπίλυση τριῶν σημαντικῶν θεμάτων ποὺ λόγῳ τῆς ἐσκεμμένης παραπληροφόρησης ἀπὸ πλευρᾶς Οἰκουμενιστῶν ἀλλὰ καὶ πολλῶν "ἀντιοικουμενιστῶν" μπερδεύουν καὶ φοβίζουν πολὺ κόσμο.
Ἀποδεικνύει ὅτι κάνουν σοβαρὸ λάθος, ἀντίθετο πρὸς τὴν ἐκκλησιαστικὴ διδασκαλία, και γίνονται ὑπόλογοι
α) ὅσοι ἀναφέρουν ὅτι ἡ ἀποτείχιση πρέπει νὰ συμβεῖ μονο μετὰ ἀπὸ τὴν συνοδικὴ καταδίκη τοῦ αἰρετίζοντος ἐπισκόπου (ὁ Νεστόριος στὴν δεδομένη στιγμὴ ποὺ ἀναφέρει τὸ κείμενο ἦταν ἀκόμα συνοδικὰ ἄκριτος καὶ κατεῖχε μόλις τρία χρόνια τὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο),
β) ὅσοι ἐπηρεασμένοι ἀπὸ τὴν παπικοῦ τύπου ἐπισκοποκρατία ἰσχυρίζονται, ὅτι τὰ Ἅγια Μυστήρια εἶναι ἄκυρα ἄνευ τῆς μνημονεύσεως τοῦ ἐπισκόπου, ἐννοεῖται ὅταν αὐτὸς κακοδοξεῖ (δὲν τελοῦσε ἄκυρα Μυστήρια ὁ Ὅσιος παρόλο ποὺ δὲν μνημόνευε),
γ) ὅσοι διαδίδουν ὅτι, ὅταν κάποιος ἀποτειχιστεῖ ἀπὸ τὸν οἰκεῖο του ἐπίσκοπο γιὰ θέματα Πίστεως, πρέπει νὰ μνημονεύσει ὑποχρεωτικὰ κάποιον ἄλλον ὀρθόδοξο ἐπίσκοπο. Ὅπως θὰ διαπιστωθεῖ παρακάτω ὁ Ὅσιος Ὑπάτιος δὲν μνημόνευε τὸν ἕως τὴν ὥρα ἐκείνη ἄκριτο ἀπὸ σύνοδο Νεστόριο, χωρὶς νὰ ἀναφέρεται πουθενὰ στὸ κείμενο (ὅπως καὶ σὲ ὅλα τὰ σχετικὰ μὲ τὸ θέμα τῆς ἀποτείχισης τῶν Ἁγίων ἐκκλησιαστικὰ κείμενα) ὅτι ἐπιχείρησε νὰ σὲ εἰσαγάγει στὰ δίπτυχα του, τὸ ὄνομα ἑνὸς ἄλλου ὀρθοδόξου ἐπισκόπου.
Ἀδαμάντιος Τσακίρογλου
Μετάφραση
«Ὅταν πληροφορήθηκε ὁ ὅσιος τὰ αἱρετικὰ φρονήματα τοῦ Νεστορίου, ἀμέσως ἔσβησε τὸ ὄνομά του ἀπὸ τὰ δίπτυχα διὰ νὰ μὴ μνημονεύεται (σσ. ὡς μὴ Ὀρθόδοξος) στὴν Προσκομιδή. Ὁ εὐλαβέστατος ἐπίσκοπος Εὐλάλιος εἶπε πρὸς τὸν Ὑπάτιον: Γιατί ἔσβησες τὸ ὄνομά του πρὶν νὰ ἰδῇς τί θὰ γίνη; Ὁ ὅσιος ἀπάντησε: Ἐγὼ ἀφοῦ ἔμαθα ὅτι μιλᾶ ἄσχημα γιὰ τὸν Κύριόν μου, παύω τὴν κοινωνίαν μαζί του καὶ οὔτε ἀναφέρω τὸ ὄνομά του, δὲν εἶναι πιὰ ἐπίσκοπος». Τότε ὁ Εὐλάλιος τοῦ εἶπε μὲ ὀργή: «Πήγαινε καὶ διόρθωσε αὐτὸ ποὺ ἔκανες, διότι μπορῶ καὶ νὰ σὲ τιμωρήσω». Καὶ ὁ Ὅσιος Ὑπάτιος ἀποκρίθηκε: «Ὅ,τι θέλεις κάμε, διότι ἐγὼ ἀπεφάσισα τὰ πάντα νὰ πάθω καὶ μὲ αὐτὴν τὴν ἀπόφασιν τὸ ἔκανα αὐτό».
Πρωτότυπο
Γνούς δε ὁ Ὑπάτιος, ὅτι παρ’ ὅ δεῖ ἐφρόνησεν ὁ Νεστόριος, εὐθέως περιεῖλεν ἐν τῶ ἀποστολείω το ὄνομα αὐτοῦ, τοῦ μη ἀναφέρεσθαι ἐν τῆ προσφορᾶ. Γνούς δε τοῦτο ὁ εὐλαβέστατος Εὐλάλιος, δεδοικώς την ἔκβασιν τοῦ πράγματος, ἠν γάρ ἐγκρατής ἐν τῆ πόλει ὁ Νεστόριος, λέγει τῶ Ὑπατίω: Διατί περιεῖλες το ὄνομα αὐτοῦ μη γινώσκων το ἀποβησόμενον; Ὁ δε Ὑπάτιος ἔφη: Ἐγώ ἀφ οὑ ἔγνων ὅτι ἄδικα λέγει περί τοῦ Κυρίου μου, οὐ κοινωνῶ αὐτῶ οὔτε ἀναφέρω το ὄνομα αὐτοῦ. Ἐκεῖνος γάρ οὐκ ἔστιν ἐπίσκοπος. Τότε λέγει ὁ ἐπίσκοπος ἐν ὀργῆ: ὕπαγε, διόρθωσον ὅ ἐποίησας, ἐπεί τι ποιῆσαι ἔχω εἰς σε. Ὁ δε Ὑπάτιος ἀπεκρίθη: ὅ θέλεις ποίησον, ἐγώ γάρ πάντα προεθέμην παθεῖν και οὕτω ταῦτα ἐποίησα… (Αcta Sanctorum, Nov./B, page 267)
