«Εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν ἡμῶν ἐδόθη ἡ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ ἐπίγνωσις τῶν μυστηρίων τοῦ Θεοῦ, καὶ (Αὕτη) εἶναι ἰσχυρὰ ἐν τῇ ἁγίᾳ Αὐτῆς σκέψει καὶ ὑπομονῇ».
Τὸ μυστήριον τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖον γνωρίζει ἡ Ἐκκλησία ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἁγία Αὐτοῦ σκέψις εἶναι, «ἵνα οἱ πάντες σωθῶσι». Καὶ ἡ ὁδὸς τὴν ὁποίαν πορεύεται ἡ Ἐκκλησία, ίναι ἐπιτύχη τοῦ ἁγίου Αὐτῆς σκοποῦ, εἶναι ἡ ὑπομονή, ἤτοι ἡ θυσία.
Κηρύττουσα εἰς τὸν κόσμον τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ ἡ Ἐκκλησία καλεῖ τοὺς πάντας εἰς τὸ πλήρωμα τῆς θείας ζωῆς, ἀλλ’ οἱ ἄνθρωποι δὲν ἐννοοῦν τὸ προσκλητήριον τοῦτο καὶ ἀπορρίπτουν αὐτό. Καλοῦσα τοὺς πάντας ὅπως φυλάσσουν τὴν ἐντολὴν τοῦ Χριστοῦ, «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» ἡ Ἐκκλησία ἵσταται εἰς τὸ μέσον ὅλων τῶν ἐχθρικῶν δυνάμεων. Καὶ ἡ ὀργή, δια τῆς ὁποίας εἶναι εμπεπλησμέναι αὗται, συναντῶσα τὴν Ἐκκλησίαν ἐν τῇ ὁδῷ αὐτῆς φυσικῶς εκσπά κατ’ Αὐτῆς. Ἡ δὲ Ἐκκλησία πραγματοποιοῦσα τὸ ἔργον τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ τῆς γῆς, ἤτοι τὴν σωτηρίαν ὅλου τοῦ κόσμου, δέχεται ἐπ’ Αὐτῆς ἐνσυνειδήτως τὸ βάρος τῆς γενικῆς ὀργῆς, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ᾖρεν, ἐπ’ Αὐτοῦ τὰς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου. Καὶ ἐὰν ὁ Χριστὸς εἰς τὸν κόσμον τοῦτον τῆς ἁμαρτίας ἦτο δεδιωγμένος καὶ ὤφειλε νὰ πάθη – «παθητός ὁ Χριστός» -, τότε καὶ ἡ ἀληθὴς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἀναποφεύκτως θὰ διωχθῆ καὶ θὰ ὑποστῆ τὸ μαρτύριον. Τοῦτο εἶναι πνευματικὸς νόμος τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, περὶ ού ὡμίλησε καὶ Αὐτὸς ὁ Κύριος καὶ οἱ Ἀπόστολοι· Παῦλος δὲ ὁ θεσπέσιος κατηγορηματικῶς ἐξέφρασεν αὐτὸν δια τῶν λόγων τούτων: «Πάντες οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται» (Β’ Τιμ.γ΄ 12).
Καὶ τοῦτο γίνεται πάντοτε καὶ πανταχοῦ εἰς ὅλον τὸν κόσμον, ὅπου ζῆ ἡ ἁμαρτία.
«Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται». Δια τῶν λόγων αὐτῶν ὁ Κύριος βεβαιοῖ ὅτι ὅσοι κηρύττουν τὴν εἰρήνην τοῦ Θεοῦ ἐξομοιοῦνται πρὸς Αὐτόν, τὸν Μονογενῆ Υἱὸν τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἐξομοιοῦνται εἰς πάντα, τουτέστιν οὐχὶ μόνον εἰς τὴν δόξαν καὶ τὴν ἀνάστασιν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἐξουθένωσιν καὶ τὸν θάνατον Αὐτοῦ. Περὶ τούτου σαφῶς λέγουν αἱ Γραφαί, καὶ ὡς ἐκ τούτου οἱ κηρύττοντες ἀληθῶς τὴν εἰρήνην τοῦ Χριστοῦ δέον ὅπως πάντοτε ἐνθυμῶνται τὸν Γολγοθᾶν.
Πάντα ταῦτα ἔρχονται μόνον δια τὸν λόγον «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν». «Ζητεῖτε Μὲ αποκτείναι, ὅτι ὁ λόγος ὁ Ἐμὸς οὐ χωρεῖ ἐν ὑμῖν», λέγει ὁ Χριστὸς πρὸς τοὺς Ἰουδαίους (Ιωάν. ἡ’ 37). Καὶ τὸ κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ὁποῖον εἶναι ὁ ἴδιος ὁ λόγος «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν», οὐ χωρεῖ ἐν τῷ κόσμῳ καὶ δια τοῦτο ὁ κόσμος κατὰ τὴν διάρκειαν πάντων τῶν αἰώνων ἐδίωκε καὶ θὰ διώκη τὴν ἀληθινὴν Ἐκκλησίαν, ἐφόνευε καὶ θὰ φονεύη τοὺς διακόνους Αὐτῆς.
Κατὰ τὴν ἐπικοινωνίαν ἡμῶν μετὰ τοῦ μακαρίου Γέροντος οὐδέποτε εἴχομεν ἔστω καὶ σκιὰν τινα ἀμφιβολίας ὅτι τὰ ρήματα αὐτοῦ εἶναι «ρήματα ζωῆς αἰωνίου», ἅτινα ἤκουσεν οὗτος ἄνωθεν,καὶ ὅτι οὐ «σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσας» (Β’ Πέτρ α΄ 16) ἐδιδάχθη ἐκείνην τὴν ἀλήθειαν, περὶ ής ἐμαρτύρει δι’ ὅλης τῆς ζωῆς αὐτοῦ.
