Εις την Α΄ (Ιανουαρίου), εορτάζομεν την κατά σάρκα Περιτομήν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
Χριστού περιτμηθέντος, ετμήθη νόμος.
Και του νόμου τμηθέντος, εισήχθη χάρις.
Tην κατά σάρκα Περιτομήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, την οποίαν
κατεδέχθη να λάβη φιλανθρώπως κατά την προσταγήν του παλαιού νόμου, ίνα
αντί της χειροποιήτου και σαρκικής περιτομής, αντεισάξη εις ημάς την
αχειροποίητον και πνευματικήν περιτομήν, ήτοι το Άγιον Βάπτισμα. Ταύτην
λέγω την του Κυρίου Περιτομήν, παρελάβομεν ημείς οι Χριστιανοί υπό των
Aγίων Πατέρων, να πανηγυρίζωμεν κατ’ έτος: καθώς και την πανηγυρίζομεν,
λογιζόμενοι ταύτην, μίαν από τας Δεσποτικάς εορτάς διά τον ημάς
τιμήσαντα Κύριον, διά μέσου αυτής. Καθώς γαρ ο Κύριος κατεδέχθη διά
λόγου μας την ένσαρκον αυτού Γέννησιν, και όλα τα άλλα ιδιώματα της ανθρωπίνης φύσεως
έλαβεν, όσα ήτον παντελώς αδιάβλητα και ακατηγόρητα, τοιουτοτρόπως δεν
επαισχύνθη ο Πανάγαθος να λάβη και την περιτομήν, διά δύω αίτια.
Πρώτον
μεν, διατί ηθέλησε να εμφράξη τα στόματα των αιρετικών, οίτινες
ετόλμησαν να ειπούν, ότι δεν ανέλαβεν ο Κύριος σάρκα αληθινήν, αλλά κατά
φαντασίαν. Οποίοι ήτον ο θεομάχος Μάνης, και οι τούτου οπαδοί
Μανιχαίοι. Διότι πώς ήθελε περιτμηθή, ανίσως δεν έλαβε σάρκα αληθινήν;
Και δεύτερον δε, διά να επιστομίση τους Ιουδαίους, οίτινες εκατηγόρουν
τον Κύριον, πως δεν φυλάττει το Σάββατον. Και πως παραβαίνει τον νόμον,
ψευδώς συκοφαντούντες αυτόν. Αυτός γαρ εφύλαττε τον νόμον έως και εις
αυτήν την περιτομήν[1].
Διά τούτο λοιπόν ύστερα από οκτώ ημέρας της εκ Παρθένου γεννήσεώς του,
ευδόκησεν ο Κύριος να φερθή από την Μητέρα του και από τον Ιωσήφ, εις
τον διωρισμένον τόπον εκείνον, όπου ήτον συνήθεια να περιτέμνωνται τα
βρέφη, και εκεί επεριτμήθη, και έλαβε το γλυκύτατον όνομα Ιησούς. Το
οποίον εκάλεσεν ο Aρχάγγελος Γαβριήλ, όταν ευηγγέλισε την Θεοτόκον, προ
του να συλληφθή ο Κύριος εν τη κοιλία της Παρθένου, ως γράφει ο
Ευαγγελιστής Λουκάς. Μετά δε την περιτομήν, ήτον μαζί με τους γονείς του
ο Κύριος, και έζη ανθρωπίνως, προκόπτων και αυξάνων, τόσον κατά την
ηλικίαν του σώματος, όσον και κατά την σοφίαν και χάριν, εις σωτηρίαν
ημών. «Ιησούς γαρ, φησί, προέκοπτε σοφία και ηλικία και χάριτι παρά Θεώ
και ανθρώποις» (Λουκ. β΄, 52).
________________________________________
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ο δε σοφός Ευθύμιος ο Ζυγαδηνός, προσθέττει και τρίτον αίτιον, διά το
οποίον επεριτμήθη ο Κύριος. Ήγουν διατί, αν δεν επεριτέμνετο, ουκ αν
όλως παρεδέχθη διδάσκων, αλλ’ απεπέμφθη αν ως αλλόφυλος. Ουδ’ αν
επίστευσέ τις, ότι αυτός εστιν ο προσδοκώμενος Χριστός εκ σπέρματος
Αβραάμ. Οι γαρ εξ Αβραάμ άπαντες, σφραγίδα και σημείον την περιτομήν
είχον, διαστέλλουσαν αυτούς από των άλλων εθνών (ερμηνεία εις το δ΄
κεφάλ. του κατά Λουκάν). Έπαυσε δε ο Κύριος την περιτομήν, και πάνυ
ευλόγως, κατά τον αυτόν Ευθύμιον. Η γαρ περιτομή των Εβραίων, το
Βάπτισμα των Χριστιανών ετύπου και προεσήμαινεν. Ώσπερ γαρ εκείνη τους
εξ Αβραάμ εσφράγιζε, και διέστελλεν από παντός έθνους, ούτω και τούτο
(το Βάπτισμα δηλαδή) τους Χριστιανούς. Και καθάπερ εκείνη περιττόν
αποτέμνει του σώματος μέρος, ούτω και το Βάπτισμα την αμαρτίαν αποτέμνει
περιττήν υπάρχουσαν. Έδει δε παυθήναι τον τύπον, ελθόντος του
πρωτοτύπου. Και σιγήσαι το μηνύον, επιστάντος του μηνυομένου. Το γαρ
εαυτού πεπλήρωκε, και περιττόν εστι του λοιπού (αυτόθι). Σημείωσαι, ότι
λόγος ευρίσκεται εν τη Μονή του Διονυσίου εις την περιτομήν, ου η αρχή·
«Σκιάν μεν των μελλόντων αγαθών». Ο αυτός ευρίσκεται και εν τη του
Βατοπαιδίου.
