ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ [:Πράξεις 2, 1-11]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:
«ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ, Ο ΔΑΚΤΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 19-6-1994] (Β299)
Ζούμε πάλι, αγαπητοί μου, ἐν ἑορτῇ την χαρά της Πεντηκοστής. Είναι η χαρά από την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, που υπεσχέθη ο Κύριος εις τους μαθητάς Του, αλλά και σε όλη την Εκκλησία, διαμέσου των αιώνων. Και ο Κύριος είπε: « Ἀπὸ Ἱεροσολύμων μὴ χωρίζεσθαι, ἀλλὰ περιμένειν τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρὸς ἣν ἠκούσατέ μου(:«Μη χωριστείτε από τα Ιεροσόλυμα, αλλά να περιμένετε την υπόσχεση του Πατέρα μου, που σας την έχω πει») ὅτι Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισεν ὕδατι, ὑμεῖς δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας (:«Ο Ιωάννης εβάπτισε με νερό, σεις θα βαπτισθείτε με το Πνεύμα το Άγιον, όχι ύστερα από πολλές ημέρες»). Και η υπόσχεσις του Χριστού εξεπληρώθη δέκα ημέρες μετά την Ανάληψή Του. Και για να έρθει το Πνεύμα το Άγιον, έπρεπε να ανέλθει ο Υιός προς τον Πατέρα. Γι΄αυτό ο Κύριος είπε ότι «Συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω(:Σας συμφέρει εγώ για να φύγω). Ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω(:διότι αν δεν φύγω), ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς (:ο Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον, δεν θα έλθει σε σας)· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς(:Όταν δε πάω στον ουρανό, τότε εγώ θα σας στείλω τον άλλον Παράκλητον, το Πνεύμα το Άγιον)».
Διότι και ο Υιός λέγεται Παράκλητος, το δεύτερον πρόσωπον. Και το τρίτον πρόσωπον ομοίως λέγεται Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιον. Και τούτο γιατί έπρεπε να αλλάξει η ζωή των ανθρώπων, κι αυτό θα εγίνετο όχι με την διδασκαλία του Χριστού, αλλά με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Δηλαδή η θυσία του Χριστού θα άνοιγε τον δρόμο στο Πνεύμα το Άγιον, που θα εθέωνε τους ανθρώπους. Διότι από τον Πατέρα το Πνεύμα το Άγιον ανεκλήθη, από τους ανθρώπους, όταν αμάρτησαν. Οι πρωτόπλαστοι άμα αμάρτησαν, πολύ δε περισσότερον κατά την περίοδο του Κατακλυσμού, προ του Κατακλυσμού, όταν είπε ο Θεός ότι «Οὐ μὴ καταμείνῃ τὸ πνεῦμά μου ἐπ’ αὐτοῖς διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας(:Δεν θα μείνει ανάμεσά τους το Πνεύμα το Άγιον, γιατί έγιναν σαρκικοί άνθρωποι, υλισταί άνθρωποι)».
Ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιον είναι τα δύο πρόσωπα της Αγίας Τριάδος που αποστέλλονται από τον Πατέρα εις τον κόσμον δια να σωθεί δι’ αυτών ο κόσμος. Και το Πνεύμα το Άγιον δείχνει τον Υιόν εις τον κόσμον, δίνει την μαρτυρία Του περί του Υιού εις τον κόσμον, αλλά και ο Υιός συστήνει το Πνεύμα το Άγιον εις τον κόσμον. Έχομε μίαν αμοιβαίαν μαρτυρίαν. Το ένα πρόσωπο, ο Ένας Παράκλητος, παρουσιάζει τον έτερον Παράκλητον. Είναι αυτή η αμοιβαία συνεργασία του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, των δύο δηλαδή επαναλαμβάνω, Παρακλήτων, του δευτέρου και του τρίτου προσώπου. Προσέξτε, αμοιβαία συνεργασία.
