«Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης»
(Προφήτης της Ορθοδοξίας)
Τοῦ Ν.
ΣΑΚΑΛΑΚΗ
Αναμφίβολα,
ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης υπήρξε επίσκοπος μεγάλου προφητικού βεληνεκούς στη
σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα (1907-2010).
Η
Ελλάδα και το Εκκλησιαστικό Σώμα πήραν πολλά από τον π. Αυγουστίνο, που δεν
περιγράφονται σε λίγες γραμμές ή σελίδες.
Πολυσχιδής
η διακονία του. Πώς να περιγράψουμε την περίπλοκη πνευματική αναλογία μεταξύ
προαιρέσεώς του και χάριτος του Θεού;
Το
εκκλησιολογικό–ιστορικό του στίγμα, ως μορφή και φάσεις της διακονίας του
ευρίσκεται, ως σύζευξη Θείου και Ανθρώπινου παράγοντα, πάντα στο επίκεντρο της
διαχρονικής δημόσιας προσοχής, διότι στη ζωή του βρίσκουμε πατερικούς λόγους,
ήθος και έργα, αντάξια ενός προφήτου.
Στο
νευραλγικό πεδίο του Επισκοπικού λόγου ήταν, ο π. Αυγουστίνος, εποικοδομητικός,
αποκαλυπτικός, σφόδρα ελεγκτικός, περισσότερο προφητικός και άκρως
εσχατολογικός.
«Εκοπίασα κράζων, εβραγχίασεν ο λάρυγξ μου,
εξέλιπον οι οφθαλμοί μου από του ελπίζειν τον Θεόν μου.
Επληθύνθησαν υπέρ τας τρίχας της κεφαλής μου οι μισούντες με δωρεάν, εκραταιώθησαν οι εχθροί μου οι εκδιώκοντές με αδίκως∙ ά ουχ ήρπαζον, τότε απετίνυον» (Ψαλμ. 69, 4-5), είναι μία εικόνα συνοπτική της πολυκύμαντης διαδρομής του.
Μετάφρασις: «Κουράσθηκα φωνάζοντας (βοήθεια), ξηράθηκε και έγινε βραχνός ο λάρυγγάς
μου, τα μάτια μου σβηστήκανε, προσμένοντας εσένα, Θεέ μου.
Περισσότεροι
από τα μαλλιά της κεφαλής μου έγιναν αυτοί που χωρίς αιτία με μισούν∙ πήραν
ισχύ όσοι γυρεύουν το χαμό μου, οι εχθροί μου, που με καταδιώκουν άδικα∙ ζητούν
να επιστρέψω εκείνο που δεν άρπαξα, να τιμωρηθώ για παρεκτροπές που δεν
διέπραξα ποτέ».
Να
υπογραμμίσουμε, ότι το νόημα του Προφητικού λόγου δεν εξαντλείται (μόνο) στην
προαγγελία γεγονότων, αλλά συμβαδίζει με πρωτοβουλίες πνευματικής ερμηνείας της
Ιστορίας και υποδείξεις του ιστορικού χρέους σε κάθε χρονική στιγμή.
Ο
π. Αυγουστίνος Καντιώτης είχε μια προφητική αίσθηση ευρύτερης ιστορικής ευθύνης
και αποστολής, που κατανοεί ο καθένας χωρίς προκαταλήψεις, γι’ αυτό και δεν
συναντούμε στη ζωή του τυποποιημένες «επισκοπικές κορώνες» και μάχες
«οπισθοφυλακής», που δίνονται για τον οικουμενισμό, σήμερα, από πολλούς
αντι-οικουμενιστικούς «λέοντες».
Είχε
εκδηλώσει στη ζωή του πολλά (σταθερά) πνευματικά στοιχεία, που χαρακτηρίζουν
την λειτουργία της προφητικής διακονίας τόσο στην Π. Διαθήκη όσο και στην Καινή
Διαθήκη.
