Ο ιερός Χρυσοστομος για την πρέπουσα στάση μας απέναντι στους εχθρούς και υβριστές μας


  • Τίποτε δεν κάνει τον Θεόν τόσο σπλαχνικό απέναντί μας, όσο το να αγαπούμε τους εχθρούς μας και να ευεργετούμε εκείνους που μας ερεθίζουν και μας βλάπτουν. Να αντιμετωπίζουμε τους εχθρούς μας ως ευεργέτες, γιατί μας βοηθούν στην κάθαρση της ψυχής μας και στην αποδοχή των προσευχών μας από τον Θεό...Δεν θα μπορέσουν να μας ωφελήσουν τόσο αυτοί που μας φέρονται καλά και προσπαθούν με κάθε τρόπο να μας ωφελήσουν, όσο θα μας ωφελήσει, η προς τους εχθρούς καλή συμπεριφορά μας, η οποία θα μας προετοιμάσει την άνωθεν βοήθεια, από το φορτίο των αμαρτιών μας...
  • Μιμείται τον Θεό εκείνος που ευγεργετεί τους εχθρούς του, έστω και αν μένουν αδιόρθωτοι. Και ο Θεός το ίδιο κάνει, ανατέλει τον ήλιο, για τους αγαθούς και για τους πονηρούς. Όπως ακριβώς όταν αδικούμαι τους πλησίον, αδικούμαι τους εαυτούς μας, έτσι και όταν τους ευεργετούμε, ευεργετούμε τους εαυτούς μας. Όταν λοιπόν σε βλάψει ο εχθρός σου, αφού σκεφτείς ότι σε ευεργέτησε, όχι μόνο να μην του το ανταποδώσεις, αλλά και να τον ευεργετήσεις. Αυτή η ευεργεσία, ωφελεί περισσότερο εμάς, παρά εκείνον...
  • Αν ο εχθρός σου, παρόλο που εσύ τον ευεργετείς, τον τιμάς, συμφιλιώνεσαι μαζί του και αυτός εξακολουθεί να διατηρεί εχθρότητα, στον εαυτόν του άναψε τη φωτιά και έκαψε το κεφάλι του. Εσύ είσαι ανεύθυνος... Ευεργέτησε τον εχθρό σου και θα συσσωρεύσεις αναμμένα κάρβουνα στο κεφάλι του...
  • Όταν κάποιος σε εχθρεύεται και σε αντιπαθεί, να μην στραφείς εναντίον του, αλλά εναντίον του δαίμονος, που τον παρακινεί και εναντίον αυτού να στρέψεις όλη την οργή σου. Αυτόν που υποκινείται από τον δαίμονα να σε εχθρεύεται και να σε αντιπαθεί, πρέπει να τον σπλαγχνιστείς...
  • Σκοπός μας δεν είναι, ποτέ να μην έχουμε εχθρούς, αλλά να μην υπάρχουν δικαιολογημένα εχθροί και εύλογα... Όταν εγώ μισώμαι και δεν μισώ, εκείνος με έχει εχθρό και όχι εγώ αυτόν...
  • Θέλεις να βεβαιωθείς, ότι είναι δυνατόν οποιονδήποτε άνθρωπο, ο οποίος διάκειται εχθρικώς προς εμάς, να τον κάνουμε φίλο, έστω και αν είναι πονηρός και διεφθαρμένος και αδιόρθωτος; Ποιό ζώο υπάρχει αγριότερο από τον λέοντα; Όμως και αυτόν τον εξημερώνουν οι άνθρωποι και η τέχνη μεταβάλλει δια της βίας την φύση και γίνεται ο λέων ημερότερος και πραότερος και από το πρόβατο και βαδίζει δια μέσου της αγοράς, χωρίς να προκαλεί φόβο σε κανέναν, αυτός ο οποίος από όλα τα ζώα, είναι αγριότερος και μεγαλοπρεπέστερος... Ποιά λοιπόν απολογία θα δώσουμε, ποιά συγχώρεση θα βρούμε, όταν τα μεν θηρία εξημερώνουμε, ενώ τους ανθρώπους λέμε, ότι δεν μπορούμε ποτέ να τους καταπραϋνουμε, ούτε να τους κάνουμε να είναι ευχαριστημένοι μαζί μας; Και τούτο, μολονότι η ημερότητα είναι αντίθετη προς την φύση του θηρίου, ενώ για τον άνθρωπο η αγριότητα είναι αντίθετη προς την φύση του. Όταν λοιπόν κατορθώνουμε και υπερνικούμε την φύση, ποιά απολογία θα δώσουμε, λέγοντας, ότι δεν μπορούμε να διορθώσουμε την προαίρεση;..