Στην Πεντηκοστή, ο Υιός στέλλει το Πνεύμα το Άγιον. Τι είπε προηγουμένως; «Πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς(:Θα σας τον στείλω τον Παράκλητον, Εγώ σε σας)». Έτσι, στην Πεντηκοστή ο Υιός στέλλει το Πνεύμα το Άγιον, και Εκείνο με τη σειρά Του, δίδει τη μαρτυρία, όπως θα δούμε προς το τέλος της ομιλίας μας, ότι ο Υιός είναι αληθής. Έτσι το Πνεύμα το Άγιον γίνεται ο δείκτης ή ο δάκτυλος του Πατρός που δείχνει τον Υιόν. Κρατήστε αυτό το σημείο γιατί πάνω σε αυτό θα περιστραφεί το θέμα μας. Το Πνεύμα το Άγιον γίνεται ο δείκτης, ο δάκτυλος του Πατρός, που δείχνει τον Υιόν. Δηλαδή «Αυτός είναι ο Υιός μου». Δείχνει τον Υιόν. Και ως δάκτυλος του Πατρός, διαρκώς δείχνει τον Υιόν. Και αυτό το βλέπομε διάχυτο μέσα εις την Αγίαν Γραφήν.
Διάχυτο, αγαπητοί. Εις την Βάπτισιν δείχνει ο Πατήρ τον Υιόν. Τον δείχνει στον Ιωάννην. Αλλά πώς τον δείχνει; Με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Το Πνεύμα το Άγιον σαν περιστερά, δεν ήταν περιστέρι, ούτε… περιστερώθηκε, να το πω έτσι, ακριβέστερα, έγινε περιστέρι το Πνεύμα το Άγιον· όχι. Αλλά σαν περιστέρι, ως, σαν, δείχνει τον Υιόν. Γιατί; Να τι λέγει ο Ιωάννης ο ίδιος, πώς δίνει τη μαρτυρία του. «Κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν(: «Κι εγώ», λέγει, «τον Υιόν δεν τον εγνώριζα»), ἀλλ᾿ ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι, ἐκεῖνός μοι εἶπεν(:Αυτός μου είπε) · ἐφ᾿ ὃν ἂν ἴδῃς τὸ Πνεῦμα καταβαῖνον καὶ μένον ἐπ᾿ αὐτόν( : «Όταν δεις το Πνεύμα να κατεβαίνει και να μένει επάνω εις Αυτόν» - ως περιστερά, ξαναλέμε), οὗτός ἐστιν ὁ βαπτίζων ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ (:«Αυτός είναι ο Μεσσίας. Αυτός είναι ο Οποίος βαπτίζει με το Άγιον Πνεύμα») - όπως τώρα στέκεται εκείνο το Υπερώον που είχε 120 ανθρώπους, η μεγάλη κολυμβήθρα, που εβαπτίσθησαν μέσα εκεί όλοι οι ευρισκόμενοι, επαναλαμβάνω, 120 ψυχές, εβαπτίσθησαν με το Πνεύμα το Άγιον.
Εξάλλου, όλα τα θαύματα που επετέλει ο Υιός ως άνθρωπος, ποιος τα ετέλει; Ξέρετε; Το Πνεύμα το Άγιον. Όλα τα θαύματά Του ο Χριστός τα έκανε από το Πνεύμα το Άγιον. Σας είπα ότι συνεργάζονται τα δύο αυτά πρόσωπα. Αν είχαμε χρόνο και απλωνόμουν, θα σας έλεγα πολλά πάνω σ’ αυτό. Λέει ο Κύριος, σε μία περίπτωση που τον κατηγόρησαν ότι «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια» κλπ. «εἰ δὲ ( λέει ο Χριστός: «Εάν δε») ἐν δακτύλῳ Θεοῦ ἐκβάλλω τὰ δαιμόνια» κ.λπ. κ.λπ. «Εάν», λέγει, «ἐν δακτύλῳ Θεοῦ». Και ποιος είναι ο δάκτυλος Αυτός του Θεού; Είναι το Πνεύμα το Άγιον. Λέγει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «Δάκτυλον Θεοῦ τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐστίν». Ποιος είναι ο δάκτυλος του Θεού; Το Άγιον Πνεύμα. Και τι είπε ο Χριστός; «Ἐν δακτύλῳ Θεοῦ βγάζω τα δαιμόνια. Βγάζω τα δαιμόνια με το Πνεύμα το Άγιον.
