(Μ.
Βασίλειος – Επιστολή (207) προς κληρικούς Νεοκαισαρείας)
Τοῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ
Αποφασιστικής
σημασίας, πάντοτε, η ποιμαντική φροντίδα του Μ. Βασιλείου, ως εκκλησιολογικός
διαμορφωτικός ρόλος, για την Εκκλησία της Νεοκαισαρείας.
Δεν
ήθελε την επέκταση του Σαβελιανισμού, ως βασικό εκκλησιολογικό στρώμα στην
Νεοκαισάρεια. Μια δισυπόστατη δηλ. αμφιλεγόμενη (νόθα) κατάσταση συνύπαρξη
Ορθοδοξίας και αίρεσης,
όπως συμβαίνει, σήμερα, με τον οικουμενισμό στην Εκκλησία της Ελλάδος.
Επιδίωκε,
ο Ι. Πατήρ, ενιαίο Ορθόδοξο πνευματικό σώμα, με την ίδια πίστη, την ίδια Ιερή
Παράδοση, τα ίδια δόγματα, την ίδια λατρευτική τάξη, ως εδραίωση στις
Αποστολικές διδασκαλίες.
Συνολικά
έχουμε επτά (7) Επιστολές προσέγγισης (του Μ. Βασιλείου) στα εκκλησιαστικά
προβλήματα της Νεοκαισαρείας, ως προσπάθεια θεμελίωσης των ανθρώπων της στην
ορθή Πίστη, χωρίς αιρετικές διαμορφώσεις.
Νόθευε ο επίσκοπος Νεοκαισαρείας Ατάρβιος την Ορθόδοξη Πίστη με Μοναρχιανιζούσας αντιλήψεις και κατηγορούσε τον Μ. Βασίλειο, ότι έχει εισαγάγει νεωτερικές πρακτικές–θεωρήσεις στην υμνωδία της Θείας Λατρείας και ότι είναι ελαστικός έναντι των Αρειανών!
Να
τονίσουμε, ότι το τυπικό που είχαν σε χρήση οι Νεοκαισαρείς, πολύ αραιά
χρησιμοποιούσε Βιβλικούς ψαλμούς, σ’ αντίθεση με τον Μ. Βασίλειο, που έκαμε
ευρεία χρήση ψαλμών (ως νέο τυπικό), «των λογίων του Πνεύματος».
Ο
Ι. Πατήρ ελέγχει τους κληρικούς της Νεοκαισαρείας για τα κρίσιμα πνευματικά
μεγέθη που παραμελούν, προσέχοντες μόνο και κατηγορούντες, ως καινοτομία, την
πνευματικώτερη διεύρυνση (θεματική) της λατρείας, που εφάρμοσε ο ίδιος. Γράφει
σχετικά:
«Σκοπείτε
μη τον κώνωπα διυλίζετε, περί μεν ήχου φωνής του κατά τας ψαλμωδίας
ακριβολογούμενοι τας δε μεγίστας των εντολών παραλύοντες»· δηλ. «προσέχετε μη διυλίζετε τον κώνωπα,
λεπτολογούντες περί του ήχου της φωνής κατά τας ψαλμωδίας, ενώ παραλύετε τας
μεγίστας των εντολών».
Ο
μακαριστός Ν. Σωτηρόπουλος, διευκρινίζει:
«οι διυλίζοντες=σεις που στραγγίζετε,
αφαιρείτε με στραγγισμό».
Είναι
δηλ. η απαλλαγή από ξένες ουσίες ενός υγρού.
Λέγεται
ειρωνικά, για όλους εκείνους που λεπτολογούν τα ασήμαντα και παραβλέπουν τα
σπουδαία–σημαντικά.
Δυστυχώς
και σήμερα υπάρχουν οι παρερμηνεύοντες την αλήθεια της Εκκλησίας, οι κακοί
οδηγοί. Κυρίως είναι οι οικουμενιστές επίσκοποι και κληρικοί. Αφού άπλωσαν τον
οικουμενισμό στις πόλεις, στα χωριά και στις κωμοπόλεις, άφησαν και σε
στραγγαλισμό την Λατρεία από το «υγειονομικό» Κράτος ενώ, παράλληλα, απαιτούν
και τις τιμές που αρμόζουν σε Ορθόδοξους ποιμένες.
Υμνούν
την «Εκκλησιαστική ενότητα», όταν αναγνωρίζουν ως «Εκκλησίες» τις αιρέσεις, με
παστορίνες, με αμνηστία της σοδομίας και με κατάργηση του σατανά!
Όχι
μόνο «διυλίζουν» τον κώνωπα αλλά έχουν εισέλθει, πλέον, εις τον χώρο της
αντίφασης ως αποστασίας. Μπερδεμένοι από την αίρεση παρουσιάζουν μεγίστη λογική–θεολογική
ασυμβατότητα στις θέσεις τους πολύ περισσότερο, πιστεύω, από τους Νεοκαισαρείς.
Σπεύδουν
οι σημερινοί επίσκοποι να τονίσουν τη «σημασία» των
εμβολίων, για να μη παραλύσει, δήθεν, η δημόσια ζωή, ενώ άφησαν τον ιό
της αιρέσεως να παραλύσει τον ομολογιακό οργανισμό του
εκκλησιαστικού σώματος και να δηλητηριάσει τη Δογματική υγεία της Εκκλησίας.
