Εξέλιξη-«βόμβα»: Το Βατικανό ετοιμάζεται να συγκαλέσει Οικουμενική Σύνοδο
με συμμετοχή όλων των χριστιανικών δογμάτων
Του Μανώλη Κείου
Αν τα συλλείτουργα και οι συμπροσευχές με τους Ρωμαιοκαθολικούς σάς προκαλούσαν αντιδράσεις, αν τα σενάρια για κοινό εορτασμό του Πάσχα οργή, ετοιμαστείτε για τα χειρότερα! Το Βατικανό ελπίζει να συγκαλέσει Οικουμενική Σύνοδο απανταχού των Χριστιανών και θα αναζητήσει έναν τρόπο για να διεκπεραιώσει κάτι τέτοιο στο μέλλον. Τουλάχιστον αυτό δήλωσε σε συνέντευξη τύπου στο RIA Novosti τη Δευτέρα ο καρδινάλιος Celestino Millore, αποστολικός νούντσιος στη Ρωσία. «Ελπίζουμε ότι θα γίνει η Οικουμενική Σύνοδος, αλλά κάποιος πρέπει να το συγκαλέσει», είπε, απαντώντας σε μια ερώτηση δημοσιογράφων σχετικά με το αν είναι εφικτή μια νέα Οικουμενική Σύνοδος με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των θρησκειών του χριστιανισμού σε σύγχρονες συνθήκες.
«Στο μέλλον θα βρούμε έναν τρόπο να συγκαλέσουμε την Οικουμενική Σύνοδο, θα βρούμε μια φόρμουλα για το πώς θα συναντηθούμε«, πρόσθεσε. Η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζει επτά Οικουμενικές Συνόδους στην ιστορία του Χριστιανισμού, που έλαβαν χώρα το διάστημα μεταξύ στους IV-VIII αιώνες. Σύνοδοι συγκλήθηκαν κατά τις πιο δύσκολες ιστορικές περιόδους της ζωής της Εκκλησίας και οι αποφάσεις τους ήταν δεσμευτικές για όλους τους Χριστιανούς. Μετά το «μεγάλο σχίσμα» τον 11ο αιώνα, Οικουμενικές Σύνοδοι δεν συγκαλούνται πλέον. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, αντί των επτά, αναγνωρίζει περισσότερες από 20 Οικουμενικές Συνόδους συμπεριλαμβανομένων αυτών στη Δυτική Εκκλησία μετά τη διαίρεση του χριστιανικού κόσμου. Σε όλο αυτό το καλά σχεδιασμένο σενάριο, άξιον απορίας είναι τι θα πράξει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος . Μερικοί εμπειρογνώμονες στον τομέα των διορθόδοξων σχέσεων πιστεύουν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο κινείται προς την κατεύθυνση της σύναψης μιας ένωσης με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ανησυχούν μήπως υπάρξει από το Βατικανό και το Φανάρι κοινή σύνοδος ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών για την ένωσή τους, με πρότυπο την ψευτοσύνοδο Φερράρας – Φλωρεντίας(1438-1439). Πάντως το σενάριο για μια τέτοια Οικουμενική Σύνοδο έχει ξανατεθεί επί τάπητος με προοπτική σύγκλησης το 2025, κατά την επέτειο της πρώτης Οικουμενικής Συνόδου του 325. Αναμένεται βέβαια η αντίδραση των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών που δεν υποστηρίζουν αυτές τις ενέργειες, αφού οι κύριες δογματικές διαφορές μεταξύ των χριστιανικών δογμάτων δεν έχουν ξεπεραστεί ακόμα.
Με την Ρωσία
Βέβαια προβληματισμός επικρατεί και για την σταδιακή προσέγγιση του Βατικανού προς την Μόσχα ιδίως μετά την συνάντηση Φραγκίσκου-Κύριλλου στην Αβάνα το 2016. Η 9η Δεκεμβρίου 2019 σηματοδοτεί δέκα χρόνια από την καθιέρωση πλήρων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Αγίας Έδρας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Σχετική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου στην οποία συμμετείχε ο Αποστολικός νούντσιος Celestino Migliore. Κατά τα τελευταία 20 χρόνια, ο Migliore αριθμεί 8 επισκέψεις από Ρώσους ηγέτες στο Βατικανό: 2 από τον Πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ και 6 από τον Βλαντιμίρ Πούτιν (τρεις από αυτές με τον νυν Πάπα Φραγκίσκο). Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣ, ήταν ο πρώτος Σοβιετικός ηγέτης που πραγματοποιήσε επίσημη επίσκεψη στο Βατικανό το 1989. Μιλώντας για τις προτεραιότητες που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η διπλωματική αποστολή της Αγίας Έδρας στη Ρωσία ο νούντσιος έκανε λόγο για την «σταδιακή αποκατάσταση της ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης στις καθολικές-ορθόδοξες σχέσεις μέσω προσπαθειών για εξεύρεση λύσης στα υπάρχοντα προβλήματα, πρόσκληση για νομικές εγγυήσεις για τις δραστηριότητες της Καθολικής Εκκλησίας στη Ρωσία και ανάπτυξη πολιτικών και διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Αγίας Έδρας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας σε όλους τους τομείς κοινού ενδιαφέροντος.» Σημείωσε ιδιαίτερα την επιτυχή ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών σε διεθνείς οργανισμούς, καθώς και τη «δυναμική συνεργασία» στον τομέα της επιστήμης, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Εκτός από την αλληλεπίδραση σε κρατικό επίπεδο, ο διάλογος μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ρώσων Ορθοδόξων επεκτείνεται, και έλαβε «ισχυρή ώθηση» μετά τη συνάντηση στην Αβάνα τον Φεβρουάριο του 2016, σχολίασε και σημείωσε: «Σκοπός αυτής της συνεργασίας είναι να προχωρήσουμε προς την ενότητα, που δεν σημαίνει ομοιομορφία. Η ενότητα, όπως επαναλαμβάνει συχνά ο Πάπας Φραγκίσκος, είναι ότι μπορούμε να πούμε: ο Χριστός είναι ένας για όλους μας, έχουμε μια διδασκαλία, οδηγούμε όλοι μια χριστιανική ζωή, αλλά ταυτόχρονα διατηρούμε τις δομές και τις παραδόσεις μας. ώστε να μπορούμε να μιλάμε μαζί σε βασικά ζητήματα, όχι μόνο ηθικά, αλλά σε όλα όσα επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο … Κινούμαστε μαζί προς αυτή την κατεύθυνση – κυρίως μέσω θρησκευτικής και πολιτιστικής συνεργασίας». «Δεν θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε μαζί στην πίστη μας χωρίς να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις και τις διαφωνίες του παρελθόντος που έχουν συσσωρευτεί κατά τη διάρκεια των αιώνων. Και ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να δημιουργηθούν συνθήκες ώστε οι ορθόδοξοι και καθολικοί ιερείς να μην αποκαλούν ο ένας τον άλλο διαβόλους, αλλά να τους αποκαλούν φίλους. Τότε οι άνθρωποι θα ακούσουν αυτό το μήνυμα και η αντίστοιχη διάθεση θα εδραιωθεί στην κοινωνία και τότε θα επιτύχουμε ενότητα μεταξύ των Εκκλησιών μας«, κατέληξε ο εκπρόσωπος του Βατικανού.
