Ἅγιος Ἰγνάτιος Brianchaninov
Τί εἶναι τὰ πονηρὰ πνεύματα;
Πονηρὰ πνεύματα εἶναι οἱ ἐκπεσόντες ἄγγελοι. Ὁ Θεός τους δημιούργησε μαζὶ μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους ἀγγέλους. Τοὺς δημιούργησε καὶ αὐτοὺς ἀμώμητους, ἀγαθούς, ἁγίους. Καὶ τοὺς ἔδωσε ἄφθονα φυσικὰ καὶ πνευματικὰ χαρίσματα. Ὅμως οἱ ἄγγελοι αὐτοὶ ἔπεσαν σὲ ἔπαρση. Καὶ σκοτίσθηκαν! Θεώρησαν τὶς ἱκανότητες, ποὺ τοὺς εἶχε δώσει ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ, ἰδιότητες δικές τους! Προτερήματα προσωπικὰ, δικά τους! Ἔτσι ξεχώρισαν τὸν ἑαυτό τους ἀπὸ τὰ ἄλλα πλάσματα τοῦ Θεοῦ. Φαντάσθηκαν, ὅτι δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τὸ Θεό, ὅτι εἶναι αὐθύπαρκτοι.
Ξέχασαν, ὅτι ἦσαν δημιουργήματα! Καὶ μὲ τὸ ἄθλιο αὐτὸ σκεπτικὸ, ποδοπάτησαν τὶς ἱερὲς ὑποχρεώσεις τους ἔναντι τοῦ Δημιουργοῦ Θεοῦ.
Στὴ φίλαυτη αὐτὴ καὶ καταστρεπτικὴ τοποθέτησή τους παρασύρθηκαν ἀπὸ ἕναν ἀρχάγγελο, ἕναν ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους ἀγγέλους, ποὺ ὁ προφήτης Ἰεζεκιὴλ τὸν ὀνομάζει Χερουβείμ. Καὶ ὅλοι συμφωνοῦν, ὅτι ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς κορυφαίους ἀγγέλους. Τὸ Χερουβεὶμ λοιπὸν αὐτὸ, τόσο πολὺ βυθίστηκε στὴ φιλαυτία καὶ στὴν ἔπαρση, ὥστε φαντάσθηκε τὸν ἑαυτό του ἴσο μὲ τὸ Θεό, στράφηκε ἀπροκάλυπτα ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, ἔγινε ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ, παθιασμένος ἐχθρὸς τοῦ Θεοῦ.
Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ «ἄγγελοι», (δηλ. τὰ πνεύματα ποὺ ἀπέρριψαν τὴν ὑπακοὴ στὸ Θεὸ) ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὸν Οὐρανό. Καὶ τώρα περιπλανῶνται πάνω στὴ γῆ. Γεμίζουν μὲ τὴν παρουσία τους τὸ διάστημα μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς, (γι’ αὐτὸ καὶ ὀνομάζονται «ἐναέρια πνεύματα») – ἀλλὰ καὶ κατεβαίνουν στὸν ἅδη, στὰ ὑποχθόνια, σὲ τόπους κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς γῆς. Ὅλα αὐτὰ τὰ μαρτυρεῖ ἡ Ἁγία Γραφή.
Ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀγγέλων ποὺ ἔπεσαν εἶναι πολὺ σημαντικός. Μερικοί, μὲ βάση τὴ μαρτυρία ποὺ μᾶς δίνει ἡ Ἀποκάλυψη (κέφ. 12, 4), ὑπολογίζουν ὄτι ἔπεσε τὸ ἕνα τρίτο τῶν ἀγγέλων. Καὶ προφανῶς, ὅπως τὸ βλέπουμε στὰ λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου ποὺ σημειώσαμε στὴν ἀρχή, ἔπεσαν καὶ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ὑπέρτατους ἀγγέλους. Αὐτοὺς ὁ ἀπόστολος τοὺς ὀνομάζει ἀρχὲς καὶ ἐξουσίες. Ἀρχηγὸς καὶ ἡγεμόνες στὸ βασίλειο τοῦ σκότους, ποὺ δημιουργήθηκε μὲ τὴν πτώση τῶν ἀγγέλων, εἶναι τὸ ἐκπεσὸν χερουβείμ. Αὐτὸ εἶναι ἡ ἀρχή, ἡ πηγὴ καὶ τὸ πλήρωμα τοῦ κακοῦ. Τοὺς ξεπερνάει ὅλους τοὺς ἄλλους σὲ ἱκανότητες• καὶ γι’ αὐτό τοὺς ξεπερνάει καὶ στὸ κακό! Οἱ ἄγγελοι ποὺ παρασύρθηκαν ἀπὸ αὐτόν, τὸν ἔκαμαν ἀρχηγό τους· θεώρησαν, ὅτι ἔχουν χρέος νὰ ὑπακούουν σ’ αὐτὸν καὶ νὰ ἀντλοῦν ἀπὸ αὐτὸν ὅλο καὶ πιὸ πολὺ κακό. Καὶ ἔτσι μεταβλήθηκαν σὲ δούλους του.
Μὰ ὁ Θεὸς κάνει καὶ στοὺς ἐκπεσόντες ἀγγέλους συγκατάβαση! Καὶ παρὰ τὴν αὐθαιρεσία, τοὺς ἀφήνει στὸ κακὸ· σ’ αὐτό, ποὺ ἀγάπησαν καὶ πόθησαν! Ἀλλὰ καὶ χάρις στὴν παντοδυναμία Του καὶ τὴν σοφία Του, ποὺ ξεπερνᾶνε σὲ ἄπειρο βαθμὸ τὴ δύναμη καὶ τὴ σοφία ὅλων τῶν κτισμάτων, δὲν παύει ποτὲ νὰ εἶναι ὁ ὕψιστος καὶ ἀνώτατος ἐξουσιαστὴς καὶ Κύριος τῶν πάντων καὶ φυσικὰ καὶ τῶν δαιμόνων. Εἶναι πάντοτε στὴ διάθεσή Του. Καὶ σὰν νὰ εἶναι δεμένοι μὲ ἄλυτα δεσμά, δὲν μποροῦν νὰ κάμουν, παρὰ μόνο ὅ,τι Ἐκεῖνος τοὺς ἐπιτρέπει νὰ κάμουν (Μακαρίου Ὁμιλία 4, 7).