Είναι χαρακτηριστικό αυτό. Είναι κάτι που δεν το γνωρίζουμε. Και όχι από κακία, από άγνοια, βάζομε στην άκρη το Πνεύμα το Άγιον. Ενώ θα έπρεπε το Πνεύμα το Άγιον να είναι το πρώτον. Διότι δι’ Αυτού πηγαίνομε εις τον Υιόν και διά του Υιού πηγαίνομε εις τον Πατέρα. Γι΄αυτό κάθε μας προσευχή, πώς αρχίζει; «Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας …». Η πρώτη προσευχή που κάνομε είναι το «Βασιλεῦ οὐράνιε». Αλλά και ο Μέγας Βασίλειος λέγει: «Δάκτυλος δέ Θεοῦ ἐν τούτοις τοῖς ὑπό Μωϋσέως καί τοῖς τοῦ Κυρίου σημείοις, εἲρηται τό Πνεῦμα». Όσα θαύματα έκανε ο Μωυσής στην Παλαιά Διαθήκη και φυσικά και οι προφήται και όσα θαύματα έκανε και ο Χριστός στην Καινή Διαθήκη, αυτά αναφέρονται εις το Πνεύμα το Άγιον. Γι΄αυτό, η αμφισβήτησις των θαυμάτων του Χριστού, που έδειχναν οι άρχοντες, αμφισβητούσαν, και όχι αμφισβητούσαν, αλλά κάτι περισσότερο· έλεγαν ότι «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων ἐκβάλλει τὰ δαιμόνια», σαν αρχισατανάς, με τη δύναμη του αρχισατανά βγάζει τα δαιμόνια. Αν είναι δυνατόν! Αυτό καταλήγει, κατά την βεβαίωσιν του Χριστού, να είναι βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος. Γιατί βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος; Διότι το Πνεύμα το Άγιον τελεί τα θαύματα. Και μάλιστα φθάνει να λέγει ο Κύριος ότι εκείνος που εβλασφήμησε εις το Πνεύμα το Άγιον, δεν έχει άφεσιν αμαρτιών ούτε εδώ, ούτε εις τον ουρανό. Ποτέ.
Εδώ μία μικρή παρένθεση. Ξέρω αγαπητοί μου, ότι όσοι ακούσουν αυτή τη θέση, κάτι παθαίνουν. Και τους έρχεται μία ιδέα ότι κάπου εβλασφήμησαν το Πνεύμα το Άγιον. Και τους πιάνει τρομάρα: «Ώστε, δεν θα συγχωρηθώ;». Προς Θεού. Είναι μία ιδεοληψία αυτό. Δεν είναι αυτό που λέγει ο Χριστός. Και παρακαλώ πολύ, μη σας κολλήσει η ιδέα, γιατί θα σας βασανίζει πάρα πολύ αυτό. Προσέξατέ το. Είναι σοβαρό πράγμα τι θα πει έχω βλασφημήσει κατά του Αγίου Πνεύματος. Και μόνο γιατί ανησυχώ μήπως εβλασφήμησα, δείχνει ακριβώς ότι έχω το Πνεύμα του Θεού. Άρα δεν εβλασφήμησα. Το λέγω, σας είπα, κολλάει σαν στρείδι εις την ψυχήν.
