Επιμέλεια κειμένου: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου, εκπαιδευτικού (χημικού)
Το αντιαιρετικό έργο τού αγίου Μαξίμου αφορά όχι μόνο τον παπισμό, τον
προτεσταντισμό ή τον μονοφυσιτισμό (τις λεγόμενες χριστιανικές αιρέσεις), αλλά
και τον Ιουδαισμό καί τον Μωαμεθανισμό, και επίσης την αστρολογία και την
ελληνική ειδωλολατρία. Στους αντιλατινικούς του λόγους ο άγιος Μάξιμος ελέγχει
τις κακοδοξίες τού Filioque, τού καθαρτηρίου πυρός και της χρήσεως αζύμων στην
Θ. Ευχαριστία. Στις συγγραφές του κατά των Λουθηρανών καταπολεμεί την άρνηση
της τιμητικής προσκυνήσεως των ιερών εικόνων και της τιμής προς την Υπεραγία
Θεοτόκο. Στον λόγο του κατά της κακοδοξίας των Αρμενίων ελέγχει τον μονοφυσιτισμό
και θεοπασχητισμό (δηλο Θεάνθρωπος, ως τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος,
φέροντας τη θεότητα, υπέφερε, πέθανε και τάφηκε ). Στους λόγους του κατά
Ιουδαίων επικρίνει με αυστηρότητα τον συγκρητισμό των συγγραφών κάποιου
Ιουδαίου Σαμουήλ και την πανουργία ενός Ιουδαίου Ισαάκ, καί φανερώνει ότι ο
προφητευόμενος Μεσσίας είναι ο Χριστός.
Η Ομολογία ορθοδόξου πίστεως, γράφτηκε από τον όσιο
Μάξιμο κατά την διάρκεια τού εγκλεισμού του στην Μονή Οτρότς τού Τβερ μετά το
έτος 1534 μ.Χ.Με την ομολογία ο όσιος Μάξιμος πληροφορεί κάθε ορθόδοξο ιερέα
και ηγεμόνα ότι ο ίδιος είναι όντως ορθόδοξος μοναχός και τηρεί στο ακέραιο την
ορθόδοξη πίστη χωρίς την παραμικρή αλλοίωση.
Το κείμενο της ομολογίας πίστεως είναι μια ακόμα απάντηση στις αιρετικές
αποφάσεις της Συνόδου της Κρήτης (Ιούνιος 2016) όπου αναγνωρίστηκαν οι αιρέσεις
ως «εκκλησίες» και αλλοιώθηκε η Ορθόδοξη Εκκλησιολογία.
Δημοσιεύουμε στην συνέχεια απόσπασμα του ομολογιακού κειμένου στο οποίο ο Όσιος
συνοψίζει την Ορθόδοξη Τριαδολογία-Χριστολογία-Πνευματολογία-Θεοτοκολογία.
ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑΣ (Απόσπασμα)
«….Επειδή ορισμένοι, χωρίς φόβο τολμούν να με αποκαλούν αναιτίως καί γιά λόγους
άγνωστους σε μένα, αιρετικό, εχθρό καί προδότη τού θεοφυλάκτου ρωσικού κράτους,
έκρινα απαραίτητο καί συνάμα δίκαιο να απαντήσω εν συντομία, ώστε να
διαβεβαιώσω όσους με συκοφαντούν κατηγορώντας με αδίκως, ότι με την Χάρη τού
Θεού μας Ιησού Χριστού είμαι κατά πάντα ορθόδοξος χριστιανός καί σέβομαι διά
πάντα το θεοφύλακτο ρωσικό κράτος.