Δήλωνε,
ότι η συνείδησή του συγκεντρώνεται μόνο στην επιδίωξη και στην επίτευξη του
σκοπού που έθεσε ο Θεός. Τόνιζε δηλ., ότι η επισκοπική του διακονία θα
συντονίζεται–ελέγχεται μόνο από το Ευαγγέλιο. Ομιλούσε προφητικά, ως όργανο
μόνο του Θεού. Παράδειγμα από τον ενθρονιστήριο λόγο του (Φλώρινα – 16/7/1967):
«Μέτρον δε, με το οποίον θα κρίνωνται οι λόγοι και αι πράξεις, θα είνε ο
αιώνιος νόμος του Θεού, το Ευαγγέλιον. Ό,τι συμφωνεί με το Ευαγγέλιον, θα
επαινήται∙ ό,τι δεν συμφωνεί με το Ευαγγέλιον θα ελέγχεται και θ’
αποδοκιμάζεται. Συμβιβασμοί εις ζητήματα πίστεως δεν θα είνε ανεκτοί».
Στο
Εδάφιο (Β΄ Παραλειπομένων, ΙΗ΄,13) διατυπώνεται ανάλογη θέση γρηγορούσας
προφητικής συνείδησης: «και είπε Μιχαίας∙ ζη Κύριος, ότι ο εάν είπη ο Θεός
προς με, αυτό λαλήσω».
Ακόμη
ένα παράδειγμα, για την κατά Θεόν αφοβία του, από τον ενθρονιστήριο λόγο του:
«Με την πίστιν εις τον Χριστόν και εις την αποστολήν της Εκκλησίας
πρέπει και ημείς να συνεχίσωμεν την πορείαν εν μέσω του κόσμου. Τίποτε δεν
πρέπει να μας πτοήση και να μας εκτρέψη από την ιστορικήν πορείαν, την οποίαν
εχάραξαν αι θυσίαι των προηγουμένων γενεών».
Την
εντολή του Θεού εις τον προφήτη Ιερεμία (Α΄, 17-19), την βίωσε πλήρως ο π.
Αυγουστίνος, όπως διατυπώνεται στο ανωτέρω απόσπασμα της ομιλίας του. Στην Π.
Διαθήκη διαβάζουμε, σχετικά:
«Μη φοβηθής από προσώπου αυτών, μηδέ
πτοηθής εναντίον αυτών, ότι μετά σου εγώ ειμί του εξαιρείσθαι σε, λέγει Κύριος» (Ιερ. Α΄, 17-19).
Γενικά,
η προφητική γρηγορούσα συνείδηση του π. Αυγουστίνου εκδηλώθηκε (πολύ νωρίς), σ’
όλες τις ιστορικές παρεμβάσεις του ως ιεροκήρυκος.
Πολύτιμα
στοιχεία για την προφητική αμεσότητά του, βρίσκουμε και στο βιβλίο του
μακαριστού Στέργιου Σάκκου με τίτλο: «Αναφορά ευγνωμοσύνης».
Χαρισματικός
ο π. Αυγουστίνος είχε την ικανότητα να βιώνει αληθινά όλες τις κρίσιμες στιγμές
της Εκκλησίας και της Ελλάδος παρεμβαίνοντας, έτσι, πέρα από τα όρια που
καθορίζονται από τις αποδεκτές (δειλές) διαφωνίες. Είναι γνωστοί οι αγώνες του
και η μαρτυρική πορεία του στην πρώτη γραμμή της Εκκλησίας και της Ελλάδος.
Ένας
σχολιασμός του Αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου για τον Άγιο Βενέδικτο (547 μ.Χ.),
αρμόζει και για τον π. Αυγουστίνο:
«Άρχισε λοιπόν μέσα σε τέτοιους αγώνες
ο άνθρωπος του Θεού να αποκτά και πνεύμα προφητείας, να προλέγει τα μέλλοντα,
να αναγγέλλει τα απόντα ως παρόντα».
Ο
π. Αυγουστίνος είχε ξεπεράσει το φράγμα της ιστορικής σχετικότητας, το νόμο της
χρονικά σχετικής αντίληψης των φαινομένων.
Ενώ
για την ακριβή κατανόηση των γεγονότων απαιτείται και η διάσταση του χρόνου (Veritas filia temporis), από την κρίση του
(πολλές φορές) δεν έλλειπαν και στοιχεία του μέλλοντος, προκειμένου να γίνει
καθαρά νοητή η σημασία της εποχής μας.
