Τὸν πολὺ τιμητικὸ τίτλο τοῦ Ἰσαποστόλου ἡ Ἐκκλησία τὸν ἔχει δώσει στοὺς Ἁγίους ἐκείνους, τῶν ὁποίων ὁ βίος καὶ οἱ ἀγῶνες “ὑπὲρ τοῦ Εὐαγγελίου” ὁμοιάζουν μὲ ἐκείνους τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Οἱ Ἀπόστολοι, μετὰ τὴν Πεντηκοστή, ἐπορεύθησαν “ἴνα μαθητεύσουν πάντα τὰ ἔθνη” καὶ νὰ βαπτίσουν, ὅσους πιστεύσουν “εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”, καὶ νά τοὺς διδάξουν τὴν ἐφαρμογὴ τῶν θείων ἐντολῶν.
Ἡ ἁγία Ὄλγα, ὅταν μὲ τὸ Βάπτισμα καὶ τὸ Χρίσμα ἔγινε μέλος τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐβίωσε τὴν προσωπική της Πεντηκοστὴ μὲ τὴν ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν καρδιά της, “ἐπορεύθη” γιὰ νὰ μαθητεύση τὸ δικό της ἔθνος. Ἦταν βασίλισσα τῆς Ρωσίας, τὸν 10ον αἰῶνα μ.Χ., καὶ κατέβαλε ὑπεράνθρωπες προσπάθειες γιὰ τὸν εὐαγγελισμὸ τοῦ Ρωσικοῦ λαοῦ. Σύμφωνα μὲ τὸν ἱερὸ Συναξαριστή, “δύσκολα μπορεῖ νὰ περιγράψη κανεὶς τὶς ἄοκνες προσπάθειές της γιὰ τὴν χριστιανικὴ διαφώτιση τοῦ Ρώσικου λαοῦ. Ἔκανε τὰ πάντα γιὰ νὰ γνωρίσουν οἱ Ρῶσοι τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ καὶ πάνω στὸν ἀγῶνα αὐτὸν παρέδωσε τὴν τελευταία της πνοὴ, τὴν 11ην Ἰουλίου 969”. Μετὰ τὸ Βάπτισμα ὀνομάστηκε Ἑλένη ἀλλὰ στὸ ἁγιολόγιο καὶ τὴν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας παρέμεινε ὡς Ὄλγα. “Το φέγγος τῆς πίστεως, εἰσδεδεγμένη λαμπρῶς, πρὸς γνῶσιν σωτήριον, τὸν σὸν λαὸν ἀσφαλῶς ὠδήγησας ἔνδοξε. Ὅθεν ὡς ἀπαρχὴν σὲ τῷ σῷ ἔθνει ἁγίαν, μέλπομεν εὐσεβείας Ἰσαπόστολε Ὄλγα· Χριστὸς, γὰρ ὂν ἠγάπησας, ἀξίως σὲ ἐδόξασε”.
Ὁ θεάρεστος βίος της, ποὺ θυμίζει ἀρκετὰ ἐκεῖνον τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, μᾶς δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ διατυπώσουμε τὰ παρακάτω:
Πρῶτον: Ἕνα ἀπὸ τὰ τραγικὰ ἀποτελέσματα τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος εἶναι καὶ ἡ τάση τοῦ ἀνθρώπου νὰ δικαιολογῆται συνεχῶς γιὰ τὰ λάθη καὶ τὶς παραλήψεις του ἀλλὰ καὶ ἡ νοοτροπία νὰ θέλη νὰ τὰ φορτώνη στοὺς συνανθρώπους του ἢ στὸν διάβολο, ὁ ὁποῖος, ἂς λεχθῆ παρενθετικά, παρ’ ὅλη τὴν κακία καὶ τὴν πονηρία του, σὲ μερικὲς περιπτώσεις, δὲν ἔχει ἴσως καμμιὰ ἀνάμειξη, ἀφοῦ κάποιες φορὲς ἡ ἀνθρώπινη “ἐφευρετικότητα” καὶ πονηριὰ ξεπερνᾶ κατὰ πολὺ τὴν δική του. Ἔχοντας, λοιπόν, αὐτὴν τὴν νοοτροπία, θέλουμε νὰ δικαιολογοῦμε καὶ τὴν νωθρότητα καὶ ἀδιαφορία μας γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωή, λέγοντας ὅτι αὐτὰ δὲν γίνονται σήμερα ἢ τουλάχιστον δὲν μποροῦν νὰ ἐφαρμοστοῦν ἀπὸ ὅλους ἐμᾶς, ποὺ ζοῦμε στὸν κόσμο καὶ ἀντιμετωπίζουμε καθημερινὰ μεγάλους πειρασμοὺς καὶ πολλὰ προβλήματα. Ἡ καθημερινὴ πραγματικότητα, ὅμως, ἔρχεται νὰ μᾶς διαψεύση, ἀφοῦ ὑπάρχουν πάρα πολλοὶ συνάνθρωποί μας, οἱ ὁποῖοι κινοῦνται ἀνάμεσά μας, ἄσημοι κατὰ κόσμον, ποὺ ὅμως κουβαλοῦν μία μεγάλη παράδοση καὶ τῶν ὁποίων τὸ μεγαλεῖο τῆς ἐσωτερικῆς ζωῆς δὲν μποροῦμε νὰ ἀντιληφθοῦμε, ἀφοῦ ἡ ζωὴ τους “κέκρυπται σὺν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ”. Αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι, καὶ πιστεύω πὼς εἶναι περισσότεροι ἀπὸ ὅ,τι νομίζουμε, παρὰ τὶς ὅποιες δυσκολίες, φυλάσσουν μὲ ἀκρίβεια τὴν πνευματικὴ ζωή. Κάποτε ἕνας Ἱερομόναχος Ἁγιορείτης ἔλεγε, ὅτι ἐξομολογοῦσε ἕναν πολύτεκνο πατέρα, ἐπαγγελματία ὁδηγό, κατὰ τὸ κοινῶς λεγόμενο φορτηγατζή, ὁ ὁποῖος παρὰ τὶς δυσκολίες καὶ τὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετώπιζε κατὰ καιροὺς εἶχε ἀποκτήσει τὸ χάρισμα τῆς ἀδιάλειπτης καρδιακῆς προσευχῆς. Ἀλλὰ καὶ ἡ ἁγία Ὄλγα μήπως δὲν ζοῦσε στὸν κόσμο, δὲν εἶχε οἰκογένεια καὶ στενοχώριες διάφορες ἀλλὰ καὶ τὶς εὐθύνες, ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὸ μεγάλο ἀξίωμα ποὺ κατεῖχε; Καὶ ὅμως, κατόρθωσε νὰ γίνη ἁγία καὶ παράλληλα ὁδηγὸς καὶ στήριγμα ἀλλὰ καὶ φωτεινὸ παράδειγμα γιὰ πολλοὺς ἀνθρώπους.
Δεύτερον: Ὁ συγγραφέας τοῦ βίου της μὲ τρόπο λιτὸ τονίζει, ὅτι ἐκοπίασε πάρα πολὺ γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ Εὐαγγελίου στὴν ἀχανῆ πατρίδα της. Μὲ σαφήνεια καὶ χωρὶς πολλὰ λόγια, τονίζει τὴν σημαντικὴ προσφορά της, τοὺς πολλοὺς καὶ μεγάλους κόπους της. Ἐνῶ ἦταν βασίλισσα καὶ μποροῦσε νὰ ζῆ μὲ ἄνεση καὶ τρυφή, αὐτὴ προτίμησε τὴν κακοπάθεια γιὰ τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή, ὅπως ὁ Θεόπτης Μωϋσῆς, προτίμησε καὶ αὐτὴ “συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ μᾶλλον ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν”. Αὐτὸ, γιὰ τὴν ἐποχή μας, ἀκούγεται μᾶλλον παράξενα. Νὰ ἀποφεύγη κανείς, δηλαδή, τὰ γλέντια καὶ τὴν καλοπέραση καὶ νὰ τρέχη συνεχῶς, νὰ κοπιᾶ καὶ νὰ ἐργάζεται καὶ, γιατί ὄχι, νὰ θυσιάζεται νυχθημερὸν γιὰ τοὺς ἄλλους. Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἄλλο ἦθος, ξένο καὶ ἀκατάληπτο καὶ παράλογο γιὰ τοὺς ὑλόφρονας, τοὺς ξένους πρὸς τὴν Ὀρθόδοξη παράδοση.
Ἡ Ἰσαπόστολος Ὄλγα “κουβαλᾶ” μία μεγάλη παράδοση καὶ διασώζει ἕνα ἦθος ἀρχοντικὸ καὶ θυσιαστικό. Ἕναν τρόπο ζωῆς, ποὺ βρίσκει τὴν ἀπόλαυση στὴν κακοπάθεια καὶ τὴν προσφορὰ ὑπὲρ τοῦ “πλησίον”, στὸ “μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν”. Ποὺ δὲν ντρέπεται νὰ ἀνταλλάξη τὴν βασιλικὴ πορφύρα μὲ τὸ “λέντιον” οὔτε τὸν πλοῦτο καὶ τὴν δόξα μὲ τὴν ἠθελημένη φτώχεια καὶ ταπείνωση. Ποὺ βρίσκει τὴν τρυφὴ στὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν καλοπέραση στὴν διακονία. Ποὺ θεωρεῖ τὶς πληγὲς γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ συνανθρώπου, ὡς τὰ πολυτιμότερα παράσημα καὶ λάφυρα.