Πολλοὶ μετ΄ ἐλαφρότητος ὁμιλοῦν δια τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ τὰ ἔργα αὐτῶν εἶναι σκάνδαλον εἰς τὸν κόσμον, δια τοῦτο δὲ οἱ λόγοι αὐτῶν στεροῦνται τῆς ζωοποιοῦ δυνάμεως.
Ἡ ζωὴ τοῦ Γέροντος, τὴν ὁποίαν εἴδομεν ἐκ τοῦ πλησίον ἐπὶ σειρὰν ἐτῶν καὶ περὶ ής νῦν ἀποτολμῶμεν νὰ γράψωμεν, ὑπῆρξε μέγας ἆθλος καὶ τοσοῦτον ἔξοχος, ὥστε δὲν διαθέτομεν δυνάμεις νὰ εὕρωμεν ἀνθρωπίνους λόγους, ὅπως ἐκφράσωμεν τὸν θαυμασμὸν ἡμῶν. Ταυτοχρόνως δὲ ὑπῆρξε τοσοῦτον ἁπλῆ, τοσοῦτον φυσικὴ καὶ ἀληθῶς ταπεινή, ὥστε πᾶσα ἐξεζητημένη λέξις εἰσάγει ξένον στοιχεῖον. Καὶ ὡς ἐκ τούτου εἶναι τοσοῦτον δύσκολον νὰ γράψωμεν περὶ τούτου.
Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, οἵτινες ἐπὶ τοῦ ἁπλοῦ λόγου δὲν δύνανται νὰ διακρίνουν τὸ πραγματικὸν περιεχόμενον, ἀλλ’ ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι, ἡ ἀκοὴ τῶν ὁποίων προσβάλλεται ὑπὸ τῶν ξένων τόνων τῶν «στομφωδῶν» λόγων. Τὸν ἅγιον καὶ καθαρὸν λόγον τοῦ Γέροντος, δυστυχῶς ἀπρόσιτον εἰς τὴν ἀντίληψιν πολλῶν ἕνεκα ἀκριβῶς τῆς ἁπλότητος αὐτοῦ, ἀπεφασίσαμεν νὰ συνοδεύσωμεν μέχρι τινὸς δια τοῦ ἡμετέρου ξηροῦ καὶ βαρέος, ὑποθέτοντες, ἴσως ἐσφαλμένως, ὅτι οὕτῳ θὰ διευκολύνωμεν τινας, οἵτινες εἶναι συνηθισμένοι εἰς ἄλλον τρόπον ζωῆς καὶ ἐκφράσεως, νὰ κατανοήσουν τούτον.
Λάβετε ὡς παράδειγμα τὴν σύντομον διδαχὴν τοῦ Γέροντος:
«Τί εἶναι ἀναγκαῖον, ἔχη τὶς εἰρήνην ἐν τῇ ψυχῇ καὶ ἐν τῷ σώματι;»
Πρὸς τοῦτο πρέπει νὰ ἀγαπᾶς τοὺς πάντας ὡς σεαυτόν, καὶ καθ’ ἑκάστην νὰ εἶσαι ἕτοιμος δια τὸν θάνατον»
Συνήθως ἡ σκέψις τοῦ ἐπικειμένου του θανάτου ρίπτει τὴν ψυχὴν εἰς ταραχώδη φόβον, συχνάκις δὲ καὶ εἰς ἀπόγνωσιν, τοσοῦτον ὥστε ἐκ τῆς ὀδύνης τῆς ψυχῆς ἀσθενεῖ καὶ τὸ σῶμα.
Πῶς λοιπὸν λέγει ὁ Γέρων ὅτι ἡ συνεχὴς ἑτοιμότης πρὸς τὸν θάνατον καὶ ἡ ἀγάπη πρὸς πάντας πληροῖ εἰρήνης οὐχὶ μόνον τὴν ψυχὴν ἀλλὰ καὶ τὸ σῶμα; Ξένη καὶ ἀκατάληπτος διδαχή!
Ὁμιλῶν περὶ εἰρήνης ἐν τῇ ψυχῇ καὶ τῷ σώματι ἔχει ὑπ’ ὄψιν ὁ Γέρων τὴν κατάστασιν ἐκείνην, κατὰ τὴν ὁποίαν οὐχὶ μόνον εἰς τὴν ψυχήν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ σῶμα μεταδίδεται αἰσθητῶς ἡ ἐπενέργεια τῆς χάριτος. Εἰς τὴν δοθεῖσαν δὲ περίπτωσιν ὁμιλεῖ περὶ βαθμοῦ μικροτέρου ἐκείνου, τὸν ὁποῖον ἐβίωσε τὴν ὥραν τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Κυρίου. Τότε ἡ χάρις καὶ ἐν τῇ ψυχῇ καὶ ἐν τῷ σώματι ἦτο τοιαύτης δυνάμεως, ὥστε καὶ τὸ σῶμα ἠσθάνθη ἐναργῶς τὸν ἁγιασμὸν αὐτοῦ, καὶ εἰς αὐτὸ τοῦτο τὸ σῶμα ἡ γλυκύτης τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου διήγειρε τοσοῦτον ἰσχυρὰν ἀγάπην πρὸς τὸν Χριστόν, ὥστε καὶ τοῦτο ἤθελε νὰ μαρτυρήση δια τὸν Κύριον.
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ
Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας 1995, σελ.158-161