…..Ολόψυχα πιστεύω και απερίφραστα ομολογώ τον μόνο Ύψιστο Θεό, τον Δημιουργό των πάντων, τον άναρχο, τον αίδιο, τον αιώνιο, τον υπάρχοντα σε τρείς υποστάσεις• τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Τον αδιαίρετα διαιρούμενο στον Πατέρα ως πηγή και άναρχη αρχή τού Υιού και τού Αγίου Πνεύματος, στον Υιό ως γεννώμενο από Αυτόν και υποστατικώς λατρευόμενο καί δοξολογούμενο και στο Άγιο Πνεύμα, το εκπορευόμενο από τον Πατέρα υποστατικώς πιστευόμενο καί ομολογούμενο. Τον ένα Τριαδικό Θεό, την μία θεότητα, την μία βασιλεία, την μία κυριότητα, πού αδιαίρετα διαιρείται σε υποστάσεις καί ασύγχυτα ενώνεται με την άναρχη θεία ουσία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αντιλαμβάνομαι καί κατανοώ συνοπτικά την αγία, ομοούσια καί αδιαίρετη Τριάδα.
Επίσης πιστεύω και ομολογώ ότι ο από τον άναρχο Θεό
Πατέρα, ανάρχως και αϊδίως γεννώμενος Υιός και Θεός Λόγος, με την ευδοκία τού
Πατρός και την Χάρη τού Αγίου Πνεύματος, συνελήφθη στούς αγνούς λαγόνες της
Παναγίας και αειπαρθένου Μαρίας της Θεομήτορος. Δεχόμενος την αγία σάρκα από το
άμωμο αίμα της, γεννήθηκε ως τέλειος άνθρωπος όντας ο ίδιος τέλειος Θεός πού
υπάρχει και λατρεύεται σε μία υπόσταση και δύο φύσεις, δύο ενέργειες και δύο
βουλήσεις. Μάλιστα, ούτε η θεότητά Του μετατράπηκε σε ανθρώπινη φύση ούτε η
ανθρωπότητά του μετατράπηκε σε θεία. Πιστεύω και ομολογώ πως για την σωτηρία
μας Αυτός υπέφερε τον σταυρό, τα πάθη, τον θάνατο καί την τριήμερη ταφή, και
όλα αυτά ευδόκησε εθελουσίως να τα δεχθεί στην σάρκα Του.
Ταυτόχρονα η θεότητά Του παρέμεινε αμέτοχη στο πάθος, καθώς η θεία φύση είναι
ανώτερη από κάθε φθορά και πόνο, και αναστήθηκε εκ νεκρών την τρίτη ημέρα μέσα
σε δόξα από τον Θεό Πατέρα και αναλήφθηκε στους ουρανούς με την αγία σάρκα Του,
την οποία δέχθηκε και αφθαρτοποίησε καθιστώντας αυτήν απαθή. Κάθεται εν σαρκί
στα δεξιά τού Θεού Πατρός και πάλι θα έλθει με δόξα, για να κρίνει τούς
ζωντανούς και τούς νεκρούς και να ανταποδώσει στον καθένα ανάλογα με τις
πράξεις του.
Επίσης πιστεύω στο Άγιο Πνεύμα και το κηρύττω ως Θεό, πού υπάρχει και
προσκυνείται υποστατικώς. Εκπορεύεται δε μόνο από τον Πατέρα, όπως μας δίδαξε
και μας φανέρωσε μυστικά η θεία φωνή τού αγίου Ιωάννου στο ιερό Ευαγγέλιο. Δεν
φρονώ και δεν διδάσκω τίποτε περισσότερο από αυτήν την αγία μυστική διδαχή περί
τού Αγίου Πνεύματος. Ταυτοχρόνως συμφωνώ ολόψυχα με όλα τα θεολογικά δόγματα και
νοήματα, όπως αυτά μας παραδόθηκαν από τούς αυτόπτες μάρτυρες και υπηρέτες τού
Θεού-Λόγου αλλά και οι μεταγενέστερες Οικουμενικές Σύνοδοι των θεοπνεύστων
πατέρων.