Αλλά ας δούμε, μέσα εις τον χώρον της Αγίας Γραφής, πώς ενεργούσε το Άγιον Πνεύμα και πώς εμείς το ανευρίσκομε και το δοξάζομε. Αρκεί να λάβωμε υπόψιν ότι Εκείνο, το Πνεύμα το Άγιον, μας δείχνει τον Υιόν και εμείς πιστεύομε. Αν το Πνεύμα το Άγιον δεν μας δείξει τον Υιόν, τον Ιησούν Χριστόν, δεν φθάνομε ποτέ εις τον Υιόν. Να τι λέει ο Απόστολος Παύλος: «Οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦν εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ». Κανείς· δεν μπορείς να πεις τον Ιησούν, τον άνθρωπον Ιησούν, να Τον πεις Κύριον, δηλαδή Θεόν, εάν δεν έχεις το Πνεύμα το Άγιον. Και με βάση το τελευταίο, να σας δώσω κι ένα «πειρατήριον», δοκιμαστήριον. Όταν σας έρθει η ιδέα μήπως εβλασφημήσατε κατά του Αγίου Πνεύματος ρωτήστε τον εαυτό σας: «Πιστεύω ότι ο Χριστός είναι Θεός; Πιστεύω. Τέλειωσε. Δεν εβλασφήμησα κατά του Αγίου Πνεύματος. Έχω το Πνεύμα του Θεού. Το έχω». Δεν μπορείς να αναγνωρίσεις τον Υιόν ως Θεόν, αν δεν έχεις το Πνεύμα του Θεού. Κι εδώ μάλιστα, αγαπητοί μου, αν, ρωτήστε γύρω, ιδίως στην εποχή μας: -«Πιστεύεις ότι ο Ιησούς είναι όντως Θεός;»- «Δεν ξέρω, αμφιβάλλω, μπα, όχι, κάποιος σπουδαίος άνθρωπος πρέπει να είναι». Αυτός, δεν έχει το Πνεύμα το Άγιον. Διότι αν είχε το Πνεύμα το Άγιον, θα ομολογούσε τη θεότητα του Ιησού. Θέλω να το θυμόσαστε αυτό. Παρακαλώ αυτό.
Διαβάζομε στο βιβλίο της Εξόδου, στην Παλαιά Διαθήκη: «Γεγραμμένας(δηλαδή τας πλάκας) τῷ δακτύλῳ τοῦ Θεοῦ». Είναι στο 31ο κεφάλαιο. Ότι οι πλάκες που πήγε ο Μωυσής στο βουνό, επάνω στο Σινά, αυτές γράφτηκαν όχι από το χέρι του Μωυσή. Αλλά εγράφησαν από το δάκτυλο του Θεού. Το δάκτυλο του Θεού χάραξε τα γράμματα. Ποιο είναι το δάκτυλο του Θεού εδώ; Είναι το Πνεύμα το Άγιον. Το Πνεύμα το Άγιον καταγράφει στις λίθινες πλάκες τον νόμο. Το ίδιο πράγμα συναντούμε και εις το Δευτερονόμιο, στο 9ο κεφάλαιο: «Τάς δύο πλάκας γεγραμμένας ἐν τῷ δακτύλῳ τοῦ Θεοῦ». Ώστε το Πνεύμα του Θεού καταγράφει τις πλάκες που θα περιείχαν τον νόμον. Και μας εξηγεί η επιστολή του Βαρνάβα(αποστολικός Πατήρ): «Καὶ ἔλαβεν -Ποιος; Ο Μωυσής- παρά Κυρίου, τάς δύο πλάκας τάς γενομένας τῷ δακτύλῳ τῆς χειρὸς Κυρίου ἐν Πνεύματι ». Είναι από την επιστολή του Βαρνάβα· αν θέλετε, 14η παράγραφος, αν σας ενδιαφέρει. Ώστε, ποιος είναι ο δάκτυλος του Θεού; Το Πνεύμα το Άγιον. Ναι. Και ο Μέγας Αθανάσιος βεβαιώνει: «Τό Ἅγιον Πνεῦμα δάκτυλον Θεοῦ καλεῖ». Αλλά και ο Δίδυμος ο Αλεξανδρέας λέγει: «Πνεῦμα ὅ καί δάκτυλον Θεοῦ εἶναι διδασκόμεθα ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ». Πού; Πού στο Ευαγγέλιο; Αυτό που προηγουμένως σας είπα: «δακτύλῳ Θεοῦ κάνω τα θαύματα» που είπε ο Χριστός. Είναι στο 11ο κεφάλαιον στον 20όν στίχον. Διδασκόμεθα τι; Ότι ο δάκτυλος του Θεού είναι το Πνεύμα το Άγιον.