  • Όποιος αγαπά αυτόν που τον αγαπά, δεν κάνει κάτι σπουδαίο. Όταν όμως ευεργετεί αυτόν που τον μισεί, αυτός κυρίως είναι άξιος επαίνου και βραβείου...
  • Αυτός που ευλογεί τον εχθρό, ευλογεί τον εαυτόν του. Και αυτός που καταριέται, καταριέται τον εαυτόν του. Και αυτός που προσεύχεται για τον εχθρό, προσεύχεται για τον εαυτόν του, όχι για εκείνον... 
  • Δεν είναι δυνατόν, εκείνος που αγωνίζεται για την αρετή, να μην έχει πολλούς εχθρούς. Όταν μισούμαι και δεν μισώ, εκείνος με έχει εχθρό και όχι εγώ εκείνον. Όταν προσεύχομαι για κάποιον, όταν θέλω να τον ευεργετώ, πώς αυτόν τον άνθρωπο, τον έχω εχθρό;.. 
  • Είναι μεγάλη αρετή εκείνου του δικαίου ανθρώπου, που έχει τους ίδους εχθρούς με τον Θεό και τους ίδιους φίλους, όπως ακριβώς μεγάλη είναι η κακία εκείνου, που έχει εχθρούς τους φίλους του Θεού και εχθρούς, τους φίλους Του. Όπως ακριβώς ο Θεός έχει εχθρούς, χωρίς να τους μισεί και να τους αποστρέφεται, αλλά σιχαίνεται τις κακές πράξεις τους, έτσι και ο δίκαιος άνθρωπος έχει εχθρούς, όμως δεν τους πολεμάει, αλλά αποστρέφεται την κακία τους...
  • Τίποτε δεν είναι πιο ασφαλές, από το να λυπάσαι τους εχθρούς σου. Και τίποτε δεν είναι πιο επικίνδυνο, από το να θέλεις να τους εκδικηθείς, προστατεύοντας τον εαυτόν σου...
  • Όταν ο εχθρός πέφτει στα χέρια σου, να μην νομίσεις ότι αυτό είναι ευκαιρία τιμωρίας, αλλά σωτηρίας. Τότε κυρίως πρέπει να λυπούμαστε τους εχθρούς, όταν γινόμαστε κύριοί τους...
  • Πρόσεχε, πόσα κερδίζεις, όταν αντιμετωπίζει με επιείκεια τις κακίες των εχθρών σου: α) απαλλάσσεσαι από τα αμαρτήματά σου! β) αποκτάς καρτερία και υπομονή! γ) γίνεσαι επιεικείς και φιλάνθρωπος! και δ) είσαι πάντοτε καθαρός από την οργή!..
  • Εκείνος που αγαπά τόσο πολύ, ώστε να παραβλέπει την δική του ωφέλεια, μπροστά σ' αυτά που συμφέρουν τον πλησίον, αυτός δεν έχει εχθρό...
  • Και αν ακόμα υποφέρεις από τον εχθρό σου αθεράπευτα, όσο πιο μεγάλος είναι ο πόνος, τόσος θα είναι και ο μισθός σου, όταν επιμένεις και θεραπεύεις εκείνον που είναι αθεράπευτα άρρωστος...
  • Το δικό μου και το δικό σου, η καταραμένη αυτή φράση που έβαλε ο σατανάς, αυτή γίνεται συνήθως αιτία της έχθρας. Ή για χρήματα ή για μάταιη δόξα γίνεται κανείς εχθρός. Καταπολεμώντας έτσι κανείς την κενοδοξία και την φιλαργυρία, την ρίζα της έχθρας, αποφεύγει να κυριευτεί απ' αυτήν...
  • Τί υπάρχει αθλιότερο από εκείνους που έχουν εχθρό τον Θεό;..
  • Όπως σε μια σπίθα φωτιάς, αν την φυσήξεις, την ανάβεις περισσότερο και αν την φτύσεις, την σβήνεις, έτσι και στην περίπτωση της έχθρας του πλησίον σου, αν του φερθείς εγωιστικά και αδιάντροπα, του ανάβεις τον θυμό, ενώ αν του απευθύνεις λόγια φιλικά και συνεσταλμένα, του σβήνεις το θυμό...
  • Η αγάπη συγχωρεί πλήθος αμαρτημάτων, ενώ η έχθρα φαντάζεται (εχθρούς) και εκεί που δεν υπάρχουν... 
  • πηγή