Ο άνθρωπος, όταν δεν καλλιεργήσει το πνεύμα της θυσίας, σκέφτεται μόνον τον εαυτό του και θέλει όλοι να θυσιάζονται γι’ αυτόν.
Άλλα όποιος σκέφτεται μόνον τον εαυτό του, αυτός απομονώνεται και από τους ανθρώπους, απομονώνεται και από τον Θεό – διπλή απομόνωση- οπότε δεν δέχεται θεία Χάρη. Αυτός είναι άχρηστος άνθρωπος. Και να δείτε, αυτόν πού σκέφτεται συνέχεια τον εαυτό του, τις δυσκολίες του κ.λπ., και ανθρωπίνως κανείς δεν θα του συμπαρασταθεί σε μια ανάγκη. Καλά, θεϊκή συμπαράσταση δεν θα έχει, αλλά δεν θα έχει και ανθρώπινη.
Μετά θα προσπαθεί από εδώ-από εκεί να βοηθηθεί. Θα βασανίζεται δηλαδή, για να βοηθηθεί από ανθρώπους, άλλα βοήθεια δεν θα βρίσκει. Αντίθετα, όποιος δεν σκέφτεται τον εαυτό του, αλλά σκέφτεται συνέχεια τους άλλους, με την καλή έννοια, αυτόν τον σκέφτεται συνέχεια ο Θεός, και μετά τον σκέφτονται και οι άλλοι. Όσο ξεχνάει τον εαυτό του, τόσο τον θυμάται ο Θεός. Να, μια ψυχή φιλότιμη μέσα σε ένα Κοινόβιο θυσιάζεται, δίνεται κ.λπ. Αυτό, νομίζετε, δεν έχει πέσει στην αντίληψη των άλλων; Μπορεί να μην την σκεφθούν οι άλλοι αυτήν την ψυχή πού δίνεται ολόκληρη και δεν σκέφτεται τον εαυτό της; Μπορεί να μην την σκεφθεί ο Θεός; Μεγάλη υπόθεση! Εδώ βλέπει κανείς την ευλογία του Θεού, πώς εργάζεται ο Θεός.
Στις δυσκολίες δίνει εξετάσεις ο άνθρωπος. Εκεί φαίνεται αν έχει πραγματική αγάπη, θυσία. Και όταν λέμε ότι ένας έχει θυσία, εννοούμε ότι την ώρα του κινδύνου δεν υπολογίζει τον εαυτό του και σκέφτεται τους άλλους. Βλέπεις, και ή παροιμία λέει «ό καλός φίλος στην ανάγκη φαίνεται». Θεός φυλάξοι, άν λ.χ. τώρα έπεφταν βόμβες, θα φαινόταν ποιος σκέφτεται τον άλλον και ποιος σκέφτεται τον εαυτό του. Όποιος όμως έχει μάθει να σκέφτεται μόνον τον εαυτό του, σε μια δυσκολία πάλι τον εαυτό του θα σκέφτεται, και ο Θεός δεν θα τον σκέφτεται αυτόν τον άνθρωπο.Όταν από τώρα δεν σκέφτεται κανείς τον εαυτό του άλλα σκέφτεται τους άλλους, και στον κίνδυνο τους άλλους Θα σκεφθεί. Τότε ξεκαθαρίζουν ποιοι έχουν πραγματικά θυσία και ποιοί είναι φίλαυτοι.
Αν δεν αρχίσει κανείς να κάνει από τώρα καμμιά θυσία, να θυσιάσει μια επιθυμία, έναν εγωισμό, πως θα φθάσει να θυσιάσει την ζωή του σε μια δύσκολη στιγμή; «Αν τώρα σκέφτεται τον κόπο και κοιτάει να μην κοπιάσει λίγο παραπάνω από έναν άλλο σε μια δουλειά, πως θα φθάσει στην κατάσταση να τρέχει να σκοτωθεί αυτός, για να μη σκοτωθεί ο άλλος; Αν τώρα για μικρά πράγματα σκέφτεται τον εαυτό του, τότε που θα κινδυνεύει η ζωή του, πως θα σκεφθεί τον άλλον; Τότε θα είναι πιο δύσκολα. Αν έρθουν δύσκολα χρόνια και έχει λ.χ. ο διπλανός του πυρετό και τον δη να πέσει στον δρόμο, θα τον αφήσει και θα φύγει. Θα πει: «Να πάω να ξαπλώσω, μην πέσω και εγώ».
Στον πόλεμο παλεύει η ζωή η δική σου με την ζωή του άλλου. Λεβεντιά είναι να τρέχει ο ένας να γλυτώσει τον άλλον. Όταν δεν υπάρχει θυσία, ο καθένας πάει να γλυτώσει τον εαυτό του. Και είναι παρατηρημένο· όποιος πάει στον πόλεμο να ξεφύγει, τον βρίσκει εκεί η οβίδα. Πάει δήθεν να γλυτώσει και σπάζει τα μούτρα του. Γι’ αυτό να μην κοιτάζει κανείς να ξεφύγει, και ιδίως όταν αυτό είναι εις βάρος των άλλων. Θυμάμαι ένα περιστατικό από τον Αλβανικό πόλεμο.
Ένας στρατιώτης είχε μια πλάκα, για να προστατεύει το κεφάλι του. Εν τω μεταξύ χρειάσθηκε να πάει λίγο πιο πέρα και την ακούμπησε κάτω. Πάει αμέσως ο διπλανός του και την παίρνει. Σού λέει: «Ευκαιρία είναι, θα την πάρω εγώ τώρα». Την ίδια στιγμή, τακ, πέφτει ο όλμος επάνω του, τον διέλυσε. Αυτός έβλεπε τα πυρά που έπεφταν και πήρε την πλάκα, για να γλυτώσει· δεν υπολόγισε τον άλλον που θα γύριζε πάλι. Σκέφθηκε μόνον τον εαυτό του και δικαιολόγησε κάπως και την πράξη του: «Αφού πήγε λίγο πιο πέρα ο άλλος, μπορώ να την πάρω την πλάκα». Ναι, έφυγε, άλλα η πλάκα ήταν δική του. Ένας άλλος, όσο συνεχιζόταν ο πόλεμος, προσπαθούσε να γλυτώσει. Κανέναν δεν υπολόγιζε.
Οι άλλοι βοηθούσαν, αυτός καθόταν στο σπίτι του. Κοίταζε μέχρι την τελευταία ώρα που δυσκόλεψαν τα πράγματα να ξεφύγει. Αργότερα, όταν είχαν έρθει οι Άγγλοι, πήγε στο στρατόπεδο, παρουσιάσθηκε στον Ζέρβα και, επειδή είχε και αμερικανική υπηκοότητα, βρήκε ευκαιρία και έφυγε για την Αμερική. Μόλις όμως έφθασε εκεί, πέθανε! Η γυναίκα του η καημένη έλεγε: «Πήγε να ξεφύγει από τον Θεό!». Αυτός πέθανε, ενώ άλλοι που πήγαν και στον πόλεμο έζησαν.Λόγοι Γέροντος Παϊσίου
