«Η προδοσία
του Ιούδα»
Τοῦ Ν. ΣΑΚΑΛΑΚΗ
Στην κοσμική λογική υπάρχει–γεννιέται ένας προβληματισμός
για το πρόσωπο του Ιούδα, μαθητή του Χριστού, που εξέπεσε της Αποστολικής τιμής
λόγω της προδοσίας του.
Η απλή λογική σκέψη, προσπαθεί να σταθμίσει την ευθύνη
του, αν δηλ. η πορεία του ήταν αυτοκαθοριζόμενη ή ετεροκαθοριζόμενη, ως
παρένθεση δηλ. μιας εργαλειακής προφητικής αναγκαιότητας.
Σκανδαλίζει την λογική η έκφραση του Ευαγγελίου «ινα
πληρωθή το ρηθέν ή η Γραφή», η οποία εκλαμβάνεται ως προκαθορισμός και δέσμευση
της ελευθερίας.
Ο Χριστός έθεσε την ανθρώπινη ελευθερία (αυτεξούσιο-προαίρεση)
ως ύψιστο νόμο μέσα στους νόμους της Ύπαρξης και ουδέποτε την παραβιάζει. Η
πράξη του Ιούδα είχε ως έσχατο κίνητρο, ως πρώτη αιτία της δράσης του, την
προαίρεσή του, η οποία και διαμόρφωσε τους όρους ζωής του, τους οποίους
εγνώριζε ο Χριστός, που προσπάθησε αγαπητικά να τον αποτρέψει.
Όταν ένας ιατρός προλέγει τον θάνατο ενός ασθενούς, δεν
σημαίνει ότι είναι υπεύθυνος του θανάτου.
Η πρόγνωση του Θεού, είχε εκτιμήσει προηγουμένως όλη την βιοτική και ψυχολογική βάση της ελευθερίας του Ιούδα, η οποία στη συνέχεια οργανώθηκε–εκφράσθηκε ως προδοσία του Χριστού.
«Ουχί εκ της προφητείας η προδοσία, αλλ’ εκ
της προδοσίας η προφητεία», λέγει ο Ι. Χρυσόστομος.
Στο Λεξικό διαβάζουμε: προαιρείσθαι/προαιρέομαι (-ούμαι)
δηλ. επιθυμώ ή αποφασίζω με ελεύθερη βούληση, χωρίς καμμία δέσμευση ή
εξαναγκασμό, επιλέγω ελεύθερα.
«Έκαστος καθώς προαιρείται τη καρδία, μη εκ
λύπης ή εξ ανάγκης∙ ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός» (Β΄ Κορ. 9,7), τονίζει ο Απ. Παύλος, για την αξία–δώρο της προαιρέσεως.
Ο Ι. Χρυσόστομος παρατηρεί:
«Ούτος γούν τον μεν διάβολον προσίετο και επιβουλεύοντα, τον δε Ιησούν και
ενεργούντα προύδωκε, διάβολος ήδη γενόμενος τη προαιρέσει».
Μετάφραση: «Αυτός, λοιπόν (ο
Ιούδας), επλησίασεν τον διάβολον, αν και τον έβλεπε δολίως, ενώ τον Ιησούν, αν
και τον ευεργετούσε, τον επρόδωσεν∙ έτσι έγινε πλέον διάβολος ως προς την
προαίρεσιν» (Ομιλία 81 – Εις το κατά Ματθαίο).
Σύμφωνα με την Επιστήμη, Ελευθερία και αιτιοκρατία,
βρίσκονται σε υπαρξιακή θεμελιακή αλληλοσυμπλήρωση. Έχουν δηλ. οι εκφράσεις–πράξεις
ελευθερίας τις αιτίες τους και αντίστροφα, οι αιτίες δημιουργούν πεδία–συνθήκες
βαθμών ελευθερίας.
Στο χρονικό του Χρόνου του Στέφαν Χόκινγκ (StephenHawking), διαβάζουμε: «Η αρχή της Απροσδιοριστίας σήμανε το τέλος του ονείρου
του Laplace για μια θεωρία της Φυσικής και ένα Μοντέλο του Σύμπαντος που θα ήταν
απόλυτα ντετερμινιστικό (Αιτιοκρατικό).