Και πάλι ο Δίδυμος: «Ὁ δάκτυλος τοῦ Θεοῦ ὁ μεταβαλὼν τὸν εἰς ζῶα, ὁ Παράκλητος ἦν, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας». Τι ωραίο αυτό! Θαυμάσιο! Τι είναι ο δάκτυλος του Θεού; «Αυτός ο οποίος μετέβαλε τον χουν, το χώμα σε ζώα, δηλαδή σε ζωές, σε υπάρξεις, σε ζωντανές υπάρξεις». Είπεν ο Θεός να ανατείλει χορτάρι, να γίνουν τα ζώα, το ένα το άλλο, πρώτα τα ερπετά, μετά τα θηλαστικά, τα πτηνά…Ποιο είναι εδώ που μεταβάλλει τον χουν, γιατί και τον άνθρωπο- χοῦν ὁ Θεός λαβών ἀπό τῆς γῆς…-ποιο είναι εκείνο που μεταβάλλει την άψυχον ύλην, να μιλήσωμε με σύγχρονη γλώσσα, σε ζωή, αυτό που λέμε το φαινόμενον της ζωής, στην ζώσαν ύλην; Το Πνεύμα το Άγιον. Τι λέει εδώ; Ὁ Παράκλητος ἦν. Ήτο ο Παράκλητος, το Πνεύμα της αληθείας. Είναι εκπληκτικό, αγαπητοί μου.
Εξάλλου, μας λέει ήδη από τους πρώτους στίχους, στο πρώτο κεφάλαιο της Γενέσεως η Αγία Γραφή: «Πνεῦμα Θεοῦ ἐπεφέρετο ἐπάνω τῶν ὑδάτων (-τα νερά)».. Επάνω των υδάτων επεφέρετο το Πνεύμα το Άγιον. «Ἐπεφέρετο». Αν πάρωμε την εικόνα της περιστεράς, του πτηνού -εικόνα είναι. Δεν είναι πτηνόν, ο Θεός να φυλάξει, το Πνεύμα το Άγιον. Εικόνα είναι- τότε έχομε την εξής συμπλήρωση εικόνος. Ότι… τι κάνει το Πνεύμα το Άγιον επάνω από τα νερά; -Συμπλήρωση εικόνος- . Επωάζει εις τα ύδατα την ζωήν. Γι'αυτό, το ξέρομε από την Επιστήμη, ότι η ζωή πρωτοεμφανίσθη στα ύδατα, εις τα νερά.
Τα θαύματα του Μωυσέως, ως δάκτυλος Θεού χαρακτηρίζονται. Όταν ο Μωυσής επέφερε την πληγήν εκείνην των σκνιπών(σκνιφών, σκνίψ, τῆς σκνιφός. Εμείς το λέμε σκνίψ, τῆς σκνιπός, η σκνίπα, η γνωστή μας σκνίπα) η οποία εβασάνιζε ανθρώπους και ζώα, οι μάγοι του Φαραώ, προσπαθούσαν να επαναλαμβάνουν την πληγήν κι έτσι να σκληραίνει η καρδιά του Φαραώ, ότι δεν είναι τίποτα ο Μωυσής. «Ποιος Μωυσής και ποιος Θεός;». Ξέρετε τι είπαν οι μάγοι; Οι επαοιδοί, οι μάγοι, εις τον Φαραώ; «Δάκτυλος Θεοῦ ἐστί τοῦτο». «Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα». Είναι ο δάκτυλος του Θεού.
