Γράφει ο Αρχιμ. Διονύσιος Σλιόνοφ στην Romfea
Καθηγούμενος της Ι.Μ. Αγίου Ανδρέα Μόσχας
1. Εισαγωγή
Από την επίλυση αυτού του ζητήματος εξαρτάται η ενότητα της οικουμενικής Ορθοδοξίας, η οποία ήδη πορεύεται την ακανθώδη οδό διαμαχών και διαιρέσεων.
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Δοσίθεος Β΄ Νοταράς [3] άσκησε δριμύτατη κριτική στην ιδέα του «πρωτείου τιμής και εξουσίας», η οποία προϋποθέτει τη δυνατότητα της υπερορίου εκκλήτου προσφυγής προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
Στην παρούσα εισήγηση θα επιχειρηθεί να παρουσιασθεί η θέση του.
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Δοσίθεος Β΄ Νοταράς (1669–1707) ήταν παραδοσιακός υπέρμαχος της Ορθοδοξίας και των αξιών της στη δογματική διδασκαλία, στο κανονικό δίκαιο και τον ασκητικό βίο.
Κατατάσσεται στην πλειάδα των εξ Ελλήνων Πατριαρχών Ιεροσολύμων, οι οποίοι από το ήμισυ του 16ου αι. διατηρούσαν φιλικούς δεσμούς με τη Ρωσία και τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία [4].
Γέννημα και θρέμμα της Ελλάδας, με λαμπρά μόρφωση στην Κωνσταντινούπολη, μεταξύ άλλων και χάρη στην αυτοδιδασκαλία, με τεράστια αγάπη για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, είχε τη δυνατότητα εκ του σύνεγγυς να γνωρίσει τη ζωή των χριστιανών στις πλέον διαφορετικές περιοχές της αχανούς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Αφού αναδείχθηκε σε σχετικά νεανική ηλικία υψηλόβαθμος κληρικός και στη συνέχεια Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ήταν επαρκώς ενημερωμένος για την πραγματικότητα της ζωής αυτής της αυτοκρατορίας.
Εξαιτίας αποπειρών δολοφονίας εναντίον του, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Δοσίθεος εγκατέλειψε το 1676 την Ιερουσαλήμ. Τις επόμενες δεκαετίες διέμεινε κατ’ εξοχήν στη Βλαχία και τη Μολδαβία (1677–1678, 1680, 1686–1687, 1689(;)–1692, 1697–1698, 1702, 1704–1705), το μεγαλύτερο μέρος του 1681 διέμεινε στη Γεωργία, ενώ από τα τέλη του 1681 έως τον Σεπτέμβριο του 1684 φιλοξενείτο στην Κωνσταντινούπολη.
