Χριστιανισμός, η ταυτότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού
Στην Ενωμένη Ευρώπη μπορείς να είσαι άθεος, βουδιστής ή μουσουλμάνος, αλλά αν γεννήθηκες και μεγάλωσες εδώ, οι χριστιανικές αξίες είναι και δικές σου. Είτε σου αρέσει είτε όχι...(Αποσπάσματα από το τελευταίο βιβλίο της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι)
Μανώλης Κοττάκης
Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον αυτές τις ημέρες τη συζήτηση για τον ρόλο της Εκκλησίας στις εκλογές και τα χριστιανικά κόμματα, η οποία έχει προσλάβει έναν χαρακτήρα συνωμοτικό, λες και πρόκειται περί παρθενογενέσεως, και διερωτώμαι:
-Είναι ή δεν είναι ο χριστιανισμός αναπόσπαστο τμήμα της ταυτότητας του ευρωπαϊκού πολιτισμού;
-Συζητήθηκε ή όχι να γίνει μνεία στον χριστιανισμό στο προοίμιο του ευρωπαϊκού Συντάγματος το 2005;
-Εχουν ή δεν έχουν τα μεγάλα συντηρητικά κεντροδεξιά κόμματα της Ευρώπης και της Αμερικής σχέση με το Θείο; Στη Βίβλο δεν ορκίζεται ο εκάστοτε Αμερικανός πρόεδρος;
-«Χριστιανοδημοκρατικό» δεν ονομάζεται το κορυφαίο κόμμα της Γερμανίας;
-Με το σύνθημα «Είμαι γυναίκα, είμαι μητέρα, είμαι Ιταλίδα, είμαι χριστιανή» δεν εξελέγη η Τζόρτζια Μελόνι, πρωθυπουργός της Ιταλίας;
-Τον στίχο «Ζήτω η Ελλάδα, ζήτω η θρησκεία, ζήτω η Νέα Δημοκρατία» δεν περιέχει ο ύμνος της παράταξης που χρόνια έχουμε να ακούσουμε σε συγκεντρώσεις της;
– «Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός» με έμβλημα τον σταυρό δεν ονομαζόταν το κόμμα του Γιώργου Καρατζαφέρη;
-Στο όνομα της Αγίας Ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος δεν ορκίστηκαν προχθές οι βουλευτές της παράταξης;
-Σε ενορίες δεν είναι διαχωρισμένα τα εκλογικά τμήματα, κατάλοιπο του παρελθόντος, γιατί τα πρώτα χρόνια της Ανεξαρτησίας οι ναοί χρησιμοποιούνταν ελλείψει κτιρίων ως εκλογικά τμήματα;
-Το Σύνταγμά μας δεν αναγνωρίζει ποια είναι η επικρατούσα θρησκεία;
Εάν όλα αυτά υπάρχουν ως δεδομένα και η Ορθοδοξία είναι τόσο παρούσα στη ζωή μας, τότε προς τι η συζήτηση και η φιλολογία των τελευταίων ημερών ποιο κόμμα θα μπει στη Βουλή και με ποιο ιδεολογικό πρόσημο; Πρώτη φορά χρησιμοποιεί κανείς την πίστη του ως στοιχείο της ταυτότητάς του; Αλλαξε το Σύνταγμα και απαγορεύτηκαν τα κόμματα που διακηρύσσουν ότι συγκροτούνται από πολίτες που πιστεύουν στην Ορθοδοξία; Ζούμε στη δημοκρατία της μοναδικής σκέψης;
Κανονικά η συζήτηση θα έπρεπε να σταματά εδώ. Οποια γνώμη και αν έχει κανείς για κόμματα και κομματίδια, μια σύγχρονη φιλελεύθερη δημοκρατία είναι συμπεριληπτική. Επιτρέπει κόμματα μειονοτικά και ισλαμικά, όπως το ανεξάρτητο κόμμα των μουσουλμάνων συμπολιτών μας της Θράκης, που μετείχε στις ευρωεκλογές του 2019. Επιτρέπει επίσης κόμματα που δεν είναι μισαλλόδοξα, που δεν έχουν μέλη μαχαιροβγάλτες και ναζί.