Εξάλλου, αν δάκτυλος Θεού χαρακτηρίζεται το Πνεύμα το Άγιον, ο Υιός χαρακτηρίζεται ως βραχίων του Θεού. Ο Θεός Πατήρ, ο βραχίων ο Υιός, τα δάκτυλα ή ο δάκτυλος το Πνεύμα το Άγιον. Με άλλα λόγια, αν θέλετε να σας το πω με μίαν θεολογικήν έκφρασιν, θα λέγαμε: «Ό,τι δημιουργείται, ό,τι υπάρχει, ό,τι συντηρείται, πώς γίνεται; Ὁ Πατήρ, δι’ Υἰοῦ (διαμέσου του Υιού) ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι». Αυτή είναι η θεολογική έκφρασις. Κατά τον ίδιο τρόπο ενεργεί ο Άγιος Τριαδικός Θεός. Όχι μόνο στη δημιουργία του ανθρώπου αλλά και εις την αναδημιουργία του, δηλαδή στη σωτηρία του. Γράφει ο Απόστολος Παύλος στους Κορινθίους: «Ἡ ἐπιστολὴ ἡμῶν ὑμεῖς ἐστέ ( :Η δική μας επιστολή είσαστε εσείς. Γιατί επιστολή στέλνει και τους λέει: Εσείς είσαστε η επιστολή η δική μας. Πού; Πώς;) ἐγγεγραμμένη (που είναι γραμμένη) ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν (:που είναι γραμμένη στις καρδιές μας) γινωσκομένη καὶ ἀναγινωσκομένη (που αναγνωρίζεται και διαβάζεται),ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων (Α, αυτός είναι Χριστιανός. Γιατί; Άλλαξε η ζωή του. Είναι καινούριος) φανερούμενοι ὅτι ἐστὲ ἐπιστολὴ Χριστοῦ διακονηθεῖσα ὑφ᾿ ἡμῶν(:Γίνεται φανερό ότι είσαστε επιστολή Χριστού, που διακονήθηκε από μας) ἐγγεγραμμένη οὐ μέλανι (:γραμμένη όχι με μελάνι) ἀλλὰ Πνεύματι Θεοῦ ζῶντος οὐκ ἐν πλαξὶ λιθίναις, ἀλλὰ ἐν πλαξὶ καρδίαις σαρκίναις». «Όχι όπως τότε το Πνεύμα το Άγιον κατέγραψε στις λίθινες πλάκες τον νόμο, αλλά τώρα», θα λέγαμε, «εις τα φύλλα της καρδιάς σας έρχεται πάλι το Πνεύμα το Άγιον κι εκεί καταγράφει τον νόμον». Ώστε να είσαστε επιστολή γινωσκομένη, αναγνωριζομένη και αναγινωσκομένη. Και να μπορούν να την διαβάζουν οι άνθρωποι. Να λένε: «Αυτός είναι ο Χριστιανισμός. Ωραίες ψυχές…». Αυτό δείχνει ότι η μεταβολή της καρδιάς μας είναι έργον του Αγίου Πνεύματος· που γράφει τις εντολές Του ο Θεός ἐν δακτύλῳ, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι δηλαδή.
Ένας μάρτυς, του 250 μετά Χριστόν, ο Πιώνιος, μαρτύρησε στη Σμύρνη, αναφερόμενος εις τον άγιον Πολύκαρπον, λέει: «Τάς τοῦ Θεοῦ ἐντολάς, ἐν τῷ τῆς ψυχής πίνακι και τῇ τῆς καρδίας πλακί, δακτύλῳ Θεοῦ Πνεύματι Ἁγίῳ ἀναγεγραμμένας ἒχων». Ποιος ἒχων; Ο Πολύκαρπος, επίσκοπος Σμύρνης. Τι; Τας εντολάς του Θεού, στον πίνακα, το πινάκιον, τον πίνακα της ψυχής του και εις την πλάκα της καρδιάς του, γραμμένο τον νόμο με τον δάκτυλο του Θεού, δηλαδή με το Πνεύμα το Άγιο. Τι ωραίο!
