(Ὁμιλία 81)
«Τί ἐστι καρδία ἐλεήμων;
«Καρδία ἐλεήμων ἐστὶ καῦσις
ὑπὲρ πάσης τῆς κτίσεως,
ὑπὲρ ἀνθρώπων
καὶ τῶν ὀρνέων
καὶ τῶν ζώων
καὶ τῶν δαιμόνων
καὶ ὑπὲρ παντὸς κτίσματος.
Καὶ ἐκ τῆς μνήμης αὐτῶν καὶ τῆς θεωρίας
ῥέουσιν οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ δάκρυα.
Καὶ ἐκ τῆς πολλῆς καὶ σφοδρᾶς ἐλεημοσύνης
καὶ συνεχούσης τὴν καρδίαν
καὶ ἐκ τῆς πολλῆς καρτερίας
σμικρύνεται ἡ καρδία αὐτοῦ
καὶ οὐ δύναται βαστάσαι ἢ ἀκοῦσαι ἢ ἰδεῖν
βλάβην τινὰ ἢ λύπην μικρὰν
ἐν τῇ κτίσει γινομένην.
Διὰ τούτο
ὑπὲρ τῶν ἀλόγων
καὶ ὑπὲρ τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀληθείας
καὶ ὑπὲρ τῶν βλαπτόντων αὐτῶν
ἐν πάσῃ ὥρᾳ εὐχὴν μετὰ δακρύων προσφέρει
τοῦ φυλαχθῆναι αὐτοὺς καὶ ἱλασθῆναι αὐτούς.
Ὁμοίως καὶ ὑπὲρ φύσεως τῶν ἑρπετῶν
ἐκ τῆς πολλῆς ἐλεημοσύνης
τῆς κινουμένης ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ
ἀμέτρως κατὰ τὴν ὁμοιότητα τοῦ Θεοῦ».
Τι είναι μια σπλαχνική καρδιά;
Μια καρδιά σε πυρκαγιά
για ολόκληρη τη δημιουργία,
για την ανθρωπότητα,
για τα πουλιά
τα ζώα,
για τους δαίμονες,
και για όλα όσα υπάρχουν.
Με την ενατένησή τους,
τα μάτια ενός ευσπλαχνικού ατόμου
χύνουν δάκρυα σε αφθονία.
Με το ισχυρό και έντονο έλεος
που συγκρατεί την καρδιά του ατόμου αυτού,
και με τόσο μεγάλη συμπόνια,
η καρδιά είναι ταπεινωμένη
και κανείς δεν μπορεί να αντέξει να ακούσει ή να δει
κάθε τραυματισμό ή παραμικρή θλίψη
σε οποιαδήποτε δημιουργία.
Για το λόγο αυτό, ένα τέτοιο πρόσωπο
προσφέρει διαρκώς προσευχή με δάκρυα
ακόμα και για άλογα θηρία,
για τους εχθρούς της αλήθειας,
και για εκείνους που τον βλάπτουν,
να προστατευτούν και να λάβουν έλεος.
Λόγω της μεγάλης συμπόνοιας
που καίγεται χωρίς μέτρο
σε μια καρδιά που είναι σε ομοιότητα του Θεού.