Δεν προσθέτω ούτε αφαιρώ τίποτα σε αυτά και δεν
αλλάζω ούτε ένα γιώτα η μία κεραία. Αντίθετα φυλάω αναλλοίωτη εντός μου όλη την
ορθόδοξη πίστη και διδασκαλία. Ακολουθώ δε τις εκκλησιαστικές παραδόσεις, τις
οποίες οι πατέρες καθιέρωσαν. Δηλαδή, για την προσκύνηση των τιμίων εικόνων,
για τις νηστείες, για την μοναστική ευταξία και τούς κανόνες, πού έγραψαν και
παρέδωσαν στην αγία, αποστολική και καθολική Εκκλησία καιγια την θεία Λατρεία•
όλα αυτά τα δέχομαι, τα κηρύττω και τα ασπάζομαι με όλη την καρδιά μου.
Επίσης ομολογώ και κηρύττω σε κάθε ορθόδοξο πιστό την ευλογημένη Δέσποινά μου
Θεοτόκο, την προστάτιδα και υπέρμαχο όλων των ορθοδόξων χριστιανών, ότι Αυτή
είναι αγία και πάναγνη και πανάχραντη και αειπάρθενη. Ακόμα και πριν από την
θεία και άσπορο σύλληψη τού ενσαρκωμένου από αυτήν μονογενούς Υιού τού Θεού,
κατά την ίδια την γέννηση και μετά την γέννηση εκείνη παρέμεινε Παναγία
Παρθένος.
Όπως δεν γνώρισε πειρασμό ανδρός πριν από την άσπορη σύλληψη τού Εμμανουήλ,
έτσι παρέμεινε και μετά την γέννησή Του. Ας μην επιτρέψει κάποιος από τούς
χριστιανούς στον εαυτό του να διανοηθεί σχετικά με αυτά κάτι βλάσφημο για την
Παναγία και Αειπάρθενο, «την τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ασυγκρίτως ενδοξοτέρα
των Σεραφείμ»!
Επί τού θέματος πιστεύω πως είπα αρκετά και δεν επεκτείνομαι, για να μην
κουράσω πολυλογώντας την ευσέβειά σας.
Αυτή είναι γενικώς η ορθή και αλάνθαστη πεποίθησή
μου για την αγία και άμωμη χριστιανική πίστη, πού ενστερνίζομαι και κηρύττω με
παρρησία.
Μερικοί πού θρασύνονται και τολμούν να με αποκαλούν αιρετικό, ας ομολογήσουν
τον λόγο και ας με στηλιτεύσουν φανερά, αξιώνοντας την διόρθωσή μου. Δεν
απορρίπτω την διόρθωση, ούτε ντρέπομαι τον έλεγχο, όταν προέρχεται από πατρική
αγάπη και συνοδεύεται από ειρήνη και πραότητα.
Με την χάρη τού Χριστού σε όλες τις πραγματείες μου, σε όλες τις μεταφράσεις
πού πραγματοποίησα και με όλες τις διορθώσεις των ιερών βιβλίων, διδάσκω κάθε
άνθρωπο να ορθοφρονεί για τον ενσαρκωμένο Θεό Λόγο. Να μην Τον αποκαλεί δηλαδή
μόνο άνθρωπο, όπως συμβαίνει στα Ωρολόγιά σας, αλλά να Τον αναγνωρίζει ως
τέλειο Θεό καεί τέλειο άνθρωπο σε ένα Πρόσωπο, τον μόνο Θεάνθρωπο.
Επίσης ομολογώ με όλη την ψυχή μου ότι Αυτός ο
Θεάνθρωπος αναστήθηκε από τούς νεκρούς την τρίτη ημέρα και δεν γεύθηκε οριστικό
θάνατο, όπως κηρύττουν παντού τα σχόλια στα Ευαγγέλια πού διαθέτετε.
Διδάσκω έτσι, ώστε όλοι να πιστεύουν και να ομολογούν ότι Αυτός είναι αδημιούργητος
κατά την Θεότητα και όχι δημιούργημα και κτίσμα, όπως βλασφημεί ο αισχρός
Άρειος και όπως αναφέρουν παντού τα Τριώδια, την διόρθωση των οποίων
παραμελείτε.