Ώστε λοιπόν, αν εγώ πιστεύω, αν τηρώ τις εντολές, ποιος έγραψε μεσ΄την καρδιά μου όλα αυτά; Το Πνεύμα το Άγιον. Και αυτό είναι μία παράλληλος θέσις ως έννοια, μ’ αυτό που λέει ο 76ος Ψαλμός: «Καί αὔτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου». Πώς αυτός ο άνθρωπος είναι τέτοιος; Απλώς αλλοιώθηκε από το δεξί χέρι του Θεού. Ποιο είναι το δεξί χέρι του Θεού; Είναι ο Πατήρ, ο βραχίων είναι ο Υιός και ο δάκτυλος, οι δάκτυλοι, το Πνεύμα το Άγιον. Έτσι επέρχεται αυτή η αλλοίωσις.
Κάτι παρόμοιο αναφέρει και ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «Ἐνεχάραξε -λέγει- ταῖς ἁπάντων καρδίαις (:σε ολονών τις καρδιές των πιστών) ὁ τοῦ Πατρός κάλαμος-άλλο σχήμα, εδώ- τουτέστιν ὁ Υἰός, την παντός είδησιν αγαθού, οἰονεί τινι δακτύλῳ Θεοῦ , τότε τοῦ Πατρός καί τῷ ιδίῳ χρῴμενος Πνεύματι». Ο Πατήρ χαράσσει με καλάμι ή με σμίλη. Καλάμι είναι που γράφω. Ήταν το καλάμι που έγραφαν, ο κάλαμος. Δηλαδή ο Υιός, λέγει. Και τι τώρα εδώ χαράσσεται; Σαν δάκτυλος Θεού που χαράσσει τα αγαθά, ο Πατήρ εις την ανθρώπινη καρδιά.
Αγαπητοί, σήμερα γιορτάζουμε την Αγία Πεντηκοστή. Τι σημαίνει αυτό; Ότι έρχεται το Πνεύμα το Άγιον στους μαθητάς, αλλά και στους λοιπούς πιστεύσαντες ότι ο Υιός είναι αληθής Θεός. «Καὶ ἐλθὼν ἐκεῖνος -είπε ο Χριστός- ἐλέγξει τὸν κόσμον -Ποιος; Όταν θα έρθει ο Παράκλητος- περὶ ἁμαρτίας καί περί δικαιοσύνης καί περί κρίσεως». Και εξηγεί ο ίδιος ο Κύριος: «Περὶ ἁμαρτίας μέν ὅτι οὐ πιστεύσουσιν εἰς ἐμὲ». Τι θα πει «ἐλέγξει»; Θα πει, όπως λέγει ο Χρυσόστομος, «δείξει». Θα δείξει. «Πλημμεληκότας ἀσύγγνωστα». Ότι έχουν αμαρτήσει ασυγχώρητα οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν πίστεψαν εις τον Ιησούν Χριστόν. Και θα τους ελέγξει, θα τους το δείξει το Πνεύμα το Άγιον. Τι θα δείξει; Θα δείξει: την εμμονή στην απιστία τους. Παρά τα όσα δείγματα της ταυτότητος του Ιησού. Και αυτή θα είναι κατεξοχήν η αμαρτία των εσχάτων.
Απ’ αυτούς τώρα, όχι μόνον τους Εβραίους τότε, αλλά και από τους Χριστιανούς που θα αρνηθούν, θα απορρίψουν την πίστιν. Όπως και οι σύγχρονοι Έλληνές μας σήμερα απορρίπτουν τον Ιησούν Χριστόν. Όταν βγαίνουν και μιλάνε και λένε και εύχονται Πρωτοχρονιές, Χριστούγεννα και τούτα και εκείνα και Πάσχα, ακούσατε ποτέ… λένε «Θεός», αλλά για Θεό μιλάνε και οι Βουδισταί, για Θεό μιλάνε και οι Μασώνοι. Ακούσατε ποτέ εσείς, ποτέ ακούσατε το όνομα Χριστός; Τον απορρίπτομε τον Ιησούν Χριστόν. Αυτή είναι η μεγάλη αμαρτία. Και δείχνει το Πνεύμα το Άγιον, γιατί αμαρτάνομε.