Στις διάφορες εκφράσεις της προαίρεσης υπάρχουν,
αναπόφευκτα, και οι διάφορες μορφές ντετερμινισμού (αίτια) (φυσικά, βιολογικά,
κ.λ.π), χωρίς όμως να αναιρούν την ανθρώπινη βούληση–ελευθερία.
Αξιοπρόσεκτη η τοποθέτηση του Φυσικού Erwin Schrodinger (Νόμπελ Φυσικής 1933) στην παράγραφο «Αιτιοκρατία και Ελεύθερη βούληση»,
του βιβλίου του «Τι είναι η Ζωή;».
Γράφει σχετικά: «Το σώμα μου
λειτουργεί ως καθαρός μηχανισμός σύμφωνα με τους Νόμους της Φύσης. Παρ’ όλα
αυτά γνωρίζω, από αδιαμφισβήτητη άμεση εμπειρία, ότι κατευθύνω τις κινήσεις
του, τις επιδράσεις των οποίων προβλέπω –που μπορεί να είναι μοιραίες και
πολύ σημαντικές– οπότε τις αισθάνομαι και αναλαμβάνω πλήρως την ευθύνη τους»
(σελ. 120).
Ακόμη μία σημαντική υπογράμμισή του, για την μοναδικότητα
του Ατόμου προσώπου: «Η συνειδητότητα δεν γίνεται
ποτέ αισθητή στον πληθυντικό, μόνο στον ενικό. Ακόμα και στις παθολογικές
καταστάσεις διχασμένης προσωπικότητας, τα δύο άτομα εναλλάσσονται, ποτέ δεν
εμφανίζονται ταυτόχρονα» (σελ. 121).
Αντιλέγουν μερικοί: «δεν βλέπεις που η Γραφή λέγει, ότι τούτο
έγινε «ίνα πληρωθή» των Προφητών η ρήσις; Παράδειγμα το εδάφιο του Ιωάννου
(ΙΒ΄, 38):
«Τοσαύτα δε αυτού σημεία πεποιηκότος
έμπροσθεν αυτών ουκ επίστευον εις αυτόν∙ ίνα ο λόγος Ησαΐου του προφήτου
πληρωθή ον είπε∙ Κύριε, τις επίστευσε τη ακοή ημών; και ο βραχίων Κυρίου
τίνι απεκαλύφθη;».
Παρατηρεί – ερμηνεύει ο Ι. Χρυσόστομος:
«Ιδού πάλι το “ΙΝΑ” το “ΟΤΙ” και “ΕΙΠΕΝ”
ουχί αιτιολογίας, αλλ’ εκβάσεως∙ ουδέ γαρ επειδή είπεν Ησαΐας, ουκ επίστευσαν,
αλλ’ επειδή ουκ έμελλον πιστεύειν, δια τούτο είπεν Ησαΐας» (Ομιλ. ΞΗ΄).
Βαθιά και ισχυρή είναι η επίδραση–υποβολή της προδοσίας
του Ιούδα στην Εκκλησιαστική πραγματικότητα, ως γεγονός προς αποφυγήν.
Ιδιαίτερα η προβολή της προδοσίας, ως αλλοίωση της ορθής
πίστεως. Γράφει ο Μ. Αθανάσιος:
«Και ουχ οι κλίνοντες εις είδωλα μόνον
κατεκρίθησαν ως αλλότριοι, αλλά και οι προδεδωκότες την αλήθειαν. Ιούδας γουν ου
θύσας απεβλήθη της αποστολικής τιμής, αλλά προδότης γενόμενος».
Μετάφραση: «Και δεν κατακρίθηκαν μόνον ως ξένοι αυτοί που
εθυσίασαν εις είδωλα, αλλά και αυτοί που επρόδωσαν την αλήθειαν. Ο Ιούδας
λοιπόν δεν απεστηρήθη της αποστολικής τιμής, επειδή εθυσίασεν εις τα είδωλα,
αλλ’ επειδή έγινε προδότης» (Προς Επισκόπους Αιγύπτου και Λιβύης – Ε.Π.Ε. Τόμος
10, σελ. 76-77).
Τι είναι λοιπόν, οι σημερινοί δυστυχείς «ορθόδοξοι», που
υιοθέτησαν την αίρεση του οικουμενισμού; Σύγχρονοι Ιούδες!
ΝΙΚΟΣ Ε. ΣΑΚΑΛΑΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
