“Oi Ρουμάνοι μοναχοί, κληρικοί και λαϊκοί, πού έγιναν γνωστοί ώς οί «άγιοι των φυλακών», ο! όποιοι άντιστάθηκαν πνευματικά στο θηριώδες κομμουνιστικό καθεστώς, πού επίσκιασε τη “Ρουμανία από τό 1947 μέχρι τό 1989, ήταν ανδρες πού ζούσαν σε ένα κόσμο διαφορετικό άπό την υποβιβασμένη κοινωνία ή όποια τούς φυλάκισε λόγω τής άρνήσεώς τους νά έγκαταλείψουν την χριστιανική τους ταυτότητα.
Πολλοί άπ’ αυτούς υπέστησαν τήν διαβολική μέθοδο τών ρουμανικών φυλακών πού λεγόταν «επαναδιαπαιδαγώγηση». Αυτή κυριολεκτικά απογύμνωνε τήν ανθρώπινη προσωπικότητα άπό κάθε ανθρώπινο στοιχείο με τον συστηματικό ξυλοδαρμό, βασανισμό καί με υποβαλλόμενες προδοσίες τής πίστεώς τους.
Εδώ θά παραθέσουμε τήν βιογραφία τού ηρώα τής ορθόδοξης Ρουμανίας, ενός μάρτυρα πού μαρτύρησε στις φυλακές τών κομμουνιστών γιά τήν πίστη του, του π. Ίλαρίωνος FELEA ό όποιος ήταν ένας σπουδαίος Ιερέας, θεολόγος καί συγγραφέας, πού ή ζωή καί τά έργα του όμως είναι άκόμα άγνωστα στον κόσμο εκτός Ρουμανίας.
Είναι σημαντικό νά πούμε ότι ή ζωή τού π. Ιλαρίωνος έχει έπαινεθή άπό τά επιφανή πρόσωπα τής Ρουμανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας πού πέρασαν άπό τήν ίδια εμπειρία τών φυλακών καί έπέζησαν, καί έτσι ήταν σε θέσι νά τον κατανοήσουν άληθινά. Ήταν ένας έμπιστος Ιερέας, ό όποιος εφάρμοζε στήν δική του ζωή οτι δίδασκε στούς άλλους. Ήταν ένας εξαίρετος καί παραγωγικός συγγραφέας, τού όποιου τά έργα έχουν γίνει θεμελιώδη γιά τούς σημερινούς Ρουμάνους ορθόδοξους Χριστιανούς.
Εισαγωγή
Αρχές τής δεκαετίας τού 1960, στίς γνωστές κομμουνιστικές φυλακές τού AIUD τής Ρουμανίας, πέντε χιλιάδες πολιτικοί αιχμάλωτοι έχουν ήδη περάσει άπό τά προγράμματα τής «μετεκπαιδεύσεως», πού συμπεριλάμβαναν άπερίγραπτους σωματικούς καί ψυχολογικούς βασανισμούς. Άντεξαν μόνο μέ τήν προσευχή καί τήν καθοδήγησι τών τετρακοσίων ορθοδόξων Ιερέων πού ήταν κι αύτοί φυλακισμένοι μαζί τους. Ό μεγάλος θεολόγος π. Δημήτριος STANILOAE ήταν ένας άπό αυτούς, ο οποίος ύπέφερε κι αύτός μαζί μέ τούς συναιχμαλώτους του καί δυνάμωνε τήν πίστι τους στον Χριστό μέ τήν προσευχή, τήν έξομολόγησι καί τή μετάνοια. Κι όμως υπήρχε άκόμα ένας Ιερέας στο AIUD, πού ήταν μόλις γνωστός μεταξύ τών φυλακισμένων καί πού ό ίδιος ό π. Δημήτριος STANILOAE τόν επαίνεσε ώς άνδρα τής συνεχούς προσευχής κι αύτός ήταν ό π. Ιλαρίων FELEA. Ό πνευματικός τρόπος τής ζωής του άνάγκασε τόν π. Δημήτριο νά όμολογήση Οτι «Ό π. Ιλαρίων μέ ξεπερνούσε σέ όλα»• καί συμπλήρωσε λέγοντας «Έγώ μετέφρασα τήν Φιλοκαλία, άλλά αύτός τήν ζούσε».
