Ο Θάνατος και η σχετική εθιμοτυπία μέχρι την εκταφή

 
Χατζηεμμανουήλ Μαρία
Φωτίου Ευαγγελία
Μνημόσυνα

Σε τακτά διαστήματα το έθιμο ορίζει επιμνημόσυνες δεήσεις, για να μην ξεχαστεί ο νεκρός και να αναπαυτεί η ψυχή του.
Έτσι τελούνται 3μερα, 9μερα, 20στά, 40νθήμερο, 3μηνα, 6μηνα, 9μηνα, «χρόνος», 3χρονα ή 5χρονα, ανάλογα με την ημερομηνία εκταφής.


Το κάλεσμα γίνεται με «το στόμα» ή με ψωμί και κρασί και ένα σακουλάκι κόλλυβα, που θα φέρουν νεαρά κορίτσια του χωριού στα σπίτια. Με τέτοια επισημότητα τελούνται τα 40νθήμερο, ο «χρόνος» και της εκταφής.
Μοιράζονται και πάλι κεριά και κόλλυβα και παξιμάδι στην εκκλησία, ακολουθεί ο καφές, και για ορισμένους γεύμα, όπου προσφέρεται το ίδιο φαγητό με την κηδεία.
Έκτακτα μπορεί να ψάλλεται το όνομα του νεκρού σε κάθε λειτουργία, γιορτή, ψυχοσάββατο κλπ, και κατά την περίοδο που είναι στο χώμα και μετά την εκταφή.
Εκταφή

Ανάλογα με το έδαφος που βρίσκονται τα νεκροταφεία κάθε χωριού, υγρό, ξηρό, κλπ, γίνεται η εκταφή του νεκρού στα τρία ή πέντε χρόνια. Πρέπει να έχει λιώσει καλά το σώμα, για μην αναγκαστούν να το «ξαναλαμώσουν».
Συγγενείς και μερικοί συγχωριανοί ειδικευμένοι ανοίγουν τον τάφο, βγάζουν ό,τι έχει απομείνει από τα ρούχα του νεκρού και τα ξύλα του φέρετρου και καθαρίζουν όλα τα κόκαλα από το χώμα, αφού τα συγκεντρώσουν προσεκτικά.
Έπειτα τα πλύνουν, τα στεγνώνουν, τα ραντίζουν με κρασί και βασιλικό, και τα τοποθετούν σε ξύλινο κιβώτιο. Μέσα υπάρχει στρωμένο κάτασπρο καινούριο ύφασμα, πάνω στο οποίο είναι κεντημένος ένας σταυρός κόκκινος.
Εξωτερικά το κιβώτιο φέρει φωτογραφία του προσώπου, καθώς και το ονοματεπώνυμο του. Το κιβώτιο αυτό, κατά το τελευταίο μνημόσυνο, είναι τοποθετημένο κάτω από το τραπέζι που φέρει τον δίσκο με τα κόλλυβα, μέσα στο χώρο της εκκλησίας.
Τελικός προορισμός του είναι το «Κοιμητήρι» του χωριού, όπου εκεί τοποθετημένο με τάξη και χρονολογική σειρά θα θυμίζει την ύπαρξη του συγκεκριμένου ανθρώπου στο παρελθόν.

Κάπως έτσι έφευγαν οι παλιοί Θάσιοι απ’ αυτή τη ζωή και περνούσαν στην άλλη, την αιώνια.
Χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς πολυτέλειες, χωρίς στεφάνια και νεκροφόρες, μέσα από την αγάπη και τη φροντίδα των ανθρώπων που τους αγάπησαν και νιώθουν βαθιά το κενό που θα δημιουργήσει ο χαμός τους.
Αυτή τη δύσκολη ώρα κυριαρχούσε η υποχρέωση και το συναίσθημα, χωρίς καμία προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων και αυτά είναι που αξίζουν!


Πηγή: Ἐδῶ.

Εικόνα από: orthodoxcityhermit
Ο Θάνατος και η σχετική εθιμοτυπία μέχρι την εκταφή (Μέρος α’)
Ο Θάνατος και η σχετική εθιμοτυπία μέχρι την εκταφή (Μέρος β’)
Ο Θάνατος και η σχετική εθιμοτυπία μέχρι την εκταφή (Μέρος γ’)