Τα
τελευταία χρόνια άρχισε, ήδη, η συλλογή και ο προσδιορισμός των προφητικών
σταθερών του π. Αυγουστίνου σε λόγους
του και σε γραπτά κείμενά του. Όπως μίλησε (προφητικά) για τη σύγχρονη επιδημία
του κορονοϊού, ανάλογα μίλησε και για τις επιδιώξεις μακρινών σκοπών των
σκοτεινών δυνάμεων (παπισμός, Μασωνία, οικουμενισμός, κλπ). Είπε
χαρακτηριστικά:
- «Έχουν
συνεδριάσει οι κεφαλές των αθέων και απίστων και έχουν ένα σύνθημα∙ «Γκρεμίστε
την Εκκλησία». Θέλουν να γκρεμίσουν την Εκκλησία του Χριστού και χρησιμοποιούνε
όλα τα μέσα».
- «Φεύγουμε και
εμείς από το σχήμα αυτός της Εκκλησίας, που απελαμβάναμε ωρισμένα προνόμια σε
ωρισμένας εποχάς και είχε μερική ελευθερία. Φεύγουμε πλέον από το σχήμα αυτό
της Εκκλησίας και μπαίνομε στο σχήμα των κατακομβών.
Τότε, πλέον, όχι
μόνο τροπικώς αλλά και τοπικώς θα χωριστούμε. Και η Εκκλησία θα διωχθή και οι
ναοί θα κλείσουν, ον τρόπον έχουν κλείσει στην Αλβανία και σε άλλα μέρη».
- «Θα εκκενωθούν
όλα αυτά τα ιδρύματα (χριστιανικά). Κόποι, μόχθοι, εργασία, κέντρα πνευματικά,
που ακούγονταν ψαλμωδίαι προς τον Θεόν και ύμνο και ήτανε κέντρα λατρείας
κ.λ.π., όλα αυτά θα κλείσουν για μιας…» (10-5-83).
(Παράδειγμα,
στις 4-12-2003 το μαθητικό οικοτροφείο του συλλόγου «40 Μάρτυρες» Κοζάνης, όπου
έγινε βίαια έξωσι).
- «Στα Ηνωμένα
Έθνη είναι τώρα 145 σημαίες. Θα φύγουν όλες αυτές και θα υψωθεί η σημαία του
αντιχρίστου. Και θα είνε φοβερά και τρομερά τα πράγματα. Και δεν συγκρίνεται σε
φρίκη η δουλεία αυτή ούτε με τη δουλεία του Νέρωνος ούτε με του Στάλιν ή του
Χίτλερ. Αλλά «άξια ων επράξαμεν
απολαμβάνωμεν».
- «Mε τηλεσκόπια θα ζητούμε την Ορθοδοξία
μας και δεν θα την διακρίνουμε στον ορίζοντα, γιατί θα γίνη γύρω από την
Ορθοδοξία ένα μίγμα και ένα χαρμάνι όλων των ιδεών και όλων των καταστάσεων,
ενώ η Ορθοδοξία μας είναι καθαρά, δεν υπάρχει τίποτε κίβδηλο μέσα σ’ αυτήν».
- «Το Πηδάλιο
περιέχει ερμηνεία δυσκόλων χωρίων της αγίας Γραφής και είνε ασφαλής οδηγός προς
πορείαν χριστιανικήν… Όπως καταντούμε, ξέρετε, οι θεωρούμενοι ορθόδοξοι θα
αρνηθούν την Ορθοδοξία –υπάρχει προφητεία, ότι πατριάρχαι αρχιεπίσκοποι επίσκοποι
ιερείς θα προδώσουν την Ορθοδοξία–, και θα την υποστηρίξουν άνθρωποι άλλοι…».
Τα
λόγια του Προφήτου Δαυίδ προς τον Κύριο υπογραμμίζουν, αβίαστα, και την
προφητική διάσταση του Επισκόπου Αυγουστίνου:
«Εν τοις χείλεσί μου εξήγγειλα πάντα τα
κρίματα του στόματός σου» (Ψαλμ. 118,13).
ΝΙΚΟΣ
Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
