Και οχι δεν ήταν τα κάλαντα, αλλά λόγος σκληρός, δριμύς και
ελεγκτικτός...
Όταν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αργοπορούσε να αντιδράσει στην
προστασία του ποιμνίου του από την αίρεση, ο Μέγας Βασίλειος, (με τον
οποίο είχε μνημειώδη αγάπη και φιλία) τον κατηγόρησε ως «τεμπέλη», και «ανάξιο
ακόμα και να ζει»...
''Απο την Καισάρεια έφταναν γράμματα και παραγγελίες του Βασίλειου, που
είχε τελείως απογοητευτεί και είχε χάσει την υπομονή του με την στάση του
Γρηγορίου. Τις πρώτες μέρες είχε μια δικαιολογία σκεπτότανε ο Βασίλειος... Έπρεπε
να βοηθήσει και τον γερό-επίσκοπο πατέρα του. Ο γέροντας είχε φτάσει σχεδόν
εκατό χρονών και του ήταν δύσκολο ακόμα και να λειτουργήσει. Μα τώρα, τώρα που
πέρασε και το Πάσχα και ο Άνθιμος με τούς δικούς του οργώνει τον τόπο χωριό με
χωριό;
Έγραψε λοιπόν ο Βασίλειος λόγια προσβλητικά στόν Γρηγόριο, που κανείς δεν τα περίμενε... Του έγραψε πως είναι τεμπέλης και αγροίκος, άφιλος και ανάξιος ακόμα και να ζει, αφου δείχνει τόση αδιαφορία για τα εκκλησιαστικά πράγματα...'' (Στυλ. Παπαδόπουλου, Ο πληγωμένος αετός, σ. 110, εκδ. Αποστολική Διακονία).
Μα όσο και
να στεναχώρησαν τούτα τα λόγια τον Γρηγόριο, δεν θύμωσε, μήτε κατηγόρησε τον
αγαπημένο του φίλο και αδελφό...
Γνώριζε άλλωστε την πνευματική
κατάσταση του Βασίλειου, ήξερε πως κάτι σοβαρό του διαφεύγει,
πως πρέπει να ήταν πολύ σοβαρός αυτός ο λόγος, που τον ανάγκασε να γράψει λόγια
σκληρά, που έλεγχαν φοβερά την συνείδηση του...
Κατάλαβε πως δεν μπορούσε να σιωπά, έναντι των
μεγάλων Εκκλησιαστικών ζητημάτων που είχαν προκύψει, το πλήθος των αιρετικών, τον
«Αρειανισμό», τις φοβερές αιρετικές διδασκαλίες και μεθοδεύσεις του Αρείου, που
είχε μαζί του και την πολιτική εξουσία της τότε εποχής...
Και ήταν αυτό το ''ξύπνημα'' απο
τον αγαπημένο του αδελφό Βασίλειο, η απαρχή μιάς μεγάλης και λαμπρής πορείας
του Γρηγορίου έναντι των αιρετικών...
Και έγινε ο
θεοφώτιστος Γρηγόριος, ο Θεολόγος των εκλάμψεων του Ακτίστου φωτός, αυτός
που μέχρι και διακοπή μνημοσύνου έπραξε, όταν οι συνθήκες το
απαιτούσαν, δίχως να λογαριάσει διώξεις, κοσμικές εξουσίες αρχόντων, αιρετικών
επισκόπων, πατριαρχών, και βασιλέων της εποχής εκείνης...
Έμεινε υπερασπιστής της Αλήθειας. Του Ενός και μόνου
Βασιλέα των όλων, Του Χριστού.
[Μέ ἀπόφαση
τῆς ἐν ᾿Αντιοχείᾳ Συνόδου 279, ἐστάλη στήν Κωνσταντινούπολη, πρός ἐνίσχυση τῶν ἐκεῖ
᾿Ορθοδόξων, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ναζιανζινός. ῞Οταν ἔφτασε στή Βασιλεύουσα ὁ Ἅγιος
Γρηγόριος δέν μνημόνευε τόν Πατριάρχη Δημόφιλο, καθότι ἀρειανός. Ὅταν μετά δύο
χρόνια συνῆλθε ἡ Β´ Οἰκουμενική Σύνοδος (381), ὄχι μόνο δέν ἐτιμώρησε τόν Ἅγιο
Γρηγόριο, ἀλλά καί τόν ἐξέλεξε πρόεδρο τῆς Συνόδου.]
Δεν τα
''έψαλε'' βεβαίως μόνο στόν αγαπημένο του αδερφό Γρηγόριο, ο θείος και
Ουρανοφάντωρ Βασίλειος, αλλά και σε άλλους Επισκόπους...
«Με συσκέψεις επί συσκέψεων και ολιγωρία, κοιτάζετε ο ένας τον
άλλον, και έπεσε η Ταρσός στους αρειανούς...»
Με αυτά τα λόγια
επέκρινε ο Μέγας Βασίλειος τον Επίσκοπο Σαμοσάτων Ευσέβειο και τους λοιπούς
Ορθοδόξους για την καθυστέρηση αντίδρασης έναντι των
αιρετικών... (Επιστολή 34, σημ., Ε.Π.Ε. 1, σ. 248.)
«Οἵτινες τήν ὑγιᾶ ὀρθόδοξον πίστιν προσποιούμενοι ὁμολογεῖν, κοινωνοῦσι
δέ τοῖς ἑτερόφροσι, τούς τοιούτους, εἰ μετά παραγγελίαν μή ἀποστῶσιν, μή μόνον ἀκοινωνήτους
ἔχειν, ἀλλά μηδέ ἀδελφούς ὀνομάζειν...» (ἁγ. Μάρκου Ἐφέσου, Ὁμολογία,
CFDS, Ser. A. τόμ. Χ, fasc. II, σελ. 133 (24-28)
Λόγια του Μέγα
Βασιλείου που διέσωσε ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός.
''Τό
νά ἐφησυχάζει κανείς, ὅταν τό κινδυνευόμενον εἶναι ἡ Πίστις, τοῦτο εἶναι
ἴδιον τῆς ἀρνήσεως, τό δέ νά ἐλέγχει,
εἶναι ὁμολογία εἰλικρινής...''
~
Άγιος Βασίλειος ο Μέγας
''Ψάλε''
μας ακόμα μια φορά, Ουρανοφάντωρ Πατέρα Βασίλειε.
Αιώνεια η Δόξα σου μέσα στήν Εκκλησία...
Συγγραφή κειμένου, Δημήτρης Ρόδης για Πνεύματος κοινωνία