Όλοι στο AIUD γνώριζαν καί αγαπούσαν τόν π. Ιλαρίωνα γιά τήν γενναιοδωρία του καί τήν άνεσι στήν επικοινωνία. Είχε τό χάρισμα του κηρύγματος καί κέρδιζε τόν άκροατή του μέ τήν βαρύτονη φωνή του. Σέ διάφορες περιστάσεις τραγουδούσε άργά -μέ μιά συμπαθητική φωνή- τά παλιά παραδοσιακά τραγούδια του τόπου του, πού ήταν στήν καρδιά τών όρέων τής Δυτικής Καρπαθίας.
Επίσης ό π. Ιλαρίων ήταν ένας σπουδαΐος επιστήμονας καί θεολόγος, πού μέ τά έργα του προσπάθησε νά άναδείξη τόν Χριστό σέ ολη τή δόξα Του, οπως τότε στο ορος Θαβώρ, στή ζωή του κάθε συνανθρώπου του. Τό τελευταίο καί πιο σύνθετο έργο του, Προς Θαβώρ, χαρακτηρίσθηκε άπό τόν γνωστό άρχιμανδρίτη π. Ιουστίνο PARVU ώς «τό καλύτερο έργο τής Ρουμανικής Ορθοδοξίας πού έχει γραφτή μέχρι τώρα» καί «ό δεύτερος πολύτιμος θησαυρός τής Ορθοδοξίας μετά τήν Φιλοκαλία», αφού είναι μιά τέλεια ερμηνεία της.
Αφού ύπέφερε καί πέθανε στίς κομμουνιστικές φυλακές AIUD καί έτάφη χωρίς σταυρό στον κοινό τάφο του, ό π. Ιλαρίων «στεφανώθηκε στο θάνατό του μέ τό φωτοστέφανο του μάρτυρα τής “Εκκλησίας καί του “Έθνους». Μετά τήν πτώσι του κομμουνισμού τό 1989, ό τομέας τής θεολογίας του Πανεπιστημίου του ΑRAD στήν Δυτική “Ρουμανία ώνομάστηκε «ΙΛΑΡΙΩN FELEA.», τιμώντας έτσι τήν αιώνια μνήμη του πρώην καθηγητού καί μεγάλου θεολόγου.
Τά πρώτα χρόνια
Ό π. Ιλαρίων Βιργίλιος FELEA.γεννήθηκε τόν Μάρτιο ή Απρίλιο του 1903 στόVALEA BRADULU , ένα χωριό χτισμένο στά γραφικά όρη τής Δυτικής ‘Ρουμανίας. Σύμφωνα μέ τα λόγια τής μητέρας του, γεννήθηκε την Παρασκευή πριν τήν Κυριακή των Βαΐων, που ήταν καί ή μνήμη του αγίου Ίλαρίωνος τού Νέου. Ήταν τό όγδοο άπό τά δέκα παιδιά πού γεννήθηκαν στήν οικογένεια.
Ή δυνατή πίστι τού π. Ίλαρίωνος βρήκε τις ρίζες της στήν βαθειά ευλάβεια τής οικογένειας του. Τό πρώτο πρότυπό του ήταν ό πατέρας του, Ιερέας, πού τον περιέγραψε ως «απλό, ειλικρινή, εργατικό καί αφιερωμένο στήν κλήσι του, έναν αληθινό απόστολο». Σαν μικρό παιδί, ό Ίλαρίων εντυπωσιάσθηκε πολύ μέ τή ζωντανή σχέσι τού πατέρα του μέ τό Χριστό. Όποτε γυρνούσε σπίτι μετά από μιά ακολουθία, τό πρώτο πράγμα πού θά έκανε ήταν νά γονατίση και νά προσευχηθή.
Ό νεαρός Ίλαρίων δεν ήταν ό μόνος τής οίκογένειάς του πού αφιέρωσε τή ζωή του στήν υπηρεσία τού Θεού. Ό μεγαλύτερος αδελφός του, ό Ιωάννης, ήταν ό πρώτος πού έκανε γνωστό τό όνομα FELEA στήν ορθόδοξη Ρουμανία. Μετά τήν κουρά του στον μοναχισμό, ό Ιωάννης χειροτονήθηκε Ιερομόναχος καί αργότερα άρχιμανδρίτης καί έγινε γνωστός ως εξαίρετος Ιεροκήρυκας. Όταν τελείωσε τό διδακτορικό του στή θεολογία, ό π. Ιωάννης διωρίστηκε καθηγητής και αργότερα πνευματικός τών νέων θεολόγων τού Βουκουρεστίου, τής πρωτευούσης τής ‘Ρουμανίας. _ Ήταν μάλιστα και υποψήφιος γιά νά χειροτονηθή επίσκοπος τήςARAD.