Έχει
δίκαιο ο π. Αυγουστίνος, ως νεότερος πατέρας της Ορθοδοξίας, για την επίδραση
του ιού του οικουμενισμού, όταν λέγει:
«Οι
προσβληθέντες εκ του μιάσματος του οικουμενισμού έχουν πνευματικόν δαλτονισμόν.
Δεν διακρίνουν τας διαφοράς μεταξύ Ορθοδόξου Εκκλησίας, ετεροδόξων, έτι δε και
αλλοθρήσκων. Ούτοι βλέπουν μόνον ομοιότητας. Και χάριν των ομοιοτήτων καλούν
όλους να ενώσουν όλας τας πίστεις και να γίνουν ένα!» (Η Ορθοδοξία έναντι του Οικουμενισμού,
σελ. 20).
Ανάλογη
αλληγορική έκφραση, για ανθρώπους που εφησυχάζουν ή ασχολούνται με ασήμαντα
θέματα εμπρός σε πολύ σοβαρά προβλήματα–ζητήματα, συναντούμε και στον Αίσωπο, που
συνόψισε ο Θουκυδίδης για την αδυναμία της Αθηναϊκής Πολιτείας:
«Των
οικιών ημών εμπιπραμένων, ημείς άδομεν».
Άλλο
παράδειγμα επικαιροποίησης–επιβεβαίωσης του θεολογικού ελέγχου του Μ.
Βασιλείου, είναι και η λειτουργία «ενοποίησης» και «συντονισμού» της Εκκλησίας
της Ελλάδος με την ψευδοαυτοκέφαλη «Εκκλησία της Ουκρανίας», εις βάρος της
Κανονικής Ορθοδόξου ενότητος των Εκκλησιών.
Ο
έλεγχος του Μ. Βασιλείου αφορά και τις σημερινές Ι. Μονές, που ενώ τονίζουν την
αίσθηση ότι αποτελούν εν εγρηγόρσει πνευματικές πολιτείες, με ορθόδοξη νηπτική
εσωτερικότητα, δεν εκδηλώνουν αντιδράσεις στην αίρεση του οικουμενισμού, στην
αλλοίωση της Ορθόδοξης ερμηνείας του Ευαγγελίου.
Ας
θυμηθούν τον λόγο–κάλεσμα του Μ. Βασιλείου προς τον Γρηγόριον τον Θεολόγο
(Επιστ. 71) να ριφθεί στις μάχες εναντίον των αιρετικών: «Συ
δε, ει δοκεί, τούτους μεν έα χαίρειν, αυτός δε παρακλήθητι συγκαμείν ημίν εις
τον προκείμενον ημίν αγώνα και συντυχείν μεθ’ ημών των καθ’ ημών στρατευομένων».
Μετάφρασις: «Συ δε, εάν το εγκρίνης, αυτούς μεν άφησέ τους (τους κατηγόρους μου)
εις το καλόν, κάμε μας δε την χάριν να συνεργασθής μαζί μας εις τον προκείμενον
αγώνα εναντίον του εχθρού, ο οποίος εξεστράτευσεν εναντίον μας».
Θα
ήταν παράλειψη να μην υπογραμμίσουμε τη στάση της Ι. συνόδου γύρω από την
μεταδοτική ασθένεια, που προκαλείται από τον Κορονοϊό.
Οι θέσεις της φανερώνουν μια υπερένταση επιβίωσης, ενώ τέτοιοι προβληματισμοί ούτε καν αναπτύσσονται για το «είναι» του οικουμενισμού, ως
θανατηφόρου πνευματικού ιού με αιώνια θνησιμότητα.
Το
άλλο άκρο του θεολογικού–νοηματικού φάσματος της Επιστολής (207) είναι η φωνή
της πατρικής καρδιάς του Μ. Βασιλείου, του νοήματος της Μετανοίας που υποδεικνύει στους
Νεοκαισαρείς. Γράφει σχετικά: «Πλην αλλά πάντα
συγχωρούμεν, ει τι και ότι ουδέν ανεξέταστον παρά Θεώ. Μόνον ερρώσθω τα
προηγούμενα και τας περί την πίστιν καινοτομίας κατασιγάσατε» (Επ. 207).
Μετάφρασις: «Εν πάση περιπτώσει ημείς συγχωρούμεν τα πάντα, μολονότι τίποτε δεν θα
μείνη ανεξέταστον από τον Θεόν. Αρκεί μόνον να τηρούνται εν ισχύι τα πρωταρχικά
και να παύσετε τας αναφερομένας εις την πίστιν καινοτομίας».
Η
προτροπή «και τας περί την πίστιν καινοτομίας κατασιγάσατε» είναι το δραστικό
συμπλήρωμα της αρχικής παρατήρησης του Ι. πατρός «τας δε μεγίστας των εντολών
παραλύοντες».
Συμπερασματικά:
Ο Μ. Βασίλειος, για μια ακόμη φορά, αναδεικνύει τη θεμελιωδέστερη διάσταση της
Εκκλησίας, ως στάθμιση και κέντρο βάρους των ενεργειών της, που είναι η
Ορθόδοξη Πίστις.
ΝΙΚΟΣ
Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