Αναγνωρίζω και ομολογώ Αυτόν ως μόνον γεννηθέντα εκ τού Πατρός προ πάντων των
αιώνων, όπως διδάσκει ο θείος απόστολος και όλοι οι θεόπνευστοι θεολόγοι,
αμήτορα, και όχι «και από τον Πατέρα».
Ο Πατέρας δεν αποκαλείται πουθενά στην αγία Γραφή
αμήτωρ, καθώς δεν γεννήθηκε καί δεν προήλθε από κάποια άλλη προγενέστερή Του
ύπαρξη.
Ας μην υπάρχει στους ορθοδόξους μία τέτοια βλασφημία!
Ο Πατέρας είναι άναρχος, αγέννητος καιαΐδιοςκαι δεν έφερε ο ίδιος τον εαυτό Του
στην θεία ύπαρξη και υπόστασή Του, όπως φρονούν ασεβώς μερικοί ανόητοι. Επειδή,
αν το δεχθούμε αυτό, τότε πρέπει να ομολογήσουμε ότι προτού ο ίδιος φέρει τον
εαυτό Του στην ύπαρξη, Αυτός δεν υπήρχε και επομένως θα αναγνωριστεί ως
δημιούργημα και ο ίδιος θα αποτελεί για τον εαυτό Του την αιτία και την αρχή.
Συνεπώς θα υπάγεται στον χρόνο, θα έχει αρχή και τέλος -Αυτός, ο μόνος
αδημιούργητος, άναρχος, αΐδιος, αιώνιος και ατελεύτητος μαζί με τον Υιό και το
Άγιο Πνεύμα πού προέρχονται από Αυτόν. Τα Ωρολόγια όμως πού έχετε, Τον
κηρύττουν μυστικά ως αμήτορα προς τον Υιό και εσείς δεν δίδετε σημασία σε αυτήν
την βλασφημία και δεν την διορθώνετε.
Στις πραγματείες μου στηλιτεύω, απορρίπτω και
αντικρούω κάθε λατινική αίρεση και κάθε ιουδαϊκήκαι ειδωλολατρική βλασφημία,
όπως δείχνουν οι ίδιοι οι λόγοι μου.
Συμβουλεύω τον εαυτό μου και κάθε ευσεβή μοναχό να διάγει τον βίο του και να
ρυθμίζει την ζωή του σύμφωνα με τις θείες εντολές, τις παραδόσεις και τούς
κανόνες των αποστόλων και των αγίων πατέρων.
Συμβουλεύω να αποφεύγουν την κερδοσκοπία και την τοκογλυφία, την αδικία και την
αρπαγή των ξένων έργων και περιουσιών.
Σύμφωνα με την διδασκαλία των αγίων Ευαγγελίων και όλης της αγίας Γραφής, όσοι
διαπράττουν αυτά τα έργα δεν εισέρχονται στην βασιλεία τού Θεού, αλλά
καταδικάζονται από τον φοβερό Κριτή σε αιώνια βάσανα.
Άραγε μήπως για αυτόν τον λόγο έγινα για εσάς απαράδεκτος και αποκλήθηκα
αιρετικός;
Σκεφθείτε, αν είναι δίκαιο να ακούω και να υφίσταμαι όλα αυτά από σας, ενώ
είμαι αθώος αναφορικά με τα ζητήματα της ορθοδόξου πίστεως.
Στον βίο μου και στα αμαρτήματά μου δεν υπάρχει κανείς περισσότερο αμαρτωλός
από εμένα. Μάρτυράς μου είναι ο Κύριός μας, ο Ιησούς Χριστός, ο αληθινός Θεός.
Πέρα όμως από το πλήθος των ανομιών μου, δεν αναγνωρίζω τίποτα εις βάρος μου,
τίποτα βλάσφημο σχετικά με την άμωμη καί αμόλυντη χριστιανική πίστη.
