Το να κάνεις παρουσίαση, ερμηνείες, ανάλυση σε βιβλία του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι είναι υπερβολικά δύσκολο, ακατόρθωτο σχεδόν. Διότι δεν είναι δυνατόν να έχεις μαζί του κοινές πνευματικές εμπειρίες, κοινές αβυσσαλέες ευαισθησίες, κοινές νευρώσεις ή εκστατική όραση, κοινή υγεία και ασθένεια, κοινή διείσδυση στα γύρω και στην ψυχολογία του είναι, του υπερφυσικού και του Άλλου. Μας υπερβαίνει!
Μόνο αποσπασματικά προσεγγίζεται, ερευνάται και συζητιέται. Και όταν λέμε ερευνάται ακολουθούμε όπως παντού εκείνο το "ο καθείς με τα όπλα του". Τα μεγάλα του έργα είναι υπαρξιακός, οντολογικός λαβύρινθος, μαγνητικός μεν, αλλά και χαώδης για τον κάθε αναγνώστη, ακόμα και τον επαρκή. Μόνο ψηφίδες του λοιπόν, και εκείνη η ανερμήνευτη και απερίγραπτη αίσθηση Αληθινού - η μάλλον Αλήθειας - που σου αφήνει όπως τον διαβάζεις ξανά και ξανά και λυτρωτικά λαμπυρίζει πίσω από τις ομίχλες του. Φάρος υπαρξης στις δικές του και δικές μας καταιγίδες. Ο Ντοστογιέφσκι παραμένει μεγάλος και σαγηνευτικός γιατί κατά βάθος, και έστω μερικώς, παραμένει ένα μυστήριο.
(Φωτογραφία από την κηδεία του στην Αγία Πετρούπολη).
