Αββάς Δωρόθεος, Κατάκριση, εξουδένωση και η αγάπη των αγίων!
Άγιος Δωρόθεος.
Άλλες φορές πάλι συμβαίνει όχι μόνο να κατακρίνουμε, αλλά και να εξουδενώνουμε. (Καθώς είπα, άλλο είναι κατάκριση και άλλο εξουδένωση).
Εξουδένωση είναι όχι μόνο να κατακρίνει κανείς, αλλά και να εκμηδενίζει τον πλησίον, να τον σιχαίνεται σαν κάτι αηδιαστικό. Αυτό είναι βέβαια χειρότερο από την κατάκριση και πολύ πιο καταστρεπτικό.
Όσοι όμως θέλουν να σωθούν, δεν προσέχουν καθόλου τα ελαττώματα του άλλου. Κοιτάνε πάντα τις δικές τους μόνο αδυναμίες, κι έτσι προκόβουν πνευματικά.
Τέτοιος ήταν εκείνος που είδε τον αδελφό του ν’ αμαρτάνει, και είπε αναστενάζοντας:
– Αλίμονό μου! Σήμερα αυτός, αύριο οπωσδήποτε κι εγώ!
Βλέπεις ασφάλεια; Βλέπεις ετοιμασία ψυχής; Πώς βρήκε αμέσως τρόπο ν’ αποφύγει την κατάκριση του αδελφού του;
Λέγοντας, «αύριο οπωσδήποτε κι εγώ», έβαλε στον εαυτό του φόβο και μέριμνα για τις αμαρτίες που δήθεν θα έκανε.
Κι έτσι ξέφυγε την κατάκριση του πλησίον. Και δεν αρκέστηκε μόνο ως εδώ, μα έβαλε τον εαυτό του πιο κάτω, λέγοντας:
– Και αυτός μεν θα μετανοήσει για την αμαρτία του, ενώ εγώ δεν είναι σίγουρο πως θα μετανοήσω.
Κι εμείς, οι άθλιοι, κατακρίνουμε ασύστολα, αποστρεφόμαστε, εξουδενώνουμε, αν τύχει να δούμε ή ν’ ακούσουμε ή να υποψιαστούμε κάτι.
Και το φοβερότερο είναι, ότι δεν σταματάμε μέχρι τη δική μας βλάβη, αλλά συναντάμε κι άλλον αδελφό και αμέσως του λέμε:
– Αυτό κι αυτό έγινε.
Έτσι βλάπτουμε κι εκείνον, βάζοντας στην καρδιά του αμαρτίες. Και δεν φοβόμαστε το Θεό… Αλλά ενώ κάνουμε έργο διαβολικό, δεν ανησυχούμε κιόλας.
Και γινόμαστε συνεργάτες των δαιμόνων τόσο για τη δική μας καταστροφή όσο και του αδελφού.
Και γιατί τα παθαίνουμε αυτά; Επειδή δεν έχουμε αγάπη.
Αν είχαμε αγάπη, συμπάθεια και συμπόνια, θ’ αποφεύγαμε να βλέπουμε τα ελαττώματα του πλησίον, όπως είναι γραμμένο: «Η αγάπη καλύπτει πολλές αμαρτίες» (Α’ Πετρ. 4:8).
Και αλλού: Η αγάπη «δεν σκέπτεται το κακό,… όλα τα σκεπάζει» (Α΄ Κορ. 13:5,7) κ.λπ.
Κι εμείς λοιπόν, όπως είπα, αν είχαμε αγάπη, θα σκεπάζαμε κάθε σφάλμα, όπως κάνουν οι άγιοι, όταν βλέπουν τα ελαττώματα των ανθρώπων.
Μήπως είναι τυφλοί οι άγιοι και δεν βλέπουν τις αμαρτίες; Και ποιος μισεί τόσο την αμαρτία όσο οι άγιοι;
Και όμως, δεν μισούν τον αμαρτωλό ούτε τον κατακρίνουν.
Δεν τον αποστρέφονται, αλλά υποφέρουν μαζί του, τον νουθετούν, τον παρηγορούν, τον γιατρεύουν σαν άρρωστο μέλος του σώματός τους.
Τα πάντα κάνουν για να τον σώσουν.
Απόσπασμα από τον λόγο του Αββά Δωροθέου, «Περί του μην κρίνειν τον πλησίον», όπως περιέχεται σε μετάφραση στη Σειρά Φυλλαδίων, «Φωνή των πατέρων» των εκδόσεων της Ιεράς Μονής Παρακλήτου, αριθμός 1, που τιτλοφορείται «Μην κατακρίνεις».