Και περί δικαιοσύνης, λέει, θα ελέγξει, θα δείξει. Τι; Λέει ο Θεοφύλακτος: «Δεῖξαι αὐτοῖς ὅτι δίκαιος ὢν (ὁ Υἰός δίκαιος ὑπάρχων) καί ἂληπτον παρασχόμενος βίον, ἀδίκως, ὑπ’ αὐτῶν ἀνῃρέθη». Ήταν ο κατεξοχήν Άγιος. Και τον κατεδίκασαν εις θάνατον οι άνθρωποι. Ότι δηλαδή οι δικασταί του Χριστού έκριναν Αυτόν ένοχον, αλλά η Πεντηκοστή θα ανέτρεπε την απόφασιν αυτήν. Ποια; Θα αποδείξει ο Παράκλητος εις τον κόσμον ότι ο Ιησούς υπήρξε, ο Χριστός υπήρξε ο Δίκαιος. Γιατί αλλιώτικα θα έπρεπε σαν σφετεριστής θείων ιδιοτήτων… Τι έλεγαν οι Εβραίοι; «Είπε», λέγει, «ότι είναι Υιός του Θεού», είπαν στον Πιλάτο. «Θέλει σκότωμα!». Σαν σφετεριστής θείων ιδιοτήτων και χαρακτηριστικών, πού θα έπρεπε να είναι; Εις την κόλασιν. Αλά δεν είναι εις την κόλασιν. Πού είναι; Εις τον ουρανό μετά του Πατρός. Έτσι ανατρέπει η Πεντηκοστή την απόφαση του Συνεδρίου ότι ο Ιησούς ήταν ένοχος.
Ακόμη, ο Χριστός είπε, περί δικαιοσύνης αυτό, ότι «πρὸς τὸν πατέρα μου ὑπάγω καὶ οὐκέτι θεωρεῖτέ με». «Δεν πάω στον Άδη. Πηγαίνω στον Πατέρα μου». Και όταν ανελήφθη και τον είδαν υπέρ 500 άνθρωποι, όταν ανελαμβάνετο, πού ανελαμβάνετο; Εις τον ουρανόν. Και πού εκάθισε; Εις τα δεξιά του Θεού Πατρός.
Αλλά και περί Κρίσεως. Θα κρίνει το Πνεύμα το Άγιον. Τι δηλαδή; Ο άρχων του κόσμου τούτου ποιος είναι; Ο διάβολος. Καταδικάζεται οριστικά. Περί της κρίσεως, θα πει ο Κύριος, «περὶ δὲ κρίσεως, ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου κέκριται». Ότι ο άρχων του κόσμου τούτου έχει κριθεί, έχει καταδικαστεί. Οριστικά και αμετάκλητα. Αφού πιστεύουν εις τον Χριστόν οι άνθρωποι και με τον τρόπον αυτόν απομακρύνουν, πρώτα πρώτα από τη ζωή τους τον σατανά. Τον απορρίπτουν. Και ακόμη με το όνομα του Χριστού ο σατανάς φυγαδεύεται· όταν διαβάζομε Εξορκισμούς.
Όλα αυτά εργάζεται το Πνεύμα το Άγιον. Πού; Σαν δάκτυλος του Πατρός, δικαιώνει τον Ενανθρωπήσαντα Λόγον ενώπιον του κόσμου, ενώπιον της Ιστορίας αλλά και χαράσσει τις εντολές του Θεού στις ανθρώπινες καρδιές που μεταβάλλονται και γίνονται καινούριες. Γι' αυτό, αγαπητοί, ας δοξάσουμε το Πνεύμα το Άγιο, το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος· που κατήλθε στην Εκκλησία και διαρκώς σώζει τους ανθρώπους.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ
και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,
μεταφορά της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας σε ηλεκτρονικό κείμενο και επιμέλεια: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.
- http://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/omiliai_kyriakvn/omiliai_kyriakvn_603.mp3