Επειδή όμως κάποια πράγματα δεν είναι τόσο αυτονόητα στην εξελισσόμενη Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία ακόμη και μετά την περιφανή νίκη της Ν.Δ. Με 41%, εν όψει των εκλογών που θα διεξαχθούν με το δικό της εκλογικό σύστημα καλό είναι να θυμίσω μερικές σκέψεις της Ιταλίδας πρωθυπουργού Μελόνι, όπως αυτές παρατίθενται στο τελευταίο της βιβλίο. Και μετά όποιος διαφωνεί -το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος πλέον- να σηκώσει το χέρι! Αντιγράφω :
Διά χειρός Μελόνι
«Ο συντηρητισμός γεννιέται από την πεποίθηση ότι είναι εύκολο να καταστρέψει κάποιος τα όμορφα πράγματα, αλλά δεν είναι εύκολο να τα δημιουργήσει. Αυτό ισχύει κυρίως για τα πράγματα που έρχονται σε εμάς με τη μορφή της συλλογικής κληρονομιάς. (…) Η Ενωμένη Ευρώπη είναι για μένα ένα ιδανικό που έρχεται από μακριά και έχει τις πιο βαθιές ρίζες σε τρία υπέροχα μέρη: Στην Αθήνα, στη Ρώμη και στην Ιερουσαλήμ, απ’ όπου ξεκίνησαν όλα. Ο χριστιανισμός τής έδωσε αναμφίβολα πολιτισμική ενότητα. (…)
Τι είναι πραγματικά η Ευρώπη; Μπορούμε να μιλήσουμε για την Ευρώπη αφήνοντας κατά μέρος την κλασική και χριστιανική ταυτότητά της; Μέχρι πού εκτείνονται τα όρια του πολιτισμού της; (…) Σήμερα τα ευρωπαϊκά σύνορα δεν είναι τίποτε άλλο παρά η περίμετρος μέσα στην οποία κατάφερε μια συγκεκριμένη ταυτότητα, πρώτον, να εδραιωθεί και, δεύτερον, να αμυνθεί. (…) Μπορούμε να παραβλέψουμε την εννοιολογική προσέγγιση του “Ανθρώπου” που είναι πάντα κάτι πολύ διαφορετικό και ασύγκριτα πιο υψηλό από την απλή ιδέα του “ατόμου” και τη διάδοση πρωτόγνωρων αξιών όπως της αλληλεγγύης απέναντι στους περιθωριοποιημένους, στους φτωχούς και τους αρρώστους, σε όσους χρειάζονται βοήθεια; Της θρησκευτικής χριστιανικής ηθικής που έθεσε τα θεμέλια για τη σταδιακή εξάλειψη της δουλείας; (…)
Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη επιβεβαιώνουμε όσα είχαμε μάθει στα σχολικά θρανία. Τα μοναστήρια υπήρξαν ενεργά κέντρα πολιτιστικής παραγωγής και χάρη στη δουλειά των μοναχών γραφέων μπόρεσε να επιβιώσει μεγάλο μέρος του κλασικού λογοτεχνικού πολιτισμού. (…) Το σπουδαίο μήνυμα που μας χάρισε ο Ράτσινγκερ είναι ότι για εμάς τους χριστιανούς και τους Ευρωπαίους υπάρχει ένας άρρηκτος δεσμός ανάμεσα στην πίστη και τη λογική, διότι “το να μην ενεργείς με τη λογική έρχεται σε αντίθεση με τη φύση του Θεού”. (…) Για να συνομιλήσουμε με τον άλλο πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι είμαστε, να αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας γι’ αυτό που είμαστε, δηλαδή άνδρες και γυναίκες εφοδιασμένοι με δύο πηγές γνώσης και αγάπης, τη λογική και την πίστη. Αυτός είναι ο λόγος που δεν πίστεψα ποτέ στην κουλτούρα της ανεκτικότητας ενώ αντίθετα πρεσβεύω στην κουλτούρα του σεβασμού. Γιατί σε τελική ανάλυση ανέχεσαι αυτό που δεν θα ήθελες να έχεις γύρω σου, ενώ η λέξη “σεβασμός” προέρχεται από το λατινικό respicere, νοιάζομαι, σέβομαι. (…)
Στα χριστιανικά σύμβολα -είτε πιστεύεις είτε όχι- είναι συγκεντρωμένες όλες οι αξίες που θεμελίωσαν τον πολιτισμό μας. Δεν είναι θέμα επιβολής της πίστης μας σε κανέναν, αλλά έχει να κάνει με τη γνώση τού ποιοι είμαστε. Αλληλεγγύη, λογική, ισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο Σταυρός δεν υποδηλώνει την επιβολή μιας θρησκείας, είναι απλώς το σύμβολο όλων εκείνων που μας χαρακτηρίζουν ως πολιτισμό. Στην Ιταλία και την Ενωμένη Ευρώπη μπορείς να είσαι άθεος, βουδιστής ή μουσουλμάνος, αλλά αν γεννήθηκες και μεγάλωσες εδώ, οι χριστιανικές αξίες είναι και δικές σου. Είτε σου αρέσει είτε όχι. (…)
Χωρίς λογική η πίστη μπορεί να γίνει φανατική και χωρίς πίστη η λογική αιχμαλωτίζεται και στερείται την αξιοπρέπειά της. (…) Ο χριστιανισμός θέτει στο επίκεντρο τον άνθρωπο και την ελεύθερη βούληση. (…) Η λαϊκότητα του κράτους είναι η βάση της χριστιανικής πίστης (τα του Καίσαρος τω Καίσαρι), αυτό είναι ασύλληπτο για το Ισλάμ. (…) Χωρίς τις κλασικές και ευρωπαϊκές ρίζες της, η Ευρώπη θα ήταν απλώς μια γεωγραφική έκφραση».
Ελπίζω να μη χρειαστεί να επανέλθω.
newsbreak, 30-05-2023