Μέ δεδομένο τήν ευσέβεια τής αναστροφής του, ή επιθυμία τού Ίλαρίωνος άπό μικρού ήταν νά υπηρέτηση τό Θεό και τό συνάνθρωπό του ως Ιερέας. ’Έτσι ή εκπαιδευτική πορεία του άρχισε νά εστιάζεται στήν προετοιμασία γιά τήν Ιερωσύνη.
Ακαδημαϊκή εκπαίδευση καί Ιερωσύνη
Τό φθινόπωρο τού 1922, ακολουθώντας τά βήματα τού αδελφού του, ό Ίλαρίων άρχισε νά παρακολουθή τά μαθήματα τής Θεολογικής Ακαδημίας στό SIBIU, από τό όποιο αποφοίτησε τον Ιούνιο τού 1926. Αυτή ήταν ή βάσι τής θεολογικής και πνευματικής διαμορφώσεώς του, και ακολούθησε ή χειροτονία του στήν Ιερωσύνη άπό τον χαρισματούχο μητροπολίτη Νικόλαο BALAN. Έτσι, αφού παντρεύτηκε τήν Βαλερία, κόρη ενός διδασκάλου, ό Ίλαρίων χειροτονήθηκε διάκονος και Ιερέας τό 1927 σε ένα παρεκκλήσι τού καθεδρικού ναού τού SIBIU. Αργότερα τοποθετήθηκε Ιερέας στό χωριό του, τό VALEA BRADULUI.
Σέ αντίθεοι με πολλούς Ιερείς πού τήν εποχή εκείνη ασχολούνταν με τά πολιτικό και άλλα είδη κοσμικών δραστηριοτήτων, ό π. Ιλαρίων αποφάσισε νά συνέχιση τις σπουδές του στον ελεύθερο χρόνο πού τού έμενε, γιά ν’ άποκτήση περισσότερη κατάρτιση και έτσι νά μπορή νά υπηρέτηση καλύτερα τό ποίμνιό του. Έτσι, μεταξύ 1927 και 1929, σπούδασε λογοτεχνία και φιλοσοφία στήν πόλιCIUJ, με ειδικότητα στή λατινική γλώσσα και λογοτεχνία. Συγχρόνως έργάσθηκε ώς καθηγητής τής λατινικής γλώσσης σέ ένα μικρό χωριό κοντά στήν ενορία του, όπου έγινε και πρόεδρος τής σχολικής επιτροπής. Ή άμεση απασχόληση του στό εκπαιδευτικό σύστημα τον έκανε Ιδιαίτερα ευαίσθητο στις πολιτιστικές, πνευματικές και κοινωνικές ανάγκες τής κοινωνίας του, ενώ συγχρόνως έδωσε τήν ευκαιρία στό σχολείο νά γίνη πιο δεκτικό στις αξίες τής Εκκλησίας.
Επιπρόσθετα μεταξύ 1930 και 1932 ό π. Ιλαρίων πήρε τό ανώτατο πτυχίο τής θεολογίας στό Βουκουρέστι με τις δύο εργασίες του «Ή σωτηρία κατά τήν ορθόδοξη, ρωμαιοκαθολική και προτεσταντική προοπτική» και «Ή μετάνοια – μία θεολογική και ψυχολογική τεκμηριώδης μελέτη». Τό τελευταίο έλαβε πολλές διακριτικές τιμές και έξεδόθη τό ίδιο έτος. Σ’ αυτό τό έργο, πού τώρα θεωρείται ώς απαραίτητη μελέτη σέ πολλές θεολογικές σχολές τής Ρουμανίας, ό π. Ιλαρίων υποστηρίζει άτι ή μετάνοια δεν είναι άπλά μιά ψυχολογική κατάστασι θλίψεως τών αμαρτιών μας αλλά κατέχει τήν δύναμι νά άνανεώνη ολοκληρωτικά τό νου και τήν καρδιά ενός ανθρώπου διά μέσου τής θείας χάριτος. Υποστηρίζει άτι ό καλύτερος τρόπος νά όμολογήσωμε τήν πίστι μας στον Θεό είναι ή μετάνοια και οτι δέν μπορούμε νά έχουμε γνώση και ειλικρινή μετάνοια. Ούτε όμως πλήρη μετάνοια χωρίς την ζωντανή πίστη.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΠΙΘΑ
